Στα 27 χρόνια της η Άννα Μπαλάν μετρά χιλιάδες followers στο Instagram και το TikTok, μια συμμετοχή στο θεατρικό εργαστήρι Καταπactή, τη μακροχρόνια συνεργασία της με το Κέντρο Σκύλοι Οδηγοί Ελλάδος, με το οποίο πραγματοποιεί δράσεις σε σχολεία, ακόμα και μια συνάντηση με τον πρωθυπουργό, Κυριάκο Μητσοτάκη. Στον ελεύθερο χρόνο της απολαμβάνει να γυμνάζεται και να διαβάζει βιβλία. Αν και εκ γενετής τυφλή, η επιλογή της μητέρας της και του πατριού της να την αντιμετωπίσουν ακριβώς όπως τη βλέπουσα αδερφή της λειτούργησε σαν αυτοεκπληρούμενη προφητεία, καθώς η αναπηρία της δεν την εμπόδισε ποτέ να κάνει όνειρα και να τα διεκδικεί.
Αν δεν είχε επιλέξει η ίδια να μιλήσει για την τραυματική παιδική ηλικία της, κάποιος δεν θα μπορούσε να φανταστεί τι πέρασε στα πρώτα, καθοριστικά χρόνια της ζωής της. Γιατί όταν ήταν μικρή και η μητέρα της αναγκάστηκε να μεταναστεύσει στην Ελλάδα αναζητώντας εργασία, η Άννα έμεινε πίσω στη Μολδαβία να μεγαλώνει με τον βίαιο και αλκοολικό πατέρα της. Μέχρι που, στα επτά της, μεταφέρθηκε σε οικοτροφείο και, στα δέκα της, κατάφερε επιτέλους να έρθει να ζήσει μόνιμα εδώ και να επανασυνδεθεί με τη μητέρα της. «Αποφάσισα να μιλήσω για την εμπειρία από τον κακοποιητικό πατέρα μου μετά από χρόνια ψυχοθεραπείας, θέλοντας να αφυπνίσω και άλλους που βιώνουν ή έχουν βιώσει κάτι παρόμοιο και αναζητούν τρόπο να το αντιμετωπίσουν» όπως εξηγεί σήμερα στο Marie Claire.
Πέρα από την ψυχοθεραπεία ήταν και η σχέση που ανάπτυξε με την καινούρια, μεικτή οικογένειά της που τη βοήθησε να διαχειριστεί τις εμπειρίες του παρελθόντος: «Χρωστάω ένα μεγάλο ευχαριστώ και στη μαμά μου και στον πατριό μου, ο οποίος δεν με ξεχώρισε από τη βιολογική κόρη του και με μεγάλωσε με πολλή αγάπη, μιλώντας μου σαν κόρη του, φροντίζοντάς με σαν κόρη του, συμβουλεύοντάς με σαν κόρη του.
«Χρωστάω ένα μεγάλο ευχαριστώ και στη μαμά μου και στον πατριό μου, ο οποίος δεν με ξεχώρισε από τη βιολογική κόρη του και με μεγάλωσε με πολλή αγάπη, μιλώντας μου σαν κόρη του, φροντίζοντάς με σαν κόρη του, συμβουλεύοντάς με σαν κόρη του».
»Οι γονείς μου με άφησαν πολύ ελεύθερη, δεν με έκλεισαν σε γυάλα, δεν ήταν υπερπροστατευτικοί μαζί μου ούτε προσκολλημένοι πάνω μου. Επίσης ποτέ δεν σκέφτηκαν: “Είναι τυφλή, άρα πρέπει να είναι άριστη στα μαθήματά της”. Αλλά: “Αν θέλει να τα πάει καλά στο σχολείο, θα διαβάσει”. Από την άλλη, όποτε είχα κάποιο διαγώνισμα ή έδινα εξετάσεις ζητούσα από τη μητέρα μου να με βοηθήσει με τα μαθήματά μου όπως μπορούσε και το έκανε, παρόλο που δεν ήξερε γραφή Μπράιγ».
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Μέχρι να ενηλικιωθεί η Άννα μιλούσε άψογα και τα ρουμάνικα, τη μητρική της γλώσσα, και τα ελληνικά, της νέας πατρίδας της, ωστόσο υπήρχε μία ακόμα μεγάλη δυσκολία στην αυτονόμησή της: Δεν είχε ακόμα την ελληνική υπηκοότητα, την οποία μάλιστα χρειαζόταν για να πάρει επίδομα αναπηρίας. «Δεν μπορούσα να πω στους γονείς μου: “Εγώ ενηλικιώθηκα, πάνω να δουλέψω σερβιτόρα”. Έπρεπε να συνεχίσουν να με φροντίζουν, και οικονομικά, μέχρι να πάρω το επίδομά μου. Ήταν πολύ ψυχοφθόρο να πλησιάζω τα 25 μου και να εξαρτώμαι από εκείνους». Ό,τι δεν είχε καταφέρει σε 4-5 χρόνια το πέτυχε μέσα σε μερικούς μήνες, όταν η Ελένη Φουρέιρα κοινοποίησε το αίτημά της σε ένα Instagram story της. Εκείνο το γεγονός τη βοήθησε να συνειδητοποιήσει ακόμα πιο βαθιά τη δύναμη των social media, που τελικά έγιναν η κύρια απασχόλησή της.
«Ξεκίνησα με podcasts. Σήμερα είμαι ενεργή στο TikTok και στο Instagram και ετοιμάζω κάτι για το YouTube! Κάθε πλατφόρμα σού δίνει κάτι διαφορετικό. Θεωρώ ότι στο Instagram πάνε καλύτερα οι φωτογραφίες, οπότε για μένα το περιεχόμενό του είναι πιο προσωπικό, ενώ στο TikTok δημοσιεύω βίντεο πιο happy και πιο ενημερωτικά. Τα social media δεν είναι πλήρως προσβάσιμα, οπότε έχω συνεργάτες που κάνουν μοντάζ, με τους οποίους ετοιμάζουμε το σενάριο. Εκείνοι ανεβάζουν τα βίντεο και, κάποιες φορές, βλέπουν τα σχόλια. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν και μια εκπαιδευτική πλευρά, με τη βοήθειά τους ο κόσμος μαθαίνει πώς να συμπεριφέρεται σε ένα τυφλό άτομο. Αλλά θεωρώ ότι πρέπει να γίνουν πλήρως προσβάσιμα».
«Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν και μια εκπαιδευτική πλευρά, με τη βοήθειά τους ο κόσμος μαθαίνει πώς να συμπεριφέρεται σε ένα τυφλό άτομο. Αλλά θεωρώ ότι πρέπει να γίνουν πλήρως προσβάσιμα».
Το παραπάνω ήταν ένα από τα αιτήματα που παρουσίασε στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη όταν, το 2021, της προτάθηκε μια τετ α τετ συνάντηση μαζί του. Ζήτησε επίσης «προσβασιμότητα σε όλες τις ιστοσελίδες και γενικά στο Ίντερνετ, ηχητικά φανάρια στους δρόμους και περισσότερους εκπαιδευτικές κινητικότητας για να υπάρχουν και περισσότεροι σκύλοι οδηγοί». Μέχρι σήμερα αυτά τα αιτήματα δεν έχουν αλλάξει.
Οι εκπαιδευτές κινητικότητας, προσανατολισμού και καθημερινών δεξιοτήτων, όπως είναι η πλήρης ονομασία τους, διδάσκουν σε άτομα με μερική ή ολική απώλεια όρασης τεχνικές ώστε να βγουν –ξανά– στον δρόμο και να κυκλοφορήσουν αυτόνομα, δηλαδή χωρίς συνοδό, μόνο με το λευκό μπαστούνι τους. Αυτή τη στιγμή υπάρχουν μόνο εννέα σε ολόκληρη την Ελλάδα (όλες είναι γυναίκες, διαβάστε εδώ τη συνέντευξη που έδωσε στο Marie Claire μία από αυτές, η Λίνα Καλλέ). Η εκπαίδευση στη χρήση του λευκού μπαστουνιού είναι βασική προϋπόθεση ώστε να μπορεί ένας τυφλός να κάνει αίτηση για σκύλο οδηγό. «Πρέπει να μάθεις πρώτα να κινείσαι έξω μόνος σου και μετά να μπει στη ζωή σου ένας σκύλος» όπως λέει η Άννα.
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Στη δική της ζωή μπήκε ο Νίτρο, πριν από δυόμιση χρόνια, αλλάζοντάς τη ριζικά. «Οι εκπαιδευτές μού έλεγαν ότι επειδή είναι ένα αρκετά μεγαλόσωμο και δυνατό σκυλί για εμένα δεν θα μπορούσα να το ελέγξω, δεν θα ταιριάζαμε στον βηματισμό και δεν θα κατάφερνα να τον συγκρατώ. Όταν όμως ήρθε στο σπίτι μου, έκανε μια βόλτα, μύρισε τα πάντα και μετά πήγε, απλά, και κάθισε στην αγκαλιά μου – ενώ βρισκόμουν οκλαδόν στο πάτωμα – στο κενό ανάμεσα στα πόδια μου. Εκεί η εκπαιδεύτρια έπαθε σοκ. Μετά βγήκαμε έξω να δούμε πώς θα μπορούσα να τον χειριστώ με το λουρί και συνυπήρχαμε άψογα, οπότε ξεκίνησε και η δική μου εκπαίδευση: πώς δίνουμε εντολές στον σκύλο, πώς αντιλαμβάνομαι τις κινήσεις του και κινούμαι κι εγώ σωστά.
»Ο Νίτρο έφερε στη ζωή μου αυτονομία και ασφάλεια. Με κάνει πάρα πολύ χαρούμενη γιατί πέρα από σκύλος οδηγός είναι και το κατοικίδιό μου, το παιδί μου. Προτεραιότητα για εμένα έχουν τα δικά του θέλω και ανάγκες. Για παράδειγμα το πρώτο πράγμα που κάνω, μπαίνοντας στο σπίτι, είναι, αφού βγάλω τα παπούτσια μου και αφήσω την τσάντα μου, να του βάλω να πιει νερό».
Δείτε αυτή τη δημοσίευση στο Instagram.
Ο Νίτρο τη συνοδεύει και στις σχολικές δράσεις που κάνει με το Κέντρο Σκύλοι Οδηγοί Ελλάδος, στο πλαίσιο του προγράμματος «Αγαπάμε Σκύλους Οδηγούς»: «Πηγαίνουμε σε σχολεία και πανεπιστήμια και ενημερώνουμε για το τι είναι ένας σκύλος οδηγός, πώς εκπαιδεύεται και πώς κινείται ένας τυφλός με το λευκό μπαστούνι του. Αφήνουμε τους ανθρώπους, κυρίως τα παιδιά, να κάνουν ερωτήσεις χωρίς φόβο και να εκφραστούν. Συνήθως τα παιδιά είναι πολύ χαρούμενα που είμαστε εκεί, μας δίνουν ζωγραφιές και έχουν πάρα πολλές ερωτήσεις. Οι μεγαλύτερες ηλικίες είναι πιο ενθουσιασμένες γιατί με ξέρουν και από το TikTok και ζητούν να βγάλουμε φωτογραφίες. Είναι μια πάρα πολύ ωραία εμπειρία και μια δράση που τα βοηθάει να εξελιχθούν.
«Τα παιδιά λένε ό,τι ακριβώς σκέφτονται κι αυτό είναι το πιο σημαντικό για εμένα, να ακούω τις σκέψεις τους. Όταν ένα παιδί με ρωτήσει: “Κυρία, γιατί είστε τυφλή; Είστε όντως τυφλή;” οι δάσκαλοι μπορεί να πάθουν ένα μικρό σοκ, αλλά είναι πολύ καλό που δεν φοβάται να κάνει τέτοιες ερωτήσεις».
»Αυτό που μου έχει κάνει εντύπωση είναι ότι όταν πλησιάζει τον Νίτρο κάποιο παιδί με κάποιου είδους αναπηρία ή διάσπαση προσοχής ή αυτισμό, ο σκύλος μου συγκεντρώνεται περισσότερο σε εκείνο το παιδί, ίσως επειδή το αισθάνεται. Δυστυχώς έχω αντιληφθεί κάποιους εκπαιδευτικούς να προσπαθούν να απομακρύνουν αυτά τα παιδιά από κοντά μας και πολλές φορές προσπαθώ να επεμβαίνω με τον τρόπο μου και να εξηγώ ότι δεν με ενοχλεί, ότι βρίσκομαι εκεί για αυτόν το σκοπό, για να κάνω τα παιδιά πιο χαρούμενα.
»Τα παιδιά λένε ό,τι ακριβώς σκέφτονται κι αυτό είναι το πιο σημαντικό για εμένα, να ακούω τις σκέψεις τους. Όταν ένα παιδί με ρωτήσει: “Κυρία, γιατί είστε τυφλή; Είστε όντως τυφλή;” οι δάσκαλοι μπορεί να πάθουν ένα μικρό σοκ, αλλά είναι πολύ καλό που δεν φοβάται να κάνει τέτοιες ερωτήσεις».
Info
Ακολουθήστε την Άννα στα social media: TikTok, Instagram
