Η εκπροσώπηση των γυναικών στα κέντρα αποφάσεων και η επιδίωξη της ισότητας ήταν στην καρδιά του 6ου Marie Claire Power Trip. Tο 6ο Συνέδριο του Marie Claire έκανε όμως φέτος μια εξίσου καίρια παρέμβαση προσπαθώντας να προσφέρει πληροφορία και ενημέρωση για το πώς να ανταπεξέλθουμε πιο αποτελεσματικά ως πολίτες και ως γυναίκες σε έναν διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο.
Στο πλαίσιο του 6ου Marie Claire Power Trip η Μελίνα Τραυλού, πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών, συνομίλησε με την Έλενα Χαραλαμπούδη, ηθοποιό, συνδημιουργό του 5 Minute Mum, με θέμα «Η μοναδική γυναίκα στο δωμάτιο: Ανοίγοντας δρόμους σε έναν ανδροκρατούμενο χώρο».
Η Μελίνα Τραυλού είναι πρόεδρος του Ομίλου Neptune, που δραστηριοποιείται στις θαλάσσιες και χερσαίες μεταφορές οχημάτων και εμπορευμάτων. Υπό την ηγεσία της ο Neptune έχει εξελιχθεί σε έναν από τους κορυφαίους παρόχους συνδυασμένων μεταφορών. Είναι πρόεδρος της Ένωσης Ελλήνων Εφοπλιστών και του Διοικητικού Συμβουλίου της αστικής μη κερδοσκοπικής εταιρείας κοινωνικής προσφοράς ελληνικού εφοπλισμού ΣΥΝ- ΕΝΩΣΙΣ. Είναι επίσης, μεταξύ άλλων, μέλος του Greek National Committee του νηογνώμονα DNV-GL, του Διοικητικού Συμβουλίου του Hellenic Mutual War Risks Association (Bermuda) Limited, καθώς και του Board of Trustees του Πανεπιστημίου Northeastern της Βοστώνης. Έχει μια κόρη. Αξιακός της κώδικας, η κοινωνική αλληλεγγύη.
Η Έλενα Χαραλαμπούδη έκανε την εισαγωγή: «Είμαι πολύ συγκινημένη που βρίσκομαι εδώ με πολύ σημαντικούς ανθρώπους, όλων των ηλικιών, των εθνικοτήτων και μοιραζόμαστε τις σκέψεις μας και προσπαθούμε να καταλάβουμε πού πηγαίνει αυτός ο κόσμος».
Ο ωκεανός ανάμεσά μας
Όταν η Γαλάτεια Λασκαράκη επικοινώνησε με την ηθοποιό και της πρότεινε να κάνει μια συζήτηση με τη Μελίνα Τραυλού, εκείνη ξαφνιάστηκε, καθώς αισθάνθηκε ότι προέρχονταν από δύο εντελώς διαφορετικούς κόσμους. Αποφάσισε όμως να το κάνει, παρακινημένη από την περιέργεια να γνωρίσει καλύτερα αυτή τη γυναίκα αλλά και τη ναυτιλία, με την οποία η μόνη σχέση που είχε, μέχρι πρόσφατα, ήταν «το καράβι που παίρνω το καλοκαίρι για να πάω στα Κουφονήσια.
»Νόμιζα ότι μας χωρίζει μια ωκεανός [με τη Μελίνα Τραυλού]. Ποια θα μπορούσε να είναι η σημαδούρα στον ωκεανό, αναρωτήθηκα; Όταν συναντηθήκαμε, η Μελίνα μού άνοιξε την πόρτα και με αγκάλιασε και εκεί κατάλαβα ότι ήταν σαν να με ήξερε και σαν να την ήξερα κι εγώ. Ήμασταν από εντελώς διαφορετικούς κόσμους αλλά τελικά είχαμε κάτι κοινό, καταλάβαμε ότι είμαστε στο ίδιο μήκος κύματος ως σκληρά εργαζόμενες μητέρες και οι δύο.
«Ήμασταν από εντελώς διαφορετικούς κόσμους αλλά τελικά είχαμε κάτι κοινό, καταλάβαμε ότι είμαστε στο ίδιο μήκος κύματος ως σκληρά εργαζόμενες μητέρες και οι δύο».
Ακροβατώντας καθημερινά σε λεπτό σχοινί
»Η καθεμία προσπαθεί να χαράξει το δρόμο της και να ισορροπήσει ανάμεσα σε αυτούς τους ρόλους. Οφείλω να πω ότι το χάνω με αυτή την εξισορρόπηση το τελευταίο διάστημα» πρόσθεσε η Έλενα Χαραλαμπούδη και συμπλήρωσε: «Όταν λοιπόν συνομιλήσαμε την προηγούμενη εβδομάδα, με ενέπνευσες [πρόσθεσε, απευθυνόμενη στην κ. Τραυλού] να συνεχίσω, είδα απέναντί μου έναν άνθρωπο που ό,τι κάνει το κάνει με πάθος, γιατί το γουστάρει και διότι θέλει να πάει τον κόσμο της ναυτιλίας ένα βήμα παραπέρα. Θέλει να έρθει σε επαφή με όλους εμάς που δεν έχουμε καμία σχέση με αυτό το αντικείμενο αλλά είμαστε κομμάτι αυτής της κοινωνίας. Είναι μια μαμά που γνωρίζει τα λάθη της μητρότητας και δεν φοβάται να τα παραδεχτεί. Ο ανταγωνισμός μεταξύ μας είναι το μεγαλύτερο λάθος που κάνουμε οι γυναίκες, εμείς είμαστε η δύναμη και ταυτόχρονα η αδυναμία μας. Εμείς οι γυναίκες φτιάχνουμε την εικόνα μας και το πώς μάς βλέπουν οι άλλοι».
Η Μελίνα Τραυλού πήρε τον λόγο: «Είμαι πολύ χαρούμενη που βρίσκομαι σε ένα δωμάτιο όπου δεν είμαι η μόνη γυναίκα. Για πρώτη φορά βρίσκομαι σε μια διοργάνωση που δεν είναι στον χώρο της ναυτιλίας. Νομίζουμε ότι η ναυτιλία δεν μας αφορά, αλλά μας αφορά, δεν ζούμε χωρίς αυτήν, απλά δεν το ξέρουμε. Το όραμά μου είναι ο κόσμος να καταλάβει το γιατί δεν ζούμε χωρίς αυτήν».
«Νομίζουμε ότι η ναυτιλία δεν μας αφορά, αλλά μας αφορά, δεν ζούμε χωρίς αυτήν, απλά δεν το ξέρουμε. Το όραμά μου είναι ο κόσμος να καταλάβει το γιατί δεν ζούμε χωρίς αυτήν».
Σε ερώτηση πώς τα κατάφερε να συνδυάσει τον απαιτητικό επαγγελματικό ρόλο της με την ανατροφή της κόρης της, η οποία πλέον έχει μεγαλώσει, απάντησε: «Δεν ξέρω αν τα κατάφερα! Αν και, εκ του αποτελέσματος, έχω ένα καταπληκτικό παιδί, λέω ότι είμαι πάρα πολύ τυχερή. Είναι πάρα πολύ δύσκολο να τα εξισορροπήσεις, κακά τα ψέματα. Από την ώρα που ξυπνάμε το πρωί έχουμε τόσο πολλά να εξισορροπήσουμε, την εμφάνισή μας, το σπίτι, τη ζωή, το παιδί, τη δουλειά μας. Προσωπικά νομίζω ότι έριξα πιο πολύ το βάρος στη δουλειά μου, αλλά δεν ήθελα να αφήσω τίποτα από τα υπόλοιπα. Οπότε εκεί φτάνεις σε ένα σημείο όπου τρελαίνεσαι!
«Προσωπικά νομίζω ότι έριξα πιο πολύ το βάρος στη δουλειά μου, αλλά δεν ήθελα να αφήσω τίποτα από τα υπόλοιπα. Οπότε εκεί φτάνεις σε ένα σημείο όπου τρελαίνεσαι!».
»Φυσικά και υπήρξε κριτική, οι περισσότερες φίλες μου δεν δούλευαν όταν η κόρη μου ήταν μικρή, είχαν αποφασίσει να αφοσιωθούν στη σταδιοδρομία της μητρότητας, που είναι μια full time job. Άκουγα πολλή κριτική, κυρίως από τον μπαμπά μου, με τον οποίο μάλιστα δουλεύαμε μαζί. Είχα και πάρα πολλές ενοχές αλλά δεν γίνεται να τα κάνεις όλα σωστά, υπάρχουν και άλλοι γύρω μας, με τους οποίους πρέπει να μοιραζόμαστε ό,τι έχουμε αποφασίσει να κάνουμε μαζί τους, που μπορεί να λέγεται οικογένεια ή συμβίωση.
»Γιατί να έχουμε αναλάβει εμείς την ευθύνη να αναθέτουμε ρόλους; Τα στερεότυπα έχουν εδραιωθεί μέσα μας, οπότε πρέπει να αναθέσουμε εμείς στον σύντροφό μας ευθύνες. Δεν τον εμπιστευόμαστε, ίσως. Δεν προλαβαίνουμε να του δώσουμε την ευκαιρία να το κάνει και ας το κάνει λάθος, ίσως. Αυτό ξεκινάει από εμάς τις ίδιες».
Ένα μικρό κορίτσι στη ναυτιλία
Η κ. Χαραλαμπούδη τη ρώτησε αν αντιμετώπισε ποτέ στερεότυπα ως γυναίκα σε έναν ανδροκρατούμενο χώρο.
«Μετά την κουβέντα μας την προηγούμενη εβδομάδα άρχισα να θυμάμαι πράγματα που είχα ξεχάσει στο πέρασμα του χρόνου. Το 1991 πήγα στην Ιαπωνία να παραλάβω ένα δικό μας καράβι. Οι πωλητές, οι δικηγόροι, οι brokers, όλοι ήταν άνδρες. Μπαίνω σε αυτό το δωμάτιο και ήταν σαν να μην ήμουν εκεί: δεν με κοίταξαν, δεν μου απεύθυναν τον λόγο, δεν με χαιρέτησαν.
»Έχω πολλές τέτοιες ιστορίες. Είμαι πολύ νέα, έχω μείνει τελευταία στο γραφείο, αργά το βράδυ, παίρνει τηλέφωνο ένας από το λιμάνι και μου λέει: κοπελιά, δώσ’ μου κάποιον να μιλήσω!».
«Είμαι πολύ νέα, έχω μείνει τελευταία στο γραφείο, αργά το βράδυ, παίρνει τηλέφωνο ένας από το λιμάνι και μου λέει: κοπελιά, δώσ’ μου κάποιον να μιλήσω!».
»Ξεκίνησα την καριέρα μου από πολύ μικρή. Έχω φανταστικές ιστορίες από τότε που άρχισα να πηγαίνω μόνη μου στο λιμάνι, που είναι ο φυσικός μου χώρος εκτός από το καράβι. Οι άλλοι ήταν σαν να λένε, τι κάνει τώρα αυτό το κοριτσάκι εδώ; Η δουλειά μας είναι να μεταφέρουμε αυτοκίνητα: πολύ εξειδικευμένη, που γίνεται με συγκεκριμένο τύπο πλοίων. Τέλη τη δεκαετία του ’80 δεν υπήρχαν πολλά τέτοια πλοία, εμείς είχαμε πάρει ένα. Έρχεται στο λιμάνι (είναι σαν πλεούμενο γκαράζ που ανοίγει) και μπαίνουν μέσα οι λιμενεργάτες, που τότε δεν ήταν εξειδικευμένοι στη μεταφορά αυτοκινήτων. Δεν υπήρχε ράμπα για να πας στο δεύτερο επίπεδο του πλοίου, φτιάξαμε λοιπόν δύο στενούς διαδρόμους. Έπρεπε να κεντράρεις το αυτοκίνητο πάνω τους για να το ανεβάσεις επάνω (θα πέσει; Δεν θα πέσει;). Οι άνδρες οδηγοί λένε, εμείς δεν κατεβαίνουμε εκεί, φεύγουμε! Πού πάτε, λέω; Ήμουν 17-18 ετών και μέχρι εκείνη τη στιγμή όχι απλά δεν ήξεραν τι έκανα εκεί – ήμουν αόρατη για εκείνους. Κατεβαίνω στο δεύτερο επίπεδο -εκεί που αποποιείσαι το ότι είσαι γυναίκα, τη γυναικεία ιδιοσυγκρασία, τον συναισθηματικό κόσμο σου- και λέω, Άγιε μου Νικόλα, βοήθα με να βγάλω το αυτοκίνητο! Το βγάζω. Κοιτάζονταν αυτοί μεταξύ τους. Αμάν, λέω, πρέπει να βγάλω και δεύτερο. Τους λέει ένας, καλά, ήρθε ένα κοριτσάκι να μας βγάλει τα αυτοκίνητα; Και τότε, κατέβηκαν όλοι στο δεύτερο επίπεδο».
Η αφετηρία της διαδρομής της
«Ασχολήθηκα με τη ναυτιλία αρχικά για να ξεφύγω από την Ελληνίδα μάνα μου! Ο πατέρας μου δούλευε πάρα πολύ. Διακοπές δεν πηγαίναμε. Τα καλοκαίρια ήταν δύσκολα. Το καλοκαίρι των 15 χρόνων μου βρέθηκα στο πρώτο μου γραφείο, δίπλα στη γραμματέα του μπαμπά μου. Τότε, πριν από τα μέιλ και τα φαξ, υπήρχε το τέλεξ. Η πρώτη μου δουλειά ήταν να βάζω σφραγίδες και να χωρίζω τα αντίτυπα των τέλεξ για να τα πηγαίνω στα διάφορα τμήματα της εταιρείας. Μου άρεσε και γιατί ήμουν δίπλα στον μπαμπά μου και γιατί σε αυτή τη δουλειά δεν ξέρεις πώς θα εξελιχθεί η κάθε μέρα. Πας στο γραφείο το πρωί και έχεις πρόβλημα σε ένα λιμάνι, με ένα πλοίο, με μια μηχανή… Κάτι γίνεται με τους κανονισμούς, τους πελάτες σου. Εμένα με συνεπήρε το ότι υπήρχε και μεγάλη ένταση, θα έλεγα. Αισθάνθηκα και ως παιδί ότι έκανα κάτι. Και έτσι έμεινα».
«Η πρώτη μου δουλειά ήταν να βάζω σφραγίδες και να χωρίζω τα αντίτυπα των τέλεξ για να τα πηγαίνω στα διάφορα τμήματα της εταιρείας. Μου άρεσε και γιατί ήμουν δίπλα στον μπαμπά μου και γιατί σε αυτή τη δουλειά δεν ξέρεις πώς θα εξελιχθεί η κάθε μέρα».
Η τυπική μέρα μιας γυναίκας που είναι και μάνα και εφοπλιστής
«Τον κλάδο μας δυστυχώς τον έχουμε δει μέσα από ταινίες που δεν μας εκπροσωπούν ουσιαστικά. Καταρχάς είμαστε hands on ως Έλληνες, δεν ξέρω πώς έχει προκύψει, ίσως προέρχεται από την παράδοσή μας, διότι οι προηγούμενες γενιές ήταν οι ίδιοι καπετάνιοι, καραβοκύρηδες. Ακόμα και η νέα γενιά πλοιοκτητών θα μπει σε ένα πλοίο και θα μπαρκάρει. Είναι τόσο μεγάλος ο διεθνής ανταγωνισμός, που δεν πρέπει να σου ξεφεύγει τίποτα. Ξέρουμε τα πάντα, ασχολούμαστε με τα πάντα. Ξέρουμε ακόμα και πόσες βίδες είναι μέσα στις αποθήκες ενός μηχανοστασίου, τι φορτίο κουβαλάει ένα καράβι, με κάθε λεπτομέρεια, ξέρουμε τα πάντα για τα πληρώματά μας, είναι η extended οικογένειά μας. Πρέπει να είμαστε μηχανικοί, ναύτες, καπετάνιοι, δικηγόροι, οικονομολόγοι, μάγειρες, τα πάντα. Και η αλήθεια είναι ότι τα τελευταία χρόνια γίνεται όλο και πιο περίπλοκη αυτή η δουλειά γιατί η ναυτιλία έχει τους περισσότερους κανονισμούς. Οπότε η καθημερινότητά μας είναι πάρα πολύ απαιτητική».
«Ξέρουμε ακόμα και πόσες βίδες είναι μέσα στις αποθήκες ενός μηχανοστασίου, τι φορτίο κουβαλάει ένα καράβι, με κάθε λεπτομέρεια, ξέρουμε τα πάντα για τα πληρώματά μας, είναι η extended οικογένειά μας».
Ο ρόλος της ως πρόεδρος της Ένωσης Εφοπλιστών Ελλάδος
«Αυτό που με ιντρίγκαρε να αναλάβω αυτή τη θέση, που έχει πολύ μεγάλο βάρος και ευθύνη καθώς η ελληνική ναυτιλία είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο, είναι ότι αισθάνομαι να συμβαίνει μια αδικία στον κλάδο μας. Οι μόνες περιπτώσεις όπου βρισκόμαστε στο φως της δημοσιότητας είναι αρνητικά περιστατικά. Αυτό που θέλω να κάνω είναι να διορθώσω αυτή την παρεξήγηση που υπάρχει. Δεν είναι βέβαια μόνο αυτή η καθημερινότητά μου στην Ένωση γιατί, όπως είπα πριν, έχουμε πολλούς κανονισμούς. Και είμαστε σε μια περίοδο ενεργειακής μετάβασης, αν και η ναυτιλία είναι ο μικρότερος παράγοντας σε αυτή την εξίσωση.
Η σημασία της ναυτιλίας – και των γυναικών της
»Ό,τι υπάρχει σε αυτή την αίθουσα έχει έρθει με ένα πλοίο, είτε ως πρώτη ύλη είτε ως τελικό καταναλωτικό αγαθό. Στον κορονοϊό, που σταμάτησαν τα τρένα, τα αεροπλάνα, τα λεωφορεία, η ζωή μας ολόκληρη, τα πλοία συνέχισαν. Έχουμε αναρωτηθεί ποτέ γιατί τα σουπερμάρκετ ήταν ακόμα ανοιχτά; Γιατί τα πλοία συνέχιζαν να τα μεταφέρουν, τα λιμάνια δούλευαν. Εργαζόμενοι αρρώσταιναν και δεν μας άφηναν να τους βγάλουμε από το πλοίο. Είναι οι αφανείς ήρωες αυτοί οι άνθρωποι.
»Ως γυναίκες μάς ξεχωρίζει κάτι: ο τρόπος με τον οποίο έχουμε μεγαλώσει μάς επιτρέπει να έχουμε ευαλωτότητα και να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας. Νομίζω λοιπόν ότι έχουμε μια ευκαιρία να πούμε με έναν άλλο τρόπο τι σημαίνει ναυτιλία».
«Ως γυναίκες μας ξεχωρίζει κάτι: ο τρόπος με τον οποίο έχουμε μεγαλώσει μάς επιτρέπει να έχουμε ευαλωτότητα και να εκφράζουμε τα συναισθήματά μας. Νομίζω λοιπόν ότι έχουμε μια ευκαιρία να πούμε με έναν άλλο τρόπο τι σημαίνει ναυτιλία».
Υπάρχει τύπος μαμάς στις ναυτιλιακές εταιρείες, τη ρώτησε η Έλενα Χαραλαμπούδη, με έμπνευση το θέμα των κωμικών βίντεό της, που σατιρίζει τα στερεότυπα; «Όποιος διαλέξει να μπει σε αυτό το επάγγελμα πρέπει να το αγαπάει, να είναι τρόπος ζωής του. Δεν υπάρχουν γιορτές, αργίες, κοιμάσαι με το κινητό δίπλα σου. Πρέπει να μπορείς να τα ισορροπήσεις όλα, είναι πάρα πολύ δύσκολο. Προσωπικά, στη δική μου εταιρεία βοηθάμε τις γυναίκες. Έχουμε πολλές γυναίκες, κάνουμε πολλά μωρά. Αλλά ξέρουμε ότι και με τα παιδιά μας να είμαστε στο σπίτι, είμαστε με έναν τρόπο και στη δουλειά μας».
Δείτε όλες τις ομιλήτριες και το πρόγραμμα εδώ.
