Η ανάβαση στην υψηλότερη κορυφή της Ανταρκτικής, στα 4.892 μέτρα, είναι εξαιρετικά απαιτητική, ειδικά όταν οι θερμοκρασίες, ακόμα και κάτω από τις «ήπιες» καλοκαιρινές συνθήκες, αγγίζουν τους -40 βαθμούς Κελσίου. Κι όμως μια Ελληνίδα, η Βανέσα Αρχοντίδου, ετοιμάζεται για αυτή την αποστολή, όχι μόνο για να κερδίσει ένα προσωπικό στοίχημα αλλά κυρίως για να στείλει, μέσα από τη δημοσιοποίηση της προσπάθειάς της, δύο δυνατά μηνύματα: Πρώτον, ότι οι γυναίκες μπορούμε να γίνουμε ό,τι επιθυμούμε, όπως δηλώνει και το όνομα της ΜΚΟ που έχει ιδρύσει, A Woman Can Be. Δεύτερον, ότι ο πλανήτης εκπέμπει σήμα «SOS» και δεν έχουμε το περιθώριο να καθυστερήσουμε άλλο να αναλάβουμε δράση.
Με την κατάκτηση της κορυφής της Ανταρκτικής η Βανέσα Αρχοντίδου θα ολοκληρώσει το 7 Summits Project, το στόχο που έχει θέσει να σκαρφαλώσει στις επτά υψηλότερες κορυφές των επτά ηπείρων – έχει ήδη ανεβεί στις έξι από αυτές, με πιο πρόσφατο το Έβερεστ το 2019. Είναι μια εργαζόμενη μητέρα δύο μικρών παιδιών, η οποία άρχισε να ασχολείται με την ορειβασία «σχετικά μεγάλη», 27 ετών, όπως λέει σε νέα συνέντευξή της στο marieclaire.gr. Το προφίλ της, με το οποίο ταυτιζόμαστε εύκολα, επιβεβαιώνει ότι τα μεγαλύτερα επιτεύγματα δεν προέρχονται από υπερήρωες αλλά από ανθρώπους όπως εμείς, με υπερδυνάμεις το πείσμα, το θάρρος και το πάθος.
Από την καθιστική ζωή στα βουνά
Η πρώτη της επαφή με την ορειβασία ήρθε σε μια περίοδο στη διάρκεια της οποίας, ως στέλεχος Μάρκετινγκ σε πολυεθνική, δεν κατάφερνε να απαλλαγεί από το στρες ούτε στον ελεύθερο χρόνο της. «Αν είσαι υπεύθυνη για κάποια προϊόντα τα βλέπεις συνεχώς μπροστά σου. Πήγαινα λοιπόν στο σουπερμάρκετ και αγχωνόμουν. Το μυαλό μου επέστρεφε στη δουλειά ακόμα και τα Σαββατοκύριακα» θυμάται.
Η ζωή της άλλαξε όταν αποδέχτηκε την πρόσκληση μιας συναδέλφου της να την ακολουθήσει σε μια κυριακάτικη εκδρομή του Αθηναϊκού Ορειβατικού Συλλόγου: «Εκείνη τη μέρα συνειδητοποίησα ότι ήταν η μοναδική φορά που δεν σκέφτηκα καθόλου τη δουλειά. Σκεφτόμουν μόνο πώς θα προχωρήσω, οπότε για εμένα αυτό έδρασε καταλυτικά στο να συνειδητοποιήσω ότι αν ήθελα να ξεκουράσω το μυαλό μου ίσως έπρεπε να κουράσω λίγο περισσότερο το σώμα μου». Μέχρι τότε δεν είχε καμία επαφή με υπαίθριες αθλητικές δραστηριότητες. Περνούσε τον ελεύθερο χρόνο της όπως οι περισσότεροι από εμάς: βγαίνοντας για καφέ και για φαγητό με φίλους και με τον σύντροφό της.
«Σκεφτόμουν μόνο πώς θα προχωρήσω, οπότε για εμένα αυτό έδρασε καταλυτικά στο να συνειδητοποιήσω ότι αν ήθελα να ξεκουράσω το μυαλό μου ίσως έπρεπε να κουράσω λίγο περισσότερο το σώμα μου».
Μαζί με τις ορειβατικές εξορμήσεις μπήκαν στη ζωή της και νέες παρέες, με ανθρώπους που μοιράζονταν την ίδια αγάπη για το βουνό. Μέσα από τις συζητήσεις τους, μπήκε στη Βανέσα και το σαράκι των αποστολών εκτός Ελλάδας, όπου «καθώς γνώριζες πολύ καλά και τους ανθρώπους και την κουλτούρα ενός τόπου, έφερνες πίσω πολύ περισσότερες εμπειρίες από έναν απλό τουρίστα». Σε πολλά από εκείνα τα ταξίδια συμμετείχε και ο σύντροφός της, που αργότερα έγινε ο άντρας της και πατέρας των δυο παιδιών τους.
Μια μαμά ορειβάτισσα «σκανδαλίζει»
Το 2014 η Βανέσα ανέβηκε στο Κιλιμάντζαρο. Στην αποστολή που ακολούθησε το 2015 στην Ακονκάγκουα, την υψηλότερη κορυφή της Αργεντινής, οδηγός της ήταν ο έμπειρος ορειβάτης Νίκος Μαγγίτσης, ο οποίος παρατήρησε ότι σε αντίθεση με άλλους ορειβάτες, εκείνη προσαρμοζόταν πολύ εύκολα στο υψόμετρο και δεν παρουσίαζε κοινά προβλήματα όπως δύσπνοια, πονοκέφαλο, διαταραχές ύπνου. Απεναντίας, ως εξαντλημένη μητέρα δύο μικρών παιδιών (το 2015 ο ένας γιος της ήταν τριών ετών και ο άλλος έξι), στη διάρκεια των αποστολών έβρισκε ευκαιρία να αναπληρώνει τον ύπνο που της έλειπε!
Ο Νίκος Μαγγίτσης ήταν από τους πρώτους που είχαν ολοκληρώσει το 7 Summits Project και της έδωσε την ιδέα να κυνηγήσει τον ίδιο στόχο. Όταν όμως η Βανέσα μετά την κατάκτηση της τρίτης της κορυφής το 2016, του Ελμπρούς στον Καύκασο, άρχισε να επικοινωνεί την επιθυμία της να συμπληρώσει την επτάδα, κάποιοι δεν της έδειξαν εμπιστοσύνη «γιατί θεωρούσαν ότι η ορειβασία δεν ήταν για μένα τίποτα περισσότερο από ένα χόμπι». Επιπλέον, πολλές γυναίκες με τις οποίες μοιραζόταν τις εμπειρίες της τής εξέφρασαν το παράπονο «ότι εκείνες δεν μπορούσαν να βάλουν προσωπικούς στόχους, γιατί θεωρούν ότι όταν έχεις παιδιά και οικογένεια δεν έχεις την ευχέρεια να κάνεις δικά σου πράγματα. Και μού έλεγαν: Πού πας και αφήνεις τα παιδιά σου; Αλλά αυτό με πείσμωνε. Γιατί δεν έκαναν την ερώτηση σε έναν άντρα, αλλά σε εμένα. Έλεγα, όχι, δεν πρέπει να σκεφτόμαστε έτσι. Μια γυναίκα μπορεί να κάνει αυτό που θέλει, άσχετα με το αν θεωρείται από τους γύρω της “εφικτό” ή “πρέπον” η αν τα στερεότυπα λένε ότι οι μαμάδες πρέπει να βρίσκονται 24 ώρες το 24ωρο δίπλα στα παιδιά τους».
«Μού έλεγαν: Πού πας και αφήνεις τα παιδιά σου; Αλλά αυτό με πείσμωνε. Γιατί δεν έκαναν την ερώτηση σε έναν άντρα, αλλά σε εμένα».
Έτσι γεννήθηκαν η ιδέα και το όνομα της μη κερδοσκοπικής οργάνωσης που ίδρυσε, A Woman Can Be. Στον αρχικό στόχο της, τη γυναικεία ενδυνάμωση μέσα από την προβολή δυναμικών προτύπων, προστέθηκε και η βιώσιμη ανάπτυξη, όταν η Βανέσα παρατήρησε στις αποστολές της ότι οι ανθρώπινες δραστηριότητες έχουν ήδη αφήσει ένα τεράστιο αποτύπωμα στα εξαιρετικά ευαίσθητα οικοσυστήματα των βουνών: «Έβλεπα, για παράδειγμα, τους παγετώνες να λιώνουν πολύ γρήγορα, αφήνοντας πίσω τους ένα ξερό τοπίο, σαν εκείνο του πλανήτη Άρη. Ή κανονίζαμε να ανεβούμε σε μια κορυφή που ξέραμε ότι εκείνες τις ημέρες θα είχε “παράθυρο καιρού” [δηλ. ο καιρός θα ήταν αρκετά καλός για να επιτρέψει την ανάβαση] αλλά διαπιστώναμε ότι τα τελευταία χρόνια τα μετεωρολογικά μοντέλα είναι απρόβλεπτα, γιατί το κλίμα έχει αλλάξει».
Η κλιματική αλλαγή και η πανδημία
Η επαφή της με σχετικά παρθένες εκτάσεις του πλανήτη τη βοήθησαν να συνειδητοποιήσει τον επείγοντα χαρακτήρα μιας αποστολής διάσωσης του περιβάλλοντος. Έγινε πρέσβειρα του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το Κλίμα και αφιέρωσε «αυτή την τελευταία κορυφή στην ευαισθητοποίηση των Ελλήνων μέσα από την εικόνα και το storytelling». Μάλιστα υλικό της αποστολής στην Ανταρκτική θα περιληφθεί σε ντοκιμαντέρ που σκηνοθετεί ο Ανδρέας Σιαδήμας, παραγωγή της Dangerous Productions.
Έγινε πρέσβειρα του Ευρωπαϊκού Συμφώνου για το Κλίμα και αφιέρωσε «αυτή την τελευταία κορυφή στην ευαισθητοποίηση των Ελλήνων μέσα από την εικόνα και το storytelling».
Η κλιματική αλλαγή προκαλεί μια σειρά από αλυσιδωτές αντιδράσεις πολύ πιο οικείες σε εμάς από το λιώσιμο των παγετώνων. Όπως ήταν στη χώρα μας, το καλοκαίρι του 2021, τα κύματα καύσωνα και οι καταστροφικές πυρκαγιές. Μια από αυτές τις πυρκαγιές η ορειβάτισσα τις έζησε από πολύ κοντά, από το σπίτι της στην περιοχή του Αλεποχωρίου: «Δεν θα ήταν τόσο μεγάλη η έκτασή της αν δεν είχε προηγηθεί ανομβρία για 26 μέρες τον Μάιο, που τα άφησε όλα ξερά», όπως εξηγεί. Η Βανέσα μάς παρακινεί να χωνέψουμε ότι «κάτι που συμβαίνει σε ένα μακρινό μέρος δεν είναι κάτι το οποίο δεν πρόκειται τελικά να μας επηρεάσει. Πριν από δύο χρόνια ακούσαμε για έναν ιό στην Κίνα και αλλάξαμε κανάλι γιατί λέγαμε, εμάς τι μας νοιάζει; Και η πανδημία κατέληξε να αλλάξει όλη μας τη ζωή. Κάτι τέτοιο συμβαίνει και με την κλιματική αλλαγή. Και δεν έχουμε καταλάβει ότι πρέπει κι εμείς να συμβάλουμε στη λύση, αλλάζοντας καταναλωτικές συνήθειες και πιέζοντας τις κυβερνήσεις με την ψήφο μας».
Η μεγαλύτερη αποστολή της ζωής της
Με έναν διπλό στόχο, λοιπόν, η Βανέσα Αρχοντίδου ξεκινάει στις 2 Δεκεμβρίου για έναν από τους πιο αφιλόξενους για τον άνθρωπο προορισμούς στη Γη. Είναι η μοναδική Ελληνίδα που συμμετέχει σε αυτή την αποστολή. Από την Πούντας Αρένας της Χιλής θα πετάξει μαζί με ορειβάτες από άλλες χώρες, όπως τις ΗΠΑ, τη Γαλλία και τη Ρωσία, για την Ανταρκτική, από όπου θα αρχίσουν την ανάβαση για την υψηλότερη κορυφή της, το Βίνσον. Αφετηρία τους θα είναι το επίπεδο της θάλασσας και όχι, π.χ., τα 1.000 ή 2.000 μέτρα, όπως συμβαίνει σε άλλα βουνά. Δηλαδή, «θα ανεβούμε και τα 4.892 μέτρα». Μετά τούς περιμένει μια δεύτερη δοκιμασία: Να διασχίσουν 111 χλμ. με σκι μέχρι τον Νότιο Πόλο και έναν επιστημονικό σταθμό όπου διεξάγονται έρευνες για την κλιματική αλλαγή. Υποστηρικτές στην αποστολή της είναι, πέρα από την A Woman Can Be, και άλλοι σημαντικοί γυναικείοι οργανισμοί, όπως οι iforU, Mexoxo, και ο θεσμός των Greek International Women Awards (GIWA).
Ποιες συνθήκες περιμένεις να αντιμετωπίσεις στην Ανταρκτική;
«Ο Δεκέμβριος, ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος είναι οι καλοκαιρινοί μήνες της, που επιτρέπουν τις αποστολές και την παραμονή σε μια ήπειρο όπου τον χειμώνα οι θερμοκρασίες μπορεί να φτάσουν και τους -70 βαθμούς Κελσίου. Το καλοκαίρι η χαμηλότερη θερμοκρασία μπορεί να φτάσει τους -40 βαθμούς Κελσίου. Όταν όμως η ηλιοφάνεια είναι έντονη, λόγω και της αντανάκλασης, η θερμοκρασία ανεβαίνει και κάποιος μπορεί να αισθανθεί άνετα έξω με την πουπουλένια στολή του. Δεν ζούμε δηλαδή το αδυσώπητο κρύο των χειμερινών μηνών, όπου παθαίνεις αυτομάτως κρυοπαγήματα».
«Ο Δεκέμβριος, ο Ιανουάριος και ο Φεβρουάριος είναι οι καλοκαιρινοί μήνες της Ανταρκτικής, που επιτρέπουν τις αποστολές και την παραμονή σε μια ήπειρο όπου τον χειμώνα οι θερμοκρασίες μπορεί να φτάσουν και τους -70 βαθμούς Κελσίου».
Παρ’ όλα αυτά, δεν μπορεί παρά να προκαλέσει δέος και φόβο η σκέψη ενός ορειβάτη που σκαρφαλώνει στον πάγο πλάι σε απύθμενες χαράδρες. Τη ρωτάω αν σε κάποια αποστολή έχει φοβηθεί για τη ζωή της: «Σίγουρα υπάρχει ο φόβος, για παράδειγμα, του να περνάς πάνω από ένα crevasse, όπως ονομάζονται οι χαράδρες που ανοίγουν στον παγετώνα. Ή όταν πρέπει να περάσεις από μια δύσκολη κόψη δεμένος πάνω στο σχοινί σου. Δεν σημαίνει ότι αυτό δεν είναι ασφαλές, αλλά κάποιος θα ήταν αναίσθητος αν δεν αισθανόταν φόβο! Γνωρίζω όμως ότι με τις εταιρείες που επιλέγουμε και με τον τρόπο που κάνουμε αυτά τα ταξίδια, και οι συνεργάτες μου κι εγώ, η παραμονή και η ανάβαση γίνονται όσο το δυνατόν πιο ασφαλείς. Στο παρελθόν δεν είχες τόσο καλό εξοπλισμό ούτε σε ρούχα ούτε σε τηλεπικοινωνίες. Από εκεί και πέρα είναι και θέμα ανθρώπου. Κάποιος μπορεί να ξεπεράσει τα όριά του, εκεί γίνονται τα περισσότερα ατυχήματα. Αλλά εγώ, ως μητέρα, προσπαθώ να μην τα ξεπερνάω. Αν δω ότι κάτι είναι πολύ δύσκολο για μένα -που θα το καταλάβω με την εμπειρία- θα προτιμήσω να γυρίσω με ασφάλεια πίσω. Άλλωστε, ο κίνδυνος υπάρχει παντού. Ακούμε για ανθρώπους που έπαθαν τροχαίο πηγαίνοντας στη δουλειά τους».
Μπορείς να ξεχωρίσεις την πιο δυνατή στιγμή από τις έως τώρα αποστολές σου;
«Πριν να φύγω για το Έβερεστ ο άντρας μου μού έκανε έκπληξη δίνοντάς μου στο αεροδρόμιο μια πλαστικοποιημένη φωτογραφία με αυτόν και τα παιδιά. Από πίσω είχαν γράψει: “Εύχομαι μαμά να τα καταφέρεις”, “Είσαι δυνατή”… Την έβλεπα συχνά, στο διάστημα που πέρασα περιμένοντας να ξεκινήσει η ανάβαση – γιατί πρέπει να περιμένεις περίπου 45-50 μέρες για να εγκλιματιστεί ο οργανισμός σου. Και όταν ξεκινήσαμε το summit push, την προσπάθεια για την κορυφή, την πήρα μαζί μου σαν γούρι. Αυτό που μου έδωσε πολύ μεγάλη δύναμη σε κάθε βήμα ήταν η σκέψη: “Θα ανεβάσω τη φωτογραφία στην κορυφή, θα ανεβούμε όλοι μαζί”. Και όταν έφτασα, είχε πάρα πολύ αέρα. Αλλά το πρώτο πράγμα που έκανα ήταν να τη βγάλω από το σακίδιό μου και να φωτογραφηθώ με τον άντρα και τα παιδιά μου. Όταν είδαν το στιγμιότυπο συγκινήθηκαν κι αυτοί, γιατί κάθε αποστολή είναι πραγματικά μια οικογενειακή προσπάθεια. Μοιραζόμαστε πολλά, και την αγωνία και τη χαρά».
Info
Μπορείτε να υποστηρίξετε την αποστολή της Βανέσας Αρχοντίδου και της A Woman Can Be στην εκστρατεία crowdfunding που έχει ξεκινήσει εδώ.
Δείτε ένα βίντεο με τη στιγμή που φωτογραφήθηκε, μαζί με την εικόνα των αγαπημένων της, στην κορυφή του Έβερεστ:
View this post on Instagram
