Στην εποχή που το γυναικείο σακάκι έχει επιστρέψει δυναμικά στη μόδα, πείθοντας ακόμα και τις ορκισμένες οπαδούς του casual να το φορέσουμε έστω σε συνδυασμό με γραφιστικά T-shirts και sneakers, και ενώ βλέπουμε στην ντουλάπα μας το ένα fast fashion ρούχο μετά το άλλο να φθείρονται μετά από ελάχιστες χρήσεις, η ποιότητα και η φινέτσα ενός καλοραμμένου κοστουμιού, αντρικού, γυναικείου ή unisex, παίρνουν (ξανά;) στην εκτίμησή μας τις διαστάσεις που τους αξίζουν.
Ωστόσο αυτά τα χαρακτηριστικά τα γνωρίζουν πολύ καλά οι designers και οι τεχνίτες που επιμένουν να υπηρετούν το χειροποίητο κλασικό. Όπως η δημιουργός ανδρικών ενδυμάτων που ανατρέπει και έμφυλα και ηλικιακά στερεότυπα, η 30χρονη Παρασκευή Λεβάκου, που έμαθε το ανδρικό κοστούμι στο εργαστήριο του κ. Χασέμ (Hashem Ehteshamnia), και συνεχίζει μέχρι σήμερα να θητεύει στον κόσμο του ανδρικού ενδύματος. Λίγο πριν από τη συμμετοχή της στο ClassiCon, την πρώτη έκθεση στην Ελλάδα για το κλασικό ανδρικό στιλ και τους δημιουργούς του, που έρχεται στο Ξενοδοχείο President (21-22/10), μιλάει στο Marie Claire.
Η σχολή Κλωστοϋφαντουργών Μηχανικών στο Α.Τ.Ε.Ι. του Πειραιά, από την οποία πήρες το πρώτο σου πτυχίο, ήταν η πρώτη σου επιλογή; Ανέκαθεν ονειρευόσουν να ασχοληθείς με αυτό το αντικείμενο;
«Δεν ήταν ο στόχος μου όταν τελείωνα το σχολείο. Αλλά αφού πέρασα σε αυτήν αποφάσισα, προτού προσπαθήσω για δεύτερη φορά με τις πανελλήνιες, πως δεν θα ήταν άσχημη ιδέα να πάω σε μερικά μαθήματα να γνωρίσω το αντικείμενό της. Γρήγορα με κέρδισε και αισίως αποφοίτησα».
«Αυτή ακριβώς είναι η ομορφιά του πατρόν, μια ακριβής και λεπτομερής δισδιάστατη κατασκευή του ενδύματος προτού πάρει την τελική, τρισδιάστατη και φορέσιμη μορφή του».
Μετά μάλιστα συνέχισες σπουδές στο σχέδιο μόδας και το πατρόν…
«Η ειδικότητα ήταν “Τεχνικός Τεχνολογίας Ενδύματος, Σχεδιαστής Μόδας”. Το πρόγραμμα των σπουδών περιλάμβανε styling, πρόγνωση μόδας, σχέδιο μόδας, αλλά αυτό που μου άρεσε περισσότερο ήταν το πατρόν. Το γραμμικό σχέδιο, θα μπορούσε να πει κανείς, ενός ενδύματος. Και ακριβώς εκεί επικεντρώθηκα. Δεν γνώριζα την κλίση μου στο πατρόν, το θεμέλιο για την κατασκευή του ενδύματος, αλλά την ανακάλυψα γρήγορα.
»Το χτίσιμο του σκελετού του ενδύματος είναι η βάση για ένα άρτιο αποτέλεσμα που θα ικανοποιεί την αισθητική του ατόμου που το φοράει και, το πιο σημαντικό, θα ακολουθεί και θα αναδεικνύει τη σωματοδομή του. Αυτή ακριβώς είναι η ομορφιά του πατρόν, μια ακριβής και λεπτομερής δισδιάστατη κατασκευή του ενδύματος προτού πάρει την τελική, τρισδιάστατη και φορέσιμη μορφή του».
Πώς βρέθηκες να κάνεις πρακτική στο εργαστήριο του κ. Χάσεμ;
«Το μακρινό 2015, όταν ακόμη φοιτούσα στην πρώτη μου σχολή, έψαχνα να ασχοληθώ με κάτι που θα αφορούσε το αντικείμενο των σπουδών μου. Από τότε προσανατολιζόμουν στην ανδρική ενδυμασία: συγκεκριμένα, ενδιαφερόμουν για τα ανδρικά αξεσουάρ. Η μητέρα μου μού πρότεινε να απευθυνθώ στο κ. Χάσεμ, γείτονα μας τότε, για την οποίο γνώριζε ότι εργάζεται στο ανδρικό ένδυμα. Έτσι λοιπόν χτύπησα την πόρτα του εργαστηρίου του και εκείνος με δέχθηκε με χαρά.
»Μη γνωρίζοντας το παραμικρό σχετικά με τη ραπτική -κανένας στο οικογενειακό περιβάλλον μου δεν είχε επαφή με το αντικείμενο- ξεκίνησα από το μηδέν να εξοικειώνομαι με τις μηχανές και τα υφάσματα. Ο κ. Χάσεμ στάθηκε με πολλή υπομονή δίπλα μου, να μου μεταλαμπαδεύσει όχι μόνο τις τεχνικές γνώσεις της ραπτικής αλλά και τα βασικά συστατικά για να αγαπήσεις και να αγαπηθείς από τη συγκεκριμένη τέχνη. Τα συστατικά αυτά είναι επιμονή και υπομονή. Μόνο έτσι, μου έμαθε, θα καταφέρω να την κατακτήσω. Επίσης με δίδαξε να μην αντιγράψω ποτέ, καθώς έτσι κάποιος παύει να είναι δημιουργός, και να μη θεωρήσω ποτέ πως έχω κατακτήσει ολοκληρωτικά τη γνώση. Όπως λέει χαρακτηριστικά, πάντα έχεις να μάθεις κάτι ακόμη. Μη θεωρήσεις ποτέ δεδομένο πως τα ξέρεις όλα.
«Με δίδαξε να μην αντιγράψω ποτέ, καθώς έτσι κάποιος παύει να είναι δημιουργός, και να μη θεωρήσω ποτέ πως έχω κατακτήσει ολοκληρωτικά τη γνώση. Όπως λέει χαρακτηριστικά, πάντα έχεις να μάθεις κάτι ακόμη. Μη θεωρήσεις ποτέ δεδομένο πως τα ξέρεις όλα».
»Ένας σπουδαίος μέντορας και μοναδικός στο είδος του. Στάθηκα τυχερή που βρέθηκα στο εργαστήριό του. Μαθαίνω ακόμη και σήμερα, και θα μαθαίνω για πολύ ακόμη, την τέχνη από εκείνον».
Γιατί αποφάσισες να συνεχίσεις να εργάζεσαι στο χώρο του ανδρικού ενδύματος;
«Από τη στιγμή που ξεκίνησα στο εργαστήριο του κ. Χάσεμ ήξερα πως ήθελα να συνεχίσω να ασχολούμαι με το ανδρικό ένδυμα. Όσες προτάσεις και αν μου έγιναν, είτε να ασχοληθώ με το γυναικείο είτε με το θεατρικό κοστούμι, αρνήθηκα και συνέχισα πιστά να δουλεύω στο ανδρικό. Η αισθητική μου άλλωστε συμβαδίζει με τα όσα εκφράζονται από τη δομή των ανδρικών ρούχων: απλότητα και καθαρές γραμμές, γεωμετρία και αναλογία. Λειτουργική απλότητα και κάλλος, όπως εκφράζεται από το Bauhaus. Η σχολή αυτή πρέσβευε πως αν κάτι σχεδιαστεί για να εξυπηρετήσει το σκοπό του, η ομορφιά ακολουθεί από μόνη της. Αυτό ακριβώς συμβαίνει και με το ανδρικό ένδυμα και συγκεκριμένα με το ανδρικό κοστούμι, με το οποίο μπορεί κάποιος να είναι παράλληλα περιποιημένος, άνετος, λειτουργικός μέσα στην καθημερινότητά του και καλαίσθητος».
Γιατί στην Ελλάδα δεν διδάσκεται το ανδρικό ένδυμα; Τι θα ήθελες να αλλάξει στην εγχώρια εκπαίδευση αλλά και αγορά;
«Δυστυχώς στην Ελλάδα οι τέχνες παρακμάζουν καθώς οι αντιλήψεις του συνόλου υποτιμούν την αξία τους. Έτσι ακριβώς συμβαίνει και με τη δική μας τέχνη. Έχει ατροφήσει εντελώς η διδασκαλία και η μεταλαμπάδευση της γνώσης της τεχνικής κατασκευής του ανδρικού ενδύματος καθώς έχουν απομείνει πλέον ελάχιστοι που γνωρίζουν την τέχνη και ακόμη λιγότεροι που είναι πρόθυμοι να τη μάθουν. Επ’ ουδενί δεν διδάσκεται σε κάποιο ίδρυμα, καθώς η καθεστηκυία τάξη έχει ισοπεδώσει τη σπουδαιότητα αντικειμένων όπως η κατασκευή υφασμάτων ή ενδυμάτων. Χρόνιες παθογένειες της ελληνικής πραγματικότητας. Σε χώρες όπως η γειτονική Ιταλία έχουν πλήρη άνθηση στην κατασκευή και των υφασμάτων και των ενδυμάτων.
«Έχει ατροφήσει εντελώς η διδασκαλία και η μεταλαμπάδευση γνώσης της τεχνικής κατασκευής του ανδρικού ενδύματος καθώς έχουν απομείνει πλέον ελάχιστοι που γνωρίζουν την τέχνη και ακόμη λιγότεροι που είναι πρόθυμοι να τη μάθουν».
»Είναι αντιλήψεις βαθιά ριζωμένες που εμποδίζουν την τέχνη της ένδυσης να εξελιχθεί και να διδαχθεί στους νεότερους. Χρειάζεται οι νέοι να ανοίξουν τους ορίζοντές τους, να έρθουν σε επαφή με καινούρια ερεθίσματα, ώστε να απαγκιστρωθούν από τις αντιλήψεις των παλαιότερων και με επιμονή και υπομονή να αναζητήσουν τη γνώση μέσα στα υπάρχοντα εργαστήρια. Γιατί η αλήθεια είναι πως εκεί κατακτάται η πραγματική, ουσιαστική γνώση, χωρίς φυσικά να θέλω να μειώσω τη σημασία της θεωρητικής γνώσης. Οφείλει κανείς να διαθέτει το γνωσιακό υπόβαθρο ώστε να περάσει στην πρακτική εφαρμογή της τέχνης. Όλα μαζί, σε συνδυασμό, συντελούν σε έναν ολοκληρωμένο δημιουργό ενδυμάτων.
»Σημαντικό ρόλο φυσικά στο να έρθουν οι νέοι, και όχι μόνο, σε επαφή με το κλασικό ανδρικό ένδυμα και να ξεκινήσουν το συναρπαστικό ταξίδι τους στον κόσμο αυτό είναι η πρωτοβουλία του Γιώργου Αθανασόπουλου. Του δημιουργού του Monopeto.gr και της ομάδας στα sosial media “Οι Κλασικιστές”, ο οποίος με πολύ μεράκι, πείσμα, προσωπικό χρόνο και προσπάθεια δείχνει στον κόσμο και αυτή τη πλευρά της ένδυσης. Όχι μόνο τα πολύ βολικά και φθηνά σε όλους μας τζιν των εταιρειών fast fashion, αλλά και τα χειροποίητα κατά παραγγελία κλασικής αισθητικής ενδύματα. Ένα φωτεινό παράδειγμα στον κόσμο των media, το οποίο δίνει νέες προοπτικές και προσλαμβάνουσες προς τη πλευρά της τέχνης του χειροποίητου ανδρικού ενδύματος».
«Χρειάζεται οι νέοι να ανοίξουν τους ορίζοντές τους, να έρθουν σε επαφή με καινούρια ερεθίσματα, ώστε να απαγκιστρωθούν από τις αντιλήψεις των παλαιότερων και με επιμονή και υπομονή να αναζητήσουν τη γνώση μέσα στα υπάρχοντα εργαστήρια».
Τι σημαίνει για εσένα καλοντυμένος άντρας; Ποια είναι τα αγαπημένα σου αντρικά ρούχα και αξεσουάρ;
«Καλοντυμένος για μένα, ανεξαρτήτως φύλου και σεξουαλικού προσανατολισμού, νοείται κάποιος που παραμένει απλός. Απλές γραμμές και βασικά χρώματα συνθέτουν αρμονικές εικόνες. Σε μια εποχή όπου προβάλλονται η υπερβολή και η προσθήκη κάθε τι περιττού, οφείλουμε να μην υποκύπτουμε στις τάσεις που έρχονται και παρέρχονται αλλά να παραμένουμε διαχρονικοί.
»Το δικό μου αγαπημένο ένδυμα είναι το σακάκι. Αλλάζει όλη την εικόνα, αναδεικνύει το σώμα και αμέσως προσδίδει στο σύνολό επισημότητα. Αγαπημένο μου ανδρικό αξεσουάρ είναι ένα ρολόι με μπρασελέ. Όχι άλλα smartwatches με καουτσούκ!».
Υπάρχουν άλλες γυναίκες που ειδικεύονται, όπως εσύ, στην κατασκευή ανδρικού ενδύματος; Γιατί πολλοί άντρες κατασκευάζουν γυναικεία ρούχα αλλά λίγες γυναίκες αντρικά;
«Ανεξαρτήτως φύλου, όσοι ασχολούνται με την κατασκευή ανδρικών ενδυμάτων είναι πλέον ελάχιστοι στην Ελλάδα. Είμαι η νεότερη συνεχίστρια των προκατόχων μου, όπως λένε χαρακτηριστικά. Αλλά φυσικά δεν είμαι μόνη στο ανδρικό ένδυμα. Στα εργαστήρια συνεργάζομαι καθημερινά με πολλές γυναίκες που αγαπούν αυτή τη τέχνη και που κατασκευάζουν, η καθεμία στο αντικείμενό της, άρτια, με δεξιοτεχνία, ενδύματα υψηλής αισθητικής και ποιότητας. Όλες τους διακατέχονται από ακρίβεια και προσήλωση σε αυτό που κάνουν.
«Στα εργαστήρια συνεργάζομαι καθημερινά με πολλές γυναίκες που αγαπούν αυτή τη τέχνη και που κατασκευάζουν, η καθεμία στο αντικείμενό της, άρτια, με δεξιοτεχνία, ενδύματα υψηλής αισθητικής και ποιότητας. Όλες τους διακατέχονται από ακρίβεια και προσήλωση σε αυτό που κάνουν».
»Παλαιότερα υπήρχε ένας διαχωρισμός φύλου στις αρμοδιότητες που αναλάμβανε κάποιος στα εργαστήρια κατασκευής ανδρικών ενδυμάτων, καθώς η πλειοψηφία όσων ασχολούνταν με το αντικείμενο ήταν άνδρες. Όμως πλέον δεν υφίστανται τέτοιοι διαχωρισμοί και οι γυναίκες, όπως ακριβώς και οι άνδρες, βρίσκονται σε όλες τις φάσεις της κατασκευής.
»Σε σχέση με την κατασκευή γυναικείων ρούχων, οι άνθρωποι είναι πολύ περισσότεροι, ούτως ή άλλως, από όσους εργάζονται στη κατασκευή ανδρικών ενδυμάτων. Αυτό έχει να κάνει με το γεγονός ότι υπάρχουν περισσότερα είδη γυναικείων ενδυμάτων (π.χ. νυφικά, ενδύματα haute couture, pret a porter κ.ο.κ.) και ανάγκη για περισσότερους επαγγελματίες, ενώ η κατασκευή ανδρικών αφορά κατά κύριο λόγο τα κλασικά κοστούμια και πολύ λιγότερο τα ανδρικά ενδύματα urban αισθητικής, οπότε και τα άτομα που εργάζονται στο αντικείμενο είναι σαφώς λιγότερα».
«Το ClassiCon είναι ακόμη μια πρωτοβουλία του Γιώργου Αθανασόπουλου, με σκοπό να ενώσει τις φωνές όλων εμάς που δραστηριοποιούμαστε στο χώρο της κατασκευής κλασικών ανδρικών ειδών (κοστούμια, γραβάτες, πουκάμισα, αξεσουάρ) και όχι μόνο, και όσους αγαπούν και ενδιαφέρονται για την κλασική ενδυμασία».
Τι μπορείς να μας πεις για τη συμμετοχή σου στο ClassiCon;
«Το ClassiCon είναι ακόμη μια πρωτοβουλία του Γιώργου Αθανασόπουλου, με σκοπό να ενώσει τις φωνές όλων εμάς που δραστηριοποιούμαστε στο χώρο της κατασκευής κλασικών ανδρικών ειδών (κοστούμια, γραβάτες, πουκάμισα, αξεσουάρ) και όχι μόνο, και όσους αγαπούν και ενδιαφέρονται για την κλασική ενδυμασία. Να ανοίξει μια συζήτηση με όσους ενδιαφέρονται και να τεθούν επί τάπητος όλα όσα αφορούν το κλασικιστικό τρόπο σκέψης: καθημερινά ζητήματα όσων δραστηριοποιούνται στην ένδυση και υπόδηση, θέματα αισθητικής, κλασικής και κομψής όχι μόνο αμφίεσης αλλά και συμπεριφοράς, αλλά και για τη διεύρυνση, επιτέλους, του διαχρονικού και οικολογικού τρόπου ένδυσης, που δεν μπορεί να είναι άλλος από το χειροποίητο».
Για το ClassiCon
Για πρώτη φορά στην Ελλάδα οι εραστές του κλασικού ανδρικού στιλ θα έχουν την ευκαιρία να δουν από κοντά, συγκεντρωμένους κάτω από την ίδια στέγη, επιλεγμένους ράφτες κοστουμιών, πουκαμίσων, γραβατών, υποδηματοποιούς, εισαγωγείς υφασμάτων και αξεσουάρ. Να μιλήσουν μαζί τους, να λύσουν απορίες, να αγγίξουν φίνα υφάσματα, να ανταλλάξουν ιδέες, αλλά και να γνωριστούν με ανθρώπους με τους οποίους μοιράζονται το ίδιο πάθος.
Πρόκειται για τη φυσική συνέχεια του monopeto.gr, του πρώτου ψηφιακού περιοδικού στην Ελλάδα για την ιστορία της κλασικής ανδρικής ένδυσης και τους δημιουργούς της. Ένα όραμα του ιδρυτή του, Γιώργου Αθανασόπουλου, για μια μεγάλη γιορτή, το οποίο υλοποιείται με την πολύτιμη συμβολή της εταιρείας διοργάνωσης εκθέσεων Stalexpo.
Το ClassiCon προτάσσει το μεράκι του τεχνίτη, τη μοναδικότητα του bespoke, τη διαχρονικότητα, τα φυσικά υλικά, την οικολογική διάσταση του χειροποίητου και του vintage. Δεν απευθύνεται μόνο στους μυημένους. Απευθύνεται και σε όποιον αναζητά μια εναλλακτική απέναντι στη «γρήγορη» μόδα.
Το ClassiCon προτάσσει το μεράκι του τεχνίτη, τη μοναδικότητα του bespoke, τη διαχρονικότητα, τα φυσικά υλικά, την οικολογική διάσταση του χειροποίητου και του vintage. Δεν απευθύνεται μόνο στους μυημένους. Απευθύνεται και σε όποιον αναζητά μια εναλλακτική απέναντι στη «γρήγορη» μόδα. Σε όποιον επιδιώκει να χτίσει το δικό του προσωπικό στυλ σύμφωνα όχι με τις τάσεις αλλά τη στάση του απέναντι στη ζωή και το γούστο του. Στον άνδρα που δίνει έμφαση στη λεπτομέρεια, που επιλέγει συνειδητά την καλύτερη ποιότητα, τις δίκαιες συνθήκες παραγωγής και τη στήριξη της τοπικής οικονομίας.
Όπως σημειώνει ο Γιώργος Αθανασόπουλος: «Επαγγέλματα με ιστορία χιλιάδων ετών απειλούνται με εξαφάνιση, και μαζί τους εξαφανίζονται τόσο η προσωπική σχέση που μπορεί να έχει ο πελάτης με το δημιουργό του ενδύματος ή υποδήματός του όσο και η έννοια του προσωπικού στυλ. Ένας από τους σημαντικούς στόχους του ClassiCon είναι να στείλει το μήνυμα ότι το κλασικό στυλ είναι ζωντανό στην Ελλάδα και ότι η χώρα μας διαθέτει εξαιρετικούς επαγγελματίες που το υπηρετούν, όπως και χιλιάδες άνδρες που το αγαπούν».
Info
Σάββατο 21 και Κυριακή 22 Οκτωβρίου, 11:00 με 21:00, Ξενοδοχείο President, Λεωφ. Κηφισιάς 43, Αθήνα. Είσοδος: 10€ (ισχύει και για τις δύο μέρες της έκθεσης), εισιτήρια στο more.com. Περισσότερες πληροφορίες: classiconexpo.gr, monopeto.gr
Ο χώρος είναι πλήρως προσβάσιμος σε άτομα με κινητική αναπηρία.
*Την Κυριακή 22 Οκτωβρίου (17:00-19:30), δίπλα ακριβώς από τον χώρο της έκθεσης, θα πραγματοποιηθεί ημερίδα για τις προοπτικές της ελληνικής ραπτικής, την ηθική διάσταση του χειροποίητου, τις προκλήσεις του σήμερα και τις δράσεις για τη διασφάλιση ενός ευοίωνου αύριο.
