Αν υποθέσουμε πως έχεις πρόσβαση στο ίντερνετ (σύντομο τεστ: αν διαβάζεις αυτές τις γραμμές, έχεις), σίγουρα έχεις πέσει πάνω σε κάποιο άρθρο/ποστ/σχόλιο/gif για την Γκρέτα.
Ξέρεις ποια Γκρέτα λέω: τη 16χρονη ακτιβίστρια που μέσα σε ένα χρόνο βρέθηκε από τα σκαλιά του Σουηδικού Κοινοβουλίου που κρατούσε μόνη της ταμπέλα “skolstrejk för klimatet” (αποχή από το σχολείο για την κλιματολογική αλλαγή), να μιλάει στη Σύνοδο του ΟΗΕ για το Κλίμα. Ανάλογα τώρα με τη σύσταση του timeline σου, το άρθρο/ποστ/σχόλιο/gif ήταν είτε του στιλ “το κορίτσι-ίνδαλμα που μας θυμίζει πως κανείς δεν είναι πολύ μικρός για να κάνει τη διαφορά για ένα καλύτερο μέλλον” είτε του στιλ “η τρελή/καημένη/μαριονέτα που την κατευθύνουν οι γονείς της/τα σκοτεινά συμφέροντα/η αριστερά”. Αν το timeline σου μοιάζει καθόλου με το δικό μου, τότε έχεις συναντήσει πολλάκις και τα δύο. Σου εύχομαι καλό κουράγιο. Αν σου τελειώσει το κουράγιο, υπάρχουν και τα unfollow.
Η Γκρέτα Τουνμπεργκ έχει καταφέρει να διχάσει τον κόσμο περισσότερο κι από το φινάλε του Game of Thrones. Όλοι, είτε έχουν παρακολουθήσει τη δράση της είτε όχι, έχουν διαμορφωμένη άποψη για κείνη και νιώθουν πως είναι καθήκον τους να τη μοιραστούν online. Ναι, κάπως σαν το Game of Thrones. Μόνο που εδώ δεν πρόκειται για τηλεοπτικό προϊόν αξίας δισεκατομμυρίων, αλλά για ένα πραγματικό πρόσωπο. Που μιλάει για πραγματικά προβλήματα.
Όποια κι αν είναι η άποψη σου για τη Γκρέτα, πιθανότατα συμφωνούμε πως η κλιματική αλλαγή δεν είναι hoax. Δεν πρόκειται για κάποια κομμουνιστική συνωμοσία κατά των κτηνοτρόφων και των πετρελαιοπαραγωγών. Δεν είναι μόδα, υστερία ή προπαγάνδα των σατανικών βίγκανζ για να μας αναγκάσουν να τρώμε όλοι όλοι μεταλλαγμένη σόγια. Το 97% της παγκόσμιας επιστημονικής κοινότητας συμφωνεί πως ο τρόπος που ζούμε, παράγουμε και καταναλώνουμε καταστρέφει τον πλανήτη με ραγδαίους ρυθμούς. Δια της ατόπου απαγωγής, αυτό σημαίνει πως τα πράγματα για τα οποία μιλάει η Γκρέτα είναι όχι μόνο σωστά, αλλά καίρια, επείγοντα και άξια συζήτησης. Γιατί λοιπόν μας ενοχλεί τόσο πολύ η παρουσία της;
Φταίει ο τρόπος που κοιτάζει; Φταίνε οι κοτσίδες της, όπως έλεγε εκείνο το ποστ, που θυμίζουν τα κοριτσάκια της ναζιστικής νεολαίας που τα χρησιμοποιούσε ο Γκέμπελς για προπαγάνδα; Ή η εμφάνιση της, όπως έλεγε εκείνο το τουίτ, που δεν είναι αρκετά όμορφη/χαμογελαστή/ σέξι για να θέλουμε να τη δούμε με μαγιό; (Γλυκό, ατόφιο Ελληνικό ίντερνετ, πάντα με σεβασμό για το συνάνθρωπο.) Που είναι μικρό κορίτσι και θα έπρεπε να πηγαίνει σχολείο αντί να κάνει σαματά; Που είναι στο φάσμα του αυτισμού και δε συμπεριφέρεται όπως (πιστεύουμε ότι) θα έπρεπε να συμπεριφέρεται ένα άτομο στο φάσμα του αυτισμού; Που ο λόγος της είναι εριστικός αντί να είναι ενωτικός και καταλήγει να δημιουργεί αντιπάλους αντί για συμμάχους;
Ή μήπως φταίει που μας κάνει να νιώθουμε άβολα, έτσι όπως ωρύεται για πράγματα που θα προτιμούσαμε να μην πολυσκεφτούμε; Που δυσκολευόμαστε να πιστέψουμε πως μια νεαρή γυναίκα μπορεί να έχει όχι μόνο δική της γνώμη αλλά και το θάρρος (και το θράσος) να την υποστηρίζει; Που μας θυμίζει πώς ήμασταν εμείς στα 16 και πώς είμαστε σήμερα; Που είναι στην ανθρώπινη φύση μας να αντιδράμε αρνητικά κάθε φορά που κάποιος μας υποδεικνύει πως πρέπει ν’ αλλάξουμε συνήθειες;
Έχω κι εγώ όπως κι εσύ, περισσότερες ερωτήσεις παρά απαντήσεις. Δηλαδή οκ, ζούμε σε μια καπιταλιστική κοινωνία (ακόμα). Για οτιδήποτε γίνεται εκεί έξω, καλό ή κακό, κάποιος μοιραία θα βγάλει χρήματα. Κοιτώντας πάντως αυτή τη στιγμή τα νούμερα και μόνο, αν η “μπίζνα” της κλιματικής αλλαγής ήταν τόσο κερδοφόρα, ο πλανήτης θα είχε ήδη σωθεί. Είναι εξαιρετικά πιθανότερο να παίρνουν άλλοι, μεγάλοι και “σοβαροί” άνθρωποι χρήματα για να περνάνε μηνύματα του στιλ “εντάξει πως κάνετε έτσι, θα τα βρούμε κάπου στη μέση με τους μεγιστάνες του πετρελαίου” (Joe Biden, σε βλέπω, λίγο ντροπή) παρά να παίρνει χρήματα ένα 16χρονο κοριτσάκι και η οικογένεια του για να προωθήσει τη σωτηρία του πλανήτη. Δε στέκει ως business plan. Αλλά τι ξέρω κι εγώ;
Ζώντας στη Σουηδία τα τελευταία δύο χρόνια, το μόνο που μπορώ να σου πω με σιγουριά είναι αυτό που βλέπω γύρω μου. Εδώ τα παιδιά μεγαλώνουν μαθαίνοντας να νοιάζονται για το περιβάλλον, την ανακύκλωση και τα ζώα. Εδώ τα νεαρά κορίτσια μεγαλώνουν πιστεύοντας πως μπορούν να είναι ο εαυτός τους, πως δε χρειάζεται να μιλάνε μόνο για μακιγιάζ και αγόρια για να είναι αποδεκτές από την κοινωνία. (Γιατί και η Κάιλι Τζένερ ήταν κάποτε ανήλικο κορίτσι και είχε ήδη πλαστικές στα χείλη. Δε θυμάμαι να εξοργιστήκαμε έτσι παγκοσμίως με τη φάση της.) Εδώ οι Σουηδοί είναι τόσο climate conscious που έχουν δημιουργήσει μια νέα λέξη: flygskam, τη ντροπή του να ταξιδεύεις με αεροπλάνο και άρα να μεγαλώνεις το ανθρακικό σου αποτύπωμα. Το μόνο που μπορώ να σου πω με σιγουριά για τη Γκρέτα είναι πως όταν ταξίδεψε με ιστιοφόρο στις ΗΠΑ, δεν ήταν δήθεν. Ήταν απλά πολύ Σουηδέζα.
Στο τέλος της ημέρας, το οτι μας ενοχλεί τόσο πολύ η Γκρέτα Τούνμπεργκ λέει περισσότερα για μας παρά για κείνη. Εκείνη κάνει αυτό που πιστεύει σωστό, όπως ξέρει και μπορεί. Εμείς τι κάνουμε, εκτός από like και unfollow; Το μόνο που μπορώ να σου πω με σιγουριά, είναι πως εγώ θέλω να προσπαθήσω να κάνω περισσότερα.
