Η Caofeidian είναι μια πόλη που δεν έγινε ποτέ. Ξεκίνησε σαν οικιστική ουτοπία και εξελίχθηκε σε αληθινή δυστοπία. Τεράστια κτιριακά συγκροτήματα άρχισαν να ανεγείρονται, για να χρησιμοποιηθούν ως κατοικίες ή επαγγελματική στέγη, σε ένα μικρό νησί της Κίνας, το οποίο μάλιστα επεκτάθηκε αποσπώντας γη από τη θάλασσα. Τα υπέρογκα δάνεια που χορήγησαν οι τράπεζες, για να καλυφθεί το κόστος των εργασιών, ύψους δισεκατομμυρίων, πάγωσαν στη διάρκεια της οικοδόμησής της, με αποτέλεσμα το φιλόδοξο πρότζεκτ να παραμείνει ανολοκλήρωτο.
Δεκάδες χρόνια μετά, ελάχιστα διαμερίσματά της έχουν κατοικηθεί. Φυσικά, τα καταστήματά της παραμένουν άδεια, καθώς καμία εταιρεία δεν αποφάσισε να επενδύσει σε εκείνον τον ερημότοπο. Σήμερα η Caofeidian αποκαλείται «πόλη φάντασμα», και δεν είναι η μοναδική του είδους της. Όταν έσκασε η φούσκα της οικονομικής κρίσης του 2008, πολλοί ακόμα νεόδμητοι οικισμοί, σε ολόκληρο τον κόσμο, παρέμειναν ανολοκλήρωτοι και χωρίς αγοραστές, με αποτέλεσμα να ρημάξουν από την αχρηστία και το πέρασμα του χρόνου, που σε ένα άψυχο σπίτι είναι πιο αδυσώπητο.
Το αμερικανικό όνειρο έγινε εφιάλτης
Αυτό το φαινόμενο, των «ghost towns» που στοίχειωσε η κρίση, ενέπνευσε τον Josep Maria Miro να γράψει το θεατρικό έργο «Nerium Park». Ο Ισπανός συγγραφέας φαντάστηκε ένα οικιστικό συγκρότημα, από μπλοκ πολυκατοικιών, πισίνες και καταστήματα, να ανοίγει τις πόρτες ενός από τα εκατοντάδες διαμερίσματά του στους πρώτους αγοραστές, ένα νέο ζευγάρι, τους Ζεράρ και Μάρτα, που αρχίζουν με όνειρα την κοινή τους ζωή. «Μετακομίζουν σε ένα υπέροχο, υποσχόμενο προάστιο, που είναι το αμερικανικό όνειρο. Έχει σχεδιαστεί ώστε να έχει πολλούς ανθρώπους, παιδιά, σκυλιά, εμπορικά καταστήματα, αυτή την επίπλαστη υλική ευτυχία», εξηγεί στο marieclaire.gr η Βιργινία Ταμπαροπούλου, η οποία πρωταγωνιστεί μαζί με τον Αστέριο Πελτέκη στην ομώνυμη μεταφορά του κειμένου στο Θέατρο 104, σε σκηνοθεσία Γρηγόρη Καραντινάκη.
Η νέα κατοικία των Ζεράρ και Μάρτα, αντί να τους αγκαλιάσει ζεστά, «γίνεται κάτι σαν κενοτάφιο, τους κλειδώνει μέσα και τους αφήνει να μαραζώσουν».
Καθώς περνάει ο καιρός, τα διαμερίσματα, τα καταστήματα, οι παιδικές χαρές, οι δρόμοι, το πάρκο με τις πικροδάφνες του Nerium Park παραμένουν κενά. Η οικονομική κρίση συνδέεται με την κρίση στη σχέση του ζευγαριού. Η νέα κατοικία των Ζεράρ και Μάρτα, αντί να τους αγκαλιάσει ζεστά, «γίνεται κάτι σαν κενοτάφιο, τους κλειδώνει μέσα και τους αφήνει να μαραζώσουν», όπως εξηγεί η Βιργινία Ταμπαροπούλου.
Μέσα από την κλειδαρότρυπα
Ο χώρος της παράστασης έχει διαμορφωθεί σαν διαμέρισμα, με λίγα αλλά λειτουργικά έπιπλα, χάρτινες κούτες που περιέχουν όλη τη ζωή των ηρώων, εργαλεία καθοριστικά για την πλοκή, κουρτίνες που ανοίγουν και κλείνουν ανάλογα με τις ανάγκες της αφήγησης. Ουσιαστικά οι ηθοποιοί δεν παίζουν σε μια σκηνή αλλά σε ένα μεγάλο σαλόνι, περιμετρικά του οποίου κάθονται οι θεατές. Οι τελευταίοι, «είναι σαν γείτονες που κοιτούν τη ζωή του ζευγαριού μέσα από την κλειδαρότρυπα» σύμφωνα με την πρωταγωνίστρια.
Η Βιργινία ήρθε για πρώτη φορά σε επαφή με το έργο πριν από την πανδημία και το lockdown, όταν τής το σύστησε η μεταφράστριά του, Μαρία Χατζηεμμανουήλ. «Το διάβασα, και όντως μού άρεσε πολύ, μου φάνηκε τρομερά επίκαιρο, με ενδιαφέροντες χαρακτήρες και θέμα, με σύγχρονο και άμεσο λόγο». Η πρεμιέρα του είχε δρομολογηθεί αρχικά για τον Μάρτιο του 2020, σε μια περίοδο που δεν μπορούσε κανένας, φυσικά, να φανταστεί πόσο απότομα και ριζικά θα άλλαζαν οι ζωές όλων μας. Που δεν μπορούσε κανένας να φανταστεί ότι θα βρισκόμασταν, κατά κάποιον τρόπο, στη θέση της Μάρτα και του Ζεράρ, να κοιτάμε μέσα από το παράθυρό μας τους πρωτόγνωρα άδειους δρόμους.
«Ειδικά η πρώτη καραντίνα, μας άφησε εκείνες τις εικόνες όπου έβγαινες έξω και δεν έβλεπες κανέναν ή αν έβλεπες, υπήρχε ένας φόβος στα μάτια των ανθρώπων, για κάτι που δεν κατανοούσαν καν. Οι δρόμοι, τα πεζοδρόμια, τα θέατρα, τα εστιατόρια, έπρεπε να έχουν έχουν ανθρώπους, αλλά ήταν άδεια. Εκείνη η ανατριχιαστική ηρεμία που επικρατεί σε έναν χώρο που θα έπρεπε να έχει ζωή με βοήθησε πάρα πολύ να κατανοήσω τη Μάρτα, το γεγονός ότι αρχίζει να βλέπει κάπου ένα φως να ανάβει, πράγματα που μπορεί να είναι αληθινά, μπορεί και όχι. Και τα συναισθήματα της καραντίνας, αυτή η ανάγκη για απόσταση και ταυτόχρονα για αγκαλιά, που σε αφήνει μετέωρο, μας βοήθησε να φανταστούμε πώς όλη αυτή η συνθήκη της απομόνωσης μπορεί να λειτουργήσει τοξικά στη σχέση της Μάρτα και του Ζεράρ».
«Τα συναισθήματα της καραντίνας, αυτή η ανάγκη για απόσταση και ταυτόχρονα για αγκαλιά, που σε αφήνει μετέωρο, μας βοήθησε να φανταστούμε πώς όλη αυτή η συνθήκη της απομόνωσης μπορεί να λειτουργήσει τοξικά στη σχέση της Μάρτα και του Ζεράρ».
Η Μάρτα εργάζεται στο τμήμα ανθρώπινου δυναμικού μιας εταιρείας, όπου ένα από τα καθήκοντά της είναι να απολύει κόσμο, σε μια δύσκολη περίοδο μαζικών περικοπών. Σε μια άλλη εταιρεία, ο σύζυγός της, Ζεράρ, βρίσκεται ξαφνικά ανάμεσα στα θύματα εκείνων των περικοπών. Η ανεργία του, σε συνδυασμό με τον εγκλεισμό και τη μοναξιά στο Nerium Park, βυθίζουν το ζευγάρι σε έναν ζοφερό κόσμο όπου τα όρια μεταξύ φανταστικού και πραγματικού γίνονται όλο και πιο δυσδιάκριτα. Ό,τι ξεκίνησε σαν ιστορία αγάπης εκτυλίσσεται ως ψυχολογικό θρίλερ. Το Nerium Park γίνεται, πράγματι, μια πόλη-φάντασμα, τουλάχιστον στο μυαλό των μοναδικών κατοίκων του.
Ο ευνουχισμός του άντρα-κουβαλητή
«Θέλω να ελπίζω ότι τα ταμπού καταρρίπτονται σιγά σιγά, αλλά ο άντρας παραμένει σύμβολο παροχής, ασφάλειας, χρημάτων σε ένα σπίτι. Αν χάσει τη δουλειά του, χάνει και ένα μέρος της κοινωνικής υπόστασής του, του “είμαι ο κουβαλητής, αυτός που φροντίζει”. Γι’ αυτό και πολλοί άντρες που μένουν άνεργοι, ειδικά σε μεγαλύτερη ηλικία, που είναι δύσκολο να ξαναβρούν δουλειά, οδηγούνται στην κατάθλιψη. Δεν το θεωρώ θεατρικό παράλογο λοιπόν το ότι ο Ζεράρ βρίσκεται σε ακραίες καταστάσεις. Μπορεί να συμβεί στον οποιονδήποτε, κι αυτό είναι το πιο ανατριχιαστικό του έργου: το ότι συμβαίνει σε δύο ανθρώπους σαν όλους εμάς. Το ότι μια συνθήκη φτάνει δύο ανθρώπους, θεωρητικά ευτυχισμένους, που είναι εννιά χρόνια μαζί, σε κάτι πρωτόλειο, άγριο, πρωτόγνωρο, σαθρό».
«Αυτό είναι το πιο ανατριχιαστικό του έργου: το ότι συμβαίνει σε δύο ανθρώπους σαν όλους εμάς. Το ότι μια συνθήκη φτάνει δύο ανθρώπους, θεωρητικά ευτυχισμένους, που είναι εννιά χρόνια μαζί, σε κάτι πρωτόλειο, άγριο, πρωτόγνωρο, σαθρό».
Ο τίτλος του έργου συμβολίζει τη μεταμόρφωση του οικισμού όπου εκτυλίσσεται, από μοντέρνο κτιριακό συγκρότημα σε τόπο ερήμωσης, που κυριεύεται εκ νέου από τη φύση, όπως βλέπουμε να συμβαίνει σε ταινίες καταστροφής. «”Nerium park” σημαίνει “πάρκο με πικροδάφνες”, ένα φυτό πολύ σύνηθες, αλλά και δηλητηριώδες αν καταναλωθεί σε μεγάλη ποσότητα, παρότι φαίνεται ακίνδυνο. Επίσης, επιβιώνει χωρίς να χρειάζεται φροντίδα και, σε πολλές περιπτώσεις, είναι αναρριχώμενο, που σημαίνει ότι καταλαμβάνει τα πάντα. Η Μάρτα λέει συχνά ότι οι πικροδάφνες θέλουν κλάδεμα, αλλά δεν υπάρχει κανένας να το κάνει, δεν υπάρχει ψυχή ζώσα σε αυτό τον οικισμό. Έτσι, τα κλαδιά τους εισχωρούν παντού, η φύση καταπίνει το χώρο και τους ήρωες».
Βιργινία, ποια άλλα επαγγελματικά σχέδια έχεις για φέτος;
«Από τέλος Δεκεμβρίου θα είμαι σε μια τηλεοπτική σειρά του Mega, τη “Σκοτεινή Θάλασσα”. Επίσης μόλις ξεκίνησε στο Θέατρο Αθηνών μια ακόμα παράσταση στην οποία συμμετέχω, η “Terror Reloaded”. Η παράσταση σκηνοθετείται από τον Γιώργο Οικονόμου και είναι, ουσιαστικά, η δίκη ενός πιλότου ο οποίος, ενάντια σε ό,τι προβλέπει η ευρωπαϊκή νομοθεσία, αποφασίζει να καταρρίψει ένα αεροσκάφος στο οποίο έγινε αεροπειρατεία, για να μην πεθάνουν περισσότεροι. Το ενδιαφέρον, πέρα από το θέμα της, είναι ο διαδραστικός χαρακτήρας της: στο τέλος οι ένορκοι είναι το κοινό, που αποφασίζει αν ο πιλότος είναι αθώος ή ένοχος.
»Η “Σκοτεινή Θάλασσα” είναι μια προσεγμένη δουλειά, κινηματογραφικού επιπέδου, με τους Θέμιδα Μπαζάκα, Ταμίλλα Κουλίεβα, Άρη Λεμπεσόπουλο, Γιώργο Παπαγεωργίου. Διαδραματίζεται στο Μεσολόγγι, όπου τα παιδιά δύο οικογενειών -η μια αρκετά ευκατάστατη, η άλλη όχι- που ασχολούνται ως επιστήμονες με τον καθαρισμό των υδάτων, έχουν σχέση. Ένα βράδυ, η κοπέλα εξαφανίζεται. Η σειρά ξεκινάει από ένα χρονικό σημείο δύο χρόνια αργότερα, όταν ο πρωταγωνιστής, με αφορμή ένα οικογενειακό γεγονός, επιστρέφει στο Μεσολόγγι, από το οποίο είχε φύγει όταν τον κατηγόρησαν ότι τη σκότωσε. Από εκεί ξετυλίγεται ένα κουβάρι του τι συνέβη σε εκείνη την κοπέλα, με πάρα πολλά μυστικά που κρύβει ο κόσμος, ειδικά της επαρχίας».
Info
«Nerium Park»:Έως 30 Δεκεμβρίου 2021 κάθε Τετάρτη, Πέμπτη και Παρασκευή στις 21:15. Από 5 Ιανουαρίου 2022 κάθε Τετάρτη και Πέμπτη στις 21:15, στο Θέατρο 104, Ευμολπιδών 41, Αθήνα, τηλ. 210 3455020. Κάθε Τετάρτη, Πέμπτη και Παρασκευή στις 21:15. Προπώληση εισιτηρίων: www.viva.gr
