Αν το πνεύμα των καιρών μας έπρεπε να αντικατοπτριστεί σε έναν μουσικό καλλιτέχνη, θα μπορούσε να είναι ο Ody Icon ή Οδυσσέας Κωνσταντίνου από την Κύπρο. Σε κάθε τραγούδι και βίντεό του, από το βαθιά ευαίσθητο ηλεκτρονικό μανιφέστο «Working Out My Little Muscles» (το ντεμπούτο του σε συνεργασία με τη liminal) μέχρι το «Sose» με τις έθνικ καταβολές (το πρώτο single από το άλμπουμ του «Polydrama»), μιλάει για τα σημαντικά θέματα της γενιάς του με τρόπο ιντριγκαδόρικο και παράξενα γοητευτικό, βάζοντας τις σπουδές του (πιάνο, τραγούδι, υποκριτική, σκηνοθεσία θεάτρου και δραματουργία) σε ένα χωνευτήρι από το οποίο βγαίνει κάτι ολότελα δικό του που καταργεί τα στεγανά ανάμεσα σε διαφορετικά μουσικά είδη και μορφές έκφρασης.
Επιπλέον, από την αρχή της διαδρομής του έχει κάνει όλα τα βίντεο και τις συναυλίες του προσβάσιμα σε κωφά άτομα μέσω διερμηνείας και υποτιτλισμού. Λίγο πριν από τη συναυλία του την Πέμπτη 18 Απριλίου, στο Argentina Bar, μιλάει στο Marie Claire για την τέχνη της Ανατολής, τα ατομικά και συλλογικά προβλήματα για τα οποία έκανε τα δάκρυά του κόσμημα και το δράμα τσιφτετέλι, τη δύναμη της μουσικής και τη σημασία της προσβασιμότητας.
Αντιλαμβάνομαι τα βίντεο κλιπ σου περισσότερο σαν ταινίες μικρού μήκους. Όταν γεννιέται ένα νέο τραγούδι τι έρχεται πρώτα στο μυαλό σου, η μελωδία, οι στίχοι ή οι εικόνες;
«Με πετυχαίνεις σε πολύ δημιουργική περίοδο και αυτό είναι ένα από τα θέματα που συζητάμε με τους συνεργάτες μου. Λέγαμε ότι δεν μπορείς να περιορίσεις τη δημιουργική ορμή. Σκέφτεσαι μια μελωδία και σου έρχονται εικόνες, χρώματα, αναφορές. Οπότε κι εγώ αφήνω τον εαυτό μου να φαντάζεται τους ήχους και τις εικόνες ελεύθερα και φυσικά τους στίχους και τις ιστορίες που αφηγούμαι χωρίς περιορισμό στην αρχή».
Μου άρεσε πολύ η φράση, από προηγούμενη συνέντευξή σου, «έκανα τα δάκρυά μου κοσμήματα, έκανα και το δράμα μου τσιφτετέλι». Η επιθυμία σου να μετατρέπεις τη θλίψη σε κάτι όμορφο είναι προσωπικός μηχανισμός άμυνας ή εκφράζει μια ανάγκη για αποδοχή – να είσαι ευχάριστος, διασκεδαστικός, ποθητός ακόμα και στις πιο μαύρες στιγμές σου;
«Αφότου ειπώθηκε αυτή η φράση και γράφτηκε στη συνέντευξη την έκανα τραγούδι. Επιφυλάσσομαι για μια επόμενή μας συνέντευξη όταν κυκλοφορήσει! Για να απαντήσω και στην ερώτησή σου, νομίζω πως είναι και τα δύο εξίσου. Και μηχανισμός άμυνας που έχω από παιδί αλλά και επειδή μου άρεσε να είμαι αρεστός και ποθητός. Πλέον απολαμβάνω να βρίσκω την ομορφιά, να γοητεύομαι και να έλκομαι από αυτήν ακόμα και μέσα στα δάκρυα που είναι έτσι κι αλλιώς ένας μαγικός μηχανισμός του σώματος να εκτονωθεί. Εγώ, για παράδειγμα, δακρύζω και όταν γελάω πολύ. Τα δάκρυα δεν είναι μόνο ένδειξη λύπης. Και η ομορφιά μέσα στην ασχήμια αναδύεται. Τα λέω λίγο μπερδεμένα αλλά και τα δάκρυα που είναι τόσο λυτρωτικά είναι ταυτόχρονα πολύ αλμυρά. Sue me, που λένε».
Το να είσαι κουήρ μουσικός από τη μία, υποθέτω, σου επιτρέπει να μιλήσεις ανοιχτά για περισσότερα θέματα και να τα μοιραστείς με μια κοινότητα. Από την άλλη, ενέχει τον κίνδυνο να σε δουν οι άλλοι μέσα από κάποια στερεότυπα και ίσως τελικά να εγκλωβιστείς σε αυτά;
«Έχει ενδιαφέρον ο διαχωρισμός σου και είναι μια “παγίδα” μέσα στην οποία πέφτω κι εγώ πολύ συχνά. Νομίζω πως όλα έχουν κίνδυνο. Είτε μιλάς είτε δεν μιλάς. Για μένα το ιδανικό είναι να κάνεις αυτό που νιώθεις και του οποίου τις συνέπειες θα μπορείς να διαχειριστείς. Εγώ θέλω να είμαι συνεπής με μένα και το παρόν. Και αυτό είναι ένα δώρο του να μεγαλώνεις ως κοινωνικό παρελκόμενο. Μαθαίνεις να στέκεσαι στο ύψος των περιστάσεων, να αναγνωρίζεις τα συναισθήματά σου και των γύρω σου, να εκτιμάς τις συνθήκες και τα δεδομένα και να δρας με βάση ένα αίσθημα δικαιοσύνης. Και η δικαιοσύνη δεν μπορεί να προκύψει αν δεν υπάρχει πρώτα το αίσθημα δικαίου, που λένε. Δεν είναι φανταστικό που υπάρχει επίσημος νομικός όρος “αίσθημα δικαίου”; Δεν νομίζω ότι είναι τυχαίο διότι πραγματικά τίποτα δεν μπορεί να ορίσει τις ζωές μας καλύτερα από την ασφάλεια μιας δίκαιης καθημερινότητας, δίκαιης πρόσβασης σε βασικές παροχές όπως στέγη, φαγητό, αλλά και δίκαιης ευτυχίας. Να το πάλι, μιλάω για κάποια θέματα που κατάντησαν να είναι γραφικά και “πολιτικά” ενώ είναι στον πυρήνα τους ζητήματα στοιχειώδη για την καλή ζωή. Για το ευ ζην και όχι το σκέτο ζην».
«Και αυτό είναι ένα δώρο του να μεγαλώνεις ως κοινωνικό παρελκόμενο. Μαθαίνεις να στέκεσαι στο ύψος των περιστάσεων, να αναγνωρίζεις τα συναισθήματά σου και των γύρω σου, να εκτιμάς τις συνθήκες και τα δεδομένα και να δρας με βάση ένα αίσθημα δικαιοσύνης».
Ποια στοιχεία σε γοητεύουν περισσότερο από τη λεγόμενη μουσική και τέχνη της Ανατολής, αν μπορούμε να προχωρήσουμε σε τέτοιες γενικεύσεις; Σήμερα είμαστε ανοιχτοί, ίσως πιο ανοιχτοί από προηγούμενες γενιές, στο να τη γνωρίσουμε και να εμπνευστούμε από αυτήν;
«Η Κύπρος, όπου γεννήθηκα και μεγάλωσα, ανήκει γεωγραφικά στη Μέση Ανατολή και κάποια στοιχεία υπάρχουν στην κουλτούρα μας και στην καθημερινότητά μας. Για να μην το πάω ιστορικά και πολιτικά, θα πω απλώς ότι ευτυχώς σήμερα, λόγω των σόσιαλ και του Ίντερνετ γενικότερα, έχουμε μεγαλύτερη πρόσβαση σε πολιτισμούς που δεν μπορούμε να επισκεφτούμε. Για μένα ήταν σωτήριο το γεγονός ότι μεγάλωσα σε ένα περιβάλλον που δεν είχε αποκλειστική τάση στον δυτικό πολιτισμό. Από μικρός δηλαδή στις χορωδίες όπου συμμετείχα υπήρχε μεγάλη αλληλεπίδραση με μουσικούς από Λίβανο, Ιράν, Συρία, Παλαιστίνη, Τουρκία, κτλ. Και όσο μεγαλώνω δεν έχω την ανάγκη να εξηγώ αυτά που νιώθω με τη λογική και με βάση την ιστορία και το παρελθόν. Η μουσική μπορεί να συμμετέχει στην ιστορία ή να αποκαλύπτει κομμάτια της αλλά φτιάχνεται για να εκφράσει το παρόν. Και έτσι θέλω να τη βιώνω και να την αντιλαμβάνομαι πλέον. Κι αν οι ήχοι της Ανατολής δονούν και συγκινούν ένα κομμάτι μέσα μου πυρηνικά στο ποιος είμαι εδώ και τώρα, επιλέγω να μου κάνω δώρο αυτή την ευθυγράμμιση».
Σε κάποια στιγμή στο «Sose» ένα κλαρίνο αναλαμβάνει να τραγουδήσει το ρεφρέν. Αν η φωνή σου ήταν ένα μουσικό όργανο, ποιο θα ήταν αυτό;
«Μαγικό κλαρίνο από τον Γιώργο Δούσσο και όντως είναι σαν να τραγουδάει. Κάτι κάνει μέσα μου το κλαρίνο, κάτι μετακινεί, κάτι μαλακώνει. Αλλά η απάντηση είναι πολύ απλή για μένα παρόλο που ίσως ακουστεί παρωχημένη. Εγώ θα ήθελα η φωνή μου να είναι ένα gong. Που είναι μεν κρουστό αλλά ο ήχος, δηλαδή οι δονήσεις του, ενεργοποιούν και καταπραΰνουν ταυτόχρονα. Ανάλογα με τη συνθήκη και τη χρήση. Θέλω να είμαι όπως το gong, μαλακός αλλά ισχυρός. Και να καταλαμβάνω τον χώρο που μου αναλογεί χωρίς ενοχή και απολογητική διάθεση».
«Θα ήθελα η φωνή μου να είναι ένα gong. Που είναι μεν κρουστό αλλά ο ήχος, δηλαδή οι δονήσεις του, ενεργοποιούν και καταπραΰνουν ταυτόχρονα. Ανάλογα με τη συνθήκη και τη χρήση. Θέλω να είμαι όπως το gong, μαλακός αλλά ισχυρός. Και να καταλαμβάνω τον χώρο που μου αναλογεί χωρίς ενοχή και απολογητική διάθεση».
Αν έγραφες σήμερα το «Working out my little muscles», ποια θέματα θα προσπαθούσες κυρίως να ξεχάσεις κάνοντας αεροβική προσώπου;
«Πρόσφατα συζητούσαμε πως ο αλγόριθμος του Instagram μας “κρύβει” επειδή ανεβάζουμε για την Παλαιστίνη και τη γενοκτονία που συντελείται μπροστά στα μάτια μας. Σκέφτομαι πως το 2020, που βγάλαμε το “Working out”, μιλούσαμε για τα παιδιά στην Παλαιστίνη και τέσσερα χρόνια μετά δεν έχει αλλάξει τίποτα. Αντιθέτως δηλαδή. Ο πλανήτης ακόμα προβλέπεται να μην είναι βιώσιμος για όλους σε λίγα χρόνια. Τα πλαστικά στις θάλασσες συνεχίζουν να σχηματίζουν νησιά. Και τα τρανς άτομα και οι γυναίκες συνεχίζουν να δολοφονούνται για αυτό που είναι. Νομίζω πως οι στίχοι μας είναι ακόμα επίκαιροι. Αυτό που έχει αλλάξει είναι πως πλέον πιστεύω περισσότερο στη δυνατότητα της φύσης να προσαρμόζεται στα νέα δεδομένα, μέρος της οποίας είναι και ο άνθρωπος. Και συνεχίζω να πιστεύω στην επιστήμη και στην ευρηματικότητά μας. Και η πίστη μου αυτή μπορεί σε κάποιους να ακούγεται προνομιούχα και delulu αλλά καμία περίοδος της ιστορίας δεν έχει υπάρξει ευτυχής για όλους και όλες στον πλανήτη κι αυτό γιατί ο άνθρωπος, γράφει η Μαρία Λαϊνά, “δεν μπορεί να κάτσει στην ησυχία μόνος του”. Οπότε την ίδια στιγμή που μου δίνω το δικαίωμα να ονειρεύομαι μια διαπλανητική ειρήνη, με ό,τι προϋποθέτει μια ειρήνη, μου δίνω και την ευκαιρία να βιώνω και να αντιλαμβάνομαι το παρόν ως μια παροδική και εντελώς ρευστή συνθήκη μέσα στην οποία μπορώ είτε να χορέψω στον δρόμο διεκδικώντας τον χώρο μου είτε να κάτσω στην γωνίτσα μου και να κλαίω διεκδικώντας τον χρόνο μου. Ή και τα δύο».
Πιστεύεις ότι έχει τη δύναμη να αλλάξει κάτι η μουσική σε μια κοινωνία όπου βλέπουμε κουήρ άτομα να ξυλοκοπούνται και γυναίκες να δολοφονούνται μπροστά σε αστυνομικά τμήματα;
«Η μουσική είναι καταφύγιο, δεν είναι ορμητήριο. Πας εκεί για να ησυχάσεις, να τα ξαναβρείς με τον εαυτό σου, να βρεις τους ανθρώπους σου. Για μένα η μουσική είναι ένας χώρος όπου συναντιέσαι και συναντάς, νιώθεις ασφάλεια και βρίσκεις τη δύναμη να ξεκινήσεις. Ξανά και ξανά. Από το πιο ελαφρύ τραγούδι μέχρι την κλασική μουσική και την παραδοσιακή, η μουσική διαμορφώνει τα vibes, που λέμε. Τα vibrations, τις δονήσεις δηλαδή. Είναι ένα φαινόμενο που έχει η φύση και συνειδητά αναπαράγει ο άνθρωπος για να συν-δονείται να συντονίζεται, με το μέσα του, με το όνειρό του, με τους γύρω του, που δονούνται κι αυτοί στα ίδια vibes. Οπότε μάλλον ναι, αν την αφήσουμε να κάνει τη δουλίτσα της απενοχοποιημένα η μουσική μπορεί να αλλάξει εντελώς τα δεδομένα. Και καθώς τα αλλάζει, για κάποιους και κάποιες από εμάς είναι και το καταφύγιό μας».
Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να κάνεις τη μουσική και τα βίντεό σου ευρέως προσβάσιμα; Πότε ξεκίνησες αυτή την προσπάθεια και με ποια αφορμή;
«Δεν έχω σκεφτεί ποτέ γιατί και πώς μου ήρθε η ιδέα της προσβασιμότητας, μου φαινόταν αυτονόητο εξαρχής ότι φτιάχνω ένα πρότζεκτ για όλους. Είναι σαν να χτίζω ένα σπίτι στο οποίο θέλω να μπορούν να μπουν όλοι και όλες να πιούμε το καφεδάκι μας στη αυλή. Οπότε η προσβασιμότητα όπως θα δείτε και στο “Cosmos Island” για παράδειγμα, δεν είναι ζήτημα υπηρεσίας και διευκόλυνσης αλλά συνάντησης.
«Δεν έχω σκεφτεί ποτέ γιατί και πώς μου ήρθε η ιδέα της προσβασιμότητας, μου φαινόταν αυτονόητο εξαρχής ότι φτιάχνω ένα πρότζεκτ για όλους. Είναι σαν να χτίζω ένα σπίτι στο οποίο θέλω να μπορούν να μπουν όλοι και όλες να πιούμε το καφεδάκι μας στη αυλή».
»Είναι για μένα μέρος των εξόδων του πρότζεκτ όσο κι αν αυτό περιορίζει π.χ. τις μετακινήσεις και τις live εμφανίσεις γιατί φυσικά όσο περισσότεροι άνθρωποι τόσο πιο κοστοβόρο είναι. Για παράδειγμα στα live μας τώρα προτίμησα να έχουμε λιγότερα όργανα ούτως ώστε να υπάρχει διερμηνεία. Και επειδή χρησιμοποιείς τη λέξη προσπάθεια, δεν νιώθω πως προσπαθούμε για κάτι. Είναι σαν να θέλεις να βάλεις ρυθμό σε ένα τραγούδι. Υπάρχει τραγούδι χωρίς ρυθμό; Όχι. Άρα δεν προσπαθείς να βάλεις ρυθμό, ενυπάρχει. Είμαι και τυχερός βέβαια, γιατί από τους πρώτους ανθρώπους που πίστεψαν στις ιδέες μου και είναι στην οικογένεια των icons είναι ο Χρίστος Παπαμιχαήλ και οι συνεργάτες του στη liminal και έτσι μετά από πέντε χρόνια η προσβασιμότητα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ροής μας».
Τι ετοιμάζεις για το live στις 18 Απριλίου και ποια είναι τα επόμενα σχέδιά σου για φέτος;
«Είμαστε σε ένα στάδιο ανάμεσα. Ανάμεσα στον δίσκο μας το “Polydrama”, που κυκλοφόρησε τον Οκτώβριο αλλά ξεκίνησε να γράφεται τέσσερα χρόνια πριν, όταν ήμασταν άλλοι άνθρωποι, και ανάμεσα στη φάση που βρισκόμαστε τώρα! Ανάμεσα δηλαδή στο drama και σε μια ορμή προς την εξωστρέφεια και την απουσία απολογητικής διάθεσης. Οπότε είμαστε με τους συνεργάτες μου σε μια διαδικασία να παρατηρήσουμε αυτή τη φάση και να μεταβολίσουμε την πληροφορία, να κάνουμε set the tone, που λένε και στο χωριό μου. Στο live θα παίξουμε τραγούδια από το “Polydrama” αλλά και παλαιότερα μας κομμάτια, που δεν είχαμε πολλές ευκαιρίες να πούμε, όπως το “We cry at night”, ένα εντελώς χορευτικό anthem, αλλά και διασκευές κομματιών που μας υγραίνουν τα μάτια και τα σώματα. Και ορίστε, αυτή φράση είναι μάλλον και το ρεζουμέ του επόμενου era μας».
Για το «Polydrama»
Έναν χρόνο μετά την κυκλοφορία του «Sόse», του πρώτου single από το «POLYDRAMA», οι ody icons δίνουν νέα ζωή σε δύο από τα τραγούδια του άλμπουμ παίρνοντας από το οξυγόνο τεσσάρων διαφορετικών μουσικών παραγωγών. Με τη σειρά που βρίσκονται στο EP «Polydrama The remixes», είναι ο Alejjos, μουσικός παραγωγός, dj και ντράμερ από την Κύπρο, ο οποίος ανέλαβε το μοναδικό κυπριακό τραγούδι του δίσκου, το «Arki», δίνοντας του μια world ηλεκτρονική αισθητική, ενώ τα remix του τραγουδιού «Sόse» έχουν φτιάξει ο παραγωγός και συνθέτης ECATI, ο Larry Gus ή αλλιώς ο πολυτάλαντος Παναγιώτης Μελίδης, και τέλος ο συνθέτης και παραγωγός Teo Pouzbouris, γνωστός για τις συνεργασίες του με τα μεγαλύτερα ποπ ονόματα της Ελλάδας.
Παρακολουθήστε το μουσικό βίντεο του «Cosmos Island»:
Info
Το επόμενο live των ody icons, την Πέμπτη 18 Απριλίου 2024 στο Argentina Bar, στο πλαίσιο του R2D2 concept, Behind The Curtains. Support act: ECATI. Εισιτήρια: εδώ.
Το EP «Polydrama- The remixes» κυκλοφορεί σε όλες τις μουσικές πλατφόρμες: YouTube, Spotify. Την οπτική ταυτότητά του έχει δημιουργήσει ο Μάρκος Ζουριδάκης με τις φωτογραφίες της Έλλης Ιατρού και την επικοινωνία ανέλαβε η Κατερίνα Π. Τριχιά.
