Άνθρωποι που δεν ακούσαμε όταν ούρλιαζαν από ανάγκη. Άνθρωποι που ζούσαν σε διπλανές πόρτες και εμείς εθελοτυφλούσαμε. Απορρίψαμε μια ζωή που δεν έμοιαζε καθωσπρέπει σαν την δική μας. Αποκλείσαμε πρόσωπα οικεία. Γυρίσαμε πλάτες.
Σε αυτούς τους ανθρώπους δίνουν τώρα φωνή δεκαοκτώ νέοι ηθοποιοί, απόφοιτοι του 2022 της Ανώτερης Δραματικής Σχολής Αθηναϊκή Σκηνή, στην παράσταση «Ενός λεπτού… φωνή», με τον Κοραή Δαμάτη, ο οποίος υπογράφει τη σκηνοθεσία και τη σύνθεση θεατρικών κειμένων. Μιλήσαμε για τα τραγικά επίκαιρα θέματα που πραγματεύεται το έργο -π.χ., η κακοποίηση παιδιών, γυναικών, καθώς και το κοινωνικό στίγμα που αντιμετωπίζουν ομάδες όπως οι εκδιδόμενες και οι οροθετικοί- αλλά και την ελπίδα που μας έρχεται από τις νεότερες γενιές και από κινήματα όπως το #metoo ότι κάτι αλλάζει.
Πώς προέκυψε η ιδέα της παράστασης; Το ελληνικό #metoo, κατά τη γνώμη σας, βοήθησε στην ανάδειξη αυτών των θεμάτων και μέσα από την καλλιτεχνική δημιουργία;
«Η ιδέα της παράστασης προέκυψε μετά τις εξετάσεις των τελειόφοιτων σπουδαστών της Αθηναϊκής Σκηνής του ακαδημαϊκού έτους 2021-2022, και ήταν σκέψη κι απόφαση του διευθυντή της, Μιχάλη Καλαμπόκη. Η πρωταρχική αιτία της επιλογής τέτοιων θεμάτων και του τρόπου που ερμηνεύτηκαν ήταν η ανάγκη συμπληρωματικής παιδείας, από τη μεριά μου ως δασκάλου, να γνωρίσουν οι μαθητές και άλλου είδους κείμενα, με πιο σύγχρονα θέματα και με διαφορετικό τρόπο υποκριτικής προσέγγισης. Όσο για το ελληνικό #metoo, και βοήθησε και συνεχίζει να βοηθάει στην ανάδειξη αυτών των θεμάτων».
Οι ιστορίες του έργου «Ενός λεπτού… φωνή» αποτελούν προϊόν μυθοπλασίας ή βασίζονται σε πραγματικά γεγονότα;
«Οι πιο πολλές είναι προϊόν μυθοπλασίας. Το “Ενός λεπτού… φωνή” είναι μια συρραφή κειμένων από θεατρικά έργα των: Παναγιώτη Μπρατάκου “Μικρές ιστορίες φόνων”, γραμμένο το 2014, Σίλα Στίβενσον “Πέντε σιωπές”, γραμμένο το 1997, και κάποιες αληθινές μαρτυρίες κακοποιημένων γυναικών που βασίζονται σε πραγματικά γεγονότα και που ειπώθηκαν το 2012-13».
Ποιες ήταν οι μεγαλύτερες σκηνοθετικές προκλήσεις που αντιμετωπίσατε στην προσέγγιση των θεμάτων της παράστασης;
«Η παράσταση, όπως είπα, προέκυψε, μετά από πολύμηνα μαθήματα και πρόβες. Ήταν μέρος των εξετάσεων των τελειόφοιτων μαθητών, οπότε, όπως καταλαβαίνετε, υπήρχε αρκετός χρόνος δουλειάς να δοκιμαστούν διάφοροι δρόμοι και χειρισμοί, πάντα με κύριο γνώμονα τη μαθητεία των παιδιών καταρχήν και όχι την προοπτική μιας παράστασης».
«Το “Ενός λεπτού… φωνή” είναι μια συρραφή κειμένων από θεατρικά έργα των: Παναγιώτη Μπρατάκου “Μικρές ιστορίες φόνων”, γραμμένο το 2014, Σίλα Στίβενσον “Πέντε σιωπές”, γραμμένο το 1997, και κάποιες αληθινές μαρτυρίες κακοποιημένων γυναικών»
Ποιον ρόλο μπορεί να παίξει το θέατρο, κατά τη γνώμη σας, στην αντιμετώπιση θεμάτων όπως η παιδική ή γυναικεία κακοποίηση και ο στιγματισμός συγκεκριμένων κοινωνικών ομάδων;
«Σημαντικό ρόλο και ουσιώδη. Κι όχι επαναλαμβάνοντας απλώς το γεγονός, αλλά πηγαίνοντας, όσο μπορεί κάποιος, στην ουσία της αρχής, των αιτιών, των κρυφών λόγων μιας πράξης, είτε αυτή προέρχεται από την οικογένεια είτε από αγνώστους είτε από τον κρατικό μηχανισμό, συμπεριλαμβανομένου του σχολείου».
Από την επαφή σας με τη νεότερη γενιά των μαθητών σας, υπάρχει πρόοδος στην αντιμετώπιση των ζητημάτων που πραγματεύεται η παράσταση; Μπορεί να φέρει κάποια ουσιαστική αλλαγή;
«Μεγάλη πρόοδος. Οι νεότερες γενιές δεν είναι επιρρεπείς σε χαοτικές σκοτεινές καταστάσεις και ακραία επεισόδια. Τους προσφέρεται περισσότερη παιδεία και γνώσεις από ό,τι στη δική μου γενιά. Η συνεχής πληροφόρηση, μαζί με τα δεινά που φέρνει, τους δίνει τη δυνατότητα να γνωρίζουν, να συγκρίνουν, να αποφασίζουν πιο συνειδητά. Αλλού είναι τα προβλήματα αυτής της γενιάς. Όπως άλλωστε κάθε γενιά, έχει κι αυτή τις ιδιαιτερότητές της, τις αδυναμίες της, τις νίκες της και τα αδιέξοδά της».
Ως καθηγητής δραματικής σχολής, ποια είναι η νούμερο ένα συμβουλή που θα δίνατε σε έναν άνθρωπο ο οποίος κάνει τα πρώτα του βήματα στο θέατρο και, γενικά, στην υποκριτική;
«Να δανείζει γενναιόδωρα μυαλό, σώμα, κι αυτό που ονομάζουμε ψυχή, στο θεατρικό πρόσωπο που ζωντανεύει».
Την περασμένη σεζόν αναλάβατε ένα ακόμα ενδιαφέρον έργο, τη μεταφορά της βιογραφίας της μητέρας του Κωνσταντίνου Καβάφη στο θεατρικό σανίδι. Πώς θα μας συστήνατε τη Χαρίκλεια Καβάφη; Τι σας εντυπωσίασε περισσότερο στη ζωή και την προσωπικότητά της; Υπάρχει προοπτική να ανεβεί ξανά εκείνη η παράσταση;
«Όλη η ψυχοσύνθεση του προσώπου Χαρίκλεια Καβάφη είναι μια κατασκευή. Κρατώντας τις βασικές ιστορικές διαδρομές της και το πολύτιμο βιβλιαράκι συνταγών μαγειρικής της, γράφτηκε ένα κείμενο βασισμένο στη μυθοπλασία. Η σχέση με τον σύζυγό της και πατέρα του ποιητή, Πέτρο Καβάφη, με τα παιδιά της, με την κόρη της που έχασε πολύ νωρίς, με τη μητέρα ή τον πατέρα της είναι ένα αποτέλεσμα που απέχει σίγουρα από την πραγματικότητα, μιας και δεν γνωρίζουμε σχεδόν τίποτα για τη ζωή της.
«Κάτι που πράγματι με εντυπωσίασε είναι οι αποφάσεις και τα συνεχή, ριψοκίνδυνα ταξίδια που έκανε μαζί με τα παιδιά της μετά τον θάνατο του Πέτρου Καβάφη για να σώσει την εταιρεία Καβάφης και Σία, ή για να σώσει τη ζωή των παιδιών της στον Αγγλοαιγυπτιακό πόλεμο»
»Παρ’ όλα αυτά, κάτι που πράγματι με εντυπωσίασε, καθορίζοντας και το μυθοπλαστικό χαρακτήρα της, είναι οι αποφάσεις και τα συνεχή, ριψοκίνδυνα ταξίδια που έκανε μαζί με τα παιδιά της μετά τον θάνατο του Πέτρου Καβάφη για να σώσει την εταιρεία Καβάφης και Σία, ή για να σώσει τη ζωή των παιδιών της στον Αγγλοαιγυπτιακό πόλεμο. Η ζωή της ήταν εξαρχής μοιρασμένη σε ταξίδια. Ταξιδεύει και ζει στο Λονδίνο και στο Λίβερπουλ, στην Αλεξάνδρεια, ξανά στην Αγγλία, ύστερα στην Κωνσταντινούπολη και πάλι στην πολυπολιτισμική Αλεξάνδρεια, όπου έζησε μέχρι το θάνατό της, το 1899. Από αυτά, και από ελάχιστες κουβέντες και γράμματα του ποιητή, που μιλάει για την μητέρα του, δημιουργήθηκε, αυθαίρετα θα έλεγε κανείς, μια ισχυρή προσωπικότητα, δυναμική, αρκετά μπροστά απ’ την εποχή της, με “παλαιά” γνώση για τη ζωή, το πένθος και τον θάνατο, με ξεκάθαρες σκέψεις και αντιλήψεις για τις όποιες ερωτικές σχέσεις μεταξύ των ανθρώπων, τρυφερή και με έγνοια μεγάλη για τον άντρα της, για όλα της τα παιδιά, αλλά περισσότερο για τον μικρότερό της, στον οποίο είχε μεγάλη αδυναμία, Κωνσταντίνο Καβάφη. Κατά πάσα πιθανότητα η παράσταση θα παιχτεί στην Θεσσαλονίκη τέλος Ιανουαρίου του 2023».
Info
«Ενός λεπτού… φωνή». Kάθε Σάββατο και Κυριακή στις 21:00, τηλέφωνο κρατήσεων: 6949569587 (Δευτέρα – Κυριακή 12.00 – 22.00). Διάρκεια: 70 λεπτά (χωρίς διάλειμμα). Θέατρο Αθηναϊκή Σκηνή Κάλβου – Καλαμπόκη, Αθ. Διάκου και Τζιραίων 13, Ακρόπολη, Έξω από το Μετρό Ακρόπολης.
Για την παράσταση
Η Ανώτερη Δραματική Σχολή Αθηναϊκή Σκηνή και ο διευθυντής της, Μιχάλης Καλαμπόκης, στη μνήμη του συνιδρυτή της, σκηνοθέτη Θόδωρου Κάλβου, δίνει καλλιτεχνικό βήμα στους αποφοίτους της. Στο ρεπερτόριο του επαγγελματικού θεάτρου της Αθηναϊκής Σκηνής, κάθε χρόνο, θα εντάσσεται και μία από τις παραστάσεις που παρουσίασε το Γ’ έτος στις διπλωματικές τους εξετάσεις, δίνοντας έτσι τη δυνατότητα στους σπουδαστές να αποκτήσουν την πρώτη τους εμπειρία σε επαγγελματικές πλέον συνθήκες. Αυτή είναι η πρώτη παραγωγή του ανακαινισμένου θεάτρου Αθηναϊκή Σκηνή στην Ακρόπολη για την περίοδο 2022-2023. Η επανεκκίνηση του θεάτρου ύστερα από την παύση παραστάσεων λόγω των μέτρων για τον κορωνοϊό.
Συντελεστές
Κείμενο: Παναγιώτης Μπρατάκος – Κοραής Δαμάτης. Σύνθεση κειμένων, σκηνοθεσία: Κοραής Δαμάτης. Σκηνικά-κοστούμια: Παύλος Ιωάννου. Σχεδιασμός φωτισμών: Αλέξανδρος Πολιτάκης. Φωτισμοί – Ηχητική επιμέλεια: Κατερίνα Σαλταούρα. Παραγωγή: Aθηναϊκή Σκηνή
Παίζουν (αλφαβητικά): Αγγελική Αγγελοπούλου, Χριστίνα Αναστασιάδου, Φωτεινή Βακάκη, Εβελίνα Κατσέλη, Νεφέλη Κράλλη, Γεωργία Κωβαίου, Δημήτρης Λιλής, Χαρά Λιόλιου, Ιωάννα Νικολάου, Στέλιος Πλέσσας, Κατερίνα Πολύδερα, Κωνσταντίνα Ράικου, Αθηνά Ραφτοπούλου, Κατερίνα Στρατή, Κωνσταντίνος Σωτηριάδης, Γιώργος Τζερνιάς, Αγγελική Τσιμίκου, Καίτη Χατζηιωάννου.
