Δεν υπάρχει κανένα πιο χαρακτηριστικό γιορτινό παραμύθι από τη «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία», που γράφτηκε το 1843 και, σχεδόν δύο αιώνες μετά, συνεχίζει να μας συγκινεί, να μας τρομάζει, να μας αφυπνίζει. Πώς είχε εμπνευστεί όμως ο Κάρολος Ντίκενς την ιστορία του τσιγγούνη Σκρουτζ, που την παραμονή των Χριστουγέννων δέχεται την επίσκεψη τριών φαντασμάτων τα οποία τον παρακινούν να κάνει μια αναδρομή στη ζωή του και την κληρονομιά που αφήνει;
Στη Βρετανία του 19ου αιώνα, όπως επισημαίνει ο συγγραφέας Colin Dickey στο «Smithsonian Magazine», επικρατούσε η χριστουγεννιάτικη παράδοση της αφήγησης ιστοριών φαντασμάτων. Άλλωστε, η παγωνιά και το σκοτάδι του χειμώνα ήταν ευνοϊκές συνθήκες για να ευδοκιμήσει η πιο τρομακτική μυθοπλασία.
Παιδική εργασία και απληστία
Ο Ντίκενς πάτησε σε αυτή την παράδοση, που ο συγγραφέας Jerome K. Jerome περιέγραφε ως εξής: «Κάθε φορά που πέντε-έξι αγγλόφωνοι συγκεντρώνονται γύρω από τη φωτιά την παραμονή των Χριστουγέννων, αρχίζουν να λέει ο ένας στον άλλο ιστορίες φαντασμάτων. Τίποτα δεν μας ικανοποιεί περισσότερο από το να ακούμε ιστορίες για πνεύματα».
«Κάθε φορά που πέντε-έξι αγγλόφωνοι συγκεντρώνονται γύρω από τη φωτιά την παραμονή των Χριστουγέννων, αρχίζουν να λέει ο ένας στον άλλο ιστορίες φαντασμάτων. Τίποτα δεν μας ικανοποιεί περισσότερο από το να ακούμε ιστορίες για πνεύματα».
Ωστόσο, το πιο δυνατό έναυσμα στον Ντίκενς το έδωσε μια μαρτυρία που διάβασε, για τις συνθήκες της παιδικής εργασίας στη Βρετανία της Βιομηχανικής Επανάστασης, που αναζητούσε φτηνά εργατικά χέρια. Ως παιδί είχε υπάρξει κι εκείνος εργάτης και μεγαλώνοντας εξελίχθηκε σε παθιασμένο υπερασπιστή των δικαιωμάτων των παιδιών, όπως προσθέτει η αρθρογράφος Olivia Rutigliano στο crimereads.com. Έτσι, χρησιμοποίησε τα αληθινά γεγονότα ως αφετηρία για να αναπτύξει την ιστορία ενός άπληστου τσιγγούνη που μεταμορφώνεται σε φιλάνθρωπο και αποφασίζει να δωρίσει την περιουσία του στους λιγότερο προνομιούχους – ιδιαίτερα σε παιδιά.
Πάντως με τη συγγραφή της «Χριστουγεννιάτικης Ιστορίας» ο Ντίκενς δεν επιδίωκε μόνο να εξυπηρετήσει έναν ιερό σκοπό, αλλά και να καλύψει ένα μεγάλο χρέος που είχε απέναντι στον εκδοτικό οίκο Chapman and Hall. Επένδυσε λοιπόν σε μια ιστορία φαντασμάτων, που γνώριζε ότι θα είχε εμπορική επιτυχία, ιδιαίτερα στη διάρκεια των γιορτών. Και δεν διαψεύστηκε: όταν πρωτοκυκλοφόρησε, στις 19 Δεκεμβρίου 1843, σε μια πολυτελή έκδοση με έγχρωμη εικονογράφηση του John Leech, πούλησε 6.000 αντίτυπα μέσα σε λίγες μόλις μέρες. Ο Ντίκενς συνέχισε να γράφει ιστορίες φαντασμάτων μέχρι το 1868. Τον διαδέχτηκαν πολλοί ακόμα συγγραφείς, αλλά κανένα βιβλίο δεν έμελλε να γνωρίσει την επιτυχία της «Χριστουγεννιάτικης Ιστορίας» του.
Δείτε ένα βίντεο για το ιστορικό πλαίσιο της «Χριστουγεννιάτικης Ιστορίας» του Ντίκενς:
