Μετά την επιτυχία του «Και εφύτευσεν ο Θεός Παράδεισον» οι C for Circus κλείνουν δέκα χρόνια από την πρώτη τους εμφάνιση στην Αθήνα («Κάτι διαφορετικό» 2013) προσκαλώντας μας σε μια ξέφρενη γιορτή ζωής και διαφορετικότητας, το «Κάτι διαφορετικό 2», στο Θέατρο Τζένη Καρέζη έως τις 2 Ιουνίου.
Μια παράσταση που σηματοδοτεί την επιστροφή στο σουρεαλιστικό τσίρκο της νεανικής ορμής και αθωότητας, την εμπιστοσύνη στην πολυφωνία της ζωής, την αποδόμηση της κοινωνικής πραγματικότητας και τη συνεχόμενη αλλαγή. Ένα πάρτι ενηλικίωσης που γιορτάζει τη ζωή, την αντίσταση στη ρουτίνα και τη σοβαροφάνεια, που τολμάει να ρισκάρει και να πλάθει κόσμους παράδοξους αλλά πέρα για πέρα αληθινούς. Με ένα αυτοσχέδιο σατιρικό βαριετέ, σε πρωτότυπο κείμενο και μουσική, οι C for Circus χτίζουν έναν κόσμο μέσα στον οποίο χωρούν τα πάντα.
Πώς έγινε όμως η μετάβαση της ομάδας από ένα έργο για το human trafficking στο «Κάτι διαφορετικό 2»; Ποια είναι η γέφυρα ανάμεσα στις δύο φαινομενικά τόσο διαφορετικές παραστάσεις; Αυτή είναι μια από τις ερωτήσεις που κάναμε στην ηθοποιό Βαλέρια Δημητριάδου.
«Πράγματι, πρόκειται για δύο πολύ διαφορετικές μεταξύ τους παραστάσεις. Το συζητούσαμε μάλιστα τις προάλλες μεταξύ μας και λέγαμε ότι αν κάποιος θεατής έχει ως μοναδικό δείγμα δουλειάς από την ομάδα το “Και εφύτευσεν ο Θεός παράδεισον” κι ερχόταν τώρα για να δει κάτι αντίστοιχο, θα έπεφτε από τα σύννεφα. Για να είμαι ειλικρινής, δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποια συνειδητή γέφυρα που να συνδέει τις δύο δουλειές. Και είναι λογικό να είναι τόσο διαφορετικές μεταξύ τους, γιατί είναι άλλος αυτός που “ηγείται” του εκάστοτε εγχειρήματος. Όμως, παρά τις διαφορές τους, πιστεύω ότι ο πυρήνας τους είναι κοινός. Και οι δύο προέκυψαν από την ανάγκη μας να μιλήσουμε για ζητήματα κοινωνικοπολιτικής φύσεως και να ξορκίσουμε μέσα από το θέατρο αυτά που μας ταλανίζουν εκεί έξω. Απλώς στη μία περίπτωση αγγίζουμε το φαινόμενο του sex trafficking με ένα έργο μυθοπλασίας προσπαθώντας να αποτυπώσουμε όσο το δυνατόν πιο ρεαλιστικά το φαινόμενο, ενώ στη δεύτερη παρουσιάζουμε όλα τα παράλογα και δυστοπικά που συμβαίνουν καθημερινά με βασικό μέσο το χιούμορ».
Το «σουρεαλιστικό τσίρκο της νεανικής ορμής και αθωότητας» στο οποίο μάς προσκαλείτε να επιστρέψουμε τι άλλο μπορεί να μας δώσει πέρα από ένα αίσθημα νοσταλγίας και κάποιες ώρες απόδρασης από τη ρουτίνα;
«Το “Κάτι διαφορετικό 2”, δεν έχει τίποτα που να θυμίζει έργο με την κλασική έννοια του όρου. Είναι μια σύγχρονη επιθεώρηση, με πολλή μουσική και χορό, που σατιρίζει όλα αυτά που μας απασχολούν ως ομάδα και μονάδες τη δεδομένη χρονική στιγμή. Επειδή όμως, καλώς ή κακώς, ο όρος “επιθεώρηση” είναι κάπως παρεξηγημένος και φέρει συγκεκριμένες εικόνες και σκέψεις στο μυαλό των περισσοτέρων από εμάς, θα ήθελα να το διατυπώσω κάπως αλλιώς. Ναι, κατά πάσα πιθανότητα το κοινό θα γελάσει και ενδεχομένως και να αποδράσει από τη ρουτίνα του. Δεν νομίζω όμως ότι θα φύγει με την αίσθηση ότι παρακολούθησε ένα εύπεπτο κι ανάλαφρο θέαμα, γιατί αυτά που πραγματεύεται η παράσταση είναι ζητήματα βαθιά υπαρξιακά. Όπως προανέφερα, το χιούμορ είναι απλώς το μέσο. Προσωπικά, θα ήθελα ο κόσμος φεύγοντας να κουβαλάει μαζί του την έννοια του “μαζί”. Μόνο έτσι υπάρχει ελπίδα να ανταπεξέλθουμε σ’ όλα αυτά που συμβαίνουν».
Γιατί καθώς μεγαλώνουμε φλερτάρουμε όλο και περισσότερο με τη σοβαροφάνεια;
«Νομίζω ότι θέλουμε να δείχνουμε σοβαροί για να μας πάρουν οι άλλοι στα σοβαρά. Και επειδή μεγαλώνοντας είναι όλο και μεγαλύτερη η ανάγκη μας για ασφάλεια, δεν θα ρισκάρουμε εύκολα να ψάξουμε να βρούμε τι είναι αυτό που θέλουμε πραγματικά. Κοιμάσαι πιο ήσυχα αν ακολουθείς τις κοινωνικές νόρμες και πρότυπα και είσαι αποδεκτός. Ζητήματα όπως το οικονομικό/επαγγελματικό στάτους, η εξωτερική εμφάνιση (κάθε ηλικία έχει τα δικά της όρια στο τι είναι κοινωνικά αποδεκτό να φοράει κάποιος) και γενικότερα ο τρόπος συμπεριφοράς και κοινωνικής αλληλεπίδρασης φτιάχνουν την ταμπέλα του καθενός στα μάτια των άλλων. Γι’ αυτό και λέμε, νομίζω, για τη συγκεκριμένη παράσταση ότι πάμε κόντρα στη σοβαροφάνεια. Γιατί είχαμε όλοι την ανάγκη να παίξουμε σαν παιδιά, χωρίς ενοχές και δεύτερες σκέψεις για το τι είναι σωστό και τι όχι, ούτε για το αν κάτι στέκει ή θα αρέσει. Και η αλήθεια είναι ότι το πλαίσιο αυτής της παράστασης, με τον Παναγιώτη [Γαβρέλα, τον σκηνοθέτη] οδηγό, ήταν το πιο ιδανικό περιβάλλον για να υλοποιηθεί αυτή μας η ανάγκη».
«Ζητήματα όπως το οικονομικό/επαγγελματικό στάτους, η εξωτερική εμφάνιση (κάθε ηλικία έχει τα δικά της όρια στο τι είναι κοινωνικά αποδεκτό να φοράει κάποιος) και γενικότερα ο τρόπος συμπεριφοράς και κοινωνικής αλληλεπίδρασης φτιάχνουν την ταμπέλα του καθενός στα μάτια των άλλων».
Από το «Κάτι διαφορετικό» του 2013 μέχρι σήμερα τι έχει αλλάξει, και στις ζωές μας και στην καινούρια παράσταση;
«Σε αντίθεση με το πρώτο “Κάτι διαφορετικό” που εστίαζε στην έννοια της διαφορετικότητας, το “Κάτι διαφορετικό 2” αδυνατούσε να μιλήσει για ένα μόνο πράγμα κι έτσι καταπιαστήκαμε με όλα αυτά που έχουν συμβεί αυτήν τη δεκαετία.
»Ακρίβεια και πληθωρισμός στο κόκκινο, ακόμα μεγαλύτερη ταξική ψαλίδα, περισσότεροι άστεγοι στους δρόμους, διαρκής υπονόμευση των δημοσίων αγαθών όπως είναι η παιδεία και η υγεία, κλιματική κρίση, περισσότερη μοναξιά και αυτοκτονίες. Κι όλα αυτά με ένα διαδίκτυο που προβάλλει διαρκώς τη χαρά και την ομορφιά, τη νεότητα και τον πλούτο. Άνθρωποι δυστυχισμένοι κι εξαρτημένοι από τα κινητά τους και τα σόσιαλ μίντια που προβάλλουν μια εικόνα ζωής πολύ διαφορετική από αυτήν που πραγματικά έχουν, με αποτέλεσμα η συνολική δυστυχία να εντείνεται ακόμα πιο πολύ, γιατί νομίζουν ότι είναι οι μόνοι δυστυχισμένοι. Φαύλος κύκλος. Κι ενώ έχει ξεφύγει τόσο πολύ το πράγμα, υπάρχει πολύ μεγαλύτερη ανοχή και λιγότερη αντίσταση σε όλες τις μορφές καταπίεσης. Ναι. Προφανώς και υπήρχε πάντα η επίγνωση της κοροϊδίας εκ μέρους των πολιτικών, τα τελευταία χρόνια όμως -όπου όλα καταγράφονται στη μνήμη μας καλύτερα λόγω των βίντεο στο Ίντερνετ- μου φαίνεται αδιανόητο το ότι, ενώ βλέπουμε πόσο εύκολα γίνεται το άσπρο μαύρο από τη μια μέρα στην άλλη, περνάει ως το πλέον φυσιολογικό και αντιδρούν τόσο λίγοι.
»Ταυτόχρονα, επειδή προφανώς και δεν είναι μόνο μαύρο το πράγμα… Σίγουρα υπάρχουν και αγώνες που κερδήθηκαν αυτήν τη δεκαετία. Μιλάμε πιο ανοιχτά πλέον, ψάχνουμε να βρούμε τις σωστές λέξεις, αναγνωρίζουμε τη μοναδικότητα του καθενός, αγωνιζόμαστε για τα δικαιώματά μας, προσπαθούμε να παλέψουμε την πατριαρχία και να αφανίσουμε τον φασισμό».
Αν θα έπρεπε να φανταστείτε τη μουσική που γράψατε για το «Κάτι διαφορετικό 2» σαν έναν χαρακτήρα θεατρικού έργου, πώς θα τον περιγράφατε;
«Αν κάποιος θα έπρεπε να απαντήσει σ’ αυτή την ερώτηση είναι ο Νίκος Μήτσης, που ανέλαβε σχεδόν εξ ολοκλήρου τις μουσικές συνθέσεις της παράστασης. Η δική μου παρουσία στη συγκεκριμένη δουλειά ήταν επικουρική. Αν όμως περιέγραφα τη μουσική της παράστασης σαν θεατρικό χαρακτήρα, θα έλεγα ότι είναι κάποιος με νεανική όψη, διαρκείς εναλλαγές διάθεσης και τρομερή προσαρμοστικότητα. Ένας άνθρωπος χαμαιλέων, που ενώ φτιάχνει το ιδανικό κλίμα για κάθε περίσταση, μπορεί ανά πάσα ώρα και στιγμή να το ανατρέψει ή να το διαλύσει».
Με αφορμή έργα όπως το «Κι εφύτευσεν ο Θεός Παράδεισον», το οποίο μάλιστα γράψατε στη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας: Πώς μπορούμε να διαχειριστούμε φόβους που ίσως εντείνονται στη μητρότητα, όπως εκείνος της σεξουαλικής κακοποίησης ενός ανήλικου είτε κοριτσιού είτε αγοριού;
«Ένα παιδικό βιβλίο που διάβαζα στην κόρη μου περιέγραφε τον φόβο ως ένα συναίσθημα ανησυχίας για κάτι που δεν υπάρχει πραγματικά. Ακούγεται, ας πούμε, το θρόισμα των φύλλων από τον αέρα κι εσύ φαντάζεσαι ότι έρχεται κάποιος. Ή βλέπεις τη σκιά μιας γάτας και φαντάζεσαι κάποιο τέρας και φοβάσαι. Παρότι παιδική και αφελής, προσωπικά κάπως με ξαλαφρώνει αυτή η σκέψη (μιλώντας, εννοείται, για τον φόβο μήπως γίνει κάτι στο μέλλον και όχι για κάτι που συμβαίνει πραγματικά σε παρόντα χρόνο).
»Το τέρας υπάρχει, το ξέρουμε όλοι. Είναι εκεί έξω και κακοποιεί όντως ανήλικα παιδιά. Γιατί όμως να το φέρνω διαρκώς στο παρόν μου και να ζω μέσα στο άγχος και την αγωνία, ενώ βλέπω μόνο σκιές κι όχι το ίδιο το τέρας; Όσον αφορά στο πλαίσιο της γονεϊκότητας, το μόνο που μπορείς να κάνεις για ζητήματα τέτοιου είδους είναι να μιλάς με το παιδί σου και να δημιουργείς το πιο ασφαλές περιβάλλον αγάπης και κατανόησης, ώστε να σου μιλάει κι αυτό. Να μην του λες ψέματα ότι δεν υπάρχει το τέρας, ούτε όμως να το εκφοβίζεις, γιατί κι αυτό έχει συχνά τα αντίθετα αποτελέσματα. Να χτίσεις μια σχέση εμπιστοσύνης και ουσιαστικής επικοινωνίας με το παιδί σου, ώστε να αναγνωρίσεις το τέρας κι εσύ αλλά κι αυτό, προτού να είναι αργά».
«Το τέρας υπάρχει, το ξέρουμε όλοι. Είναι εκεί έξω και κακοποιεί όντως ανήλικα παιδιά. Γιατί όμως να το φέρνω διαρκώς στο παρόν μου και να ζω μέσα στο άγχος και την αγωνία, ενώ βλέπω μόνο σκιές κι όχι το ίδιο το τέρας;»
Οι σύγχρονες συνθήκες στο θέατρο θεωρείτε ότι ευνοούν ή δυσχεραίνουν τη δημιουργία και τη μακροημέρευση ομάδων όπως η C for Circus;
«Προφανώς και τη δυσχεραίνουν. Είναι θαύμα που συνεχίζουμε να υπάρχουμε ακόμα ως ομάδα. Αν δεν ήμασταν τόσο φίλοι είναι βέβαιο ότι η ομάδα θα είχε διαλυθεί εδώ και αρκετά χρόνια. Μας είναι αδύνατον να βιοποριστούμε από τις παραστάσεις μας, παρά μόνο αν αναλάβει κάποιος παραγωγός μια δουλειά μας ή αν συνεργαστούμε με κάποιον θεσμό όπως το Εθνικό Θέατρο ή το Φεστιβάλ Αθηνών. Κατά τ’ άλλα, το ποσό των επιχορηγήσεων είναι εξευτελιστικό. Σκεφτείτε ότι για την προηγούμενή μας δουλειά, που ήταν μία πρόταση με έντεκα ηθοποιούς, πήραμε επιχορήγηση 15000. Προφανώς και δεν θα την κάναμε αν δεν είχε βρεθεί συμπαραγωγός. Όπως αντίστοιχα τώρα στο “Κάτι διαφορετικό 2”. Θα δυσκολευόμασταν τρομερά αν δεν αναλάμβανε συμπαραγωγή το θέατρο Τζένη Καρέζη».
Info
Θέατρο Τζένη Καρέζη, Ακαδημίας 3, τηλ. 210 3636144, theatrotzenikarezi.gr. Ημέρες και ώρες παραστάσεων: Τετάρτη & Κυριακή 20.00, Πέμπτη έως Σάββατο 21.00, έως 02/06. Τιμές εισιτηρίων: Κανονικό 16 ευρώ. Μειωμένο 14 ευρώ (για φοιτητές, ανέργους και ΑμεΑ, με την επίδειξη της αντίστοιχης ταυτότητας/κάρτας). Προπώληση: Στο ταμείο του θεάτρου, ωράριο 11:00-14:00 και 17:00- 21:00, www.more.com
H παράσταση «Κάτι διαφορετικό 2» πραγματοποιείται με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού
Συντελεστές
Κείμενο: C for Circus και Άρτεμις Γρύμπλα. Σκηνοθεσία: Παναγιώτης Γαβρέλας. Βοηθός σκηνοθέτις: Δάφνη Κιουρκτσόγλου. Δραματουργική επεξεργασία: Άρτεμις Γρύμπλα. Σκηνικά-Kοστούμια: Λίνα Σταυροπούλου, Αλεξάνδρα Αναστασία Φτούλη. Μουσική σύνθεση και επιμέλεια: Βαλέρια Δημητριάδου, Νίκος Μήτσης. Επιμέλεια Κίνησης: Έλσα Σίσκου. Μακιγιάζ: Faleichyk Olga. Φωτογραφίες-Τρέιλερ: Δομνίκη Μητροπούλου. Οργάνωση παραγωγής: Χρύσα Κοτταράκου. Συμπαραγωγή: C for Circus – θέατρο «Τζένη Καρέζη». Παίζουν: Παναγιώτης Γαβρέλας, Βαλέρια Δημητριάδου, Μαρία – Ελισάβετ Κοτίνη, Ειρήνη Μακρή, Νικόλας Παπαδομιχελάκης, Παύλος Παυλίδης, Σπύρος Χατζηαγγελάκης
