Φέτος το καλοκαίρι θα ζήσουμε πολλές ζωές: της Άννας Φρανκ, της Μαρίας Μοντεσσόρι, της Γκρέτα Γκάρμπο, αλλά και της μυστηριώδους «Τερέζας» του Φρέντυ Γερμανού. Θα γεμίσουμε τις μέρες των διακοπών μας με την έμπνευση που προέρχεται από προσωπικότητες οι οποίες όχι μόνο αντιστάθηκαν στα στερεότυπα και στις αντιξοότητες της εποχής τους αλλά έγραψαν ιστορία, η καθεμία με τον δικό της τρόπο. Κάποιες μας συστήνονται μέσα από τις βιογραφίες ή αυτοβιογραφίες τους, άλλες ντύνονται με στοιχεία μυθοπλασίας, όλα τα βιβλία όμως που προτείνουμε αναδεικνύουν κάτι από το θάρρος, την ευφυΐα, το ταλέντο, τη γοητεία των γυναικών που θέτουν στο επίκεντρό τους.
«Η φίλη μου Άννα Φρανκ», Hannah Pick-Glosar, εκδ. Ψυχογιός
To 1933 η Χάννα Πικ-Γκόσλαρ κι η οικογένειά της έφυγαν από τη ναζιστική Γερμανία για να ζήσουν στο Άμστερνταμ, όπου η συγγραφέας δημιούργησε στενή φιλική σχέση με τη γειτόνισσα της διπλανής πόρτας, ένα ευχάριστο και ντόμπρο κορίτσι που λεγόταν Άννα Φρανκ. Για αρκετά χρόνια, το αχώριστο δίδυμο απολάμβανε τα παιχνίδια μιας ανέμελης παιδικής ηλικίας, αλλά το 1942 οι ζωές τους άλλαξαν απότομα για πάντα. Καθώς εξελισσόταν η Κατοχή των Ναζί στο Άμστερνταμ, η Άννα και η οικογένεια Φρανκ εξαφανίστηκαν. Η Χάννα, έχοντας αποχωριστεί την αγαπημένη της φίλη χωρίς καμία προειδοποίηση, πέρασε τα επόμενα δύο χρόνια διερωτώμενη αν η Άννα είχε καταφέρει, από κάποιο θαύμα, να ξεφύγει από τον κίνδυνο. Σε αυτό το βιβλίο μοιράζεται την ιστορία της κατά τη διάρκεια του Ολοκαυτώματος, από την εφαρμογή των αντιεβραϊκών νόμων στο Άμστερνταμ και τη σταδιακή εξαφάνιση συμμαθητών της και της οικογένειας Φρανκ έως την αιχμαλωσία της ίδιας της Χάννα και της οικογένειάς της στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Μπέργκεν-Μπέλζεν – με αποκορύφωμα ένα απίστευτο μοιραίο ξανασμίξιμο με τη φίλη της την Άννα Φρανκ.
«Μαρία Μοντεσσόρι. Δασκάλα μιας νέας εποχής», Λάουρα Μπαλντίνι, εκδ. Πατάκη
Ρώμη, 1896. Η νεαρή Μαρία Μοντεσσόρι συγκλονίζεται όταν συναντά για πρώτη φορά στην ψυχιατρική κλινική τους μικρούς ληθαργικούς ασθενείς με νοητική υστέρηση. Μια ανατριχιαστική σιωπή κυριαρχεί στον γυμνό χώρο και τα πρόσωπα που αντικρίζει είναι περίλυπα. Η Μαρία επιμένει να δώσει παιχνίδια στα παιδιά κι εκείνα ξυπνούν μπροστά στα μάτια της από τη φάση της απόλυτης απάθειας. Αυτή είναι από τις μεγαλύτερες στιγμές ευτυχίας για εκείνη αλλά και το ξεκίνημα μιας απαράμιλλα λαμπρής σταδιοδρομίας στην παιδαγωγική. Όταν ωστόσο ερωτεύεται έναν συνάδελφό της, καλείται να πάρει τη δυσκολότερη απόφαση της ζωής της. Σε αυτό το βιβλίο η Λάουρα Μπαλντίνι σκιαγραφεί τους σημαντικούς σταθμούς της ζωής της Μαρίας Μοντεσσόρι, της δασκάλας που αμφισβήτησε το παραδοσιακό δασκαλοκεντρικό σύστημα, εναντιώθηκε σε εκπαιδευτικές πρακτικές αιώνων και προκάλεσε έτσι μια εκπαιδευτική επανάσταση που εξακολουθεί να αλλάζει τον κόσμο προς το καλύτερο. Η συγγραφέας συνθέτει το έξοχο πορτρέτο μιας αληθινής πρωτοπόρου συνδυάζοντας τη βιογραφία με το μυθιστόρημα και φωτίζει την ανθρώπινη, θηλυκή πλευρά της.
«Τερέζα», Φρέντυ Γερμανός, εκδ. Διόπτρα
Ένα ιστορικό μυθιστόρημα για την Τερέζα Δαμαλά – μια γυναίκα γεμάτη δύναμη. Η Τερέζα θα διασχίσει τον χώρο και τον χρόνο για να συναντηθεί με τον Πικάσο, τον Ίωνα Δραγούμη, τον Γκαμπριέλε Ντ’ Ανούντσιο, τον Βενιζέλο, τον Μουσολίνι, τον Κεμάλ και τον Έρνεστ Χέμινγουεϊ. Μέσα από την ιστορία της, θα περιδιαβούμε τις πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα. Η πένα του Φρέντυ Γερμανού θα μας διηγηθεί την ιστορία ενός κόσμου που αλλάζει με βιαιότητα, σαρώνοντας στο πέρασμά του έρωτες, κυβερνήσεις και πρόσωπα.
«Γκρέτα», Κωνσταντίνα Γιαχαλή, εκδ. Αρμός
Η Γκρέτα Γκάρμπο, σε μεγάλη πια ηλικία, ζει απομονωμένη απ’ όλους κι απ’ όλα, με μοναδική συντροφιά τη γραμματέα της, που έρχεται κάθε μέρα να την βοηθήσει. Το «my girl», όπως συνηθίζει να τη λέει, το μοναδικό της πια κοινό, απρόθυμο να γελάσει, να μιλήσει, να ζήσει. Η Γκρέτα όμως ξέρει τι σημαίνει απώλεια κι απόγνωση, μοναξιά και σιωπή. Κι έμαθε από νωρίς ή να τις παλεύει ή να τις διαλέγει. Μέχρι να τελειώσει η καθημερινή ρουτίνα τους –η αλληλογραφία, το φαγητό, τα φάρμακα, τα ψώνια της ημέρας– η Γκρέτα θα μπαινοβγαίνει στη ζωή που έζησε, όχι για να εξηγήσει τον μύθο της ή να φωτίσει το μυστήριό της, αλλά για να μοιραστεί, με τη γενναιόδωρη αυτάρκεια της γυναίκας που έζησε όπως ήθελε, το αποθεματικό της. Ο μονόλογος έχει τιμηθεί με έπαινο στα Κρατικά Βραβεία Συγγραφής Θεατρικού Έργου 2018.
«Δεν είμαι η Μαρία… είμαι η Κάλλας», Μιχάλης Δημητρίου, εκδ. Bell
Εκατό χρόνια από τη γέννηση της μεγάλης ντίβας, κυκλοφόρησε σε συλλεκτική, πολυτελή, σκληρόδετη έκδοση το βιβλίο του Μιχάλη Δημητρίου. Καρπός ερευνητικής δημοσιογραφίας και λογοτεχνίας, αποτέλεσμα πολυετούς έρευνας, επιδιώκει να παρουσιάσει την αυθεντική προσωπικότητα της Μαρίας Κάλλας, με προσφυγή στις πρωτογενείς πηγές, με τεκμήρια και πλήθος στοιχείων, με σημαντικές μαρτυρίες στενών φίλων και συνεργατών, που ομιλούν με παρρησία και ευθύτητα. Ανατρέπει σκουριασμένους μύθους, κακοήθειες αποκαθήλωσης, και τις φθονερές επινοήσεις μείωσης ακόμα και από ισχυρά ΜΜΕ της εποχής, που από τότε είχε καταγγείλει δημόσια η Μαρία Κάλλας με πολυσέλιδες ανακοινώσεις της. Πολλά τα ανυπόστατα, ανακριβή και ευτελή, που καταρρέουν μέσα στις αποκαλυπτικές σελίδες του βιβλίου. Επίκεντρο της αφήγησης, το τελευταίο, άγνωστο, το «ελληνικό καλοκαίρι διακοπών» της Κάλλας στην Ουρανούπολη, φιλοξενούμενης του Κώστα Πυλαρινού, με τη συντροφιά της Βάσως Δεβετζή και άλλων φίλων. Άγνωστο και σημαντικό γεγονός στη ζωή της, καθώς εκεί δίπλα στην Πολιτεία του Αγίου Όρους, παρθενική τότε περιοχή, η Κάλλας χαίρεται τη φύση, αναπολεί, στοχάζεται, συζητά και αξιολογεί τα πεπραγμένα του βίου και της Τέχνης της.
«Γενναία. Το κυνήγι των ονείρων, η φιλία με τον πόνο και άλλες μεγάλες ιδέες», Alexi Pappas, εκδ. Key Books
Όταν η Ελληνοαμερικανίδα δρομέας Alexi Pappas ήταν τεσσάρων ετών, αυτοκτόνησε η μητέρα της, ένα τραγικό γεγονός που άλλαξε δραστικά την πορεία της ζωής της και την έκανε να αναζητά γυναικεία πρότυπα. Οι αθλήτριες ήταν από τις πρώτες γυναίκες που θαύμασε η Pappas κι έτσι γεννήθηκε το ολυμπιακό της όνειρο. Ταυτόχρονα, είχε και δημιουργικές ανησυχίες: Ήθελε να γυρίσει ταινίες και να γράψει. Παρά τις αναποδιές και τις δυσκολίες, η Pappas δεν άφησε τίποτα να σταθεί εμπόδιο στον δρόμο της μέχρι να πραγματοποιήσει τα όνειρά της. Μέσα στην ίδια χρονιά, το 2016, έλαβε μέρος στους Ολυμπιακούς Αγώνες και πρωταγωνίστησε στην πρώτη της ταινία μεγάλου μήκους, όπου συμμετείχε επίσης στο σενάριο και στη σκηνοθεσία. Όμως οι μεγάλες επιτυχίες είχαν υψηλό τίμημα για την ίδια. Η Pappas μοιράζεται άφοβα και ειλικρινά τη μάχη της με την κατάθλιψη και περιγράφει πώς βγήκε στη φωτεινή πλευρά της ζωής ως χειραφετημένη γυναίκα.
«Με τον τρόπο της Κάμαλα – Η ζωή και η πορεία της πρώτης γυναίκας αντιπροέδρου των ΗΠΑ», Dan Morain, εκδ. Παπαδόπουλος
Μπορεί να κυκλοφόρησε μεταφρασμένο στα ελληνικά μερικά χρόνια πριν (2021) αλλά αποκτά νέα επικαιρότητα στο φως των τελευταίων εξελίξεων, καθώς διεκδικεί να γίνει η πρώτη γυναίκα πρόεδρος των ΗΠΑ. Ο συγγραφέας και δημοσιογράφος επιδίωξε να μας δώσει την πρώτη εις βάθος βιογραφία της. Μέσα απ’ αυτή, θα γνωρίσετε την Περιφερειακή Εισαγγελέα του Σαν Φρανσίσκο που εισήγαγε καινοτομίες για την καταπολέμηση της αποχής των παιδιών από το σχολείο και την προστασία των εργατριών του σεξ και έφτασε να γίνει η πρώτη μαύρη γυναίκα Γενική Εισαγγελέας στην ιστορία της Καλιφόρνια. Την εικοσιεννιάχρονη Κάμαλα που σχετίστηκε με τον –κατά τριάντα χρόνια μεγαλύτερό της– Πρόεδρο της Βουλής της Καλιφόρνια, σε μια σχέση που μπορεί να της άνοιξε πόρτες, όμως η ίδια αργότερα θα τη χαρακτήριζε «θηλιά στον λαιμό» της. Τη ριψοκίνδυνη Χάρις, που μετά από μόλις πέντε χρόνια ως Γενική Εισαγγελέας, πήρε την τολμηρή απόφαση να διεκδικήσει μια έδρα στη Γερουσία των ΗΠΑ, αλλά και στήριξε δημόσια τον Μπαράκ Ομπάμα όταν ακόμα η υποψηφιότητά του για την Προεδρία έδειχνε να μην έχει καμία τύχη. Παράλληλα, ο Μοραίν μάς αποκαλύπτει τη Χάρις μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας: το πώς ερωτεύτηκε αργά στη ζωή της, πώς έγινε μητριά δύο παιδιών, πώς ενδιαφέρθηκε για τους άσημους συνεργάτες της που είναι μαζί της από παλιά, και όλα αυτά με τον τρόπο που την έφερε τελικά στην κορυφή: τον τρόπο της Κάμαλα.
