Η εμπειρία της παράστασης «Αίθουσα Αναμονής» ουσιαστικά αρχίζει από τη στιγμή που φτάνεις μπροστά στη μεγάλη, βαριά είσοδο του Σωματείου Οδηγών Ταξί (Σ.Ο.Τ.Α.) στο Μεταξουργείο (όπου παρουσιάζεται κάθε Δευτέρα, Τρίτη και Πέμπτη).
Καθώς δεν πρόκειται φυσικά για έναν συμβατικό θεατρικό χώρο, ρόλο φουαγιέ εδώ έχει αναλάβει το διπλανό καφέ–μπαρ, όπου μέχρι να χτυπήσει το τρίτο κουδούνι (ή, εν προκειμένω, να ανοίξει η πόρτα και να ενημερωθείς ότι η παράσταση αρχίζει), κάθεσαι χωρίς να είσαι υποχρεωμένος να καταναλώσεις κάτι – αν πάντως επιλέξεις να παραγγείλεις ποτό, μπορείς να το πάρεις ελεύθερα μαζί σου πάνω στην αίθουσα.
Και όταν ανοίγει η κεντρική είσοδος ανεβαίνεις τη μαρμάρινη φιδωτή σκάλα, στα γυρίσματα της οποίας σε περιμένουν παλιές αφίσες ποδοσφαιριστών αλλά και πανό που αναγράφουν εργασιακές διεκδικήσεις, ένας χώρος που σχεδόν μυρίζει τεστοστερόνη, σε οξεία αντίθεση προς την παράσταση όπου σύμφωνα με την περιγραφή περιμένεις να παρακολουθήσεις τέσσερις άγνωστες μεταξύ τους, τη Φωτεινή, την Αμέλια, τη Μάγδα και τη Χαρά, να «ξετυλίγει η καθεμία με τον τρόπο της το πολυσύνθετο και αντιφατικό ζήτημα της γυναικείας αφήγησης». Σε διαφορετική κλίμακα, η «Αίθουσα Αναμονής» θα μπορούσε να είναι μια νησίδα σε ανδροκρατούμενο κόσμο.
Το Σ.Ο.Τ.Α. είναι ουσιαστικά ένα παλιό αθηναϊκό διαμέρισμα, όπου η τραπεζαρία ή το σαλόνι έχει μετατραπεί σε σκηνή και χρέη αυλαίας εκτελούν οι τζαμόπορτες που κάποτε προστάτευαν το «καλό» δωμάτιο από τη φθορά της καθημερινής χρήσης. Αυτή η παράσταση δεν έχει όχι μόνο τέταρτο αλλά ούτε τρίτο τοίχο, καθώς τα καθίσματα των θεατών είναι παραταγμένα σε δύο γωνιακούς χώρους.
Το δεόντως απρόσωπο και λιτό για αίθουσα αναμονής σκηνικό γεμίζει αμέσως από τις ερμηνείες των τεσσάρων ηθοποιών (Ειρήνη Καράογλου, Μυρτώ Ναούμ, Μυρτώ Στράμπη, Μαίρη Βούλγαρη) και αισθάνεσαι σαν να παρακολουθείς ένα σπιτικό πρότζεκτ – για τη ζεστασιά και το πάθος των συντελεστών, όχι από άποψη ερασιτεχνισμού.
Η σκόπιμα σχηματική προσέγγιση των χαρακτήρων («η κουλτουριάρα», η «τραγουδίστρια σκυλάδικου» και ούτω καθεξής) υπογραμμίζει όσα χωρίζουν τις γυναίκες και προκαλεί το γέλιο διά της υπερβολής. Το χιούμορ της παράστασης, ωστόσο, δεν ενδίδει στην ευκολία των κλισέ και, παρόλο που δοκιμάζει τα όρια της πολιτικής ορθότητας, δεν γίνεται στιγμή προσβλητικό.
Και μετά θυμάμαι το σημείωμα μιας άλλης σκηνοθέτιδας, της Άννας Μαρίας Στεφαδούρου, η οποία (με αφορμή το ανέβασμα του έργου «Girls and boys» του Ντένις Κέλι) είχε παραθέσει την άποψη της συγγραφέα Φοίβης Γουόλερ-Μπρίτζ: «Όταν οι θεατές γελούν μ’ έναν χαρακτήρα, γίνονται ευάλωτοι, ανοίγονται. Η καρδιά τους είναι εκτεθειμένη τη στιγμή που γελούν, επειδή είναι χαλαροί και αφοπλισμένοι».
Εκεί λοιπόν που ανοίγουμε πρόθυμα την καρδιά μας, σε αυτή την παρέα των γυναικών που τραγουδούν, χορεύουν, τρώνε επί σκηνής, μοιράζονται τα ψυχοσωματικά τους και ενίοτε μαλλιοτραβιούνται, κάνουμε χώρο και στα σκοτάδια τους, γιατί στην «Αίθουσα αναμονής» τίποτα δεν είναι όπως ακριβώς φαίνεται. Αν και η αλήθεια είναι ότι μια υποψία την είχαμε όσοι διαβάσαμε, πριν κρατήσουμε θέση, ότι «η πρώτη σκέψη και ανάγκη της σκηνοθέτιδας και των τεσσάρων συνδημιουργών ήταν να μιλήσουν για τη βία, την πατριαρχία, τις αλλεπάλληλες γυναικοκτονίες».
Μήπως είναι τα πνεύματα των τριών κοριτσιών και της μητέρας τους που είχε κάψει ζωντανές ένας παράφρονας γυναικοκτόνος και παιδοκτόνος στο αληθινό έγκλημα που είχε συνταράξει την ελληνική κοινωνία στο παρελθόν – αν θυμάμαι καλά, στη δεκαετία του ’60; Ίσως τις νύχτες να εγκαταλείπουν το γειτονικό «κτίριο-φάντασμα» της οδού Οδυσσέως, που έγινε ο τάφος τους και σήμερα ακόμα χάσκει καρβουνιασμένο από τη φωτιά, και να στοιχειώνουν τον χώρο του Σ.Ο.Τ.Α. για να μας αφηγηθούν τις ιστορίες τους.
Μήπως είναι τα πνεύματα των τριών κοριτσιών και της μητέρας τους που είχε κάψει ζωντανές ένας παράφρονας γυναικοκτόνος και παιδοκτόνος στο αληθινό έγκλημα που είχε συνταράξει την ελληνική κοινωνία στο παρελθόν – αν θυμάμαι καλά, στη δεκαετία του ’60;
Παρόλο που το κείμενο μοιάζει εμπνευσμένο από εκείνη την τραγωδία, οι συνδημιουργοί του την αγνοούσαν μέχρι να το ολοκληρώσουν και να αποφασίσουν να ανεβάσουν την παράσταση στο Σ.Ο.Τ.Α. – ή τουλάχιστον αγνοούσαν ότι είχε συμβεί στο διπλανό σπίτι. Θα μπορούσε να είναι μια μεταφυσική σύμπτωση αλλά είναι μάλλον μια ακόμα εφαρμογή του νόμου των πιθανοτήτων, αν κάθε γειτονιά ή σχεδόν κάθε γειτονιά αυτής της πόλης είναι σημαδεμένη από περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας.
Ωστόσο η συναισθηματική επίγευση από την «Αίθουσα Αναμονής» είναι μια γλυκιά τρυφερότητα. Μέχρι να φτάσεις στο τελευταίο λεπτό της έχεις συνειδητοποιήσει αυτό που λένε οι συνδημιουργοί της, ότι είναι κυρίως μια παράσταση «αφιερωμένη στη μάνα, η επίκληση της οποίας ενώνει τις τέσσερις ηρωίδες». Γιατί όσο διαφορετικές κι αν είμαστε μεταξύ μας οι γυναίκες, με ένα «αχ!» αρχίζει και τελειώνει η ζωή μας και ένα«αχ!» σηματοδοτεί τις κορυφώσεις της αληθινής πλοκής της, άλλοτε εκφράζοντας πόνο και άλλοτε, ευτυχώς, απόλαυση.
Info
Σ.Ο.Τ.Α. – Σωματείο Οδηγών Ταξί Αττικής (Οδυσσέως 8, Αθήνα 104 37). Παραστάσεις: Δευτέρα, Τρίτη, Πέμπτη, Ώρα έναρξης: 21.00. Είσοδος με ελεύθερη συνεισφορά. Κρατήσεις: τηλεφωνικά στο 6975 546221 (18:00-20:00) & ηλεκτρονικά στο www.ticketsource.eu Περισσότερες πληροφορίες μέσω email: aithousaanamonis@gmail.com
Trigger warning: Στην παράσταση γίνονται αναφορές σε έμφυλη βία, βιασμό και αυτοκτονία.
Ταυτότητα παράστασης
Σκηνοθεσία: Δήμητρα Τάμπαση. Κείμενο, δραματουργία: Μαίρη Βούλγαρη, Ειρήνη Καράογλου, Ελένη Μολφέτα (που συμμετείχε στην αρχική σύνθεση), Μυρτώ Ναούμ, Μυρτώ Στράμπη και Δήμητρα Τάμπαση. Πρωτότυπη μουσική: METAMAN. Τραγούδι, ηχογράφηση: Μυρτώ Ναούμ. Σκηνικά, φώτα: Ιάσονας Καμπάνης. Κοστούμια: Χριστίνα Λαρδίκου. Κατασκευή σκηνικού: Μαρία Κούτσια, Κωστάκης Κυριαζής, Νικόλας Σιμόπουλος, Δημήτρης Στράμπης. Βοηθός φωτιστή: Σοφέλπη Στάικου. Φωτογραφίες: Δήμητρα Τάμπαση. Αφίσα: Κάτια Κουτσαφτή. Οργάνωση παραγωγής: Θένια Ιγνατιάδου. Επικοινωνία: Μάνια Ζούση & Γιώργος Κατσώνης
Η ομάδα ευχαριστεί θερμά τους παρακάτω, γιατί δίχως τη βοήθειά τους δεν θα ήταν εφικτή η υλοποίηση της παράστασης: το Σ.Ο.Τ.Α. – Σωματείο Οδηγών Ταξί Αττικής, την Aria, τους Express Skopelitis, τις Strap-on Unicorns, την Ultra, τον Αλέξανδρο Βαρδαξόγλου, τον Άρη Δρουκόπουλο, τον Νίκο Καρκούλια, την Χριστίνα Καρπούζου, την Νεκταρία Κορακή, την Ζαΐρα Κωνσταντοπούλου, τον Γιώργο Μακρή, τον Αντώνη Μαντζιώκα, την Άννα Πίγκου-Ρεπούση, την Κατερίνα Ριτσάκη, την Σωτηρία Τάμπαση, την Πουλχερία Τζόβα, τη Ζυθοποιία “Έζα”.
