Μιλήσαμε για πρώτη φορά σε μια πολυάσχολη για εκείνη περίοδο – συνδύαζε τις πρόβες για νέα θεατρική παράσταση με την όσο το δυνατόν πιο συστηματική παρουσία στο δικαστήριο, για να συμπαρασταθεί στους καταγγέλλοντες του Πέτρου Φιλιππίδη και του Δημήτρη Λιγνάδη. Απολογήθηκε που η συνέντευξή μας θα έπρεπε να γίνει τηλεφωνικά καθώς δεν υπήρχε το χρονικό περιθώριο να συναντηθούμε. Της απάντησα ότι μια τηλεφωνική συνέντευξη μπορεί να είναι εξίσου άμεση με τη διά ζώσης και το εννοούσα στο ακέραιο. Ιδιαίτερα όταν έχεις στην άλλη άκρη της γραμμής μια γυναίκα τόσο προσιτή, ανεπιτήδευτη και ντόμπρα όσο η Μαριάννα Τουμασάτου.
Αφορμή της συζήτησής μας στάθηκε η προσθήκη της στο καστ του τρίτου και τελευταίου κύκλου επεισοδίων της τηλεοπτικής σειράς «Έτερος Εγώ», που επέστρεψε στην COSMOTE TV με τίτλο «Νέμεσις». «Ανέλαβα το ρόλο της προϊσταμένης του Τμήματος Ανθρωποκτονιών. Από τους δύο προηγούμενους προϊσταμένους ο ένας συνταξιοδοτήθηκε και ο άλλος έκανε ένα φιάσκο, οπότε η θέση είχε χηρέψει», εξηγεί στο Marie Claire, προσθέτοντας ότι η ηρωίδα που υποδύεται δεν αντιμετωπίζει διακρίσεις από συναδέλφους λόγω του φύλου της: «Προφανώς έχει δώσει ήδη τα διαπιστευτήριά της ως αστυνομικός. Ενδεχομένως αντιμετωπίζει κάποιες διακρίσεις από ανθρώπους που συλλαμβάνονται, ίσως ως ένας μοχλός πίεσης για να έχουν μια πιο χαλαρή, πιο ελεγχόμενη ανάκριση».
Στην εκδήλωση που έγινε στις εγκαταστάσεις της COSMOTE TV μετά την ολοκλήρωση των γυρισμάτων του τρίτου κύκλου, η ατμόσφαιρα ανάμεσα στους συντελεστές ήταν τόσο ζεστή και ανεπιτήδευτη, που, παρακολουθώντας τη συζήτησή τους ως δημοσιογράφος, ένιωσα σαν να έβλεπα μια παρέα φίλων. Με τη Μαριάννα Τουμασάτου να δίνει την εντύπωση ότι βρισκόταν από την πρώτη σεζόν ανάμεσά τους. «Γενικώς, μού αρέσει να ανήκω σε μια ομάδα», λέει. Ωστόσο επιβεβαιώνει ότι δεν είναι τόσο εύκολο να βρεθεί μια τόσο δεμένη ομάδα όσο αυτή του «Έτερος Εγώ». Ποια είναι τα βασικά συστατικά μιας καλής ομάδας, από την εμπειρία της; «Το ταλέντο και η καλή πρόθεση».
Με αφορμή την έμπρακτη υποστήριξή της προς τα θύματα κακοποίησης στο ελληνικό θέατρο, η κουβέντα μας οδηγήθηκε σύντομα εκεί.
Πιστεύετε ότι με το ελληνικό #metoo τα πράγματα έχουν αρχίσει να αλλάζουν προς το καλύτερο;
«Όταν μιλάμε, τα πράγματα μόνο καλύτερα μπορούν να γίνουν, γιατί θα δώσουμε θάρρος και σε άλλα πλάσματα. Αυτά τα παιδιά που είναι εκεί [στο δικαστήριο], ό,τι βιώσανε, βιώσανε, αυτό έχει καταγραφεί και έχει αφήσει πληγές. Θέλει πολλά χρόνια με ψυχολόγους, πολλά χρόνια αγάπης και αποδοχής για να μπορέσουν να πάνε λιγάκι παρακάτω. Και είναι πάρα πολύ θαρραλέο αυτό που κάνουν, γιατί, πιστέψτε με, οι συνθήκες μέσα στη δικαστική αίθουσα είναι πάρα πολύ δύσκολες, βιώνουν και ξαναβιώνουν το φόβο, την ανασφάλεια, την ντροπή, το θυμό σε καθημερινή βάση.
»Μέσα στο δικαστήριο έχουν ακουστεί πράγματα τα οποία εμένα με αγριεύουν, με μια διάθεση προσβολής των ανθρώπων που έζησαν ό,τι έζησαν. Ελπίζω να αποδοθεί δικαιοσύνη, να φέρει λίγη γαλήνη στον ταραγμένο ύπνο τους. Είναι το μόνο μέσο που έχει ο άνθρωπος να αναζητήσει κάποια λύτρωση. Γιατί αν στην τελική δεν υπάρξει δεδικασμένο, δεν θα ανοίξει ο δρόμος για τα επόμενα παιδιά.
»Δυστυχώς οι κακοποιητές δεν θα σταματήσουν αυτό ή το επόμενο Σαββατοκύριακο. Το θέμα είναι να ξέρουν ότι δεν είναι εύκολο να γλιτώσουν. Να ξέρουν ότι έχουν να λογοδοτήσουν. Να ξέρουν ότι η ζωή τους μπορεί πραγματικά να τελειώσει, όπως έχει τελειώσει, σε μεγάλο βαθμό, και η ζωή των ανθρώπων που βίωσαν την κακοποίηση. Ισορροπία είναι, δεν είναι εκδίκηση».
«Οι κακοποιητές δεν θα σταματήσουν αυτό ή το επόμενο Σαββατοκύριακο. Το θέμα είναι να ξέρουν ότι δεν είναι εύκολο να γλιτώσουν. Να ξέρουν ότι έχουν να λογοδοτήσουν. Να ξέρουν ότι η ζωή τους μπορεί πραγματικά να τελειώσει, όπως έχει τελειώσει σε μεγάλο βαθμό και η ζωή των ανθρώπων που βίωσαν την κακοποίηση»
Η κουλτούρα κατά του λεγόμενου victim blaming έχει βοηθήσει;
«Θέλω να πιστέψω ότι έχουμε κάποια πρόοδο, αλλά αυτό θα ξεκαθαριστεί όταν θα πάψει να είναι μόδα. Όταν θα είναι πραγματικά συνείδηση το ότι ο καθένας μπορεί να φοράει ό,τι θέλει και όπως θέλει, είναι δική του επιλογή και δεν έχει να κάνει με το πώς επηρεάζεται ο άλλος. Δηλαδή δεν έχει σημασία ότι μια κοπέλα θα φορέσει κοντή φούστα: ο άλλος δεν δικαιούται να τη βιάσει όπως κι αν τη δει. Ακόμα και σε μια σχέση που αρχίζει με ερωτική διάθεση και από τις δύο πλευρές, μπορεί κάποιος να αλλάξει γνώμη στη διαδρομή. Η ελευθερία της επιλογής είναι καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας. Είμαστε στο 2022 και μιλάμε για τα αυτονόητα».
Γιατί αργούμε να αποδεχτούμε τον όρο «γυναικοκτονία»;
«Γιατί αν δούμε τον αριθμό των γυναικοκτονιών θα καταλάβουμε ότι είμαστε πολύ πίσω στην παραδοχή των δικαιωμάτων της γυναίκας και στην αντιμετώπιση των γυναικοκτονιών. Καταλαβαίνουμε ότι πολύ συχνά στα σπίτια η γυναίκα δεν είναι επί ίσοις όροις με τον άντρα. Επειδή οι άντρες έχουν περισσότερη μυϊκή δύναμη, έχουν μεγαλώσει νομίζοντας ότι αυτή τους δίνει αυτόματα το δικαίωμα να σπρώξουν, να χτυπήσουν, να απειλήσουν, να τρομάξουν.
»Όταν βλέπουμε λοιπόν ότι η κοινωνία εξακολουθεί να έχει αυτή τη συμπτωματολογία, είναι ανοησία να πιστεύουμε ότι κάνοντας την ίδια κίνηση θα έχουμε διαφορετικό αποτέλεσμα. Πρέπει να αλλάξει ο νόμος, δεν γίνεται ο άλλος να πει “α, ήμουν εν βρασμώ όταν τη σκότωσα”, ή δεν ξέρω τι μπορεί να πει ο καθένας γιατί αφαίρεσε μια ζωή, και μετά να δικαστεί, να μπει φυλακή, να κάνει εφέσεις, εφέσεις, εφέσεις και σε πέντε χρόνια να βγει, όπως είδαμε με τον Κορκονέα. Δεν γίνεται να έχεις αφαιρέσει μια ζωή και να αντιμετωπίζεσαι σαν να αφαίρεσες ένα πορτοφόλι. Έχουν κλείσει σπίτια από τις γυναίκες και τα παιδιά που έχουν χαθεί. Και στην περίπτωση των γυναικών, λέμε ότι μας σκοτώνουν γιατί είμαστε γυναίκες, όχι γιατί είμαστε άνθρωποι που έτυχε να βρεθούν σε ένα σημείο. Ο θάνατός μας δεν είναι τυχαίος και δεν μπορεί να μετριόμαστε και κάθε φορά να είμαστε λιγότερες.
«Δεν γίνεται να έχεις αφαιρέσει μια ζωή και να αντιμετωπίζεσαι σαν να αφαίρεσες ένα πορτοφόλι. Έχουν κλείσει σπίτια από τις γυναίκες και τα παιδιά που έχουν χαθεί».
»Δεν μπορεί να μείνει στη συνείδηση των παιδιών ότι οι πατεράδες σκοτώνουν τις γυναίκες τους. Υπάρχουν και πατεράδες με πολύ μεγάλη αξία. Αυτοί οι άντρες που σκοτώνουν τις γυναίκες τους, λοιπόν, πρέπει να δικαστούν πάρα πολύ αυστηρά, ώστε τα παιδιά να μεγαλώνουν από άξιους πατεράδες. Αυτοί οι άντρες ντροπιάζουν το φύλο τους και τη συνθήκη του πατέρα.
»Λένε “έτσι προβλέπει ο νόμος”, αλλά ο νόμος είναι λάθος. Γι’ αυτό βλέπουμε και διορθωτικές κινήσεις, έχει αλλάξει το νομοσχέδιο για το βιασμό και από τούδε και στο εξής τα θύματα θα αντιμετωπίζονται με πολύ πιο αξιοπρεπή τρόπο. Αλλά δεν μπορεί να έχεις σκοτώσει ένα παιδί και να επικαλείσαι “σύννομο βίο”. Κατά πρώτον ο σύννομος βίος έχει τελειώσει από τη στιγμή που είπες ότι δεν θα ζητήσεις συγγνώμη από έναν δεκαπεντάχρονο, όταν το δεκαπεντάχρονο το έχεις σκοτώσει εσύ και το έχεις κάνει επίτηδες. Από τον πεθαμένο δεν θα ζητήσεις συγγνώμη; Μόνο ο Κρέοντας το είχε κάνει αυτό και το πλήρωσε πολύ ακριβά.
«Ο σύννομος βίος έχει τελειώσει από τη στιγμή που είπες ότι δεν θα ζητήσεις συγγνώμη από έναν δεκαπεντάχρονο, όταν το δεκαπεντάχρονο το έχεις σκοτώσει εσύ και το έχεις κάνει επίτηδες. Από τον πεθαμένο δεν θα ζητήσεις συγγνώμη; Μόνο ο Κρέοντας το είχε κάνει αυτό και το πλήρωσε πολύ ακριβά».
»Η κόρη μου είναι 11,5 ετών. Μας φοβίζουν πολλά ως γονείς. Τα παιδιά δεν έχουν καν την “πολυτέλεια” να βγουν στις γειτονιές να παίξουν. Η αστυνομική κάλυψη είναι στα πανεπιστήμια αντί να είναι στις γειτονιές να προστατεύουν τα παιδιά μας – από τον επίδοξο απαγωγέα, από τον επίδοξο βιαστή. Έχουμε σε λάθος θέσεις ανθρώπους που θα έπρεπε να έχουμε για την προστασία μας. Αντί να βλέπουμε τους αστυνομικούς στο δρόμο να περιπολούν και να τους δίνουμε ένα ποτήρι νερό γιατί ξεροσταλιάζουν για να μας έχουν ασφαλείς, τους βλέπουμε και είτε τους φοβόμαστε είτε θυμώνουμε μαζί τους. Δεν είναι δίκαιο ούτε για αυτούς – ή τουλάχιστον για κάποιους από αυτούς».
Πώς προσπαθείτε με το σύζυγό σας να προστατεύσετε την κόρη σας από τις απειλές;
«Συμβουλευόμαστε καθ’ ύλην αρμόδιους, επαγγελματίες, επιστήμονες που μπορούν να βοηθήσουν. Εάν συμβεί κάτι περίεργο στο σχολείο, συμβουλευόμαστε παιδοψυχολόγους. Φαντάζομαι αυτό κάνουμε οι περισσότεροι γονείς. Και αν κάποιοι από εμάς βρισκόμαστε σε ψυχοθεραπεία, σε ψυχανάλυση, ρωτάμε τους ειδικούς πώς θα διαχειριστούμε μια κατάσταση.
»Θέλω να πιστεύω ότι τα περισσότερα ζευγάρια ακόμα και αν έχουν εσωτερικά προβλήματα προσπαθούν να τα λύνουν με αξιοπρέπεια, γιατί τα παιδιά δεν είναι ό,τι τούς λες, είναι ό,τι τούς δείχνεις. Εάν με τον άντρα μου παίζαμε ξύλο, το παιδί μας δεν θα ήταν ένα ήρεμο παιδί, με την κινητικότητα και την ευρηματικότητα της ηλικίας του, αλλά ένα επιθετικό παιδί».
«Εάν με τον άντρα μου παίζαμε ξύλο, το παιδί μας δεν θα ήταν ένα ήρεμο παιδί, με την κινητικότητα και την ευρηματικότητα της ηλικίας του, αλλά ένα επιθετικό παιδί»
Ποιο ρόλο έχει παίξει στη ζωή σας η ψυχοθεραπεία; Θεωρείται ακόμα και σήμερα ταμπού;
«Αυτό που προσπαθούμε να κάνουμε όσοι κάνουμε ψυχοθεραπεία είναι να γίνουμε κάπως καλύτεροι και να βοηθήσουμε τους εαυτούς μας, τους ανθρώπους που αγαπάμε, τα παιδιά μας κυρίως. Γιατί πρέπει να σταματήσουμε να πιστεύουμε αυτό που έλεγαν οι παλαιότερες γενιές: “Έλα μωρέ, τι θα πάθεις, εμείς τι πάθαμε;”. Πολλά πάθατε, απλά δεν θα τα παραδεχτείτε, γιατί δεν ήταν ποτέ στη λογική σας η ψυχοθεραπεία.
»Η ψυχοθεραπεία είναι κάτι φυσιολογικό, σαν τον οδοντογιατρό, το τεστ ΠΑΠ. Όπως φροντίζουμε το σώμα μας, έτσι πρέπει να φροντίζουμε και την ψυχή μας. Πρέπει όμως να είμαστε έτοιμοι για να κάνουμε ψυχοθεραπεία και για να γίνει πιο έτοιμος ο άνθρωπος πρέπει να γίνει πιο έτοιμο και το σύνολο στο οποίο υπάγεται. Όταν η κοινωνία πει ότι η ψυχοθεραπεία είναι απλώς το χάδι της ψυχής, τότε θα είναι πολύ πιο εύκολο να τη δεχτούμε. Γιατί το ταμπού είναι μεγάλο πράγμα.
»Παλιά οι μπαμπάδες δεν έπαιρναν αγκαλιά το παιδί τους και δεν το ευχαριστιόντουσαν γιατί είχαν μεγαλώσει με αυτό το “ο άντρας είναι σκληρός και είναι μόνο για να φέρνει τα λεφτά στο σπίτι”. Και χάνανε στιγμές με το παιδί τους. Η κάθε κοινωνία φτιάχνει τους όρους στους οποίους μαθαίνουμε να ζούμε. Και μετά κάνουμε διπλό κόπο να αποβάλουμε ό,τι δεν χρειαζόμαστε. Δηλαδή οι σημερινοί μπαμπάδες κάνουν μεγάλο κόπο για να πούνε, ρε συ, εγώ θέλω να πάρω αγκαλιά το παιδί μου και σκοτίστηκα αν με κοιτάς περίεργα. Δεν είναι σπουδαίο το χάδι του πατέρα; Και τον πατέρα και τη μητέρα σου πρέπει να τους αγαπάς, να τους σέβεσαι, να τους εκτιμάς και να σου δίνουν λόγους να τους θαυμάζεις – προς Θεού, όχι να τους έχεις εικόνισμα και να τους προσκυνάς, και οι γονείς είναι άνθρωποι με ελαττώματα. Στα παιδιά δεν αφήνουμε μόνο σπίτια, αυτοκίνητα και τίτλους περιουσίας, δεν είναι μόνο αυτή η κληρονομιά τους».
«Παλιά οι μπαμπάδες δεν έπαιρναν αγκαλιά τα παιδιά τους και δεν τα ευχαριστιόντουσαν γιατί είχαν μεγαλώσει με αυτό το “ο άντρας είναι σκληρός και είναι μόνο για να φέρνει τα λεφτά στο σπίτι”. Και χάνανε στιγμές με το παιδί τους».
Κουβαλάτε ακόμα βαρίδια από προηγούμενες γενιές;
«Όλοι κουβαλάμε φορτία από παντού. Και ο καθένας μας δουλεύει, μέρα με τη μέρα, να αποβάλλει βαρίδια και να κρατάει φως. Είναι μια δουλειά που δεν σταματάει, μια διαδρομή. Πότε κουραζόμαστε να παλεύουμε, σταματάμε να ξεκουραστούμε και μετά ξαναπιάνουμε τον ανήφορο προς το φως και πότε τρέχουμε».
Info
Το «Έτερος Εγώ: Νέμεσις», σε σκηνοθεσία Σωτήρη Τσαφούλια, είναι μια παραγωγή της COSMOTE TV, ενώ η εκτέλεση παραγωγής γίνεται από την εταιρεία BLONDE. O τρίτος κύκλος επεισοδίων προβάλλεται αποκλειστικά στην COSMOTE TV.
Δείτε στιγμιότυπα από τον νέο κύκλο επεισοδίων του «Έτερος Εγώ»:
Δείτε ένα βίντεο με backstage από τα γυρίσματα:
Ασπρόμαυρες φωτογραφίες Μαριάννας Τουμασάτου: Δημήτρης Βαβλιάρας
