Ένα κείμενο που μάς έρχεται από την άλλη άκρη του ωκεανού μιλάει για την καταστροφή του περιβάλλοντος και την απειλή του φασισμού, δύο θέματα εξαιρετικά επίκαιρα για όλο τον πλανήτη, φωτίζοντας το αδιόρατο νήμα που συνδέει τους πολιτισμούς μεταξύ τους αλλά και την πολιτική βία με τη βία ενάντια στη φύση.
Η «Ιστορία ενός σκύλου που τον έλεγαν πιστό» του Λούις Σεπούλβεδα φέρνει σε επαφή το ελληνικό κοινό με τον αγώνα των Mapuche, των «Ανθρώπων της Γης», των ιθαγενών της Νότιας Χιλής, οι οποίοι εκδιώχθηκαν από τις εστίες τους από τις μεγάλες εταιρείες υλοτομίας που καταστρέφουν τους τελευταίους πνεύμονες του πλανήτη και σβήνουν τη μνήμη και την αρχαία γνώση των φυλών του κόσμου.
Πάνω στη σκηνή του Θεάτρου Άλφα/Ληναίος-Φωτίου η αφήγηση συνδυάζεται με πολυφωνικά τραγούδια και έντονη τελετουργική σωματικότητα, σε μια θεατρική εμπειρία όπου η θερμή ανταπόκριση του κοινού, που οδήγησε στο φετινό ανέβασμά της για δεύτερη σεζόν, επιβεβαιώνει το πόσο πιστά εκφράζει το πνεύμα της εποχής και, παράλληλα, το συναισθηματικό κόσμο του καθενός μας.
Με αφορμή την πρεμιέρα της στις 12 Οκτωβρίου, μιλήσαμε με τον Κώστα Γάκη, κάτοχο του βραβείου Δημήτρης Χορν και καλλιτέχνη που ξεχωρίζει και για τον πολιτικό λόγο του, ο οποίος υπογράφει τη σκηνοθεσία, τη μουσική σύνθεση και την πρωταγωνιστική ερμηνεία.
Πώς προέκυψε η θεατρική μεταφορά του έργου του Σεπούλβεδα;
«Ήθελα καιρό να μιλήσω από σκηνής για την ομορφιά των φυλών του κόσμου και την υπέροχη σχέση τους με τη Μάνα Γη. Έψαχνα ένα κείμενο που να μιλάει για τα οικολογικά εγκλήματα που συντελούνται αυτή τη στιγμή και για την ανάγκη μιας οικολογικής δικαιοσύνης. Έτσι το κείμενο του Σεπούλβεδα ήρθε και με συνάντησε με ένα τρόπο εντελώς φυσικό, σχεδόν μαγικό».
«Η διασκευή που φτιάξαμε με τη Νατάσα Φαίη Κοσμίδου μιλάει για κάθε διαφορετικότητα και ιδιαιτερότητα που καταπιέζεται, για κάθε ευαίσθητο μέλος κάθε “φυλής” αυτό του κόσμου που εκδιώκεται».
Με ποιους τρόπους συνδέεται το κείμενο με το σήμερα;
«Μιλάει για μια φυλή μέσα σε ένα παρθένο δάσος που εκδιώκεται από τους καταπατητές μιας μεγάλης υλοτομικής εγκατάστασης που θα σαρώσει τα δέντρα και θα οδηγήσει σε κατάρρευση όλο το οικοσύστημα: Κάτι που αυτή τη στιγμή συμβαίνει παντού. Στο βωμό του κέρδους τα σαρώνουμε όλα. Ταυτόχρονα η διασκευή που φτιάξαμε με τη Νατάσα Φαίη Κοσμίδου μιλάει για κάθε διαφορετικότητα και ιδιαιτερότητα που καταπιέζεται, για κάθε ευαίσθητο μέλος κάθε “φυλής” αυτό του κόσμου που εκδιώκεται».
Γιατί αποφασίσατε να συνδυάσετε το κείμενο με μουσική και έντονη σωματικότητα; Ποιον ρόλο παίζουν στην παράσταση;
«Όλοι οι λαοί του κόσμου έχουν υπέροχα τραγούδια και όμορφες τελετές. Σε αυτά τα πανηγύρια νιώθουμε όλοι ζωντανοί, ενωμένοι, δυνατοί, συνδεδεμένοι και λιγότερο μόνοι. Αυτό συμβαίνει και στην παράσταση. Μια γιορτή του σώματος και των φωνών, μια γιορτή που μας χωράει όλους. Η Ιωάννα Παπακωνσταντίνου, η Ελευθερία Πάλλα, ο Νικόλας Πλασκασοβίτης, οι συμπαίκτες μου στη σκηνή, είναι πραγματικά πολυεργαλεία σε σωματικό και μουσικό επίπεδο και κάθε στιγμή δημιουργούν θαυμάσιες εικόνες χαράς αλλά και συγκίνησης, όμοιες με αυτές που κρύβονται στις τελετές των φυλών του κόσμου».
«Όλοι οι λαοί του κόσμου έχουν υπέροχα τραγούδια και όμορφες τελετές. Σε αυτά τα πανηγύρια νιώθουμε όλοι ζωντανοί, ενωμένοι, δυνατοί, συνδεδεμένοι και λιγότερο μόνοι. Αυτό συμβαίνει και στην παράσταση».
Ερμηνεύετε και τον χαρακτήρα ενός σκύλου. Πώς τον προσεγγίζετε; Γιατί, πιστεύετε, ο Σεπούλβεδα παραχώρησε πρωταγωνιστική θέση στον «Πιστό»;
«Γιατί μέσα από τα μάτια ενός ανυπεράσπιστου ζώου που καταδιώκεται, εκτοπίζεται, φιμώνεται με αλυσίδα και φίμωτρο μπορούμε να αναγνωρίσουμε ακόμα πιο καθαρά, ακόμα πιο γλαφυρά τη βαρβαρότητα ενός συστήματος φτιαγμένου από ένα “νοήμον” και “κυρίαρχο” είδος, που έχει αποκοπεί εντελώς από τη Μάνα Γη και λειτουργεί με απίστευτα αδηφάγο τρόπο και απέναντι στο φυσικό περιβάλλον αλλά και απέναντι στο ίδιο του τον εαυτό. Τόσο η WWF όσο και η Διεθνής Αμνηστία, οι δυο οργανώσεις που στηρίζουν την παράσταση, αναπαράγουν το μήνυμα της αξίας κάθε ανυπεράσπιστου όντος πάνω στον πλανήτη Γη, ανθρώπου ή ζώου».
Η Χιλή έχει αφήσει πίσω της τη δικτατορία, αλλά στο μεταξύ σε πολλές χώρες της Ευρώπης βλέπουμε ξανά την άνοδο της ακροδεξιάς. Η ιστορία προχωράει μπροστά ή κάνει κύκλους;
«Η παράσταση μιλάει με συμβολικό τρόπο για το φασισμό και το ρατσισμό. Κάποια στιγμή (ευτυχώς για ένα μικρό χρονικό διάστημα) ο πρωταγωνιστής της ιστορίας μας ασπάζεται το δόγμα των καταπατητών καθώς ξεχνά όλα εκείνα που τον ένωναν με τη φυλή του, ζώντας σε ένα παρόν γεμάτο πλουσιοπάροχα ανταλλάγματα. Θέλαμε να δείξουμε πόσο εύκολα ο καθένας μας μπορεί να γίνει μέρος του περιρρέοντος φασισμού, επιτρέποντας μικροφασισμούς και πρωτοφασισμούς μέσα στην καθημερινή ζωή και μη αντιδρώντας. Η παράσταση έχει συνδεθεί έμπρακτα με τον αγώνα της Μάγδας Φύσσα και των δικηγόρων Παπαδάκη και Καμπαγιάννη ενάντια στη φασιστική οργάνωση Χρυσή Αυγή, η οποία πρέπει να παραμείνει στη φυλακή. Είναι παρήγορος ο αγώνας πολλών ανθρώπων στην Ελλάδα ενάντια στο φασισμό, όπως και αυτό που συμβαίνει τώρα στη Χιλή με την κατάργηση (επιτέλους) του δικτατορικού συντάγματος του Πινοσέτ».
«Η παράσταση έχει συνδεθεί έμπρακτα με τον αγώνα της Μάγδας Φύσσα και των δικηγόρων Παπαδάκη και Καμπαγιάννη ενάντια στη φασιστική οργάνωση Χρυσή Αυγή, η οποία πρέπει να παραμείνει στη φυλακή».
Σε μια εποχή που τα ακραία καιρικά φαινόμενα γίνονται όλο και περισσότερο συχνά, τι μπορεί να μας διδάξει η φυλή των Mapuche για το σεβασμό στο περιβάλλον και τη Μάνα Γη;
«Η γλώσσα αυτής της φυλής καθώς και το όνομά της δίνουν την απάντηση: Mapu είναι η γη. Che είναι ο άνθρωπος. Η φυλή αυτή αυτοπροσδιορίζεται ως Άνθρωποι της Γης. Είναι τόσο απλό. Πρέπει επιτακτικά να βάλουμε το όνομα της Μάνας Γης ως μεσαίο όνομα ανάμεσα στο όνομα και το επώνυμό μας. Και να το θυμόμαστε. Και να μην ξεχνάμε καθημερινά κάτι να κάνουμε, κάπως να συμβάλουμε στην επιστροφή στην αρχική μας πηγή της αλληλεγγύης, της αδερφοσύνης, της οργανικότητας».
Πώς θα περιγράφατε την ταυτότητα του Θεάτρου Άλφα;
«Το 2019 ίδρυσα με την ομάδα θέατρου Άναμ(μ)α στο θέατρο Άλφα/Ληναίος-Φωτίου τη Συντροφιά των Ονειροπόλων, ένα ανήσυχο καλλιτεχνικό μελίσσι όπου όλοι δοκιμάζουμε να ξεδιπλώσουμε μια τέχνη των πολλών, μια τέχνη “από τα κάτω”, μια τέχνη που λειτουργεί ως μοίρασμα με σεμινάρια, ποιητικές και μουσικές βραδιές, παραστάσεις σπονδυλωτές πάνω σε θεματικές που έχουν να κάνουν με την αντίσταση στη βαρβαρότητα, αλλά και με μια διαφορετική βίωση της καθημερινότητας με υγεία, αλληλεγγύη, ομαδική δουλειά και χαμόγελο. Η ευθύνη για αυτό το εγχείρημα είναι μεγάλη. Ευτυχώς, τη μοιράζομαι με καταπληκτικούς ανθρώπους, τη “Συντροφιά” μας. Μπορείτε να μας βρείτε στη σελίδα μας στο Facebook και φυσικά στις δράσεις μας στο Θέατρο Άλφα, στην ανήσυχη γωνία απέναντι από το Πολυτεχνείο, στο μονοπάτι ανθρωπιάς που χάραξαν ο Στέφανος Ληναίος και η Έλλη Φωτίου».
«Είναι παρήγορο να βρίσκονται οι άνθρωποι, να κουβεντιάζουν όλοι μαζί, να ονειρεύονται, να δημιουργούν φωλιές νερού μέσα στην έρημο. Αυτό παλεύει να κάνει και αυτή η παράσταση. Να συνεχίσει τον αγώνα της μνήμης ενάντια στη λήθη».
Η παράσταση έχει και έναν πολιτικό χαρακτήρα. Μπορεί, πιστεύετε, το θέατρο να αλλάξει τον κόσμο;
«Στο τέλος κάθε παράστασης η Νατάσα Φαίη Κοσμίδου μιλά εκ μέρους της ομάδας και τη συνδέει με κοινωνικά συμβάντα της καθημερινότητάς μας και με ανθρώπους που καταπιέζονται. Αυτή είναι μια κληρονομιά που μας άφησε ο Ληναίος, ο οποίος πάντοτε έπιανε ζωηρές συζητήσεις με το κοινό. “Ακόμα και να μην καταφέρουμε να αλλάξουμε τον κόσμο, αδερφέ μου, τουλάχιστον θα το έχουμε ονειρευτεί ”: Αυτό μου είπε ένας φίλος μου μουσικός πρόσφατα. Είναι παρήγορο να βρίσκονται οι άνθρωποι, να κουβεντιάζουν όλοι μαζί, να ονειρεύονται, να δημιουργούν φωλιές νερού μέσα στην έρημο. Αυτό παλεύει να κάνει και αυτή η παράσταση. Να συνεχίσει τον αγώνα της μνήμης ενάντια στη λήθη».
Info
Πρεμιέρα: Τετάρτη 12 Οκτωβρίου. Κάθε Τετάρτη στις 19:00. Θέατρο Άλφα – Ληναίος-Φωτίου, 28ης Οκτωβρίου (Πατησίων) 37 & Στουρνάρα 51, Πολυτεχνείο – Αθήνα, τηλ. ταμείου: 210 5238742. Πωλήσεις εισιτηρίων: www.viva.gr
Συντελεστές
Κείμενο: Λούις Σεπούλβεδα. Μετάφραση: Αχιλλέας Κυριακίδης. Σκηνοθεσία – Μουσική σύνθεση: Κώστας Γάκης. Διασκευή: Κώστας Γάκης, Νατάσα – Φαίη Κοσμίδου. Σκηνογραφία – Ενδυματολογία: η ομάδα. Φωτισμοί: Παναγιώτης Πλασκασοβίτης. Σύνθεση Body Percussion – Tap: Τζωρτζίνα Βαρδουλάκη. Ερμηνεύουν: Κώστας Γάκης, Ελευθερία Πάλλα, Ιωάννα Παπακωνσταντίνου, Νικόλας Πλασκασοβίτης. Στο ρόλο του Σκύλου ο Κώστας Γάκης. Παραγωγή: ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΘΕΑΤΡΟΥ ΑΝΑΜ(Μ)Α
Υπό την Αιγίδα της Διεθνούς Αμνηστίας και της WWF Ελλάς. Με την υποστήριξη της θεατρικής κολλεκτίβας «Άλφα, μικρό – μια συντροφιά ονειροπόλων»
Δείτε το trailer της παράστασης:
