Ανάλογα με τις αναφορές και τα ενδιαφέροντά μας, ίσως τη γνωρίζουμε ως τη βασική συνεργάτιδα της Μαρίνας Σάττι ή ως την καλλιτέχνιδα που έχει λάβει μέρος σε σημαντικές παραγωγές, σε συνεργασία με κορυφαίους χορογράφους όπως ο Kader Attou, και έχει συμμετάσχει σε μεγάλα φεστιβάλ, συμπεριλαμβανομένων του Φεστιβάλ Αθηνών και της Eurovision 2024.
Ενόψει του τρίτου διεθνούς φεστιβάλ χορού «Follow the Waack», που έρχεται το Σάββατο 11 Ιανουαρίου και την Κυριακή 12 Ιανουαρίου στο Bios Exploring Urban Culture, η Ειρήνη Δαμιανίδου συστήνεται στο Marie Claire και ως η ιδρύτρια και διοργανώτριά του και μας προσκαλεί να ανακαλύψουμε τον χορό waacking, που ξεκίνησε από την disco μουσική και την LGBTQ+ κοινότητα του Λος Άντζελες στα ’70 και παρασύρει μέχρι σήμερα, ακόμα και αρχάριους, με την απελευθερωτική και εκφραστική δύναμή του.
Πώς προέκυψε το φεστιβάλ «Follow the Waack» πριν από τρία χρόνια; Υπήρχε προηγουμένως εξοικείωση του ελληνικού κοινού με το waacking;
«Υπάρχει εδώ και χρόνια μια waacking κοινότητα στην Ελλάδα. Στην αρχή λιγότερα άτομα και, χρόνο με τον χρόνο, μεγαλώνει. Στη Θεσσαλονίκη, από όπου κατάγομαι, γίνονταν δράσεις γύρω από το waacking, που δυνάμωναν αρκετά την κοινότητα. Όταν λοιπόν μετακόμισα στην Αθήνα, κατάλαβα πως η κοινότητά της ήταν πολύ μικρότερη σε σχέση με της Θεσσαλονίκης και το πήρα κατάκαρδα. Έτσι, σκεφτόμουν τρόπους να ανθίσει το waacking στην Αθήνα, να έρθουμε πιο κοντά όσοι βρισκόμαστε εδώ και να βιωθεί μια αντίστοιχη εμπειρία στην πόλη με αυτήν που έχω ζήσει εγώ ταξιδεύοντας σε battles στο εξωτερικό. Το αποτέλεσμα ήταν το Follow the Waack».
Τι κάνει τόσο ξεχωριστό το waacking; Χρειάζεται εκμάθηση ή μπορεί να το χορέψει ο καθένας από την πρώτη κιόλας φορά;
«Το waacking χαρακτηρίζεται από την disco μουσική, και αυτό το ξεχωρίζει ιδιαίτερα από τα υπόλοιπα club styles. Εξάλλου, καθώς προέρχεται από την LGBTQ+ κοινότητα, φέρει μια συγκεκριμένη ταυτότητα και ιστορία. Αυτό που το κάνει επίσης να ξεχωρίζει είναι η κινησιολογία του. Έχει ιδιαίτερη κίνηση στα χέρια, με εναλλαγές ποιότητας, μεγεθών και ταχυτήτων. Πόζες, εκφραστικότητα και δυναμική είναι λέξεις που θα το περιέγραφαν.
»Όπως όλοι οι social-party χοροί, υπάρχει μέσω της σύνδεσης με τη μουσική και την αίσθηση της κίνησης. Αυτό σημαίνει ότι, σε πρώτο επίπεδο, μπορεί να χορευτεί από οποιονδήποτε, ακόμα και από την πρώτη φορά. Η φυσική ανταπόκριση στον ρυθμό της μουσικής, για αρχή, αρκεί. Η εκμάθηση αφορά την τεχνική, την εμβάθυνση και την εξέλιξη στο είδος, κατά την άποψή μου».
«Το waacking μπορεί να χορευτεί από οποιονδήποτε, ακόμα και από την πρώτη φορά. Η φυσική ανταπόκριση στον ρυθμό της μουσικής, για αρχή, αρκεί. Η εκμάθηση αφορά την τεχνική, την εμβάθυνση και την εξέλιξη στο είδος».
Πώς άλλαξε το waacking από το πάντρεμα της disco με άλλα είδη μουσικής που ήρθαν μετά τη δεκαετία του ’70;
«Με την παγκοσμιοποίηση της μουσικής και την είσοδο νέων ειδών, η disco απέκτησε διαφορετικές αποχρώσεις και επιρροές. Αυτή η εξέλιξη επηρέασε και το waacking, οδηγώντας σε αλλαγές στις ταχύτητες, τις δυναμικές και τα grooves του χορού. Για παράδειγμα, με τη διάδοση της house μουσικής, του funk, ακόμα και της pop ή άλλων ηλεκτρονικών ειδών, οι χορευτές άρχισαν να ενσωματώνουν νέα στοιχεία στα footworks, στα grooves και να πειραματίζονται με τη ροή της κίνησης. Αυτό δεν σημαίνει ότι έχασε ποτέ την ταυτότητά του· ίσα-ίσα, εμπλούτισε το λεξιλόγιό του».
Ποια είναι τα σύγχρονα κοινωνικά μηνύματα που μπορεί να περάσει το waacking;
«Για μένα, όλη η βάση αυτού του χορού είναι μια επανάσταση που υπερασπίζεται το τι θέλουμε να είμαστε, πώς θέλουμε να νιώθουμε, πώς θέλουμε να συσχετιζόμαστε, να εκφραζόμαστε και να κάνουμε τις επιλογές μας χωρίς κριτική».
«Όλη η βάση αυτού του χορού είναι μια επανάσταση που υπερασπίζεται το τι θέλουμε να είμαστε, πώς θέλουμε να νιώθουμε, πώς θέλουμε να συσχετιζόμαστε, να εκφραζόμαστε και να κάνουμε τις επιλογές μας χωρίς κριτική».
Δεδομένου ότι σπούδασες και Νομική, πώς έγινε η μετάβασή σου στον χορό; Αντιμετώπισες ποτέ το στερεότυπο, από γονείς ή άλλα άτομα του περίγυρού σου, «τελείωσε τη Νομική για να βρεις δουλειά και να μην πεινάσεις»;
«Στην πραγματικότητα δεν αισθάνομαι ότι υπήρξε στιγμή μετάβασης. Ήδη κατά τη διάρκεια των σπουδών μου στη Νομική χόρευα, δίδασκα και ταξίδευα για τον χορό. Μέσα μου δεν υπήρξε ποτέ το σενάριο μιας ζωής χωρίς χορό. Αφού τελείωσα τις σπουδές, την άσκηση και τις τελικές εξετάσεις ασκήσεως δικηγόρου, η ροή, σε εκείνη τη φάση της ζωής μου, έλεγε πλέον ξεκάθαρα: “Κυνήγησε τα όνειρά σου, κολύμπησε στις τέχνες και άκουσε το ένστικτό σου».
»Νιώθω ότι και τώρα ακούω από τρίτους φράσεις σαν κι αυτή [του στερεοτύπου]. Ωστόσο, λαμβάνω και αρκετά σχόλια θαυμασμού. Ο κόσμος ονειρεύεται μια ζωή με τη δουλειά που του αρέσει».
Πώς ήρθες σε επαφή με τους street χορούς;
«Παλιότερα έκανα hip hop. Ξεκίνησα να έρχομαι σε επαφή με τα υπόλοιπα street styles όταν συμμετείχα σε διαγωνισμούς, όπως το Hip Hop International. Θα έλεγα ότι αποτελούν αρκετά μεγάλο μέρος του χορευτικού μου background και με βοήθησαν να ελίσσομαι και στον σύγχρονο χορό».
Τα τελευταία χρόνια θα μπορούσαμε να πούμε ότι οι street χοροί έχουν κατακτήσει μια πιο κεντρική θέση στην ελληνική σκηνή, είτε σε επίπεδο απήχησης του κοινού είτε/και αποδοχής τους από θεσμούς;
«Κατανοώ αυτή την παρατήρηση και είναι ένα fact. Οι εικόνες, οι τάσεις, οι μουσικές και η αναζήτηση νέων δρόμων φέρνουν νέες ανάγκες και, έτσι, δόθηκε μεγαλύτερη προσοχή και στους street χορευτές. Από την άλλη, και οι street χορευτές κουράστηκαν να μένουν στην απέξω και διεκδίκησαν πιο ενεργά χώρο. Παρ’ όλα αυτά, ακόμα οι street χοροί είναι κάτι το διαφορετικό, πολλές φορές αντιμετωπίζονται σαν αξιοθέατο χωρίς να έχει κατανοηθεί και γίνει αποδεκτή η πολιτισμική και καλλιτεχνική αξία τους ως ισότιμες και πλήρεις χορευτικές εκφράσεις».
«Ακόμα οι street χοροί αντιμετωπίζονται πολλές φορές σαν αξιοθέατο χωρίς να έχει κατανοηθεί και γίνει αποδεκτή η πολιτισμική και καλλιτεχνική αξία τους ως ισότιμες και πλήρεις χορευτικές εκφράσεις».
Ποια είναι η πιο δυνατή ανάμνηση ή το μεγαλύτερο μάθημα που κράτησες από τη συνεργασία σου με τον Kader Attou;
«Ότι οι δουλειές μπορούν να γίνουν ανώδυνα, ευχάριστα, με μεράκι και με χαρά. Ότι μπορούν να σε φέρουν κοντά με ανθρώπους. Ότι η ομάδα είναι αυτή που μπορεί να σε κάνει να φτάσεις σε υψηλές δονήσεις και να αισθανθείς την ευγνωμοσύνη και την επιτυχία με έναν μοναδικό τρόπο».
Από την εμπειρία της συνεργασίας σου με τη Μαρίνα Σάττι, ποια στοιχεία της συνέβαλαν στο να εξελιχθεί σε κορυφαία (και) χορευτική περφόρμερ στην κατηγορία της; Ποιες είναι οι επιρροές σου στις χορογραφίες της και σε ποιο βαθμό αυτές υπαγορεύονται από την προσωπικότητά της;
«Η σκληρή δουλειά της, η τακτική προπόνησή της, η αγάπη της για αυτό που κάνει και η θέση στόχων. Είναι πολύ δυνατή παίκτρια (γελάει)! Οι χορογραφίες μου για τη Μαρίνα είναι εμπνευσμένες από την ίδια και τη μουσική της: δυναμισμός, έκπληξη, θηλυκότητα, χιούμορ και η αλληλεπίδρασή μας. Πολλές φορές παρατηρώ και τις φυσικές αντιδράσεις των σωμάτων μας».
«Οι χορογραφίες μου για τη Μαρίνα Σάττι είναι εμπνευσμένες από την ίδια και τη μουσική της: δυναμισμός, έκπληξη, θηλυκότητα, χιούμορ και η αλληλεπίδρασή μας».
Έχεις νιώσει ποτέ ως γυναίκα χορογράφος και ερμηνεύτρια σε street χορούς να υφίστασαι διακρίσεις, έστω και συγκαλυμμένες;
«Σίγουρα υπάρχουν στιγμές που νιώθω την επιφύλαξη ή την υποβόσκουσα σκέψη ότι ανήκω σε έναν “άλλο” χορευτικό κόσμο, κυρίως επειδή οι street χοροί παραδοσιακά θεωρούνται εκτός των “θεσμικών“ ή “κλασικών“ μορφών χορού. Αυτό οδηγεί κάποιες φορές στο να αποκλείονται a priori δουλειές ή συνεργασίες (πράγμα με το οποίο διαφωνώ), αλλά αισθάνομαι-ελπίζω ότι όσο περνούν τα χρόνια απομακρυνόμαστε από αυτήν την ιδέα. Αυτό αφορά όμως κυρίως το background και όχι το φύλο. Ως γυναίκα στον χώρο, αλλά και γενικά, παρατηρώ -άλλα δεν κατανοώ- ότι χρειάζεται επιπλέον να οριοθετούμαστε, να αυτοπροστατευόμαστε και να διεκδικούμε ενεργά τον χώρο και τον σεβασμό».
Ποιον ρόλο μπορούν να παίξουν οι street χοροί στα σύγχρονα γυναικεία αιτήματα;
«Όπως κάθε μορφή τέχνης, έτσι και οι street χοροί έχουν τη δύναμη να στρέφουν τα βλέμματα σε κοινωνικά ζητήματα, να προκαλούν προβληματισμό, να ανοίγουν διάλογο και να λειτουργούν ως καθρέφτης. Μέσα από τη σύνδεση με το κοινό, οι τέχνες μπορούν να κάνουν τον θεατή όχι μόνο να κατανοήσει αλλά και να συναισθανθεί ζητήματα που συχνά αγνοούνται ή υποβαθμίζονται».
Για το Follow the Waack 2025
Χορευτές και καλλιτέχνες από όλη την Ευρώπη, αλλά και από κάθε γωνιά του κόσμου, θα συναντηθούν για να μοιραστούν την αγάπη τους για αυτό το δυναμικό και εκφραστικό είδος χορού. Θα έχετε την ευκαιρία να ζήσετε από κοντά συναρπαστικές χορευτικές μάχες (battles), showcases και εξειδικευμένα εργαστήρια από κορυφαίους δασκάλους του waacking από όλο τον κόσμο.
Info
Προμηθευτείτε το εισιτήριο σας για το κεντρικό event του, τα Battles 1 vs 1, που θα πραγματοποιηθούν στο Bios Exploring Urban Culture (Πειραιώς 84, Αθήνα), το Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2025, στο www.more.com. Ώρα έναρξης για τα προκριματικά: 18:00 | Battles: 20:00
Εργαστήρια: Cumana Dance Studio (Λ. Κωνσταντινουπόλεως 38, Αθήνα 118 54). Σάββατο 11 Ιανουαρίου 2025 και Κυριακή 12 Ιανουαρίου, ώρα έναρξης: 11:00. Εγγραφή εδώ.
