Ένα sitcom ντοκιμαντέρ με live μουσική για όλους εκείνους που τόσο πρόωρα ξεπεράστηκαν από τις εξελίξεις και ετοιμάζονται να «κάτσουν με τη νεολαία», το έργο «Nostalgia Generation» μετά τα πολλαπλά sold-out την περασμένη άνοιξη επιστρέφει το Σάββατο 16 Σεπτεμβρίου. Αυτή η διαφορετική καλλιτεχνική εμπειρία, μιας παράστασης / περφόρμανς / DIY συναυλίας, αρχίζει απροσδόκητα, συμβαίνει σε όλους τους χώρους του Θεάτρου 104 και περιλαμβάνει τη συνειδητή ή μη συμμετοχή του κοινού. Για τρεις ώρες (μη σας τρομάζει η διάρκεια, δεν θα σας κουράσει καθόλου, απεναντίας θα θέλετε κι άλλο, δοκιμασμένο), βάλτε ποτό, νοσταλγήστε και περιηγηθείτε ελεύθερα στο χώρο (και στις αναμνήσεις).
Τελικά, τα λεφτά φέρνουν την ευτυχία; Τα ράσα κάνουν τον παπά; Μπορεί το ChatGPT να γράψει τα κείμενα της Βιρτζίνια Γουλφ και του Σάλιντζερ; Η νοσταλγία θα νικήσει την κατάθλιψη;
Ως άλλοι απόγονοι των πρωταγωνιστών της Οικογένειας Τενενμπάουμ του Wes Anderson, οι ήρωες αυτής της ιδιότυπης παράστασης πάσχουν από το ίδιο αφόρητο και εθιστικό συναίσθημα της νοσταλγίας. Κατά τη διάρκεια μιας μετακόμισης, μπαίνουν στην αποθήκη και ανάμεσα σε σακούλες σκουπιδιών, τηλεοράσεις, CD και κασέτες χορεύουν, τραγουδούν, πίνουν στο μπαρ, γυρίζουν βίντεο κλιπ και προσπαθούν να προσαρμοστούν στο καινούριο.
Με αφορμή αυτό το τρίωρο πάρτι, με τραγούδια που αγαπάμε να μισούμε, με αστείες μόδες που όλοι υιοθετήσαμε, με γλυκόπικρα συναισθήματα, άφθονο γέλιο και guests-έκπληξη, η σκηνοθέτιδα Βάσια Ατταριάν μιλάει στο Marie Claire για τους millennials, για τη δύναμη της νοσταλγίας και των εφηβικών αναμνήσεων και πώς θα τη νικήσουμε, αν το επιθυμούμε.
Πώς προέκυψε η ιδέα για την παράσταση; Γιατί οι millennials έγιναν τόσο νωρίς vintage;
«Η ιδέα προέκυψε λίγο μετά τη λήξη της πρώτης καραντίνας. Τυχαία σε ένα ζέσταμα μιας άλλης πρόβας είδα τον Δημήτρη (Τάσαινα) να τραγουδάει ένα τραγούδι 90s και ξαφνικά να παθιάζονται περίπου 10 άτομα άνω των 30. Πήγα στο περίπτερο και ασυναίσθητα αγόρασα ένα Gordon’s Space, από αυτά που έπινα στο γυμνάσιο. Μετά από μερικές μέρες διάβασα ένα άρθρο για την τρομερή επιτυχία σειρών του ‘90 στη γενιά Ζ, για τα revivals, τα sequels και για τον όρο nostalgia generation.
»Για μια γενιά (στη Δύση) που βρέθηκε στο μεταίχμιο των τεχνολογικών εξελίξεων, που μεγάλωσε σε μια άλλη πολιτικά και κοινωνικά περίοδο με την πίστη ότι η ζωή θα βελτιώνεται και αυτό το σχέδιο κατέρρευσε απότομα, που η εποχή της την ξεπέρασε τόσο γρήγορα ώστε έπαθε “κατάθλιψη” κι άρχισε να νοσταλγεί το παρελθόν της πολύ νέα.
«Τυχαία σε ένα ζέσταμα μιας άλλης πρόβας είδα τον Δημήτρη (Τάσαινα) να τραγουδάει ένα τραγούδι 90s και ξαφνικά να παθιάζονται περίπου 10 άτομα άνω των 30. Πήγα στο περίπτερο και ασυναίσθητα αγόρασα ένα Gordon’s Space, από αυτά που έπινα στο γυμνάσιο».
»Και αμέσως είπα: εμείς είμαστε, οι φίλες μου, οι φίλοι μου κι εγώ. Δεν μπορώ να πω ότι αυτές οι αναλύσεις και οι απόψεις ορίζουν ολόκληρη τη γενιά μου, αλλά ξέρω πολύ κόσμο που τον φωτογραφίζουν.
»Μετά το τέλος του covid ήρθε σε όλο αυτό και προστέθηκε η ανάγκη να συναντηθούμε ξανά όλοι και όλες μαζί. Οι συντελεστές και οι performers αυτής της παράστασης είναι συνεργάτες χρόνων, φίλες και φίλοι, οικογένεια. Είχα την ανάγκη τα πρόσωπα του έργου να έχουν αυτή τη σχέση και αυτό να είναι εμφανές, φτάνοντας ανά στιγμές στα όρια του documentary. Και φυσικά δεν θα γινόταν να προσπαθήσω να δοκιμάσω μια διαφορετική για εμάς δομή με άλλους ανθρώπους».
Με καλλιτεχνική διαδρομή στο θέατρο, τι σας ώθησε να το συνδυάσετε στη «Nostalgia Generation» με άλλες μορφές έκφρασης; Ποια χαρακτηριστικά της παράστασης υπαγόρευσαν τη συγκεκριμένη επιλογή και ποιες είναι για εσάς οι μεγαλύτερες προκλήσεις αυτής της μείξης;
«Η διαδρομή μου είναι ούτως ή άλλως παράξενη. Είχα την τύχη να βρεθώ για χρόνια δίπλα σε δημιουργούς που δεν έκαναν αμιγώς θεατρικά αφηγήματα με την παραδοσιακή έννοια του όρου. Μετά είχα την τύχη να βρεθώ ξαφνικά σε γυρίσματα ταινιών και σε παραστάσεις όπου έπαιζαν έφηβοι. Παράλληλα σε όλες τις παραστάσεις που έχουμε κάνει η μουσική (πολύ συχνά ζωντανή) και ο χορός έπαιζαν βασικό ρόλο.
»Τα τελευταία χρόνια όποτε είχα την ευκαιρία να συμμετέχω δημιουργικά σε μια παράσταση η αίσθηση θεάματος, performance, μίξης υλικών πάντα ήταν βασικοί στόχοι.
»Η συγκεκριμένη παράσταση είναι μια performance μεγάλης διάρκειας όπου το κοινό βρίσκεται πολύ πολύ κοντά στη διαδικασία ξεκαθαρίσματος ενός χώρου που μοιάζει με αποθήκη. Με πολλή μουσική, με χορό, με αστείες σεκάνς, με χιλιάδες αντικείμενα και κούτες που πετιούνται και κρατιούνται. Νομίζω η μεγαλύτερη πρόκληση για μένα είναι ότι μέσα σε αυτό το ξεκαθάρισμα θέλουμε να μείνουμε όλοι, performers και θεατές, στο παρόν, όσα πράγματα κι αν θυμηθούμε από το παρελθόν».
«Η συγκεκριμένη παράσταση είναι μια performance μεγάλης διάρκειας όπου το κοινό βρίσκεται πολύ πολύ κοντά στη διαδικασία ξεκαθαρίσματος ενός χώρου που μοιάζει με αποθήκη. Με πολλή μουσική, με χορό, με αστείες σεκάνς, με χιλιάδες αντικείμενα και κούτες που πετιούνται και κρατιούνται».
Οι millennials έχουν περισσότερους λόγους να νοσταλγούν την εφηβεία τους από προηγούμενες γενιές; Υπήρξαν, τελικά, τα 90s τόσο εκρηκτικά;
«Δεν ξέρω αν τα 90s ήταν τόσο εκρηκτικά. Ήταν μια άλλη ζωή, μια άλλη γλώσσα, μια άλλη πεποίθηση για τον κόσμο και για το μέλλον. Δεν το λέω με νοσταλγία. Ή μάλλον το λέω με τη συναίσθηση ότι τα νοσταλγώ αλλά καλώς πέρασαν και τελείωσαν, όπως κάθε χρονικό σημείο, δεκαετία και εποχή καλώς περνάει και τελειώνει. Πολλές αντιλήψεις, απόψεις, αφηγήσεις για τη ζωή που κυριαρχούσαν στα 90s ευτυχώς ανατράπηκαν ή ανατρέπονται τώρα».
Ποιον ρόλο εξυπηρετεί η νοσταλγία στη ζωή μας; Τη χρειαζόμαστε ή μας κρατάει πίσω;
«Η νοσταλγία μπορεί να σε κρατήσει πίσω, είναι πολύ εύκολο να βυθιστείς σε παρελθοντολαγνία, αλλά υπάρχει – όπως μου έχουν πει – και μια μορφή νοσταλγίας δυναμική, που μπορείς να χρησιμοποιήσεις για να πας παρακάτω. Ελπίζω ότι εγώ συνδιαλέγομαι με αυτήν τη μορφή αυτή την περίοδο».
Οι σαράντα και κάτι (ή παρά κάτι) είναι καταδικασμένοι να νοσταλγούν την εφηβεία τους; Όταν πια την έχουμε αφήσει πίσω μας προ πολλού, ποιες νέες συγκινήσεις μπορούν να συναγωνιστούν, ίσως, τις εφηβικές αναμνήσεις μας;
«Δεν είναι καταδικασμένοι σε τίποτα. Αν πάρουμε στα σοβαρά όλα αυτά που συζητούσαμε νωρίτερα για το πώς η τεχνολογία και η αλλαγή του κόσμου τούς επηρέασε και τους προκάλεσε αυτό το σύνδρομο νοσταλγίας, θέλει έναν κόπο η προσαρμογή στη νέα εποχή. Η εφηβεία είναι κάτι μοναδικό και ειδικό, όχι όμως πάντα ιδανικό ή φωτεινό για όλους και όλες. Αλλά η φωτεινή και η γοητευτική πλευρά της δεν είναι ηλικιακή, είναι μια ψυχική κατάσταση που μπορεί κάποιος να επισκεφτεί ξανά με νέα οπτική. Ξέρω πρόσωπα που τη διατηρούν μέσα τους ζωντανή και είναι 75 χρονών».
«Η φωτεινή και η γοητευτική πλευρά της εφηβείας δεν είναι ηλικιακή, είναι μια ψυχική κατάσταση που μπορεί κάποιος να επισκεφτεί ξανά με νέα οπτική. Ξέρω πρόσωπα που τη διατηρούν μέσα τους ζωντανή και είναι 75 χρονών».
Ποια είναι η δική σας πιο δυνατή ανάμνηση από τα 90s; Τι θα θέλατε να κρατήσετε και τι να ξεφορτωθείτε διά παντός από αυτή τη δεκαετία, αν είχατε την επιλογή;
«Είμαι κακή στο να ξεφορτώνομαι πράγματα. Μάλλον θα ξεφορτωνόμουν πολιτικές πεποιθήσεις που κυριάρχησαν τότε, τον τρόπο που μαθαίναμε να μιλάμε και να σκεφτόμαστε, ένα ολόκληρο σύστημα ανατροφής και διαπαιδαγώγησης, μια ολόκληρη politically incorrect για τα σημερινά δεδομένα οπτική για τον κόσμο, την κοινωνία, την πολιτική. Και μερικά κομμάτια της ελληνικής μουσικής.
»Θα κρατούσα ταινίες και πολλή πολλή μουσική, μερικές τηλεκάρτες και την αίσθηση της Kodak με φλας στις πάντα στραβά τραβηγμένες φωτογραφίες, που παραλάμβανες εκτυπωμένες στον κίτρινο φάκελο.
»Θα διαλέξω μια ανάμνηση παιδικής ηλικίας που φαίνεται πολύ απλή, να είμαι στην ταβέρνα “Αντώνης” στην Τήνο με τους παιδικούς μου φίλους και φίλες του καλοκαιριού, με την Αναστασία, τον Στέλιο, τη Μαρία-Κυβέλη και την Ελένη τη στιγμή της επιλογής του παγωτού από το ψυγείο».
Info
Από το Σάββατο 16 Σεπτεμβρίου έως το Σάββατο 14 Οκτωβρίου, κάθε Παρασκευή και Σάββατο στις 21.30, στο Θέατρο 104, Ευμολπιδών 41 – Κεραμεικός, 210 3455020. Τιμές εισιτηρίων: 15 ευρώ, 10 ευρώ (μειωμένο). Προπώληση εισιτηρίων στο more.com
Διάρκεια παράστασης: 180’
ΟΜΑΔΑ ΝΤΟΥΘ
Σκηνοθεσία: Βάσια Ατταριάν. Δραματουργία: Μυρτώ Μακρίδη, Μαρία Φιλίνη. Συνεργασία στη Δραματουργία: Κέλλυ Παπαδοπούλου. Μουσική: Δημήτρης Τάσαινας. Επιμέλεια Κίνησης – Χορογραφίες: Έλενα Γεροδήμου. Σκηνικά – Κοστούμια: Αλεξία Χρυσοχοΐδου. Βοηθός σκηνοθεσίας: Ζωή Μυλωνά. Φωτογραφίες: Ευτυχία Βλάχου. Trailer: Νίκος Κολιούκος, Αλεξάνδρα Ρίμπα. Graphic design: Ogust. Παίζουν: Ευδοξία Ανδρουλιδάκη, Ειρήνη Γεωργαλάκη, Ρωμανός Καλοκύρης, Μυρτώ Μακρίδη, Προμηθέας Nerattini-Δοκιμάκης, Ιωάννα Ραμπαούνη, Σεραφείμ Ράδης, Δημήτρης Τάσαινας, Μαρία Φιλίνη. Guest star: Κατερίνα Μαυρογεώργη. Παραγωγή: Θεατρική ομάδα BUG. Συμπαραγωγή: Θεατρική ομάδα INKAL. Η παράσταση επιχορηγείται από το ΥΠ.ΠΟ.Α
