Η αγάπη για τη μητέρα μας μπορεί να μας οδηγήσει σε μεγαλειώδεις πράξεις-πηγή έμπνευσης, ειδικά αν δεν βρίσκεται πια στη ζωή και αγωνιζόμαστε να διασώσουμε κάτι από τη μνήμη της και για εμάς τους ίδιους και για τις γενιές που θα ακολουθήσουν. Για τη δική της μητέρα, μια από τις πρώτες γυναίκες οδοντιάτρους σε εποχή ανδροκρατούμενης Ιατρικής, η δημοσιογράφος Ιφιγένεια Τσαντίλη διοργάνωσε μια τιμητική εκδήλωση στο βιβλιοπωλείο Ιανός στο Σύνταγμα.
«Πώς να περιγράψεις την μητέρα σου; Συγκεντρώνεις φωτογραφίες της, λέξεις από το ημερολόγιό της, γράμματα και καρτ ποστάλ, βιβλία της, κάποιους στίχους που σιγοψιθύριζε και αρχίζεις να σχεδιάζεις μια εκδήλωση μνήμης για να την τιμήσεις» λέει. «Όταν η μητέρα σου είναι ταυτόχρονα μια γυναίκα δοσμένη στην επιστήμη και αγαπημένη “γιατρίνα”, όπως την αποκαλούσαν οι εκατοντάδες ασθενείς της, ξεφεύγει από τα όρια της οικογένειας και ανήκει σε όσους τη γνώρισαν και άγγιξε τις ζωές τους. Δεν είναι απλά η μάνα σου. Μαθαίνεις να τη μοιράζεσαι από τα παιδικά σου χρόνια».
«Όταν η μητέρα σου είναι ταυτόχρονα μια γυναίκα δοσμένη στην επιστήμη και αγαπημένη “γιατρίνα”, όπως την αποκαλούσαν οι εκατοντάδες ασθενείς της, ξεφεύγει από τα όρια της οικογένειας και ανήκει σε όσους τη γνώρισαν και άγγιξε τις ζωές τους. Δεν είναι απλά η μάνα σου. Μαθαίνεις να τη μοιράζεσαι από τα παιδικά σου χρόνια».
Η μητέρα της, Μιμίκα Παλαιοθοδώρου-Τσαντίλη, γεννήθηκε στη Ζάκυνθο στις 12 Απριλίου του 1932 και πήγε για σπουδές Οδοντιατρικής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, από όπου αποφοίτησε τον Αύγουστο του 1955. «Ήταν μια από τις ελάχιστες γυναίκες που αποφοίτησαν από την οδοντιατρική σχολή μετά τον εμφύλιο και τον καταστροφικό σεισμό του 1953 και όμως επέστρεψε στη γενέτειρά της και άνοιξε το πρώτο της ιατρείο στην υπό αναδόμηση Χώρα της Ζακύνθου. Εκεί, πολύ γρήγορα διακρίθηκε στο επάγγελμά της και πολλοί Ζακυνθινοί συνέχισαν να την επισκέπτονται και στην Αθήνα, από το 1961 μέχρι το 2004, όπου συνέχισε την ιατρική της πρακτική, μετά το γάμο της στο Μόναχο το 1960, με τον συμφοιτητή της πατέρα μου, Νικόλαο Α. Τσαντίλη. Σήμερα, 74 χρόνια μετά, η αδελφή μου, Αλεξάνδρα-Ρεγγίνα, εκφώνησε τον όρκο των μεταπτυχιακών φοιτητών ως αριστεύσασα στις εξετάσεις για το Δίπλωμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Χειρουργικής Ανατομίας, της Ιατρικής Σχολής Αθηνών, εκεί όπου γνωρίστηκαν οι γονείς μου. Η μητέρα μου αφιέρωσε τη ζωή της στην επιστήμη και στον άνθρωπο. Συνέτρεχε όσους αναζητούσαν τη βοήθειά της και τους συμβούλευε σε κάθε τους ιατρικό θέμα».
Ένα ντοκουμέντο της αφοσίωσης εκείνης της γυναίκας στην επιστήμη της είναι μια συνέντευξη της Μιμίκας Παλαιοθοδώρου-Τσαντίλη στο σκηνοθέτη και πολιτικό αναλυτή Γιάννη Κουτσομύτη, το Μάρτιο 2004, την τελευταία ημέρα στο ιατρείο της στην οδό Ακαδημίας, όταν το έκλεισε οριστικά μετά από πενήντα χρόνια θητείας στην Οδοντιατρική. Έτσι, με τη Μιμίκα θα ταυτιστούν όχι μόνο οι γυναίκες που αφιέρωσαν τη ζωή τους στην Ιατρική – ειδικά σε παλαιότερες εποχές, όταν έπρεπε να αντιμετωπίσουν και τα έμφυλα στερεότυπα – αλλά όποιος καλείται να αποσυρθεί από ένα επάγγελμα που δεν ακολούθησε αποκλειστικά για βιοποριστικούς σκοπούς αλλά, κυρίως, από βαθιά αγάπη γι’ αυτό.
«Ήταν μια από τις ελάχιστες γυναίκες που αποφοίτησαν από την οδοντιατρική σχολή μετά τον εμφύλιο και τον καταστροφικό σεισμό του 1953 και όμως επέστρεψε στη γενέτειρά της και άνοιξε το πρώτο της ιατρείο στην υπό αναδόμηση Χώρα της Ζακύνθου».
Την εκδήλωση στον Ιανό συμπλήρωσαν οπτικοακουστικό υλικό από την, προσεισμική και μετά τους καταστροφικούς σεισμούς του 1953, πόλη της Ζακύνθου, όπου το μοντάζ και την επεξεργασία του ήχου και της εικόνας έκανε ο σκηνοθέτης Τζαννέτος Κομηνέας, και η αποκάλυψη του πορτρέτου της Μιμίκας Παλαιοθοδώρου-Τσαντίλη, φιλοτεχνημένου από τον εικαστικό Μίλτο Παντελιά στο εργαστήριό του στη Νάξο.
Η βραδιά ολοκληρώθηκε με ζωντανή μουσική από δύο μέλη των Encardia, τη Ναταλία Κωτσάνη στο πιάνο και τον Γιώργο Ντάνη στο κοντραμπάσο, που συνόδευσαν τρία ποιήματα που είχε γράψει η κόρη της γιατρού και μελοποιήσει η Ναταλία Κωτσάνη. Κάπως έτσι μια ιδέα που ξεκίνησε σαν οικογενειακή συγκέντρωση εξελίχθηκε σε μια γιορτή που ζωντάνευε τη Ζάκυνθο του παρελθόντος αλλά και τον αγώνα των γυναικών επαγγελματιών ενάντια στα στερεότυπα και τις διακρίσεις.
Το video/μαρτυρία που προβλήθηκε, καθώς και το πορτρέτο, θα δωριστούν στο Μουσείο Σολωμού και Επιφανών Ζακυνθίων, στη μόνιμη συλλογή του οποίου ανήκουν ήδη τα υπόλοιπα αντικείμενα του γραφείου της.
