Από απόψε, Παρασκευή 10 Νοεμβρίου, και για λίγες παραστάσεις η Αγγλικανική Εκκλησία υποδέχεται την πρώτη νομική δίκη στην ιστορία της ανθρωπότητας. Οι «Ευμενίδες» του Αισχύλου, σε σκηνοθεσία Άντζελας Μπρούσκου, μετά τη συμμετοχή τους στην 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης και τη φιλοξενία στο Ζιντσιρλί Τζαμί από το ΔΗΠΕΘΕ Σερρών, επιστρέφουν στη Φιλελλήνων προσκαλώντας μας να γίνουμε από απλοί θεατές ενεργοί μέτοχοι σε αυτό το «ουτοπικό δικαστήριο» όπως το έχει περιγράψει η σκηνοθέτιδα, που καλείται να αποφασίσει για την τύχη του μητροκτόνου Ορέστη.
Αυτή η παράσταση, και οι «Δούλες του Ζαν Ζενέ» στον χώρο καλλιτεχνικών εκδηλώσεων «Δήλος», έγιναν αφορμή μιας συζήτησης με τη Δήμητρα Χατούπη, στην οποία η προσωπική διαδρομή της συναντά τα αρχέγονα ερωτήματα της ανθρωπότητας.
Τι σημαίνει για εσάς το έργο «Ευμενίδες»; Ποιες είναι οι πιο δυνατές συνδέσεις του με το σήμερα;
«Για μένα σημαίνει ότι δεν υπηρετώ τυφλά έναν θεό, μια θεότητα – η οποία φυσικά σήμερα στον δυτικό κόσμο δεν έχει την έννοια που είχε στην αρχαιότητα. Σημαίνει ότι συμμετέχω ως πολίτης, αναλαμβάνω την προσωπική ευθύνη μου, διεκδικώ την ελευθερία μου και το μέλλον μου. “Ευμενίδες” είναι για μένα όλα τα αρχέγονα, θα έλεγα, ερωτήματα που μας απασχολούν: για την ενοχή, το έγκλημα, τον φόνο, την ελεύθερη βούληση, τον πόλεμο, την ειρήνη, τη δικαιοσύνη. Ας πούμε, σήμερα, υπάρχει δικαιοσύνη όταν σκοτώνεται η Mahsa Amini στο Ιράν ή όταν σκοτώνονται χιλιάδες παιδιά στον πόλεμο;
»Με μια πιο γενική έννοια, με τις “Ευμενίδες” o Αισχύλος κλείνει ουσιαστικά έναν κύκλο αίματος. Είναι η νίκη του καινούριου πάνω στο παλιό, όπου καινούριο είναι οι νέες θεότητες, οι οποίες φέρνουν το δημοκρατικό πολίτευμα. Με τις “Ευμενίδες” εγκαθιδρύεται η δημοκρατία στην Ελλάδα. Και ο τρόπος με τον οποίο ανεβαίνει η παράσταση, με την ενεργό συμμετοχή των θεατών στο δικαστήριο που στήνεται σε αυτήν, τείνει προς αυτή την κατεύθυνση. Και μάλιστα μέσα στην Αγγλικανική Εκκλησία, έναν χώρο μυσταγωγίας».
«“Ευμενίδες” είναι για μένα όλα τα αρχέγονα, θα έλεγα, ερωτήματα που μας απασχολούν: για την ενοχή, το έγκλημα, τον φόνο, την ελεύθερη βούληση, τον πόλεμο, την ειρήνη, τη δικαιοσύνη. Ας πούμε, σήμερα, υπάρχει δικαιοσύνη όταν σκοτώνεται η Mahsa Amini στο Ιράν;»
Αν δούμε και συμβολικά το όνομά του χώρου, συνδέεται με την παράσταση και από την άποψη ότι στην αρχαία Αθήνα οι δημοκρατικές συνελεύσεις ονομάζονταν «εκκλησία του δήμου».
«Ακριβώς, δεν ήταν τυχαία η επιλογή του χώρου από την κ. Μπρούσκου. Με αυτή την έννοια, δεν νομίζω ότι θα μπορούσε να παιχτεί σε οποιοδήποτε θέατρο».
Πώς έχει επιδράσει στην ερμηνεία σας το ανέβασμα των «Ευμενίδων» σε διαφορετικούς χώρους – και, εν προκειμένω, της Αγγλικανικής Εκκλησίας;
«Η ατμόσφαιρα δεν καθορίζεται από τον ηθοποιό αλλά από τον χώρο και την επικοινωνία με το κοινό. Σημαντική είναι επίσης στην παράσταση η διάδραση με τον κόσμο, ειδικά της θεάς Αθήνας, που υποδύομαι, η οποία απευθύνεται στους πολίτες και τους παρακινεί να συμμετέχουν στη δίκη. Πάντα με απασχολεί το να μην παίζεις εκ του ασφαλούς, το να μην είσαι κλεισμένος σε μια γυάλα. Κάθε παράσταση είναι ζωντανός οργανισμός, οπότε για μένα είναι πάρα πολύ σημαντικός ένας τρόπος υποκριτικής που σε οδηγεί συνεχώς στο να μη βολεύεσαι σε ό,τι έχεις κάνει ήδη, σε νέα πράγματα, στο εδώ και τώρα, με τον κόσμο. Την περιοδεία αυτής της παράστασης τη βλέπω σαν ένα δώρο, γιατί σου δίνει τη δυνατότητα να μην επαναπαύεσαι».
«Κάθε παράσταση είναι ζωντανός οργανισμός, οπότε για μένα είναι πάρα πολύ σημαντικός ένας τρόπος υποκριτικής που σε οδηγεί συνεχώς στο να μη βολεύεσαι σε ό,τι έχεις κάνει ήδη, σε νέα πράγματα, στο εδώ και τώρα, με τον κόσμο. Την περιοδεία αυτής της παράστασης τη βλέπω σαν ένα δώρο, γιατί σου δίνει τη δυνατότητα να μην επαναπαύεσαι».
Απονομή δικαιοσύνης από τους δικαστές ή από τους πολίτες; Σε ποιο σώμα έχετε μεγαλύτερη εμπιστοσύνη;
«Για μένα δεν είναι τόσο ξεκάθαρα διαχωρισμένο το αν εμπιστεύομαι το ένα ή το άλλο σώμα. Η δικαιοσύνη δεν είναι κάτι ανεξάρτητο από εμάς τους ίδιους. Όσο πιο ενεργοί είμαστε ως πολίτες, όσο περισσότερο συμμετέχουμε, τόσο πιο δίκαια δικαιοσύνη θα έχουμε».
Σε καθημερινή βάση βλέπουμε ένα άτυπο δικαστήριο να στήνεται στα social media. Πώς λειτουργεί στην απονομή δικαιοσύνης; Υπερτερούν τα οφέλη ή οι παγίδες του;
«Μα δεν είναι δικαστήρια αυτά, νομίζουμε πως δικάζουμε κάποιον. Και, το κυριότερο, έχουμε μια κριτική διάθεση απέναντι σε όλους και σε όλα: δηλαδή νιώθουμε ότι σε ό,τι συμβαίνει πρέπει να πάρουμε θέση. Το πιο σημαντικό είναι το να κάνουμε αυτοκριτική προτού κρίνουμε τον άλλο. Όταν υπάρχει καθαρή κριτική σκέψη, μπορείς να στήσεις έναν πραγματικά δημιουργικό διάλογο σε αυτά τα μέσα. Όταν δεν υπάρχει καθαρή κριτική σκέψη, μπορεί να γίνει παγίδα».
Ανεξάρτητα από την έκβαση μιας δίκης, οι ένοχοι τιμωρούνται από τις Ερινύες, με την έννοια των ενοχών τους;
«Οι Ερινύες γίνονται Ευμενίδες, για την ακρίβεια η θεά Αθηνά τις οδηγεί προς τα εκεί χρησιμοποιώντας αυτό το υπέροχο κομμάτι της πειθούς. Σήμερα όλες αυτές οι θεότητες έχουν πάρει μια άλλη μορφή, αν τις δει κανείς μέσα από το πρίσμα, ας πούμε, της ψυχολογίας, της κοινωνιολογίας, της πολιτικής. Ναι, σήμερα οι Ερινύες είναι οι ενοχές που διακατέχουν κάποιον που έχει κάνει κάτι – που ή νομίζει ότι έχει κάνει κάτι – πολύ σοβαρό. Υπό αυτή την έννοια, δεν τον αφήνουν να ησυχάσει. Νομίζω ότι αυτή είναι η ανθρώπινη φύση, λειτουργούμε στην πορεία της ζωής μας δημιουργώντας τραύματα – σε άλλους ή στον ίδιο μας τον εαυτό. Είμαστε τα τραύματά μας, ο ηθοποιός ο ίδιος είναι τα τραύματά του».
Πώς μπορούν όμως κάποιοι μετά από αξιόποινες πράξεις να κοιμούνται ήσυχα τα βράδια;
«Αυτό το ερώτημα είναι πολύ μεγάλο: το αν γεννιέσαι τέρας ή γίνεσαι. Γενικά πιστεύω ότι στον άνθρωπο υπάρχει και το φωτεινό και το σκοτεινό στοιχείο και, με κάποιους τρόπους, μπορεί να ενισχυθεί το σκοτάδι και να μην είναι σε θέση πλέον να κάνει πίσω. Εξάλλου αυτό πραγματεύεται και ο Ζενέ, με έναν τρόπο, στις “Δούλες”».
«Αυτό το ερώτημα είναι πολύ μεγάλο: το αν γεννιέσαι τέρας ή γίνεσαι. Γενικά πιστεύω ότι στον άνθρωπο υπάρχει και το φωτεινό και το σκοτεινό στοιχείο και, με κάποιους τρόπους, μπορεί να ενισχυθεί το σκοτάδι και να μην είναι σε θέση πλέον να κάνει πίσω».
Στις «Δούλες» πώς προσεγγίσατε τον ρόλο της Σολάνζ; Βρήκατε υλικό έμπνευσης στην αληθινή ιστορία των αδελφών Παπέν;
«Η ιστορία των αδελφών Παπέν ήταν ένα φοβερό έγκλημα, που ταρακούνησε την κοινωνία τότε. Αλλά ο Ζενέ το χρησιμοποίησε, νομίζω, ως αφορμή για να μιλήσει για τα δικά του τραύματα. Εξάλλου οι αδελφές Παπέν σκότωσαν τη γυναίκα που υπηρετούσαν και την κόρη της, ενώ οι αδελφές στις “Δούλες” προσπαθούν να φαντασιωθούν μια δολοφονία την οποία δεν διαπράττουν ποτέ. Η Σολάνζ, για μένα, είναι η Σολάνζ του Ζενέ. Δεν είναι τυχαία τα ονόματά τους: Σολάνζ σημαίνει μόνος και Κλαιρ φωτεινός. Η Σολάνζ λοιπόν είναι η μοναξιά του σήμερα, όλοι οι άνθρωποι που οραματίζονται κάτι καλύτερο, αλλά εμπεριέχει και την επίγνωση ότι δεν θα το έχουν ποτέ. Αυτό συμβαίνει και με τις Δούλες, ξέρουν ότι πάντα θα παραμείνουν δούλες. Μη φανταστείτε όμως ότι η παράσταση είναι ένα συνεχές δράμα. Έχει τρομερό χιούμορ και ρυθμό, έχει φαρσικά στοιχεία, κι αυτό για μένα είναι πολύ σημαντικό στην προσέγγιση του σκηνοθέτη, Άρη Τρουπάκη, δηλαδή ότι δεν υπάρχει σοβαροφάνεια, κι αυτό μετατρέπεται σιγά σιγά σε ρωγμή. Είναι ένα έργο διαχρονικό, ένα κείμενο ταξικό ή πολιτικό χωρίς να γίνεται διδακτικό. Δεν μας διδάσκει με ποιον τρόπο θα κάνει την επανάστασή του ο άνθρωπος αλλά μάς δίνει στίγματα για το πώς θα ήταν ο κόσμος αν ήταν διαφορετικός».
Το γεγονός ότι επιδιώκετε να «ξεβολεύεστε» έχει να κάνει και με το παρελθόν σας; Με το ότι μεγαλώσατε, ας πούμε, με δύο γονείς δασκάλους, που έπαιρναν συνεχώς μεταθέσεις; Εκ των υστέρων, πώς σας επηρέασε η έλλειψη σταθερότητας αλλά και η ποικιλομορφία των παιδικών χρόνων σας;
«Ο πατέρας μου υπήρξε και δικός μου δάσκαλος κι αυτό ήταν δύσκολο, γιατί οι δάσκαλοι επιδιώκουν πάντα τα πράγματα να είναι δίκαια μέσα σε μια ομάδα, σε ένα τμήμα, οπότε υποσυνείδητα ο πρώτος που θα τιμωρήσουν παραδειγματικά θα είναι το παιδί τους. Κι αυτό επηρεάζει και τις οικογενειακές σχέσεις.
»Ναι, ήμασταν νομάδες. Μέχρι δώδεκα ετών δεν ξέρω πόσες πόλεις και σπίτια είχα αλλάξει. Είχα την ευτυχία να ζήσω σε χωριό πολύ μικρή, ένα φωτεινό κομμάτι της ζωής μου που με ακολουθεί μέχρι σήμερα. Αλλά περάσαμε οικογενειακώς από πολλές περιοχές, από τη Βόρεια μέχρι τη Νότια Ελλάδα, μέχρι να καταλήξουμε στην Αθήνα. Το ζήτημα της σταθερότητας με ταλανίζει μέχρι σήμερα. Ενώ η έλλειψή της με αποδιοργανώνει, συγχρόνως είναι σαν να την αποζητώ, και στη ζωή και στο θέατρο, κι αυτό έχει και θετικά και αρνητικά. Από τη μία, με ταλαιπωρεί με έναν τρόπο. Από την άλλη, με κρατάει σε εγρήγορση και σε διαρκή επικοινωνία με ό,τι συμβαίνει γύρω μου, με κάνει πιο ανοιχτή στα πράγματα και στις σχέσεις με τους άλλους».
«Μέχρι δώδεκα ετών δεν ξέρω πόσες πόλεις και σπίτια είχα αλλάξει. Είχα την ευτυχία να ζήσω σε χωριό πολύ μικρή, ένα φωτεινό κομμάτι της ζωής μου που με ακολουθεί μέχρι σήμερα. Αλλά περάσαμε οικογενειακώς από πολλές περιοχές, από τη Βόρεια μέχρι τη Νότια Ελλάδα, μέχρι να καταλήξουμε στην Αθήνα».
Ποια ήταν η επαφή σας με το θέατρο μεγαλώνοντας;
«Έβλεπα φυσικά τις παραστάσεις όπου πηγαίναμε με τους γονείς μου, αλλά δεν είχα ιδιαίτερη επαφή με το θέατρο. Όμως υπήρχε πάντα μια τάση μέσα μου να μεταμορφώνομαι. Ξέρετε, τα σχολεία, όπως και άλλοι χώροι – οι εκκλησίες, τα δικαστήρια – είναι χώροι θεατρικοί. Ειδικά όταν γίνονται παρουσιάσεις ή γιορτές. Αυτή ήταν ουσιαστικά η πρώτη μου επαφή με το θέατρο, οι σχολικές γιορτές που κάναμε στην 28η Οκτωβρίου και στην 25η Μαρτίου. Θέατρο ήταν και η επαφή μου με ολόκληρη την κοινωνία του χωριού και με το παιχνίδι. Μετά τα 18 μου μπήκα σε θεατρικές και σε μουσικές ομάδες του πανεπιστημίου (έχω τελειώσει Αγγλική Φιλολογία) και μετά έδωσα εξετάσεις [για την Ανωτέρα Δραματική Σχολή Θεάτρου Τέχνης Κάρολος Κουν]».
Πρόσφατα είπατε σε συνέντευξή σας ότι δεν περιμένατε ότι θα περνούσατε στη δραματική σχολή. Γιατί;
«Ήμουν μια πολύ εσωστρεφής έφηβη. Πολύ κλειστή. Δεν έβγαινα πολύ, διάβαζα ποίηση, έκανα τέτοια πράγματα. Αλλά αυτό νομίζω μού έδωσε και το εσωτερικό ερέθισμα να τολμήσω να πάω να δώσω εξετάσεις – με συνόδευσε μια αγαπημένη μου φίλη. Πήγα εκεί με τα χοντρά μου γυαλιά (είμαι μύωψ!), με ένα άσπρο φορεματάκι, κάθισα σε μια καρεκλίτσα και απήγγειλα Ναζίμ Χικμέτ – πολύ αγαπημένος μου ποιητής. Για τους πολύ εσωστρεφείς ανθρώπους υπάρχει ένα διακύβευμα σχετικά με το αν μπορούν να εκτεθούν στο κοινό και να εκφράσουν αυτό που έχουν κλεισμένο μέσα τους».
«Ήμουν μια πολύ εσωστρεφής έφηβη. Πήγα στις εξετάσεις για τη δραματική σχολή με τα χοντρά μου γυαλιά (είμαι μύωψ!), με ένα άσπρο φορεματάκι, κάθισα σε μια καρεκλίτσα και απήγγειλα Ναζίμ Χικμέτ – πολύ αγαπημένος μου ποιητής».
Έχετε γίνει πιο εξωστρεφής από τότε;
«Δεν νομίζω! Φαινομενικά έχω γίνει λίγο πιο ανοιχτή, λίγο πιο κοινωνική, αλλά η εσωστρέφεια, όπως και όλη η εφηβεία μας, μάς ακολουθεί σε όλη μας τη ζωή, πρέπει να συνδυαστούν πολλές συγκυρίες για να αλλάξει».
Ποια ανάγκη σάς ώθησε πριν από είκοσι χρόνια να δημιουργήσετε τη δική σας δραματική σχολή, «Δήλος»;
«Νομίζω ότι ήταν μια απόφαση πολύ αυθόρμητη. Πάντα μού άρεσε η διδασκαλία, να μεταδίδω με έναν τρόπο αυτό που ξέρω ή που νομίζω ότι ξέρω, μπορεί να έχει κάνει και με τους γονείς μου. Επίσης πάντα είχα την αίσθηση ότι η διδασκαλία βοηθάει κι εμένα να εξερευνώ συνεχώς νέα τοπία. Διδάσκοντας μπαίνεις και ο ίδιος σε διαδικασία συνεχούς εκπαίδευσης του εαυτού σου».
Από την εμπειρία της επαφής σας με σπουδαστές υποκριτικής και ηθοποιούς κάθε γενιάς, μετά το ελληνικό #metoo έχει αλλάξει κάτι στον τρόπο που προσεγγίζουν την κακοποίηση κάθε μορφής;
«Ναι, νομίζω ότι έχει αλλάξει προς το καλύτερο. Κάποια στιγμή έπρεπε να βγει προς τα έξω αυτή η ιστορία, της γυναικείας κακοποίησης. Ήταν σαν ένα μπαλόνι που έσκασε. Για μένα το σημαντικό ερώτημα είναι αν εξακολουθεί να υπάρχει μέσα μας ο φόβος που, όπου δεν μπορεί να εκφραστεί με έναν τρόπο, γίνεται τέρας ή μας κάνει τέρατα. Και ο φόβος που υπήρχε παλαιότερα έχει απαλυνθεί».
«Για μένα το σημαντικό ερώτημα είναι αν εξακολουθεί να υπάρχει μέσα μας ο φόβος που, όπου δεν μπορεί να εκφραστεί με έναν τρόπο, γίνεται τέρας ή μας κάνει τέρατα. Και ο φόβος που υπήρχε παλαιότερα έχει απαλυνθεί».
Σε παλαιότερη συνέντευξή σας είχατε πει ότι δεν υπάρχουν κινηματογραφικοί ρόλοι όταν μεγαλώνει κάποιος. Συνεχίζετε να το πιστεύετε; Οι γυναίκες ηθοποιοί είναι σε πιο μειονεκτική θέση ή αυτό ισχύει για όλα τα φύλα;
«Δεν το πιστεύω πια γιατί οι εποχές αλλάζουν. Οι ρόλοι και τα σενάρια απηχούν την κοινωνία μας και όταν πλέον η γυναίκα είναι τόσο μέσα στα πράγματα, στα πάντα, υπάρχουν θέματα που μπορεί να θίξει κάποιος μέσω γυναικείων ρόλων. Και με χαροποιεί ιδιαίτερα αυτή η σύζευξη, της κοινωνίας με τον κινηματογράφο. Πιστεύω πάρα πολύ και στον ελληνικό κινηματογράφο, ότι έχουμε σπουδαίους σκηνοθέτες και ηθοποιούς. Έχω μεγάλη αγάπη και για τους νέους κινηματογραφιστές, ας πούμε παρακολουθώ όλες τις προβολές στο Φεστιβάλ της Δράμας γιατί έτσι ξεκινήσαμε όλοι, από τις ταινίες μικρού μήκους. Θεωρώ πολύ τυχερό τον εαυτό μου που έχω κάνει και κινηματογράφο και θέατρο».
Info
«Ευμενίδες», Αγγλικανική Εκκλησία, Φιλελλήνων 27, Αθήνα (Μετρό Σύνταγμα). Πρεμιέρα: Παρασκευή 10 Νοεμβρίου. Ημέρες & ώρες παραστάσεων: Παρασκευή 10 – Σάββατο 11 Νοεμβρίου, Τετάρτη έως Σάββατο 15-16-17-18 Νοεμβρίου. Ώρα έναρξης: 21:00. Τιμές εισιτηρίων: Γενική Είσοδος 15€, μειωμένο 12€. Διάρκεια παράστασης 80 λεπτά. Προπώληση εισιτηρίων: www.ticketservices.gr. Συμπαραγωγή: 2023 Ελευσίς & Θέατρο Δωματίου & ΔΗΠΕΘΕ Σερρών. Με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού & Αθλητισμού.
Συντελεστές
Μετάφραση: Δημήτρης Δημητριάδης. Σκηνοθεσία: Άντζελα Μπρούσκου. Σχεδιασμός Φωτισμών: Στέβη Κουτσοθανάση. Σκηνικά: Ελίνα Λούκου. Κοστούμια: Βασίλης Μπαρμπαρίγος. Επιμέλεια κομμώσεων: Κωνσταντίνος Βασιλείου. Επιμέλεια Κίνησης: Βάλια Παπαχρήστου. Μουσική Σύνθεση: Αλέξανδρος Μήτρος. Φωνητική σύνθεση χορού: Αγγελική Τουμπανάκη. Βοηθός Σκηνοθέτη: Θάνος Χατζόπουλος. Φωτογραφίες: Άρτεμις Σκουλίκα & Θάνος Χατζόπουλος. Επικοινωνία: Χρύσα Ματσαγκάνη. Εκτέλεση Παραγωγής: Delta Pi Productions. Παίζουν: Παρθενόπη Μπουζούρη (Προφήτης, Απόλλων), Άντζελα Μπρούσκου (Κλυταιμνήστρα), Διονύσης Πιφέας (Ορέστης), Δήμητρα Χατούπη (Αθηνά), (Ευμενίδες) Πάολα Καλλιγά, Θεοδώρα Κόρδα, Ανδριανή Κυλάφη, Βάλια Παπαχρήστου.
«Οι δούλες του Ζαν Ζενέ», «δήλος» χώρος καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, Ελευσινίων 11, Μεταξουργείο (μετρό Μεταξουργείο), Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21:00. Διάρκεια παράστασης: 80 λεπτά. Τιμές εισιτηριών: 12 εύρω, 8ευρώ (φοιτητικό, άνω των 65, ανεργίας). Προπώληση: www.more.com Τηλέφωνο κρατήσεων: 698 9719425. Η παράσταση επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού.
Συντελεστές
Μετάφραση: Έλσα Ανδριανού. Σκηνοθεσία-Μουσική Επιμέλεια: Άρης Τρουπάκης. Σκηνικά- Κοστούμια: Κων/νος Ζαμάνης. Επιμέλεια κίνησης: Κων/νος Καρβουνιάρης. Φωτισμοί: Δημήτρης Λογοθέτης. Βοηθός Σκηνοθέτη: Μαρίνα Κονταρίνη. Βοηθός Σκηνογράφου: Ζωή Κελέση. Κατασκευή περούκας: Κωνσταντίνος Σαββάκης. Φωτογραφίες: Ζαφείρω Βλάχου. Επικοινωνία- Δημόσιες σχέσεις: Γιώτα Δημητριάδη. Εταιρεία Παραγωγής: ΠΑΝΔΗΜΟΣ ΗΩΣ. Οργάνωση και εκτέλεση παραγωγής: Γιάννης Γκουντάρας. Παίζουν: Δήμητρα Χατούπη (Σολάνζ), Μαρία Σαββίδου (Κλαιρ), Μαρία Νίκα (Κυρία).
