Αν αισθάνεστε να σας έχουν κουράσει οι συμβουλές της λεγόμενης θετικής ψυχολογίας, που έχουν κυριεύσει τον κόσμο, από τη διεθνή βιβλιογραφία μέχρι τα φλιτζάνια του πρωινού καφέ, δεν πρέπει να χάσετε την κωμωδία «Φτιάξε τη δυστυχία σου μόνος σου», που έρχεται στο Μπάγκειον Ξενοδοχείο για μόνο τέσσερις παραστάσεις (15 – 23 Ιουνίου 2022, Τετάρτη-Πέμπτη, 9:00 μ.μ.). Εμπνευσμένη από το ομώνυμο βιβλίο του Πωλ Βατζλάβικ, σε διασκευή-σκηνοθεσία της Γεωργίας Ανδρέου, υπόσχεται μια αντισυμβατική θεατρική εμπειρία γεμάτη λυτρωτικό χιούμορ, αντίδοτο στην ασφυκτική πίεση που δεχόμαστε να είμαστε διαρκώς ευτυχισμένοι.
Λίγο πριν από την πρεμιέρα μιλήσαμε με την πρωταγωνίστρια, Αλεξάνδρα Ζώη, για τα αυτό-γκολ της δυστυχίας, τον προσωπικό της ορισμό της ευτυχίας, την πολυπολιτισμική εμπειρία της από μια καλλιτεχνική διαδρομή που μοιράζει μεταξύ Αθήνας και Βερολίνου, αλλά και τη νέα ταινία όπου συμμετέχει, «Melina’s Dream», με πρωταγωνιστή το Ρένο Χαραλαμπίδη, μια αισθηματική κομεντί εμπνευσμένη από τις δράσεις της Μελίνας Μερκούρη για την επιστροφή των μαρμάρων.
Πώς ήρθατε για πρώτη φορά σε επαφή με το θέατρο; Τι σας έδωσε τη μεγάλη ώθηση να αφήσετε την «ασφάλεια» των σπουδών σας, στις οικονομικές επιστήμες, για την υποκριτική;
«Οι γονείς μου με πήγαιναν στο θέατρο από πολύ μικρή, με γοήτευε αυτός ο πολύχρωμος κόσμος που δεν ήξερα αν είναι πραγματικότητα ή παιχνίδι. Σε μια σχολική παράσταση στο δημοτικό έπαιξα τη γιαγιά. Όταν ανέβηκα στη σκηνή, στο θέατρο με τα μπλε βελούδινα καθίσματα, ένιωσα κάτι μαγικό και αυτό ήταν. Αυτό το συναίσθημα δεν το ένιωσα ποτέ με τα οικονομικά, οπότε δε χρειάστηκε και πολλή σκέψη».
Ποια διαδρομή σάς οδήγησε στο Βερολίνο; Τι σας γοητεύει περισσότερο στην πόλη που επιλέξατε για να ζήσετε και να εργαστείτε;
«Στο Βερολίνο πήγα στην αρχή από περιέργεια, ήθελα να ανακαλύψω τη θεατρική σκήνη του και την ιστορία του και να ζήσω λίγο μακριά από την Ελλάδα. Η ιστορία της πόλης, που έχει ζήσει πολλές αλλαγές τον τελευταίο αιώνα, με γοήτευε.
»Το Βερολίνο είναι μια πόλη πολυπολιτισμική και κέντρο συγκέντρωσης καλλιτεχνών από όλο τον κόσμο, αλλάζει συνεχώς και σε κάνει νιώθεις ότι γίνεσαι κι εσύ μέρος της αλλαγής και της ιστορίας του. Εκεί μου δόθηκε η ευκαιρία να συνεργαστώ με Γερμανούς αλλά και με καλλιτέχνες από άλλες χώρες, όπως τους SIGNA στο Club Inferno στη Volksbühne και αργότερα ξανά στη Δανία, με τον David Hermann στην “Ορέστεια” στην Deutsche Oper, να ασχοληθώ με το χορό και να ταξιδέψω στην Ιταλία με το Rilaben για παραστάσεις χορού, να παίξω σε ταινίες στα αγγλικά και στα γαλλικά. Έχοντας το Βερολίνο ως βάση μου μπόρεσα να κάνω και άλλα πολλά που δύσκολα θα έκανα εάν είχα μείνει στην Ελλάδα».
«Το Βερολίνο είναι μια πόλη πολυπολιτισμική και κέντρο συγκέντρωσης καλλιτεχνών από όλο τον κόσμο, αλλάζει συνεχώς και σε κάνει νιώθεις ότι γίνεσαι κι εσύ μέρος της αλλαγής και της ιστορίας του».
Τι μπορεί να διδαχθεί σήμερα η ελληνική θεατρική σκηνή από τη βερολινέζικη; Υπάρχουν, από την άλλη, κάποια χαρακτηριστικά της ελληνικής θεατρικής σκηνής που θα θέλατε να δείτε στο Βερολίνο και γενικά στο εξωτερικό;
«Το Βερολίνο είναι τόπος συγκέντρωσης λαών και καλλιτεχνών. Μιας και το θέατρο αντικατοπτρίζει την κοινωνία, αυτή τη ζύμωση ετερόκλητων στοιχείων της βερολινέζικης κοινωνίας τη βλέπει κανείς και στο θέατρο. Η κοινωνία του Βερολίνου είναι επίσης πολύ ανεκτική, χωρίς προκαταλήψεις, κι αυτό φαίνεται στον τρόπο σκηνοθεσίας και προσέγγισης των θεατρικών έργων. Αυτά τα στοιχεία θα μου άρεσε να τα δω στο ελληνικό θέατρο. Από την άλλη, οι Έλληνες ηθοποιοί έχουν ένα εύρος συναισθημάτων στην υποκριτική τους, που κάνει το θεατή να βιώνει το θέατρο με ένα πιο συναισθηματικό και λιγότερο εγκεφαλικό τρόπο. Αυτές οι συναισθηματικές αποχρώσεις μου λείπουν στο Βερολίνο αλλά και στο βορρά γενικότερα».
Αναγράφονται πέντε γλώσσες στο βιογραφικό σας, εντυπωσιακό. Πώς προέκυψε αυτή η πολυγλωσσία και με ποιον τρόπο μπορεί να διευρύνει τη σκέψη μας;
«Μεγάλωσα μιλώντας γαλλικά σαν δεύτερη γλώσσα, από τύχη, γιατί κοντά στο σπίτι μας υπήρχε ένα γαλλικό νηπιαγωγείο. Στη συνέχεια πήγα σε ξενόγλωσσα σχολεία. Έτσι ανακάλυψα πολύ νωρίς την αγάπη μου για τις ξένες γλώσσες, γρήγορα έμαθα κι άλλες ως παιδί. Κάθε φορά που πηγαίνω σε μια ξένη χώρα ή που συνεργάζομαι με κάποιον του οποίου τη γλώσσα δε μιλάω προσπαθώ να μάθω έστω τα βασικά. Έχω μεγάλη περιέργεια για τις γλώσσες, τις λέξεις, τη ρίζα τους, τους ήχους. Οι λέξεις δημιουργούν εικόνες και οι ξένες γλώσσες αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε και επικοινωνούμε, διευρύνουν το μυαλό και την ψυχή μας και μας ανοίγουν πόρτες σε άλλους κόσμους και πολιτισμούς».
«Οι λέξεις δημιουργούν εικόνες και οι ξένες γλώσσες αλλάζουν τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε και επικοινωνούμε, διευρύνουν το μυαλό και την ψυχή μας και μας ανοίγουν πόρτες σε άλλους κόσμους και πολιτισμούς».
Πώς προέκυψε ο ρόλος σας στην παράσταση «Φτιάξε τη δυστυχία σου μόνος σου»;
«Πριν από χρόνια είχα δει την “Κασσάνδρα και το Λύκο” της Μαργαρίτας Καραπάνου, σε σκηνοθεσία Γεωργίας Ανδρέου με τη Λήδα Μανιατάκου. Μου άρεσε πολύ κι από τότε ήθελα να συνεργαστούμε με τη σκηνοθέτιδα. Είχα διαβάσει και το βιβλίο του Πωλ Βατζλάβικ παλαιότερα και είχα αναγνωρίσει σε πολλά σημεία τον εαυτό μου. Τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή που μου έγινε η πρόταση να συμμετάσχω στην παράσταση έτυχε να είμαι στην Αθήνα, οπότε δέχτηκα. Νομίζω ότι μετά από δύο χρόνια πανδημίας και εγκλεισμού, ένα εγχειρίδιο δυστυχίας είναι πολύ επίκαιρο και ανυπομονώ να σας καθοδηγήσω στα πρώτα σας βήματα».
Γιατί αναζητάμε διαρκώς τρόπους να είμαστε δυστυχισμένοι; Ποιες είναι οι βασικές πηγές, ή παγίδες, της δυστυχίας μας;
«Γιατί, πολύ απλά, δεν ξέρουμε πώς να είμαστε ευτυχισμένοι. Ο άνθρωπος έχει μια έμφυτη τάση να περιπλέκει και να δυσκολεύει τη ζωή του, ενώ πολλές φορές η λύση μπορεί να είναι απλή και να βρίσκεται μπροστά στα μάτια του. Από τις μεγαλύτερες πηγές δυστυχίας είναι η προσκόλληση στο παρελθόν και το να συγκρίνεις τον εαυτό σου με τους άλλους. Και μία από τις μεγαλύτερες παγίδες η προτροπή να είσαι αυθόρμητος και ευτυχισμένος. Τα υπόλοιπα θα σας τα δείξουμε αναλυτικά στην παράσταση».
Τι σημαίνει ευτυχία για εσάς; Μήπως είναι μια έννοια υπερεκτιμημένη;
«Η ευτυχία δύσκολα ορίζεται και συχνά αλλάζει μορφή, όπως αλλάζουν και οι ανάγκες μας σε διαφορετικές χρονικές περιόδους. Ευτυχία για μένα είναι στιγμές, το μαύρο τσάι με μέλι και γάλα που πίνω κάθε πρωί, ο γάτος μου που γουργουρίζει πάνω μου, οι αγαπημένοι μου άνθρωποι, οι αγκαλιές, το να κοιτάζω τη θάλασσα, να μπορώ να κάνω τη δουλειά που μ’ αρέσει. Ευτυχία είναι να νιώθω πληρότητα, ηρεμία και ελευθερία. Υπερεκτιμημένη έννοια, ναι, και φορτισμένη, γιατί νομίζουμε ότι πρέπει να εκπληρώσουμε όλους τους στόχους μας για να είμαστε ευτυχισμένοι, πράγμα συνήθως ακατόρθωτο, κι έτσι μένουμε ανικανοποίητοι και δυστυχείς».
«Ευτυχία για μένα είναι στιγμές, το μαύρο τσάι με μέλι και γάλα που πίνω κάθε πρωί, ο γάτος μου που γουργουρίζει πάνω μου, οι αγαπημένοι μου άνθρωποι, οι αγκαλιές, το να κοιτάζω τη θάλασσα, να μπορώ να κάνω τη δουλεία που μ’ αρέσει».
Ποια είναι τα μεγαλύτερα προβλήματα που της δημιουργούν οι αδιάκοπες προσταγές της λεγόμενης «θετικής ψυχολογίας»;
«Όλες αυτές οι προσταγές είναι πολύ επικίνδυνες γιατί λειτουργούν ψυχαναγκαστικά. Ο άνθρωπος διαθέτει μια ευρεία γκάμα συναισθημάτων, αρνητικών και θετικών. Το να αρνούμαστε την ύπαρξη των αρνητικών συναισθημάτων ή να θεωρούμε ότι μπορούμε να τα ελέγξουμε κατά βούληση δημιουργεί προσδοκίες στις οποίες δεν μπορούμε να ανταπεξέλθουμε με αποτέλεσμα να νιώθουμε πίεση, ενοχές, απογοήτευση και τελικά να νιώθουμε χειρότερα αντί για καλύτερα».
Ποιο ρόλο μπορεί να παίξει το χιούμορ της παράστασης, στην εποχή που είμαστε «χωμένοι σε μια δυστοπική ατμόσφαιρα», όπως σχολιάζει και η σκηνοθέτιδά της;
«Το χιούμορ είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους να αντιμετωπίσει κανείς τις πιο δύσκολες καταστάσεις. Είναι μια μορφή άμυνας, ένας τρόπος αποσυμπίεσης, ένας τρόπος να κρατηθούμε ζωντανοί όταν όλα γύρω μας καταρρέουν, ένα αόρατο χέρι που μας βοηθάει να σηκωθούμε με χάρη όταν πέφτουμε. Ας μην ξεχνάμε ότι το γέλιο έχει θεραπευτικές ιδιότητες και μπορεί να λειτουργήσει και ως παυσίπονο. Στην παράστασή μας το χιούμορ και ο αυτοσαρκασμός έχουν την τιμητική τους. Γιατί αν δε γελάσεις με τον εαυτό σου και τη δυστυχία σου δε θα βγεις ποτέ από αυτήν».
«Το χιούμορ είναι ένας από τους καλύτερους τρόπους να αντιμετωπίσει κανείς τις πιο δύσκολες καταστάσεις. Είναι μια μορφή άμυνας, ένας τρόπος αποσυμπίεσης, ένας τρόπος να κρατηθούμε ζωντανοί όταν όλα γύρω μας καταρρέουν, ένα αόρατο χέρι που μας βοηθάει να σηκωθούμε με χάρη όταν πέφτουμε».
Συμμετέχετε και στα γυρίσματα σας ταινίας «Melina’s Dream». Σε ποιο ρόλο θα σας δούμε; Ποιες είναι οι πρώτες εντυπώσεις σας από αυτή την εμπειρία;
«Παίζω τη Χρυσάνθη, τη μητέρα του Brad, που δε ζει πια και την ανακαλύπτουμε μέσα από διηγήσεις, αναμνήσεις, φωτογραφίες και όνειρα. Τη βλέπουμε σε πολύ διαφορετικές χρονικές στιγμές της ζωής της, πράγμα που δίνει μεγάλη δυνατότητα μεταμόρφωσης κι αυτό είναι ό,τι καλύτερο για έναν ηθοποιό. Ο σκηνοθέτης, Michael Nickles, προσεγγίζει τους ηθοποιούς με μεγάλη προσοχή και σεβασμό και είναι πραγματικά πολύ ωραία εμπειρία η συνεργασία μαζί του, όπως και με όλο το team της ταινίας».
Για το έργο «Φτιάξε τη δυστυχία σου μόνος σου»
Μετά την επιτυχημένη μέταλ παράσταση «Λέσχη Γονεοκτόνων» του Ambrose Bierce (Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, 2019), αυτή τη φορά η Γεωργία Ανδρέου εμπνέεται από το βιβλίο «Φτιάξε τη δυστυχία σου μόνος σου» του Πωλ Βατζλάβικ (Εκδ. Αλήστου Μνήμης), ένα χιουμοριστικό και σοβαρότατο εγχειρίδιο της «δυστυχίας» που έγινε γρήγορα μπεστ σέλερ σε χώρες του εξωτερικού, όπως η Γαλλία και η Ιταλία.
Πώς φτιάχνεται η δυστυχία; Μέσα από 13 πρακτικά μαθήματα που «παραδίδονται» από τους ηθοποιούς Αλεξάνδρα Ζώη, Μάνο Ζούρα, Πάνο Κορογιαννάκη, Θωμά Σιέκα και Αντώνη Φλώρο.
Θέλεις να είσαι δυστυχισμένος; Ο Κώστας Δημουλέας θα σου δώσει τον ρυθμό μέσα από τις πρωτότυπες μουσικές του συνθέσεις, ο Βασίλης Μπαρμπαρίγος θα ντύσει τη δυστυχία σου με στυλ, η Ζέφη Μπαρτζώκα θα χορογραφήσει τη μελωδία της δυστυχίας και η Βασιλική Γώγου θα φωτίσει τα βήματά σου. Ακόμα να πειστείς; Προετοιμάσου…! Μαγικές σφαίρες, χειρομαντεία, ταρώ, ζώδια, καφεμαντεία… Τι περιμένεις; Είσαι έτοιμος να κατακτήσεις τους μηχανισμούς και τα μυστικά για μια υπέροχα δυστυχισμένη ζωή; Στο Μπάγκειον θα βρεις όλες τις απαντήσεις!
Info
Μπάγκειον Ξενοδοχείο, Πλατεία Ομονοίας 18, Αθήνα, αγορά εισιτηρίων: www.viva.gr, τηλέφωνο κρατήσεων: 6955005859.
Συντελεστές
Μεταφράση: Αντώνης Γκίκας. Διασκευή – σκηνοθεσία: Γεωργία Ανδρέου. Πρωτότυπη μουσική σύνθεση: Κώστας Δημουλέας. Κοστούμια Βασίλης Μπαρμπαρίγος. Κίνηση: Ζέφη Μπαρτζώκα. Φωτισμοί: Βασιλική Γώγου. Φωτογραφίες: Κωνσταντίνος Λέπουρης. Video trailer: Ακριβή Κόλλια. Ηθοποιοί: Αλεξάνδρα Ζώη, Μάνος Ζούρας, Πάνος Κορογιαννάκης, Θωμάς Σιέκας, Αντώνης Φλώρος.
Δείτε το τρέιλερ της παράστασης:
