«Όλη η καλή τέχνη, κατά βάθος, περιστρέφεται γύρω από το ίδιο πράγμα: παίρνει το εντελώς μοναδικό, το εντελώς συγκεκριμένο, και το καθιστά καθολικό. Ενώνει το ιδιαίτερο με το καθολικό μέσω της καλλιτεχνικής του έκφρασης: δεν εξαλείφει την ιδιαιτερότητά του, αλλά την τονίζει, αφήνοντας το ξένο και το άγνωστο να λάμψει ξεκάθαρα. Ο πόλεμος και η τέχνη είναι αντίθετα, όπως ακριβώς ο πόλεμος και η ειρήνη είναι αντίθετα – είναι τόσο απλό. Η τέχνη είναι ειρήνη».
Αυτό είναι ένα απόσπασμα από το φετινό μήνυμα για την Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου (27/03) που πρωτοεμφανίστηκε το 1961 με πρωτοβουλία του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου, μιας μη κυβερνητικής οργάνωσης που συνδέει τους επαγγελματίες του και συνεργάζεται στενά με την UNESCO, όπως διαβάζουμε στo sansimera.gr. Το υπογράφει ο Νορβηγός θεατρικός συγγραφέας Γιόν Φόσε (Νόμπελ Λογοτεχνίας 2023) και ουσιαστικά περιγράφει με λέξεις το βίωμά μας από μια καλή θεατρική παράσταση.
Στο Marie Claire γιορτάζουμε το θέατρο όλο τον χρόνο, δίνοντας τον λόγο σε δημιουργούς και αναδεικνύοντας παραστάσεις που ξεχωρίζουν μέσα από τον εντυπωσιακό πλούτο της ελληνικής παραγωγής. Ωστόσο η 27η Μαρτίου έγινε για εμάς αφορμή να ανατρέξουμε σε σχόλια που μας έχουν κάνει οι γυναίκες του θεάτρου μέσα σε συνεντεύξεις –ηθοποιοί, σκηνοθέτιδες, θεατρικές συγγραφείς, δραματουργοί– για την τέχνη τους ως πηγή τέρψης και ως φορέα ατομικής και συλλογικής αλλαγής.
«Το θέατρο μπορεί σίγουρα να δώσει ορατότητα στο θέμα της έμφυλης βίας. Να στρέψει τον προβολέα προς τα εκεί. Να πει με έναν τρόπο ότι υπάρχει κάτι που οφείλουμε να δούμε ως κοινωνία», Μαρία Προϊστάκη, ηθοποιός.
«H μαγεία των θεατρικών κειμένων είναι ότι μπορούν να παιχτούν και να ξαναπαιχτούν και πάντα να είναι μια καινούργια παράσταση που υπηρετεί ένα νέο όραμα ανάλογα με το πού ανεβαίνει, πότε ανεβαίνει, από ποιον σκηνοθέτη, τη σύνθεση του θιάσου», Ιωάννα Τριανταφυλλίδου, ηθοποιός.
«Είναι μια εποχή που το θέατρο ταξιδεύει, παραστάσεις ταξιδεύουν, έργα ταξιδεύουν, συντελεστές ταξιδεύουν. Γίνονται διεθνείς συνέργειες. Το σύγχρονο ελληνικό θέατρο μπορεί να γίνει, και είναι, διεθνές», Ιόλη Ανδρεάδη, σκηνοθέτις, θεατρική συγγραφέας.
«Οι σχέσεις του θεάτρου, που δημιουργούνται πίσω από τις λέξεις και τις σκηνές, είναι σύντομες και βαθιές. Συναντάς ανθρώπους όπου εκτίθεσαι και δίνεσαι ολοκληρωτικά, είναι σχέσεις παθιασμένες χωρίς το ερωτικό στοιχείο», Ναταλία Δραγούμη, ηθοποιός.
«Οι σχέσεις του θεάτρου, που δημιουργούνται πίσω από τις λέξεις και τις σκηνές, είναι σύντομες και βαθιές. Συναντάς ανθρώπους όπου εκτίθεσαι και δίνεσαι ολοκληρωτικά, είναι σχέσεις παθιασμένες χωρίς το ερωτικό στοιχείο», Ναταλία Δραγούμη, ηθοποιός.
«Μια καλή ιστορία στο θέατρο μπορεί να σου δώσει λίγο περισσότερο θάρρος και να σου εξηγήσει ότι δεν είναι ζωή αυτή που ζεις, τόσο προδιαγεγραμμένη και ρουτινιάρικη. Κάνε ένα “κλικ” και άλλαξέ τη, φέρσου καλύτερα στον σύντροφο, στον σύζυγο, στο παιδί σου, στον συνάνθρωπο, στη γειτονιά σου και κατ’ επέκταση στην κοινωνία», Ελένη Ουζουνίδου, ηθοποιός.
«Υπήρχε πάντα μια τάση μέσα μου να μεταμορφώνομαι. Ξέρετε, τα σχολεία, όπως και άλλοι χώροι – οι εκκλησίες, τα δικαστήρια – είναι χώροι θεατρικοί. Ειδικά όταν γίνονται παρουσιάσεις ή γιορτές. Αυτή ήταν ουσιαστικά η πρώτη μου επαφή με το θέατρο, οι σχολικές γιορτές που κάναμε στην 28η Οκτωβρίου και στην 25η Μαρτίου. Θέατρο ήταν και η επαφή μου με ολόκληρη την κοινωνία του χωριού και με το παιχνίδι», Δήμητρα Χατούπη, ηθοποιός.
«Πιστεύω ότι το θέατρο είναι ένα λαϊκό θέαμα για όλους, που έχει υποχρέωση να ταρακουνήσει το μέσα του θεατή, να τον κάνει να σκεφτεί, να τον προβληματίσει, αλλά όλο αυτό να το καταλάβει», Φαίδρα Δρούκα, ηθοποιός.
«Αν δεν έκανα θέατρο τότε ήταν που θα ένιωθα ότι κάνω θυσία, θα θυσίαζα την ευτυχία μου εν ονόματι μιας πιο πλούσιας ίσως ζωής που θα ήταν για μένα άδεια», Μάνια Παπαδημητρίου, ηθοποιός, σκηνοθέτις.
«Αν δεν έκανα θέατρο τότε ήταν που θα ένιωθα ότι κάνω θυσία, θα θυσίαζα την ευτυχία μου εν ονόματι μιας πιο πλούσιας ίσως ζωής που θα ήταν για μένα άδεια», Μάνια Παπαδημητρίου, ηθοποιός, σκηνοθέτις.
«Ο κόσμος αλλάζει σφυγμό το σφυγμό, καρδιά την καρδιά, άνθρωπο τον άνθρωπο. Για μένα, ουσιαστική μετακίνηση είναι κάθε άνθρωπος που αγγίζεις μέσα του μια χορδή, χωρίς να του κουνάς το δάχτυλο και να του λες “εσύ φταις” ή “εσύ είσαι ο καλός και οι άλλοι οι εχθροί”. Νομίζω ότι το θέατρο που κάνω έχει την προσδοκία να μετακινήσει κάποιον βήμα βήμα, και ταυτόχρονα, πολύ εγωιστικά, να μετακινήσει κι εμένα από τις βεβαιότητές μου», Μάρθα Μπουζιούρη, δραματουργός, σκηνοθέτις, ηθοποιός.
«Ήρθαν άνθρωποι βουτηγμένοι στην κατάθλιψη, με μια τρομερή απόρριψη απέναντι στο σύστημα αλλά και στη δική μας προσπάθεια και μέσα σε τρεις μήνες μετακινήθηκαν συθέμελα, μας έλεγαν, εμείς ήρθαμε για το ελαφρυντικό αλλά τώρα πια δεν μας νοιάζει, το κάνουμε για εμάς, για το πώς γίναμε μια ομάδα, για το πώς είδαμε τα πράγματα αλλιώς», Αικατερίνη Παπαγεωργίου, σκηνοθέτις (μιλώντας για τα θεατρικά εργαστήρια που διεξήγαγε σε φυλακές).
