Γιατί η Μαρία ονειρεύεται κάθε βράδυ στον ύπνο της μια μαύρη κατσίκα; Γιατί η Κάτια μένει στο «γυναικείο» μπλοκ; Γιατί η Γιάνι απαγορεύεται να βγει από το στούντιό της; Ποια είναι η πραγματική ταυτότητα της Θανάσιας; Τι κρύβει κάτω από τα ρούχα της η Νέλλυ; Τι λένε οι γυναίκες όταν είναι μόνες τους; Πέντε εντελώς διαφορετικές νέες γυναίκες συναντιούνται σε ένα διαμέρισμα, η κάθε μια αποζητώντας κάτι διαφορετικό. Με αφορμή τα γενέθλια της Μαρίας, οι ιστορίες τους ξεδιπλώνονται και συμπλέκονται σε ένα πάρτι με πολύ χιούμορ, μουσική, χορό αλλά και έντονες δραματικές εναλλαγές, ακραίες συγκρούσεις και πολλή συγκίνηση.
Η Ειρήνη Φαναριώτη, που κέρδισε το κοινό με την πρώτη της προσωπική δουλειά την περασμένη σεζόν («Nina / where are you my de@r?»), επανέρχεται ως συγγραφέας και σκηνοθέτης, αυτή τη φορά στη σκηνή του Studio του Θεάτρου Αργώ. Στο «Στην κορυφή του κόσμου, εκεί να με πας», μια σύγχρονη κωμωδία για τη γυναικεία εμπειρία και τις προκλήσεις της, σκιαγραφεί πέντε γυναικείους χαρακτήρες με τα μυστικά τους, που προσπαθούν να επιβιώσουν, όσο καλύτερα μπορούν, μέσα σε έναν κόσμο σκληρό, ανταγωνιστικό και απειλητικό. Η συνάντησή τους εκτυλίσσεται σε ένα πολύχρωμο σύμπαν, με έντονους ρυθμούς, σε μία παράλληλη πραγματικότητα ή ίσως ένα κοντινό μέλλον, όπου οι άνθρωποι καταγράφονται στα μητρώα του ΜΑΖΙ και του ΜΟΝΟΙ. Οι δύο αυτοί κόσμοι απαγορεύεται δια νόμου να έρθουν σε επαφή.
Κάθε μια από τις πέντε ηρωίδες μπορεί να είναι για την άλλη αγενής, τοξική, ακραία επιθετική και βίαιη, αλλά ταυτόχρονα, όσα τα μυστικά τους ξετυλίγονται, αποκαλύπτεται η τρυφερή και υποστηρικτική τους φύση. Κάθε μια αντιμετωπίζει καταστάσεις που αφορούν διαχρονικά τις γυναίκες: την καριέρα, τη μητρότητα, την καθημερινή βία, τον σεξισμό, την ψυχική ασθένεια, τον κοινωνικό αποκλεισμό, τα αυστηρά κοινωνικά πρότυπα, την διαρκή διεκδίκηση ταυτότητας. Κι ενώ πληρώνουν το αντίστοιχο τίμημα των αποφάσεών τους για να «χωρέσουν» στην κοινωνία, καμία δεν μπορεί να βρει τη σωστή «συνταγή». Στο τέλος του έργου όλες καταδιώκονται ως παράνομες, εκτός νόμου και αποδεκτών ορίων.
Η Ειρήνη Φαναριώτη, που κέρδισε το κοινό με την πρώτη της προσωπική δουλειά την περασμένη σεζόν («Nina / where are you my de@r?»), επανέρχεται ως συγγραφέας και σκηνοθέτης, αυτή τη φορά στη σκηνή του Studio του Θεάτρου Αργώ.
Ανάμεσα στις ηθοποιούς που συμμετέχουν είναι η Χαρά Κυριαζή, που μας συστήθηκε δυναμικά μέσα από τον πρώτο, πρωταγωνιστικό ρόλο της στην ταινία μικρού μήκους «Αρκουδότρυπα» των Στέργιου Ντινόπουλου και Χρυσιάννας Παπαδάκη, που απέσπασε τον Χρυσό Διόνυσο στο Φεστιβάλ Δράμας 2023 και έφερε στην ίδια το βραβείο καλύτερης γυναικείας ερμηνείας. Την ηρωίδα που υποδύεται στη νέα παράσταση τη συστήνει ως εξής:
«Είναι η Θανάσια Σεμιτέκολου, top account manager στην εταιρεία PR Communication and Global Influence Company. Είναι εγγεγραμμένη στο μητρώο του ΜΑΖΙ και μένει στο αντίστοιχο μπλοκ. Είναι εργασιομανής, φιλόδοξη και με σαρωτική προσωπικότητα. Δεν εφησυχάζει και δεν σταματάει να παλεύει μέχρι τελικής πτώσης. Παίρνει ρίσκα και ανταποκρίνεται στις προκλήσεις, όσο δύσκολες και αν είναι, με οριακά ψυχαναγκαστικό-εμμονικό βαθμό, καθώς η ίδια δεν θα το άντεχε να μην τα φέρει εις πέρας. Είναι αρκετά συγκεντρωτική και χαρακτηριστικά “δεν θα επέτρεπε ποτέ να την κυριεύει κάτι πέραν του εαυτού της”».
Γιατί και από ποιον ζητούν οι χαρακτήρες του έργου να τις πάει «στην κορυφή του κόσμου»; Συνεχίζουμε οι γυναίκες να χρειαζόμαστε από κάποιον να μας πάει κάπου;
«Οι χαρακτήρες του έργου δεν ψάχνουν κάποιον σωτήρα, αλλά χωρίς να το συνειδητοποιούν απόλυτα έχουν ανάγκη η μια την άλλη για να πετύχουν τους στόχους τους. Πιο συγκεκριμένα, σε ένα δεύτερο επίπεδο, αυτό που αποζητούν είναι η αποδοχή, καθώς πορεύονται κλεισμένες στη μοναχικότητά τους, όπως είναι σύνηθες και στη σημερινή κοινωνία. Η αποξένωση, η εξάντληση και οι γύρω κοινωνικές συνθήκες καλλιεργούν έναν φόβο στο να ζητήσει κάποιο άτομο βοήθεια, ανεξαρτήτως ταυτότητας φύλου και αυτοπροσδιορισμού, πόσο μάλλον όταν μιλάμε για θηλυκότητες.
»Παρόλα αυτά, δεν χρειαζόμαστε από κάποιον να μας πάει κάπου ή να κάνει κάτι αντί για εμάς. Σε καμία περίπτωση δεν συμφωνώ με το πορτρέτο αδυναμίας και ευαλωτότητας των θηλυκοτήτων και των γυναικών, ότι χρειάζονται κάποιον προστάτη. Οι άνθρωποι είμαστε εκ φύσεως συντροφικά όντα με κοινωνικές ανάγκες, αλλά όχι με την έννοια του νταντέματος και της εξάρτησης».
«Σε καμία περίπτωση δεν συμφωνώ με το πορτρέτο αδυναμίας και ευαλωτότητας των θηλυκοτήτων και των γυναικών, ότι χρειάζονται κάποιον προστάτη. Οι άνθρωποι είμαστε εκ φύσεως συντροφικά όντα με κοινωνικές ανάγκες, αλλά όχι με την έννοια του νταντέματος και της εξάρτησης».
Είναι οι συνθήκες ή η λεγόμενη γυναικεία φύση που φέρνει κοντά ακόμα και γυναίκες φαινομενικά τουλάχιστον πολύ διαφορετικές μεταξύ μας;
«Δεν αντιλαμβάνομαι πλήρως τον όρο γυναικεία φύση όπως χρησιμοποιείται. Γεννιόμαστε όλοι όμοιοι με ξεχωριστά και μοναδικά μορφολογικά χαρακτηριστικά. Είμαστε πολυσχιδείς προσωπικότητες και σίγουρα δεν ταιριάζουμε με όλους και σε ποικίλους τομείς. Όμως πολλές φορές θα υπάρχει κάτι που θα μας φέρνει κοντά ενώ αναζητάμε στήριξη, κατανόηση, αίσθηση μοιράσματος και άντληση δύναμης, ιδίως σε μια συνεχή κοινωνική πάλη για αποδοχή και έναν κοινό στόχο για αλλαγή. Οι γυναίκες/ θηλυκότητες, όπως και άλλες στερεοτυπικά διαχωρισμένες κοινωνικές ομάδες, ερχόμαστε κοντά βάσει κοινών διαθεματικών καταπιέσεων, εμπειριών και βιωμάτων κυρίως αρνητικών δυστυχώς».
Με ποιες θεατρικές αναφορές μεγαλώσατε; Σύγχρονα ελληνικά έργα όπως της Ειρήνης Φαναριώτη έχουν αρχίσει να βρίσκουν στην εγχώρια σκηνή τον χώρο και τη θέση που αξίζουν;
«Δεν είχα ιδιαίτερες θεατρικές αναφορές όσο ήμουν μικρή, γνώριζα τα πολύ βασικά κλασικά έργα, περισσότερο με ενδιέφερε ο χορός στην αρχή και έπειτα το θέατρο ήρθε σιγά σιγά στη ζωή μου. Άρχισε να με ενδιαφέρει πολύ αυτό που έκανε η Πίνα Μπάους, αυτός ο συνδυασμός χορού και υποκριτικής, και σιγά σιγά άρχισα να βλέπω και να ψάχνω περισσότερο έργα, συγγραφείς και παραστάσεις.
»Σύγχρονα ελληνικά έργα, να είμαι ειλικρινής, δεν νομίζω πως έχουν κατακτήσει ακόμα το έδαφός τους στην εγχώρια σκηνή. Νιώθω ότι ζούμε στη χώρα των φαντασμάτων, οι καλλιτέχνες είμαστε πολλοί και ταυτόχρονα δεν είμαστε πουθενά. Δεν δίνεται θεωρώ επαρκής χώρος και σεβασμός, πόσο μάλλον οι απαιτούμενοι οικονομικοί πόροι».
«Σύγχρονα ελληνικά έργα, να είμαι ειλικρινής, δεν νομίζω πως έχουν κατακτήσει ακόμα το έδαφός τους στην εγχώρια σκηνή. Νιώθω ότι ζούμε στη χώρα των φαντασμάτων, οι καλλιτέχνες είμαστε πολλοί και ταυτόχρονα δεν είμαστε πουθενά. Δεν δίνεται θεωρώ επαρκής χώρος και σεβασμός, πόσο μάλλον οι απαιτούμενοι οικονομικοί πόροι».
Πώς ξεκίνησε η διαδρομή σας στην υποκριτική;
«Η πρώτη μου επαφή ήταν σε μια φάση της ζωής μου που ήμουν λίγο φτερό στον άνεμο όσον αφορά το τι θα ήθελα να κάνω, σε μια αρκετά πελαγωμένη περίοδο. Όλα ξεκίνησαν από μια παρέα και, έπειτα, μια θεατρική ομάδα σε μια πόλη όπου βρέθηκα για να σπουδάσω κάτι άλλο, πολύ έξω από τα νερά μου, με το οποίο ήξερα από τη πρώτη στιγμή ότι δεν υπήρχε περίπτωση να καταπιαστώ ποτέ».
Ποια ήταν η πρώτη σας σκέψη μετά τη βράβευση για την ερμηνεία σας στην «Αρκουδότρυπα», η οποία μάλιστα ήταν η πρώτη σας ταινία μικρού μήκους; Θα υπάρξει συνέχεια της «Αρκουδότρυπας»;
«Δεν υπήρξε καμία συνειδητή σκέψη μετά το βραβείο. Ήρθε από το πουθενά και ήταν κάτι που σε καμία περίπτωση δεν περίμενα, μιας και ήταν η πρώτη μου δουλειά ως ηθοποιός. Κανείς μας δεν περίμενε να γίνει κάτι τέτοιο από μια ακρόαση και μια ομάδα παιδιών που έκαναν crowdfunding για να γυρίσουν την πρώτη τους μικρού μήκους.
»Στην αρχή ζορίστηκα με το γεγονός ότι είναι και αυτό ένα μέρος της δουλειάς, αυτού του είδους η επικοινωνία και έκθεση. Υπήρξε ένα αίσθημα ευθύνης καθαρά προσωπικό και ένα άγχος προσδοκιών αλλά στη τελική τίποτα από αυτά δεν έχει ιδιαίτερη και ουσιαστική σημασία. Κάθε χρόνο δίνονται τόσα βραβεία, τα θυμάται κανείς;
»Στην “Αρκουδότρυπα” θα υπάρξει συνέχεια και σύντομα. Έχουμε τελειώσει με τα γυρίσματα της μεγάλου μήκους και είναι σε καλό δρόμο για την ολοκλήρωση και παρουσίασή της. Θα δούμε τι συνέβαινε στις ζωές των χαρακτήρων παράλληλα με τα γεγονότα που είδαμε στη μικρού μήκους και το πώς εξελίσσεται η μεταξύ τους σχέση».
«Στην “Αρκουδότρυπα” θα υπάρξει συνέχεια και σύντομα. Έχουμε τελειώσει με τα γυρίσματα της μεγάλου μήκους και είναι σε καλό δρόμο για την ολοκλήρωση και παρουσίασή της. Θα δούμε τι συνέβαινε στις ζωές των χαρακτήρων παράλληλα με τα γεγονότα που είδαμε στη μικρού μήκους και το πώς εξελίσσεται η μεταξύ τους σχέση».
Με αφορμή την «Αρκουδότρυπα»: Η ελληνική επαρχία παραμένει πιο συντηρητική σε ό,τι αφορά π.χ. queer ιστορίες σε σχέση με την Αθήνα; Ή, απλά, αποτελεί μικρογραφία της όπου τα νέα και τα κουτσομπολιά διαδίδονται ευκολότερα;
«Ο αποκλεισμός σε queer ιστορίες και άτομα δεν αποτελεί φαινόμενο επαρχιακών ή αστικών περιοχών. Ο συντηρητισμός είναι βαθιά ριζωμένη νοοτροπία στον Έλληνα, που δυσκολεύεται και αρνείται πεισματικά να κάνει βήματα αλλαγής. Από τους γλωσσικούς περιορισμούς έως τις σεξιστικές επιθέσεις. Και στις δύο περιπτώσεις η πλειοψηφία του κόσμου δεν είναι εξοικειωμένη και δεν αντιλαμβάνεται το διαφορετικό, το ανοίκειο, ως κάτι φυσιολογικό. Δεν μπορεί απλώς να το αποδεχθεί και να μπει στη διαδικασία να το κατανοήσει, με αποτέλεσμα να το φοβάται και αυτομάτως να το περιθωριοποιεί, πράγμα βαθιά εγωιστικό. Αναπόφευκτα σε ένα αστικό περιβάλλον υπάρχουν περισσότερα ερεθίσματα που θα φυτεύσουν τον σπόρο για να έρθει κάποια στιγμή η αλλαγή. Βέβαια υπάρχουν σίγουρα και περιπτώσεις όπου μικρότερες, πιο κλειστές κοινότητες χαρακτηρίζονται από μεγαλύτερη ενότητα και εμπιστοσύνη μεταξύ των μελών τους».
Info
«Στην κορυφή του κόσμου, εκεί να με πας», από τις 31 Ιανουαρίου 2025, Θέατρο Αργώ, Ελευσινίων 13-15, Μεταξουργείο, Τηλέφωνο: 2105201684. Κάθε Παρασκευή, Σάββατο στις 21:00 και Κυριακή στις 19:00, για 15 παραστάσεις. Διάρκεια: 90 λεπτά. Προπώληση: www.more.com
Ταυτότητα της παράστασης
Κείμενο / Σκηνοθεσία: Ειρήνη Φαναριώτη. Σχεδιασμός φωτισμού: Ναυσικά Χριστοδουλάκου. Σκηνικά: Τίνα Τζόκα. Κοστούμια: Karavan Clothing. Πρωτότυπη μουσική σύνθεση: Gary Salomon. Χορογραφίες: Αγγελική Τρομπούκη. Βοηθός Σκηνοθέτριας: Σοφία Μιχελινάκη. Φωτογραφίες: Βάσια Αναγνωστοπούλου. Αφίσα: Βασίλης Αντωνόπουλος. Παραγωγή: Terre de Semis AMKE.
Παίζουν: Κάτια: Στέφη Πουλοπούλου, Μαρία: Αγγελική Πασπαλιάρη, Γιάνι: Έλενα Χρηστίδη, Θανάσια: Χαρά Κυριαζή, Νέλλυ: Βίνα Σέργη.
Η παράσταση πραγματοποιείται με την υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού. Χορηγός Karavan Clothing. Ευχαριστούμε την εταιρεία υποδημάτων Dore shoes.