Μετά την έμφυλη βία και τη γυναικεία ενδυνάμωση που πραγματεύτηκε η παράσταση «Αυτές που δεν προλάβατε», η ομάδα B.p.m. theater group και η Δανάη Λιοδάκη επέστρεψαν φέτος στη θεατρική σκηνή, στο ΠΛΥΦΑ, με ένα άλλο ζήτημα που μας καίει, τις ρομαντικές σχέσεις και τον ρόλο των εφαρμογών γνωριμιών.
Το «Match», μια σκληρή κωμωδία για το τέλος του έρωτα όπως χαρακτηρίζεται, ακολουθεί την τραγική ιστορία της Ελ, η οποία αποφασίζει μαζί με δύο στενούς της φίλους να φτιάξουν το δικό τους dating app και να παλέψουν για να διασώσουν τον ρομαντισμό στη σύγχρονη εποχή. Όμως τα πράγματα δεν πάνε όπως τα σχεδίαζαν. Με χιούμορ και ευαισθησία το έργο θέτει στο επίκεντρό του το ερώτημα: πώς ο έρωτας θα επιβιώσει σε μια κοινωνία που όλα φαίνεται να είναι εναντίον του;
Η Δανάη Λιοδάκη, θεατρική συγγραφέας και σκηνοθέτιδα, ερευνήτρια ανθρωπογεωγραφίας στο Πανεπιστήμιο της Λειψίας, είχε την ιδέα του νέου έργου όταν, περνώντας λίγο περισσότερο χρόνο στη Γερμανία, «συνειδητοποίησα ότι εκεί ο πιο συχνός τρόπος να βρίσκουν οι άνθρωποι ένα ερωτικό ταίρι είναι πλέον οι εφαρμογές ερωτικών γνωριμιών. Θα μου πείτε, αυτό το ξέρουμε. Ωστόσο, όταν το βίωσα στην καθημερινότητά μου, με έκανε να αναρωτηθώ πώς αξίζει να μιλήσει κανείς για τον έρωτα σήμερα» μας λέει. «Είναι ένα θέμα που έχει απασχολήσει τόσο την τέχνη, αλλά συχνά δεν βλέπουμε τις κοινωνικές και πολιτικές προεκτάσεις του, με αποτέλεσμα να νιώθουμε πολύ μόνες όταν η ερωτική μας ζωή δεν πάει όπως θα θέλαμε. Ωστόσο, ίσως δεν είναι τόσο ατομικό ζήτημα ο έρωτας. Όλοι και όλες πρέπει να αναμετρηθούμε με παρόμοια προβλήματα, που πηγάζουν από τις κοινωνικές συνθήκες που μας εμποδίζουν να ερωτευτούμε όπως θα θέλαμε».
«Ίσως δεν είναι τόσο ατομικό ζήτημα ο έρωτας. Όλοι και όλες πρέπει να αναμετρηθούμε με παρόμοια προβλήματα, που πηγάζουν από τις κοινωνικές συνθήκες που μας εμποδίζουν να ερωτευτούμε όπως θα θέλαμε».
Μπορεί να φαίνεται αδιανόητο ο έρωτας να τελειώσει, ωστόσο η Δανάη πιστεύει ότι «σήμερα ζούμε σε μια εντελώς αντι-ερωτική εποχή. Βιώνουμε την απομάγευση της ζωής γενικά και των ερωτικών σχέσεων ειδικά. Στο έργο αναφερόμαστε σε πολλές πολιτικές συνθήκες που διαπλέκονται με την αναζήτηση του έρωτα σήμερα, όπως είναι ο ατομισμός, ο καταναλωτισμός, η αβεβαιότητα των πολλαπλών επιλογών. Όλα αυτά δυσκολεύουν τους ανθρώπους να ερωτευτούν βαθιά και να αφεθούν πραγματικά στην ερωτική συνθήκη. Από την άλλη, η απάντηση δεν μπορεί να είναι να γυρίσουμε σε έναν ρομαντισμό μιας προηγούμενης εποχής. Ίσως πρέπει να βρούμε νέους τρόπους να αγαπάμε ο ένας τον άλλον, κοιτάζοντας προς ένα μέλλον πιο συλλογικό».
Ένα κοινό του «Match» με το «Αυτές που δεν προλάβατε» είναι οι μάσκες, που προκύπτουν ως ιδέα από την ίδια την ιστορία. Στο προηγούμενο έργο της, «οι μπαλακλάβες υπογράμμιζαν τη στιγμή που οι τέσσερις ηρωίδες ξεκινάνε την πορεία τους στην παρανομία. Στο “Match”, οι Δεινόσαυροι χρησιμοποιούνται ως σύμβολα μιας αδηφάγας κοινωνικοπολιτικής πραγματικότητας που επιχειρεί να μετατρέψει τα πάντα –ακόμα και τον έρωτα– σε οικονομικό κέρδος. Και στις δύο περιπτώσεις, οι μάσκες χρησιμοποιούνται για πολύ λίγο, σε συγκεκριμένες σκηνές, αλλά μένουν ως εικόνες γιατί συμβολοποιούν κάτι σημαντικό για τη δραματουργία της παράστασης».
Ένα ακόμα επαναλαμβανόμενο μοτίβο στα έργα της είναι η γυναικεία φιλία, ως αντιστάθμισμα των προκλήσεων που αντιμετωπίζουμε μέχρι σήμερα ακόμα και στον λεγόμενο δυτικό κόσμο: «Πιστεύω ότι η γυναικεία φιλία, και ακόμα περισσότερο αυτό που λέμε στα Αγγλικά “sisterhood”, έχει μια μαγική ικανότητα, να φτιάχνει αγκαλιές φροντίδας και προστασίας για τις γυναίκες, τις οποίες χρειάζονται σε όποιο μέρος του κόσμου και αν ζουν. Αυτά που με απασχολούν, σε όλα μου τα έργα ώς τώρα, είναι η ακατανίκητη ανάγκη του ανθρώπου να συλλογικοποιεί τη ζωή του, να γίνεται ομάδα, κοινότητα, ζευγάρι, και ταυτόχρονα οι δυσκολίες και τα εμπόδια που αντιμετωπίζει σε αυτή την προσπάθεια. Σε μια κοινωνία που μας θέλει μόνες εμείς κάνουμε βαθιές αγαπητικές σχέσεις, σε έναν κόσμο που μειώνει τους γυναικείους δεσμούς σε “ψώνια και κουτσομπολιό” εμείς δείχνουμε ότι η γυναικεία φιλία είναι πολύ περισσότερα. Και επειδή ακόμα έχουμε πολλά να αντιμετωπίσουμε, πολλά να κατακτήσουμε, δεν υπάρχει περίπτωση να τα καταφέρουμε αν δεν στηρίξουμε η μία την άλλη».
«Σε μια κοινωνία που μας θέλει μόνες εμείς κάνουμε βαθιές αγαπητικές σχέσεις, σε έναν κόσμο που μειώνει τους γυναικείους δεσμούς σε “ψώνια και κουτσομπολιό” εμείς δείχνουμε ότι η γυναικεία φιλία είναι πολύ περισσότερα».
Ολόκληρο το θεατρικό έργο της Δανάης Λιοδάκη καταπιάνεται με κοινωνικά και πολιτικά θέματα – όπως είναι, σε παλαιότερες παραστάσεις, η μετανάστευση των νέων στο εξωτερικό και η άνοδος του φασισμού στην σύγχρονη εποχή. Η ίδια πιστεύει στη δύναμη του θεάτρου να έχει ουσιαστικό συλλογικό αντίκτυπο. «Σίγουρα το κοινό που θα πάει να δει μια πολιτική παράσταση είναι εν μέρει πεισμένο για το θέμα που αυτή πραγματεύεται» σχολιάζει. «Ωστόσο, αυτό δεν την κάνει λιγότερο χρήσιμη κοινωνικά. Ο θεατής θα δει αποχρώσεις και πλευρές που ίσως να μην είχε σκεφτεί πριν, θα βιώσει σε βάθος θέματα που ώς τότε διαπραγματευόταν λογικά, θα αντικρίσει το συναίσθημά του σε σχέση με τη θεματική που προσεγγίζει η παράσταση. Αυτή η διαδικασία είναι απαραίτητη για να βαθύνει ο πολιτικός διάλογος, ακόμα και ανάμεσα σε μια κοινότητα που εν πολλοίς μπορεί να συμφωνεί. Φυσικά, ο στόχος πρέπει να είναι αυτή η κοινότητα διαρκώς να μεγαλώνει».
Η ερευνητική εμπειρία της από το Πανεπιστήμιο της Λειψίας δεν είναι εκ διαμέτρου αντίθετη από εκείνη στο ελληνικό θέατρο, κάθε άλλο: εμπνέεται και καθοδηγείται από την επιστήμη της και γενικά τη ζωή της σε μια άλλη χώρα. «Οι θεματικές που με απασχολούν στο θέατρο προέρχονται σε μεγάλο βαθμό από την εμπειρία μου στη Γερμανία. Επίσης, ο τρόπος που προσπαθώ να τις προσεγγίσω είναι σε μεγάλο βαθμό επηρεασμένος από την έρευνά μου στις κοινωνικές επιστήμες. Για να γράψω ένα έργο δηλαδή, προσπαθώ να δω τι γράφεται στην κοινωνιολογία, στην ανθρωπολογία, στις πολιτικές επιστήμες, στη φιλοσοφία. Ξεκινάω από την προσωπική εμπειρία, αλλά δεν θέλω να σταματώ εκεί, θέλω να βρίσκω τρόπους το έργο να μιλάει για κοινωνικά ζητήματα που πραγματικά απασχολούν πολύ κόσμο σήμερα. Παράλληλα, βλέποντας πολύ γερμανικό θέατρο, νιώθω πως βρίσκω μια σκηνική ελευθερία που μου αρέσει πολύ και προσπαθώ να την εξελίσσω. Επίσης, η αλήθεια είναι πως μόνο στη Γερμανία μπορώ να συγκεντρωθώ και να γράψω – στην Αθήνα γίνονται πάντα τόσο πολλά!».
«Στο γερμανικό θέατρο, νιώθω πως βρίσκω μια σκηνική ελευθερία που μου αρέσει πολύ και προσπαθώ να την εξελίσσω. Επίσης, η αλήθεια είναι πως μόνο στη Γερμανία μπορώ να συγκεντρωθώ και να γράψω – στην Αθήνα γίνονται πάντα τόσο πολλά!».
Στον τομέα της ανθρωπογεωγραφίας, αυτή την περίοδο ολοκληρώνει ένα ερευνητικό έργο με θέμα την αποανάπτυξη, ένα παγκόσμιο κίνημα που, καθώς αμφισβητεί την οικονομική ανάπτυξη, φαίνεται να πηγαίνει κόντρα στο ρεύμα. Σε αυτό το πλαίσιο, μελετάει ανοιχτά εργαστήρια τόσο στη γερμανική όσο και στην ελληνική περιφέρεια: «Ήταν μια πραγματικά συναρπαστική εμπειρία το να ταξιδέψω σε μικρές αγροτικές κοινότητες και να βρω ανθρώπους που προσπαθούν να κάνουν κάτι συλλογικό, χωρίς να έχουν ως στόχο το κέρδος. Σε αυτή τη μικρή κλίμακα, η αποανάπτυξη εφαρμόζεται ήδη, αφού οι άνθρωποι δρουν χωρίς τον στόχο της οικονομικής μεγέθυνσης, αλλά αντιθέτως ακολουθούν αρχές όπως η φροντίδα, η κοινότητα και η από κοινού διαχείριση κοινών πόρων. Η εφαρμογή αυτής της ιδέας σε μεγάλη κλίμακα έχει ακόμα πολύ δρόμο μπροστά της. Παρόλα αυτά, όταν σκεφτείς την οικολογική καταστροφή που φέρνει η πορεία της διαρκούς οικονομικής ανάπτυξης, φαίνεται πως δεν υπάρχει άλλη επιλογή από μια αποαναπτυξιακή λογική. Τελικά, είναι περισσότερο ουτοπία να πιστεύουμε πως μπορούμε να ζήσουμε για πολύ ακόμα σε αυτόν τον πλανήτη χωρίς να αλλάξει κάτι ριζικά».
Δεδομένου ότι το «Αυτές που δεν προλάβατε» γράφτηκε με αφορμή τις εξελίξεις των τελευταίων χρόνων στις αμβλώσεις στις ΗΠΑ, ποιες ήταν οι πρώτες σου σκέψεις μετά την επανεκλογή του Trump; Η δεύτερη νίκη του εκφράζει μια πολιτική τάση που υπερβαίνει τα αμερικανικά σύνορα;
«Είναι εμφανές ότι η επανεκλογή του Trump δεν αφορά μόνο την Αμερική. Ταυτόχρονα βλέπουμε πολύ μεγάλη άνοδο της ακροδεξιάς σε πολλές χώρες της Ευρώπης – συμπεριλαμβανομένης και της Γερμανίας, που λέγαμε πριν. Σε πολλές χώρες βλέπουμε στοιχεία της alt right ρητορικής και μια συντηρητική αναδίπλωση με πολύ επιθετικά χαρακτηριστικά. Σίγουρα το σκηνικό μοιάζει πνιγηρό και πραγματικά επικίνδυνο, αλλά πιστεύω πως ο φεμινισμός μπορεί να παίξει ένα ρόλο-κλειδί στην ανατροπή αυτής της κατάστασης. Το πώς βέβαια είναι πολύ μεγάλη κουβέντα».
Δείτε το τρέιλερ της παράστασης:
Info
Πέμπτη & Παρασκευή στις 21:00 στο ΠΛΥΦΑ, Κορυτσάς 39, Βοτανικός (10 λεπτά με τα πόδια από το μετρό Κεραμεικού). Διάρκεια Παράστασης: 90 λεπτά χωρίς διάλειμμα. Τιμές εισιτηρίων: 17€ κανονικό, 14€ μειωμένο (φοιτητές, άνω των 65, ατέλειες, άνεργων) , 14€ θέσεις στα πουφ. Προπώληση:
www.ticketservices.gr. Τηλεφωνικές κρατήσεις: 6906215937
Συντελεστές
Κείμενο- Σκηνοθεσία: Δανάη Λιοδάκη. Σκηνικά- Κοστούμια: Νικόλας Κανάβαρης. Μουσική: Γιώργος Χανός. Κινησιολογία: Στάλη Συμεών. Βοηθός Σκηνοθέτη: Λίνα Δημάκη. Σχεδιασμός Φωτισμών: Γιώργος Κασσάκος. Φωτογραφίες Promo: Νίκος Κατσαρός. Σχεδιασμός αφίσας/ Βίντεο: Αντώνης Χρήστου. Σύμβουλος Δραματουργίας: Ανέστης Αζάς. Διεύθυνση Παραγωγής: Κωστής Παναγιωτόπουλος. Επικοινωνία: Χρύσα Ματσαγκάνη. Παραγωγή: Projektor ΑΜΚΕ, ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας, B.p.m. cultural group. Παίζουν: Μαρία Κωνσταντά, Ευσταθία Λαγιόκαπα, Αντώνης Χρήστου. Ακούγεται το τραγούδι του Φοίβου Δεληβοριά «Ο άντρας της ζωής μου»
Η παράσταση πραγματοποιείται με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού
