Εκείνο το αεράκι, το κάπως πιο δροσερό απ’ ό,τι συνήθως, που νιώθουμε στο δέρμα μας ενώ λιώνουμε στην ξαπλώστρα; Είναι ο αέρας της αλλαγής: οι διακοπές μας τελειώνουν, ο Σεπτέμβριος είναι μόνο μερικές ανάσες μακριά. Και εντάξει, αν συνεχιστεί αυτός ο καύσωνας πιθανότατα ο αέρας της αλλαγής θα είναι περισσότερο concept παρά πραγματικότητα – το εφέ όμως παραμένει. Η συνειδητοποίηση ότι το καλοκαίρι τελείωσε σίγουρα μας θλίβει. Τόσες εργατοώρες να πετύχουμε το τέλειο μαύρισμα και τώρα θ’ αρχίσει να ξεφτίζει, vanitas vanitatum. Αν είμαστε όμως απόλυτα ειλικρινείς, νιώθουμε και μια αγαλλίαση, έναν διακριτικό ενθουσιασμό.
Γιατί τι είναι ο Σεπτέμβριος, αν όχι μια ευκαιρία να πατήσουμε το restart σε όλα όσα θέλαμε να πετύχουμε αυτή τη χρονιά αλλά ΠΚΔ (προ καλοκαιρινών διακοπών) ήμασταν εξουθενωμένοι ακόμα και στη σκέψη; Τι είναι ο Σεπτέμβριος αν όχι μια νέα χρονιά; Και αυτή τη νέα χρονιά, σαν έτοιμοι από καιρό, σα θαρραλέοι, ξεκούραστοι και μαυρισμένοι και μόλις ελάχιστα αφυδατωμένοι από τα χθεσινά cocktails, σίγουρα θα πετύχουμε τους στόχους μας, σωστά;
Σύμφωνα με αρκετούς ψυχολόγους και μελέτες, σωστά όντως.
Το φαινόμενο της νέας αρχής
Ο Σεπτέμβριος είναι ο νέος Ιανουάριος. Ολοένα και περισσότερες μελέτες σ’ αυτό καταλήγουν, όσον αφορά τη δυνατότητά μας να βάζουμε στόχους και να τους πετυχαίνουμε. Οχι τυχαία, τον Σεπτέμβριο οι εγγραφές σε προγράμματα απώλειας βάρους αυξάνονται – όπως επίσης και οι διαδικτυακές αναζητήσεις για νέες θέσεις εργασίας, σεμινάρια εκμάθησης ξένων γλωσσών και διάφορα χόμπι. Καθώς τα πρώτα φύλλα κιτρινίζουν και πέφτουν από τα δέντρα, έτσι κι εμείς νιώθουμε έτοιμοι να απαλλαγούμε απ’ όλα όσα μας βαραίνουν, κυριολεκτικά και μεταφορικά, και να αρχίσουμε ένα νέο κύκλο δημιουργίας.
Σύμφωνα με έρευνες ανάλυσης συμπεριφοράς, μας είναι σημαντικά πιο εύκολο να ξεκινήσουμε και να προσαρμοστούμε σε νέες συνήθειες όταν η φύση γύρω μας επίσης αλλάζει. Το λεγόμενο «φαινόμενο της νέας αρχής», ή fresh start effect, υποδηλώνει ότι χρειαζόμαστε φυσικά σημεία μετάβασης σαν σημαδούρες για να χτίσουμε μια νέα συνήθεια γύρω τους (και να μη χαθούμε στα πέλαγα της αναποφασιστικότητας και της αναβολής) και να γίνουμε μια νέα, καλύτερη εκδοχή του εαυτού μας. Ενα τέτοιο φυσικό σημείο μετάβασης είναι σίγουρα η Πρωτοχρονιά, ναι. Οπως επίσης και τα γενέθλιά μας, μια επέτειος ή η αρχή ενός νέου μήνα. Και το φθινόπωρο.
Γιατί ο Σεπτέμβριος είναι η καλύτερη εποχή για resolutions
Τον Σεπτέμβριο ξεκινάνε τα σχολεία. Και ok, οι εποχές που πηγαίναμε εμείς σχολείο σε οποιαδήποτε βαθμίδα μπορεί να έχουν περάσει προ πολλού, όμως η παβλόφια αντίδραση παραμένει: η αίσθηση πως η χρονιά αρχίζει εκ νέου τώρα, και πως φέτος όλα μπορούν να συμβούν. Ειδικά αν έχουμε εξοπλιστεί με αρκετά πανέμορφα τετράδια (που σπάνια θα χρησιμοποιήσουμε, αλλά πάντα θα χαιρόμαστε να τα κοιτάμε, όσο χρονών κι αν φτάσουμε).
Ψυχολόγοι πιστεύουν πως αυτό το (ακούσιο, πλέον) συναίσθημα της επιστροφής στο σχολείο μπορεί να μας κάνει πιο παραγωγικούς και πιο πρόθυμους να επανεφεύρουμε τον εαυτό μας. Ιστορικά, το φθινόπωρο ήταν μια περίοδος σκληρής δουλειάς, μελέτης και προετοιμασίας για τους χειμερινούς μήνες και μπορεί κάλλιστα να υπάρχει σύνδεση στο DNA μας μεταξύ αυτού και της ικανότητάς μας να συγκεντρωνόμαστε και να αντιμετωπίζουμε νέες προκλήσεις.
Και δεν είναι μόνο αυτό. Τον Ιανουάριο, που παραδοσιακά βάζουμε στόχους και παίρνουμε αποφάσεις για τη νέα χρονιά, ο βαθμός δυσκολίας είναι σημαντικά μεγαλύτερος. Ακόμα κι αν αφήσουμε στην άκρη το hangover των γιορτών, έχουμε ήδη περάσει ολόκληρο χειμώνα και μήνες στο γραφείο κυνηγώντας deadlines: η ενέργειά μας είναι στο ναδίρ και η διάθεσή μας δεν είναι και στα καλύτερά της, ειδικά αν πάσχουμε από εποχική κατάθλιψη. Αντίθετα, τον Σεπτέμβριο είμαστε συνήθως σε καλύτερο mood.
Κάτι η ηλιοφάνεια και οι μεγαλύτερες μέρες, κάτι το αλάτι στο δέρμα και οι συνέπειες των καλοκαιρινών φλερτ, συγγνώμη, διακοπών, όλα αυτά μαζί βοηθούν τον εγκέφαλό μας να παράγει περισσότερη σεροτονίνη. Και έχει αποδειχθεί κλινικά ότι ο καλύτερος τρόπος να πετύχουμε τους στόχους μας είναι ξεκινώντας από ένα θετικό mindset.
Αντί λοιπόν να αναβάλλουμε όλα εκείνα που θέλουμε να πετύχουμε ή να αλλάξουμε πάνω μας μέχρι τα πυροτεχνήματα της Πρωτοχρονιάς του 2024, μια καλύτερη ιδέα θα ήταν να ξεκινήσουμε τώρα, πριν σηκωθούμε από την ξαπλώστρα.
4 τρόποι να κρατήσουν περισσότερο τα φθινοπωρινά resolutions
Ή πώς να μην καταρρεύσει η ιδέα του νέου, βελτιωμένου εαυτού μας σαν πύργος από άμμο όταν γυρίσουμε από τις διακοπές και επιστρέψουμε στη μουντή καθημερινότητα.
1. Τα γραπτά μένουν
Οσο ποιητικό κι αν ακούγεται να απαγγείλουμε τους στόχους μας με θέα το Αιγαίο, οι πιθανότητες να τους πετύχουμε μειώνονται δραστικά όταν η μόνη μας θέα θα είναι ο υπολογιστής μας ή η κίνηση στο δρόμο για το γραφείο. Εκτός κι αν οι στόχοι μας ζουν και κάπου αλλού, έξω απ’ το κεφάλι μας. Π.χ. σε μια σειρά από post-it γύρω από τον υπολογιστή ή σ’ ένα από τα πανέμορφα τετράδια που λέγαμε παραπάνω. Ή, ακόμα καλύτερα, σε ένα tracker app στο κινητό μας που θα μας στέλνει ειδοποιήσεις ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
2. Ζητούνται συμμαθητές
Ενα από τα πιο χαρμόσυνα συμβάντα της νέας σχολικής χρονιάς ήταν το οτι ξαναβλέπαμε τους φίλους μας. Με τη σωστή παρέα, ακόμα και τα πιο βαρετά μαθήματα περνούσαν νεράκι. Flash forward στο σήμερα: εκείνη η συνδρομή στο γυμναστήριο που υποσχεθήκαμε να ξεκινήσουμε, θα πάει λιγότερο χαμένη αν πηγαίνουμε παρέα με φίλους. Το χόμπι ή η ξένη γλώσσα που αποφασίσαμε επιτέλους να μάθουμε θα μας φανεί λιγότερο αγγαρεία αν δεν το κάνουμε μόνοι μας. Και αν δουλεύουμε από το σπίτι, κάποιος που θα είναι online τις ίδιες ώρες και θα μπορούμε να ενθαρρύνουμε ο ένας τον άλλο να μην τα παρατήσει, μπορεί να κάνει όλη τη διαφορά. Γιατί την επόμενη φορά που θα μας ρουφήξει ο καναπές και δεν θα θέλουμε να σηκωθούμε, θα ξέρουμε ότι δεν απογοητεύουμε μόνο τον εαυτό μας (συνηθισμένα τα βουνά), αλλά και κάποιον άλλο, κάποιον που πιθανότατα συμπαθούμε πραγματικά.
3. Καθαρό σπίτι = καθαρό μυαλό
Μας τα ’λεγε η μητέρα μας χρόνια τώρα, και η Marie Kondo πιο πρόσφατα, αλλά ποιος τις άκουγε; Οποιαδήποτε κι αν είναι τα resolutions μας για τη νέα χρονιά που ξεκινάει από Σεπτέμβρη, θα μας είναι απείρως ευκολότερο να τα τηρήσουμε αν δεν νιώθουμε χαωμένοι και δεν χρειάζεται να ξεθάψουμε ως άλλοι αρχαιολόγοι τα ρούχα για τη yoga ανάμεσα σε στοίβες από άπλυτα. Εχοντας μια ντουλάπα που ανταποκρίνεται στις ανάγκες μας τώρα, και όχι στις ανάγκες μας όταν πηγαίναμε π.χ. για clubbing κάθε βράδυ στα 20 μας, είναι ένα πρώτο βήμα. Και μια καθαρή κουζίνα όπου το blender δεν κρύβεται πίσω από μισο-άδειες σακούλες delivery θα κάνει πιο πιθανό να θυμηθούμε να φτιάξουμε εκείνο το smoothie με αντιοξειδωτικά για πρωινό.
4. Η μέθοδος 80/20
Η μέθοδος 80/20 είναι μια διαιτητική προσέγγιση κατά την οποία επιλέγουμε υγιεινές τροφές το 80% του χρόνου (ή π.χ. τις 6 μέρες της εβδομάδας) και το υπόλοιπο 20% τρώμε ό,τι junk θέλουμε χωρίς τύψεις. Η λογική είναι ότι οι περιστασιακές παρασπονδίες μάς κάνουν περισσότερο καλό ψυχολογικά απ’ ό,τι κακό θερμιδικά: δεν νιώθουμε την πίεση ότι πρέπει να είμαστε τέλειοι όλη την ώρα και πως αν παραστρατήσουμε μία φορά καλύτερα να τα παρατήσουμε όλα γιατί, να, αποτύχαμε. Δεν ξέρω αν έγινα σαφής, αλλά δεν μιλάω (μόνο) για δίαιτες. Με κάθε καινούρια συνήθεια και κάθε resolution, μεγαλεπήβολο ή μη, θα υπάρχουν και μέρες που δεν θα έχουμε το κουράγιο ή την όρεξη ν’ ασχοληθούμε. Μέρες που θα κερδίσει ο καναπές. Αυτό δεν σημαίνει πως αποτύχαμε. Αρκεί να φροντίσουμε, το 80% του χρόνου έστω, να συνεχίσουμε να προσπαθούμε.
