Όταν η «Σοφία»* γνωρίστηκε με τον κακοποιητικό σύντροφό της, ήταν ένας έρωτας κεραυνοβόλος, κινηματογραφικός, πολύ ωραίος για να είναι αληθινός. Η σχέση εξελίχθηκε πολύ γρήγορα σε μια αληθινή κόλαση, σε ένα σκοτσέζικο ντους ανάμεσα στην τρυφερότητα και την αγάπη από τη μία, τη βία και την κακοποίηση από την άλλη. Χρειάστηκε να περάσουν δέκα χρόνια και να αποκτήσουν μαζί δύο παιδιά προτού η Σοφία καταφέρει να ξεφύγει και ακόμα τρία χρόνια για να αναρρώσει από το μετατραυματικό στρες. Τη γνωρίσαμε μέσω της δικηγόρου της, η οποία βοηθάει πολλές ακόμα γυναίκες να δραπετεύσουν από βίαιες σχέσεις. Γιατί ένα θύμα κακοποίησης δεν έχει ανάγκη μόνο από ψυχολογική, αλλά και από νομική υποστήριξη.
«Αυτό τον άνθρωπο τον γνώρισα το 2006 στο χώρο της δουλειάς μου. Ήταν κεραυνοβόλος έρωτας. Τότε ήμουν περίπου 30 χρονών και δεν γνώριζα ότι οι κακοποιητικές σχέσεις έχουν ένα κοινό μοτίβο: στην αρχή είναι συνήθως γεμάτες πάθος, σφοδρές. Ο κακοποιητής σου σε βομβαρδίζει πολύ γρήγορα με τρελά λόγια όπως “είσαι η γυναίκα της ζωής μου”, “θέλω να κάνουμε οικογένεια κ.λπ.”. Αυτές οι σχέσεις είναι πολύ ωραίες για να είναι αληθινές.
»Από την αρχή υπήρχαν σημάδια τα οποία εγώ παράβλεπα. Παραδείγματος χάρη, απειλές όπως “αν δεν είσαι αυτό που θέλω, εγώ θα πάω με άλλες δέκα”. Υπήρχε η χειροδικία, μικρή στην αρχή, την οποία εγώ αποδέχτηκα. Και μετά αυτός μού ζήτησε παιδί. Με τούμπαρε συναισθηματικά, νόμιζα ότι με αγαπάει.
»Στη διάρκεια της εγκυμοσύνης μου υπήρξε μια περίοδος μέλιτος. Αλλά μετά, ξεκίνησε μια βία… Όταν το παιδί ήταν βρέφος, έφαγα πάρα πολύ ξύλο. Αυτός έβλεπε ασυνείδητα να χτυπάει τη μητέρα του στο πρόσωπό μου, είχε τέτοια θέματα! Όταν ήταν εκνευρισμένος, επειδή ας πούμε δούλευε μέχρι αργά κι εγώ τον είχα πάρει τηλέφωνο για να γυρίσει σπίτι, με κοπάναγε στον τοίχο, με χτυπούσε στο πίσω μέρος του κεφαλιού για να μην αφήνει σημάδια. Με ταπείνωσε. Ήταν σαν να μου λέει, δεν πρόκειται να κάνω αυτό που θες, εσύ θα κάνεις αυτό που θέλω εγώ. Πώς είναι να έχεις ένα άγριο άλογο και να το εξημερώνεις; Αυτή ήταν η μέθοδος που είχε. Εγώ ήμουν σαν να μην υπήρχα, ήμουν σε ένα “trance” και έλεγα, Θεέ μου, δεν πρέπει να πω τίποτα, δεν πρέπει να ζητάω τίποτα, πρέπει να ησυχάσω και να δω πώς θα ξεφύγω.
«Πώς είναι να έχεις ένα άγριο άλογο και να το εξημερώνεις; Αυτή ήταν η μέθοδος που είχε».
»Σκέφτηκα να κάνω δεύτερο παιδί, όχι γιατί η οικογένειά μου ήταν αγαπημένη και καλή αλλά, δυστυχώς, για να έχει ένα αδερφάκι το πρώτο μου παιδί, σε περίπτωση που μου συνέβαινε κάτι. Φοβόμουν ακόμα και για τη ζωή μου.
»Μια φορά, σε ένα πολύ μεγάλο ξυλοκόπημα, πονούσα πάρα πολύ και κάλεσα το 100. Ήρθαν δύο αστυνομικοί στο σπίτι και έδωσα κατάθεση. Είδαν τα παιδιά – τότε είχα γεννήσει και το δεύτερο – και μου είπαν, γιατί δεν τα βρίσκετε με τον σύντροφό σας; Δεν ήξεραν να μου πουν, σήκω φύγε, η βία θα αυξηθεί, είναι επικίνδυνος. Τότε δεν είχα σημάδια πάνω μου, γιατί με χτυπούσε σε σημεία όπου δεν φαινόταν τίποτα.
Δόκτωρ Τζέκιλ και Κύριος Χάιντ
»Οι κακοποιητές έχουν δύο πρόσωπα. Ένα τρυφερό, στοργικό, υπέροχο, που σε κάνει να νομίζεις ότι βρήκες τον άντρα των ονείρων σου. Και ένα άλλο, κακοποιητικό, σχεδόν διαβολικό. Η συμπεριφορά του δικού μου κακοποιητή είχε τεράστιες διακυμάνσεις. Με κρατούσε στη σχέση με τρυφερότητα και στοργή – ακόμα και η σεξουαλική του συμπεριφορά δεν είχε βία – μέχρι να έρθει η ώρα να με κακοποιήσει ξανά. Οι κακοποιητές σε εγκλωβίζουν σε έναν τοξικό, γλυκόπικρο κύκλο. Σε ντοπάρουν με χαρά, αγάπη και μετά σου το παίρνουν αυτό και σε ρίχνουν στα Τάρταρα. Αυτές οι μεταπτώσεις προκαλούν τέτοια χημική ανισορροπία στον εγκέφαλό σου, που μπορεί να σου δημιουργήσουν τεράστια σωματικά και πνευματικά προβλήματα. Ακόμα και μετά τον χωρισμό, θέλεις χρόνια να συνέλθεις. Εμένα μού πήρε περίπου τρία χρόνια να συνέλθω από το μετατραυματικό στρες. Η βία συνεχίζεται μέσα στο κορμί σου και αφού φύγει αυτός.
«Οι κακοποιητές σε εγκλωβίζουν σε έναν τοξικό, γλυκόπικρο κύκλο. Σε ντοπάρουν με χαρά, αγάπη και μετά σου το παίρνουν αυτό και σε ρίχνουν στα Τάρταρα».
»Δεν ήθελε να εργάζομαι, ούτε εκείνος ούτε η οικογένειά του. Η οικογένεια του δράστη παίζει τεράστιο ρόλο. Διότι όλοι αυτοί οι άντρες – αν μιλήσουμε μόνο για άντρες, γιατί υπάρχουν και κακοποιητικές γυναίκες – είναι μεγαλωμένοι με έναν τρόπο ναρκισσιστικό, μισογυνιστικό. Οι επιστήμονες που ασχολούνται με την έμφυλη βία λένε ότι κανένας δεν γεννιέται κακοποιητής. Η βία υποθάλπεται και προτείνεται ως τρόπος επίλυσης των διαφορών ή, αν θέλεις, επιβολής εξουσίας, μέσα από το σπίτι. Ένα κορίτσι μπορεί επίσης να έχει μεγαλώσει έτσι ώστε να ανέχεται κακοποιητικές συμπεριφορές. Δηλαδή αν εγώ μείνω σε μια κακοποιητική σχέση το παιδί μου μαθαίνει ότι έτσι είναι οι σχέσεις των δύο φύλων.
»Χωρίσαμε όταν κατάλαβα ότι αυτός όχι μόνο με χτυπάει, αλλά με εξαπατάει κι από πάνω, με άλλη γυναίκα. Πραγματικά, την ευγνωμονώ, γιατί με έσωσε. Η απιστία μού προκάλεσε τεράστιο θυμό, τεράστιο αίσθημα αδικίας, γιατί είχα αφιερώσει όλη μου τη ζωή σε εκείνον. Όταν έμαθα για αυτήν, εκείνος άφησε τα κλειδιά και έφυγε από το σπίτι.
Η σημασία της νομικής υποστήριξης
»Μετά γνώρισα έναν άνθρωπο που με βοήθησε πολύ, μου έδειξε αγάπη. Δεν μείναμε μαζί, αλλά δεν έχει σημασία, είμαστε πολύ καλοί φίλοι. Μόλις το έμαθε εκείνος έκανε τα πάντα για να γυρίσει πίσω, το οποίο είναι εντελώς εφηβικό. Φυσικά και δεν ενέδωσα, αν και δυο-τρεις φορές κατόρθωσε να μπει στο σπίτι. Ήμουν πολύ τυχερή γιατί το διάστημα 2016-2019 βρισκόταν μακριά, ήταν μεταξύ Θεσσαλονίκης και Πάτρας, οπότε μού άφησε χώρο στην Αθήνα να ηρεμήσω. Αυτό με έκανε να προχωρήσω πολύ γρήγορα με την αποτοξίνωση και τη θεραπεία. Όταν επέστρεψε μόνιμα στην Αθήνα, επανήλθαν όλα τα ψυχολογικά συμπτώματα που είχα.
«Το 2015, που έφαγα πολύ ξύλο, όταν δεν μπορούσα να βγω για είκοσι μέρες από το σπίτι, είχα πάει σε ιατροδικαστή».
»Ζω στο δικό του σπίτι, γιατί δεν έχω δικό μου. Όταν επέστρεψε προσπάθησε να με διώξει και να μη δίνει διατροφή. Έτσι γνωρίστηκα με τη δικηγόρο μου, τη Μίνα Καούνη και το δικηγορικό γραφείο της, που είναι πολύ κοντά στις γυναίκες. Ζήτησα νομική βοήθεια και με βοήθησαν πάρα πολύ. Το 2015, που έφαγα πολύ ξύλο, όταν δεν μπορούσα να βγω για είκοσι μέρες από το σπίτι, είχα πάει σε ιατροδικαστή. Έχω δύο ιατροδικαστικές εκθέσεις και εκείνος φοβάται πάρα πολύ τα δικαστήρια. Σου λέει, τώρα θα μαυρίσει το ποινικό μητρώο μου! Πρέπει λοιπόν οι γυναίκες όσο μπορούν να καταγγέλλουν και, αν έχουν σημάδια, να πηγαίνουν σε ιατροδικαστή για να τα καταγράφει και μετά ο άλλος να μην μπορεί να κάνει τίποτα.
Τα «καμπανάκια» μιας κακοποιητικής σχέσης
»Δεν έχω συγγενείς να με υποστηρίξουν δυστυχώς. Έχασα τη μητέρα μου μικρή, από καρκίνο, και ο πατέρας μου έχει κάνει άλλη οικογένεια και είναι πάντα απών. Αλλά έχω πάρα πολύ καλούς φίλους. Επίσης είχα έναν καταπληκτικό θεραπευτή. Όταν κάποια στιγμή δεν άντεχα οικονομικά και σταμάτησα να πηγαίνω σε αυτόν, άρχισα να μπαίνω σε διαδικτυακά φόρουμ από την Αμερική, όπου οι γυναίκες λέμε τις εμπειρίες μας, στηρίζουμε η μία την άλλη, ανταλλάσσουμε συμβουλές, κάνουμε συνεδρίες online. Στην Ελλάδα δεν υπάρχει ακόμα τέτοιο φόρουμ.
»Ό,τι και να πω σε μια γυναίκα που βρίσκεται ήδη μέσα στον τοξικό κύκλο μιας κακοποιητικής σχέσης, πρέπει εκείνη να “ξυπνήσει”, να είναι έτοιμη να φύγει και να το κάνει όταν δεν κινδυνεύει. Να φύγει κρυφά, γιατί όταν μια γυναίκα λέει σε έναν πολύ κακοποιητικό άντρα ότι φεύγει, αυτός μπορεί να τη σκοτώσει.
«Ό,τι και να πω σε μια γυναίκα που βρίσκεται ήδη μέσα στον τοξικό κύκλο μιας κακοποιητικής σχέσης, πρέπει να είναι έτοιμη να φύγει. Και να φύγει κρυφά, γιατί όταν μια γυναίκα λέει σε έναν πολύ κακοποιητικό άντρα ότι φεύγει, αυτός μπορεί να τη σκοτώσει».
»Μπορώ όμως να συμβουλεύσω τα νέα κορίτσια να προσέξουν τα σημάδια ότι ένας άντρας είναι κακοποιητής: Πρώτον δεν είναι φυσιολογικό μια σχέση να εξελιχθεί πολύ γρήγορα – π.χ., να έρθει η συγκατοίκηση αμέσως. Δεύτερον να παρατηρήσουν τη συμπεριφορά του: Πώς συμπεριφέρεται στην οικογένειά του; Πώς συμπεριφέρεται στους άλλους; Τι ιδέα έχει για τον εαυτό του; Οι κακοποιητές είναι συνήθως πάρα πολύ εγωιστές και αλαζόνες ή πολύ γοητευτικοί και πετυχημένοι στην επιφάνεια. Έχουν επίσης μεγάλη κτητικότητα και ζήλια. Τέλος, η βία έχει πάντοτε αυξητική τάση. Δεν πρόκειται ποτέ να σταματήσει. Πάντα θα πηγαίνει προς το χειρότερο. Αν ξεκινήσει με ένα χαστούκι, θα συνεχιστεί με μία μπουνιά, με κλωτσιές, με απόπειρα στραγγαλισμού, μπορεί να οδηγήσει μέχρι τον φόνο. Αυτό πρέπει να το ξέρουν όλες οι γυναίκες».
Info
Διαβάστε εδώ πώς λειτουργεί ένα εκτεταμένο δίκτυο δομών κατά της βίας των γυναικών, που αποτελείται από 40 συμβουλευτικά κέντρα σε όλη την Ελλάδα, 19 ξενώνες φιλοξενίας και μια 24ωρη τηλεφωνική Γραμμή SOS (15900).
*Τα ονόματα έχουν αλλαχθεί για την προστασία των προσωπικών στοιχείων όλων των εμπλεκόμενων.
Περισσότερες αληθινές ιστορίες κακοποίησης από το marieclaire.gr:
Η «Μαρία», μητέρα τριών κοριτσιών, σχεδόν εξαναγκάστηκε από τον κακοποιητικό σύντροφό της να κάνει έκτρωση στους 6,5 μήνες της εγκυμοσύνης της, με κίνδυνο ακόμα και τη ζωή της, επειδή θα έκανε ξανά κορίτσι, διαψεύδοντας την προσδοκία του για έναν «αρσενικό διάδοχο». Σύζυγος ενός «επιφανού και αξιοθαύμαστου στους τρίτους άντρα» όπως τον περιγράφει, κατάφερε μετά από πάνω από μία δεκαετία να δραπετεύσει με τα παιδιά της και, ουσιαστικά, να αναγεννηθεί. Διαβάστε την αληθινή ιστορία της εδώ.
Η «Ελένη» ένιωθε ότι ο κακοποιητικός σύντροφός της ήταν όλη της η ζωή, μέχρι που εκείνος παραλίγο να την πνίξει, ένα βράδυ, σε ένα ξενοδοχείο στη μέση του πουθενά. Τότε έγινε το «κλικ» μέσα της που την κινητοποίησε να δραπετεύσει. Σήμερα προσπαθεί να επουλώσει τις ψυχικές πληγές της και έχει ξεκινήσει μια νέα, υγιή σχέση – μάλιστα για πρώτη φορά στη ζωή της πήρε την απόφαση να συγκατοικήσει με το σύντροφό της. Διαβάστε την αληθινή ιστορία της εδώ.
Η «Κατερίνα» υπέμενε το ξυλοφόρτωμα από τον σύζυγό της κυριολεκτικά για ώρες, με τα δύο παιδιά της να γίνονται μάρτυρες τέτοιων περιστατικών. Κυριευμένη από ντροπή, κρυβόταν μέσα στο σπίτι της για να «μη δουν οι γείτονες» το παραμορφωμένο από τα χτυπήματα πρόσωπό της. Αφού είχε καταφέρει να χωρίσει, συνέβη η γυναικοκτονία της Ντόρας στη Ρόδο. Ο γιος της Κατερίνας τρομοκρατήθηκε μέχρι να βεβαιωθεί ότι το θύμα δεν ήταν η μητέρα του. Εδώ και έναν χρόνο προσπαθεί να ξαναχτίσει τη ζωή της, με την υποστήριξη των γονιών, των αδερφών της αλλά και του Συμβουλευτικού Κέντρου Ρόδου. Διαβάστε την αληθινή ιστορία της εδώ.