Μερικές φορές οι πίνακες δρομολογίων στις αποβάθρες του μετρό είναι σαν τις απαντήσεις που δίνουμε στα παιδιά μας όταν μας ρωτούν στη διάρκεια ενός μεγάλου ταξιδιού αν «φτάνουμε». «Σε λίγο» τα διαβεβαιώνουμε, ενώ εννοούμε τουλάχιστον μισή ώρα ακόμα, γιατί ξέρουμε ότι αν ήμασταν απόλυτα ειλικρινείς -ή έστω ακριβείς- θα αντιμετωπίζαμε γκρίνια ή ακόμα και ξεσπάσματα θυμού.
Εξίσου σχετικά ήταν και τα «5 λεπτά» αναμονής μέχρι να φτάσει ο επόμενος συρμός στη διάρκεια αυτής της εργάσιμης μέρας σε ώρα αιχμής. Καθόλου αναπάντεχα, όταν επιτέλους ήρθε ήταν πιο γεμάτος και από την κονσέρβα με ντολμαδάκια που ανοίγουμε στα σαρακοστιανά πικνίκ. Φυσικά δεν ήταν κλιματιζόμενος – δεν φαίνεται να έχει καμία σημασία που φέτος διανύουμε ένα καλοκαίρι ατελείωτου καύσωνα.
Ανήκω στην εκλεκτή κάστα των ανθρώπων που πάνε στη δουλειά με το αυτοκίνητό τους, οπότε δεν χρειάζεται να χρησιμοποιώ καθημερινά τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Κάθε φορά όμως που το κάνω αισθάνομαι ότι οι συνθήκες επιδεινώνονται όλο και περισσότερο. Αν και ανέκαθεν οι μετακινήσεις με τα ΜΜΜ ήταν γεμάτες με προκλήσεις – διαφορετικές ανά εποχή και φάση ζωής.
Ανήκω στην εκλεκτή κάστα των ανθρώπων που πάνε στη δουλειά με το αυτοκίνητό τους, οπότε δεν χρειάζεται να χρησιμοποιώ καθημερινά τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Κάθε φορά όμως που το κάνω αισθάνομαι ότι οι συνθήκες επιδεινώνονται όλο και περισσότερο.
Για παράδειγμα, σίγουρα ότι δεν είμαι η μοναδική που ως ανήλικο κορίτσι, ή νέα γυναίκα, έχει βρεθεί σε κάποιο ασφυκτικά γεμάτο βαγόνι μετρό ή λεωφορείο με ξένα αντρικά χέρια δήθεν τυχαία ακουμπισμένα, έως και γραπωμένα, όχι στη χειρολαβή αλλά σε διάφορα σημεία του σώματός της αλλά, επηρεασμένη από στερεότυπα και βαρίδια παλαιότερων εποχών, αντί να αντιδράσει δεόντως ένιωσε ντροπή (Μήπως είναι ιδέα μου; Μήπως είμαι υπερβολική; Μήπως αυτό που φοράω είναι πολύ προκλητικό;).
Στη διάρκεια της εγκυμοσύνης μου όποτε δεν έβρισκα θέση έπιανα τον εαυτό μου να κοιτάει σχεδόν παρακλητικά τους καθιστούς συνεπιβάτες μου, τουρλώνοντας την κοιλιά μου για να το καταστήσω όσο το δυνατόν πιο σαφές ότι δεν είχα παραφάει. Μερικές φορές είχε αποτέλεσμα, όχι πάντα.
Πιστεύω επίσης ότι θα έπρεπε να υπάρχει έστω ένας κανόνας σεβασμού προς τις γυναίκες σε έμμηνο ρύση, που μπορεί να υποφέρουμε από κράμπες, πόνο, ζαλάδες, εξάντληση -και άλλα συμπτώματα για τα οποία διστάζαμε μέχρι πριν από λίγα χρόνια να μιλήσουμε ανοιχτά- και να χρειαζόμαστε εναγωνίως ένα ελεύθερο κάθισμα.
Διαχρονικά στα ΜΜΜ, ζω το λεγόμενο manspreading, με συνεπιβάτες που ανοίγουν τα πόδια τους σαν να προσπαθούν να αερίσουν όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά το γενετικό υλικό που φιλοδοξούν να μεταβιβάσουν στους απογόνους τους, αδιαφορώντας πλήρως για τα τετραγωνικά εκατοστά που τους αναλογούν.
Διαχρονικά στα ΜΜΜ, ζω το λεγόμενο manspreading, με συνεπιβάτες που ανοίγουν τα πόδια τους σαν να προσπαθούν να αερίσουν όσο το δυνατόν πιο αποτελεσματικά το γενετικό υλικό που φιλοδοξούν να μεταβιβάσουν στους απογόνους τους, αδιαφορώντας πλήρως για τα τετραγωνικά εκατοστά που τους αναλογούν.
Δεν είναι όλες οι προκλήσεις έμφυλες, βέβαια. Κάποιες τις βιώνουμε όλοι, ανεξαρτήτως φύλου και ηλικίας. Ειδικά αυτή την περίοδο, που οι υψηλές θερμοκρασίες σε συνδυασμό με την κορύφωση του τουρισμού κάνουν τις μετακινήσεις με μετρό και λεωφορεία ανυπόφορες, καθώς η συχνότητα των δρομολογίων δεν ανταποκρίνεται στον όγκο των επιβατών και ο κλιματισμός μοιάζει με είδος πολυτελείας.
Όταν η ανεπαρκής οργάνωση, ο παλαιολιθικός εξοπλισμός και ενδεχομένως η υποστελέχωση σε τομείς συνδυάζεται με ατομικές παθογένειες, όπως η αγένεια, η απουσία προσωπικής υγιεινής, η έλλειψη σεβασμού προς τους κοινόχρηστους χώρους αλλά και η τοξική αρρενωπότητα, τα ασφυκτικά γεμάτα οχήματα που βράζουν και ζέχνουν γίνονται ο κανόνας, όχι η εξαίρεση, και τα μέσα μαζικής μεταφοράς στα οποία πολλοί βασίζονται για τις μετακινήσεις τους –και, ιδανικά, σε μια πιο «πράσινη» πόλη με λιγότερα αυτοκίνητα θα βασιζόμασταν όλοι– εξελίσσονται σε κίνδυνο για τη δημόσια υγεία.
