Η Agnes Tirop καταγόταν από μια φτωχή οικογένεια από το χωριό Nandi της Μεγάλης Ρηξιγενούς Κοιλάδας στην Αφρική. Μόλις στα έντεκα χρόνια της, έτρεχε με την ταχύτητα ενός αθλητή με διπλάσια ηλικία από εκείνη. Άρχισε προπόνηση ήδη από το δημοτικό, ξυπόλυτη.
Η πρώτη διάκριση ήρθε στα δεκαπέντε της, σε έναν εθνικό αγώνα. Τα επόμενα χρόνια, στις εθνικές διακρίσεις προστέθηκαν και διεθνείς, όπως στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα της Κίνας, το 2015, όπου έγινε η νεότερη νικήτρια μέσα στα τελευταία τριάντα χρόνια. Το 2021, όταν ταξίδεψε στη Γερμανία να αγωνιστεί μαζί με μια ομάδα Κενυάτων αθλητών, κατατασσόταν πλέον ανάμεσα στους κορυφαίους δρομείς της πατρίδας της.
Σε απόσταση δύο ωρών από το Nandi βρίσκεται μια μικρή πόλη, η Iten, που θεωρείται παγκόσμια πρωτεύουσα του τρεξίματος, καθώς προσφέρει διαδρομές σε μεγάλο υψόμετρο ιδανικές για προπόνηση και χτίσιμο εξαιρετικής φυσικής κατάστασης. Πολλοί σπουδαίοι μαραθωνοδρόμοι της Κένυας έχουν ξεκινήσει την καριέρα τους από εκεί.
Η Agnes Tirop καταγόταν από μια φτωχή οικογένεια από το χωριό Nandi της Μεγάλης Ρηξιγενούς Κοιλάδας στην Αφρική. Μόλις στα έντεκα χρόνια της, έτρεχε με την ταχύτητα ενός αθλητή με διπλάσια ηλικία από εκείνη. Άρχισε προπόνηση ήδη από το δημοτικό, ξυπόλυτη.
Στην Iten είχε μετακομίσει και η Tirop μαζί με τον προπονητή, ατζέντη και αργότερα σύζυγό της, Ibrahim Rotich, έναν άντρα δεκαπέντε χρόνια μεγαλύτερό της, αφού το νέο κορίτσι εγκατέλειψε το λύκειο, παρά τις αντιρρήσεις των γονιών της.
Σύμφωνα με μαρτυρίες φίλων της αθλήτριας, ο Ibrahim Rotich ήθελε να ελέγχει τα πάντα στη ζωή της γυναίκας του. Όταν μάλιστα η Tirop έμεινε έγκυος, την εξανάγκασε σε άμβλωση.
Ενώ η Tirop ετοιμαζόταν να αναχωρήσει για τον αγώνα στη Γερμανία, εξομολογήθηκε στα αδέρφια της ότι ήθελε να χωρίσει από τον Rotich, γιατί όποτε έλειπε σε ταξίδι, ο άντρας της ξόδευε τα δικά της χρήματα στα μπαρ. Της έκανε, επίσης, σκηνές ζηλοτυπίας γιατί πίστευε ότι είχε εξωσυζυγική σχέση με έναν παιδικό φίλο της και πλέον ολυμπιακό αθλητή. Τους είπε, ακόμα, ότι ο σύζυγός της την είχε χτυπήσει και την είχε απειλήσει ότι αν τον εγκατέλειπε, θα έκαιγε το σπίτι τους. Ένα μεγάλο αγκάθι στη σχέση τους, όπως γράφει ένα νέο, ενδιαφέρον ρεπορτάζ του New Yorker, ήταν ότι εκείνη κέρδιζε περισσότερα χρήματα από τον άντρα της, ήταν ο «κουβαλητής» του σπιτιού, κάτι που δεν επέτρεπε η πατριαρχική κοινωνία τους.
Σύμφωνα με μαρτυρίες φίλων της αθλήτριας, ο Ibrahim Rotich ήθελε να ελέγχει τα πάντα στη ζωή της γυναίκας του. Όταν μάλιστα η Tirop έμεινε έγκυος, την εξανάγκασε σε άμβλωση.
Αμέσως μετά τον αγώνα στη Γερμανία, η Tirop έκανε μια προσπάθεια συμφιλίωσης με το σύζυγό της. Βρέθηκε νεκρή, μαχαιρωμένη και ξυλοκοπημένη μέχρι θανάτου, στη συζυγική κατοικία, σε ηλικία μόλις 26 ετών. Ο Rotich είχε εξαφανιστεί, αφήνοντας ένα σημείωμα ομολογίας του εγκλήματος, όπου δικαιολογούσε τον εαυτό του γράφοντας ότι η σχέση τους ήταν «γεμάτη καβγάδες». Συνελήφθη την επόμενη μέρα.
Μετά το θάνατο της Tirop, οι φίλες της δημιούργησαν μια οργάνωση, την Tirop’s Angels, με στόχο να ευαισθητοποιήσουν για την έμφυλη βία στην Iten. «Θέλουμε να δούμε μια αλλαγή σε αυτή τη χώρα, ειδικά στις δικές μας κοινότητες» λένε σήμερα. Είναι χαρακτηριστικό ότι σύμφωνα με δημοσκόπηση στην Κένυα, μία στις τρεις γυναίκες της χώρας έχει πέσει θύμα έμφυλης βίας. Φαινόμενα όπως οι εγκυμοσύνες ανηλίκων και οι γάμοι πολύ νέων κοριτσιών παραμένουν συνηθισμένα, ενώ από τη στιγμή που μια γυναίκα παντρεύεται, η περιουσία και η εξουσία του νοικοκυριού περνούν, παραδοσιακά, στα χέρια του συζύγου. Οι αθλήτριες δεν αποτελούν εξαίρεση, καθώς πολλοί άντρες σπεύδουν να τις αντιμετωπίσουν σαν τις κότες με τα χρυσά αβγά και να τις εκμεταλλευτούν, σύμφωνα με το New Yorker.
Βρέθηκε νεκρή, μαχαιρωμένη και ξυλοκοπημένη μέχρι θανάτου, στη συζυγική κατοικία, σε ηλικία μόλις 26 ετών. Ο Rotich είχε εξαφανιστεί, αφήνοντας ένα σημείωμα ομολογίας του εγκλήματος
Την ίδια περίπου περίοδο με τη δολοφονία της Tirop, βρέθηκε νεκρή μία ακόμα σπουδαία αθλήτρια, η Damaris Mutua. Όπως η Tirop, είχε αρχίσει να προπονείται στο τρέξιμο ήδη από το δημοτικό σχολείο και πέρασε τα επόμενα χρόνια συγκεντρώνοντας μετάλλια σε εθνικούς και διεθνείς αγώνες, φτάνοντας μέχρι τους Ολυμπιακούς Αγώνες Νέων της Σιγκαπούρης. Και σαν την Tirop, είχε μετακομίσει στην πόλη Iten για να προπονείται.
Η Mutua ήταν παντρεμένη και μαζί με τον άντρα της, τον Felix Mwendwa Ngila, ο οποίος εργαζόταν σε υπηρεσίες σεκιούριτι στο Κατάρ, είχε έναν γιο επτά ετών. Παράλληλα διατηρούσε σχέση με έναν Αιθίοπα δρομέα, τον Eskinder Hailemaryam Folie, ο οποίος μάλιστα είχε αναλάβει να φροντίζει το γιο της στα χρονικά διαστήματα που εκείνη έλειπε σε επαγγελματικά ταξίδια.
Όταν, τον Απρίλιο του 2022, η Mutua συνάντησε ξανά το σύζυγό της στο Κατάρ, ο Folie έγινε έξω φρενών. Ισχυρίστηκε, σε κοινούς φίλους, ότι ενώ είχε ξοδέψει τόσα χρήματα για τον εξοπλισμό, την προπόνηση και το γιο της, τώρα που η καριέρα της ήταν σε άνοδο, είχε χάσει το ενδιαφέρον της για εκείνον. Τον ίδιο μήνα, βρέθηκε η σορός της στο σπίτι του εραστή της. Είχε πέσει θύμα στραγγαλισμού. Ο Folie εξαφανίστηκε, πιθανότατα στην Αιθιοπία, και εκκρεμεί ακόμα το ένταλμα σύλληψής του.
Ισχυρίστηκε, σε κοινούς φίλους, ότι ενώ είχε ξοδέψει τόσα χρήματα για τον εξοπλισμό, την προπόνηση και το γιο της, τώρα που η καριέρα της ήταν σε άνοδο, είχε χάσει το ενδιαφέρον της για εκείνον. Τον ίδιο μήνα, βρέθηκε η σορός της στο σπίτι του εραστή της. Είχε πέσει θύμα στραγγαλισμού.
Ωστόσο η δικηγόρος Njeri Migwi, με σπουδαία δράση στην υπεράσπιση των ανθρώπινων δικαιωμάτων, λέει ότι όσο η έμφυλη βία θεωρείται φυσιολογική, οι νόμοι που την ποινικοποιούν δεν έχουν αληθινή ισχύ. Όπως σχολιάζει: «Πού είναι οι αφίσες στα κέντρα υγείας; Πού είναι τα μηνύματα για την έμφυλη βία; Πού λέμε στον κόσμο ότι δεν είναι σωστή η έμφυλη βία, και τι ακριβώς είναι και ποιες μορφές μπορεί να πάρει; Αυτά τα μηνύματα πρέπει να υπάρχουν σε επίπεδο κοινότητας, σχολείων, στο πρόγραμμα μαθημάτων μας».
