Δεν ξέρω αν πρόλαβες να το πάρεις χαμπάρι (γιατί ομολογουμένως τις τελευταίες μέρες ασχολούμαστε με πιο σοβαρά θέματα) αλλά πριν από μια βδομάδα η Lana del Rey έπαθε μια κρίση στο Instagram.
Στο μακροσκελές παραλήρημα της λέει εν ολίγοις πόσο αδικημένη είναι από τη σύγχρονη κουλτούρα. Καλλιτέχνες σαν την Beyonce, την Nicki Minaj, την Cardi B. και την Ariana (Grande) έχουν το ελεύθερο λέει να εκφράζουν την άγρια, σέξι πλευρά του εαυτού της αλλά κάθε φορά που εκείνη τραγουδάει για μια “πολύπλοκη” σχέση, όλοι την καταδικάζουν ότι ωραιοποιεί προβληματικές συμπεριφορές. Η Lana συνεχίζει με το αμίμητο “δεν είναι ότι δεν είμαι φεμινίστρια, αλλά” (μία από τις φράσεις που μόλις τις ακούσεις ξέρεις ότι τίποτα καλό δεν πρόκειται ν’ ακολουθήσει, κάπως σαν το “δεν έχω πρόβλημα με τους gay αλλά” και το “δεν είναι ότι είμαι ρατσιστής αλλά”) γυναίκες που “μοιάζουν σαν αυτή” θα έπρεπε να έχουν το ελεύθερο να εκφράζονται όσο τρυφερά και ντελικάτα θέλουν χωρίς να τις φιμώνουν οι “πιο δυναμικές γυναίκες” και οι “άντρες που μισούν τις γυναίκες”. Μπερδεύτηκες; Κι εγώ. Κυρίως γιατί έχουμε 2020 και γυναίκες που “μοιάζουν σαν αυτή” (δηλαδή λευκές, αντικειμενικά όμορφες, στερεοτυπικά σέξι) μπορούν να εκφράζονται τρυφερά και ντελικάτα εδώ και περίπου 2,000 χρόνια. Αντίθετα οι πιο “άγριες” γυναικείες εκφράσεις μόνο τώρα τελευταία έχουν γίνει ανεκτές, αν όχι επιθυμητές. Κι αυτό μόνο μέσα σε συγκεκριμένα πλαίσια, ε. Μην τρελαθούμε κιόλας.
Η τρικυμία εν κρανίω της Lana πιθανότατα θα είχε περάσει στο ντούκου, όπως και τα τελευταία της τραγούδια εδώ που τα λέμε, αν δεν ήταν για μια μικρή, μικροσκοπική λεπτομέρεια: όλες οι καλλιτέχνιδες που κατονομάζει στο post της, είναι έγχρωμες. Πάρε ένα λεπτό να το σκεφτείς. Αν χρειάζεσαι λίγη έξτρα βοήθεια, να σου προτείνω την παρακάτω, εναλλακτική επικεφαλίδα: “Πλούσια, διάσημη, επιτυχημένη, λευκή γυναίκα γκρινιάζει επειδή μερικές πλούσιες, διάσημες έγχρωμες γυναίκες είναι κατά τη γνώμη της πιο επιτυχημένες από εκείνη.” Πώς σου φαίνεται;
Σε πάρα πολύ κόσμο, από την Ariana Grande που όπως λέγεται της έστειλε DM πριν την κάνει unfollow μέχρι και εκατοντάδες από τους followers και θαυμαστές φάνηκε σαν αυτό ακριβώς που είναι: λευκό προνόμιο στα καλύτερα του. Ως απάντηση, η Lana έγραψε ένα δεύτερο ποστ που μάλλον έκανε τα πράγματα ακόμα χειρότερα, αφού αντί να καταλάβει το πρόβλημα που δημιούργησαν τα λεγόμενα της, πέρασε στην αντεπίθεση. Το ποστ της δεν ήταν ρατσιστικό λεει, εμείς έχουμε το πρόβλημα που το είδαμε έτσι. Απλά ανέφερε τις “αγαπημένες της καλλιτέχνιδες” ως παράδειγμα, είχε ήδη πει σε ένα σχόλιο νωρίτερα. “Αν οι γυναίκες που αναφέρω δε θέλουν να έχουν καμία σχέση μαζί μου, κανένα πρόβλημα” καταλήγει εδώ. Αποφάσισε, Lana μου.
Fast forward μια βδομάδα μετά. O George Floyd, ένας Αμερικανός πολίτης, δολοφονήθηκε εν ψυχρώ από έναν (πρώην, πλέον) αστυνομικό στη Μινεσότα. Ο George Floyd ήταν μαύρος — για την ακρίβεια ήταν ένας ακόμα μαύρος Αμερικανός πολίτης που δολοφονήθηκε από αστυνομικούς στην Αμερική πρόσφατα, χωρίς κανένα προφανή λόγο πέρα από το χρώμα του δέρματος του. Η Αμερική καίγεται, και δικαίως. Το hashtag #BlackLivesMatter γίνεται ξανά viral, και δικαίως. Ο κόσμος είναι οργισμένος και κάθε φορά που ο κόσμος είναι οργισμένος, τα πράγματα βγαίνουν εκτός ελέγχου. Μέσα σε όλο αυτό όμως, υπάρχουν κι αυτοί οι τύπου που, σαν τη Lana στο Ίνσταγκραμ της μια βδομάδα πριν, γκρινιάζουν επειδή ο κόσμος δεν περιστρέφεται γύρω απ’ αυτούς. “All lives matter” λένε, λες και το “Black lives matter” αποτελεί προσωπική προσβολή στην κοσμοθεωρία τους. Λες και αδυνατούν να καταλάβουν ότι υπάρχει πραγματικό πρόβλημα ρατσισμού και άνισης συμπεριφοράς και αστυνομικής βίας στην Αμερική — και στον κόσμο γενικότερα. Ίσως όντως αδυνατούν.
Αυτός είναι άλλωστε ο ορισμός του λευκού προνομίου: επειδή κάτι δεν συνέβη σε σένα προσωπικά, επειδή η ζωή σου μπορεί να έχει 99 προβλήματα αλλά το χρώμα του δέρματος σου δεν είναι ένα από αυτά, είσαι πεπεισμένος/η ότι το πρόβλημα δεν είναι και τόσο σημαντικό όσο ωρύονται οι άλλοι.
Μέσα στη θλίψη, τον τρόμο και την αγανάκτηση μου για όλα όσα συμβαίνουν στον κόσμο, αυτές τις μέρες πιάνω τον εαυτό μου να σκέφτεται και τη Lana del Ray. Να έκανε άραγε τη σύνδεση στο “τρυφερό, ντελικάτο” μυαλό της; Να κατάλαβε ότι είναι μέρος του προβλήματος; Ότι ο ρατσισμός έχει πολλά πρόσωπα, από την passive aggressive γκρίνια στα social media μέχρι την θανατηφόρα aggressive μπότα ενός αστυνομικού στο λαιμό ενός αθώου ανθρώπου; Εύχομαι να το κατάλαβε. Στα τελευταία δύο post της πάντως έχει δημοσιεύσει ένα στιγμιότυπο από μια διαδήλωση (όπου ένας διαδηλωτής στέκεται πάνω από ένα καμένο αυτοκίνητο κρατώντας μια ταμπέλα “No justice, no peace”) και ένα screenshot που δείχνει πως ο αστυνομικός που τον δολοφόνησε ήξερε τον George Floyd από πριν (δούλευαν λέει και οι δύο στο ίδιο club στη Μινεάπολη). Χωρίς caption, και με κλειστά τα σχόλια.
Δεν ξέρω γιατί, αλλά έχω μια υποψία ότι η Lana del Ray, και πάρα πολύς κόσμος που “μοιάζει σαν αυτή” δεν έχει καταλάβει ουσιαστικά τίποτα. Μακάρι να κάνω λάθος.
