Έξι επεισόδια, περίπου μισή ωρίτσα το καθένα. Το Goop Lab, η μίνι σειρά-ντοκιμαντέρ της Γκουίνεθ Πάλτροου όπου η ίδια και η υπόλοιπη ομάδα του Goop δοκιμάζουν διάφορες εναλλακτικές θεραπείες ευεξίας, δε διαρκεί συνολικά πάνω από 3 ώρες. Και όμως, έχει ήδη χαρακτηριστεί “σημαντικός κίνδυνος για τη δημόσια υγεία” από το διευθυντή της NHS στην Αγγλία και “τσαρλατανισμός” από πολλούς επαγγελματίες στο χώρο της υγείας. Γιατί αλήθεια;
Παρόλη την τεράστια επιτυχία του, το Goop γενικά έχει αμφιλεγόμενη φήμη. Το σάιτ της Γκουίνεθ έχει στο παρελθόν δεχτεί μήνυση επειδή ισχυρίστηκε πως το να βάλεις ένα κρυστάλλινο αβγό από αχάτη στον κόλπο σου βοηθάει να ισορροπήσουν οι ορμόνες σου. Και τα προϊόντα που πουλάει, ειδικά στην κατηγορία wellness, είναι αχρείαστα ακριβά (σοκολατάκια με μελατονίνη που κοστίζουν 55 δολάρια, κανείς;). Στο Goop θα βρείς από chic δονητές και σπέσιαλ αγιουρβεδα τσάγια μέχρι τράπουλες ταρώ, σπρέι για να “απωθείς τα ψυχικά βαμπίρ” και χρυσές χειροπέδες (459 δολάρια) για “απαλό restraining που δε θα σου δημιουργήσει αλλεργική αντίδραση στο δέρμα”. Εν ολίγοις: προϊόντα για προνομιούχους, woke δυτικούς με αρκετή εσάνς ανατολίτικης εναλλακτικής σοφίας για να τα κάνουν ενδιαφέροντα — και να δικαιολογήσουν τις τιμές τους.
Είναι λογικό λοιπόν να περιμένεις πως και το ντοκιμαντέρ Goop Lab κυμαίνεται στην ίδια λογική. Που κυμαίνεται. Πάνω κάτω.
Κατά τη διάρκεια αυτών των έξι επεισοδίων, η ομάδα του Goop, κατα πως φαίνεται εντελώς αυθόρμητα κι όχι επειδή τους υποχρέωσε το HR, δοκιμάζουν (ενίοτε μαζί με τη Γκουίνεθ) ένα σωρό θεραπείες και πρακτικές. Από παραισθησιογόνα μανιτάρια στη Τζαμάικα, τεχνικές mindful αναπνοής και παγωμένη γιόγκα (ξυπόλητοι στο χιόνι, άουτς), μέχρι vampire facials, συνεδρίες ρέικι και ασκήσεις “διαίσθησης”. Στο πιο σημαντικό (κατά τη γνώμη μου) επεισόδιο, μια sex coach μιλάει ανοιχτά για τη γυναικεία σεξουαλικότητα και για το πως τα σεξουαλικά βοηθήματα μπορούν να μας βοηθήσουν να έρθουμε σε οργασμό. Η ομάδα του Goop εκεί δεν πήρε μέρος (μάλλον το HR κάπου εκεί τους έβαλε φρένο) απλά κοιτούσε και κουνούσε το κεφάλι.
Όλα αυτά γίνονται με απώτερο σκοπό την ευεξία. Γκουίνεθ και υπάλληλοι προσπαθούν να νιώσουν καλύτερα, να έρθουν σε επαφή με το σώμα τους και να ανακουφίσουν το στρες, και φυσικά να νιώσουν νεότεροι, ομορφότεροι και αποτοξινωμένοι. Τα κατάφεραν; Τί να σου πω, μετά από κάθε εμπειρία όλοι ισχυρίζονταν πως νιώθουν αλλαγμένοι. Μπορεί και να ισχύει (αν και εγώ την διευθύντρια του Goop εξίσου στην τσίτα την είδα και στα έξι επεισόδια). Από την άλλη, αν έχεις τα χρήματα και το χρόνο να τα κάνεις όλα αυτά σε μόνιμη βάση, μάλλον θα δεις θετικά αποτελέσματα. Έστω και μόνο επειδή το πιστεύεις. Αλλά μπορούν οι τεχνικές να προκαλέσουν προβλήματα, αρκετά σοβαρά ώστε να αξίζει η εκπομπή τη ρετσινιά του “κινδύνου για τη δημόσια υγεία” που φαίνεται να την ακολουθεί στα media; Ας μην τρελαθούμε κιόλας.
Στην ουσία τους τα πράγματα που διδάσκει το Goop Lab είναι γνωστά εδώ και χιλιάδες χρόνια. Το ότι έχουμε και ενεργειακό σώμα που εκτείνεται πέρα από τα όρια του φυσικού σώματός μας και μπορεί να επηρεάσει το τί μας συμβαίνει στη φυσική πραγματικότητα είναι η βάση περίπου κάθε θρησκείας εκεί έξω (μη σου πω και του Χριστιανισμού και σε σοκάρω). Το οτι οι μικροδόσεις “ήπιων” ουσιών όπως πχ η μαριχουάνα και τα μανιτάρια μπορούν να έχουν θετικά αποτελέσματα στο στρες και το PTSD είναι κάτι που ξέραμε στην αρχαιότητα και πλέον το ανακαλύπτουμε ξανά. Το ότι ο γυναικείος οργασμός είναι καλό πράγμα και έχει πλέον εξακριβωμένα οφέλη για την υγεία μας, νομίζω (ελπίζω) δεν το αμφισβητεί κανείς. Και οκ, το να αναπνέεις στα χιόνια ή να κάνεις ρέικι αν πχ έχεις ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας σίγουρα δε θα σε βοηθήσει όπως το να πας σε ένα γιατρό και να πάρεις μια κανονική αγωγή. Αλλά γιατί να μη βοηθήσει συμπληρωματικά; Ακόμα και ως placebo effect;
Η παραδοσιακή επιστήμη πάντα σνομπάριζε τα εναλλακτικά “γιατροσόφια”. Αν το σκεφτείς, αυτό το φαινόμενο είναι στη βάση του αρκετά πατριαρχικό. Οι μαίες, οι γιαγιάδες που ήξεραν πιο βοτάνι κάνει καλό που, οι “μάγισσες” ήταν στη βάση τους γυναίκες, σε εποχές που η παραδοσιακή ιατρική ήταν προσβάσιμη μόνο σε άντρες. Φυσικά αυτό δεν ισχύει πια. Αλλά η λογική παραμένει. Είναι η ίδια λογική που κάνει κάποιους να κοροϊδεύουν μόλις τους πεις οτι σε ενδιαφέρουν τα ζώδια ή τα ταρώ. Η λογική ότι ο κόσμος αποτελείται μόνο από πράγματα που μπορούμε να δούμε και να μετρήσουμε, οτιδήποτε άλλο είναι δεισιδαιμονίες ή μπαρούφες. Το Goop Lab σίγουρα έχει τα θέματα του ως εκπομπή, αλλά σε αντίθεση με το ίδιο το site του Goop, δε σου λέει ν’ αγοράσεις τίποτα. Απλά σου προτείνει να κοιτάξεις εκεί έξω (κι εκεί μέσα) για λύσεις που ενδεχομένως να μην είχες σκεφτεί — και πάντα με disclaimer που να τονίζει οτι η εκπομπή στόχο έχει να ενημερώσει και να διασκεδάσει, όχι να αντικαταστήσει το γιατρό σου. Τελευταία φορά που κοίταξα το τί γίνεται στον κόσμο, η δημόσια υγεία αντιμετώπιζε (και αντιμετωπίζει) πολύ πιο σοβαρούς κινδύνους απ’ τη Γκουίνεθ.