Η εξοχή μού έσωσε τη ζωή. Χωρίς υπερβολές: από το 2018 που άφησα πίσω μου την πόλη για ένα ξύλινο σπιτάκι στη μέση του δάσους, η κατάθλιψή μου είναι διαχειρίσιμη, τα επεισόδιά μου σπάνια και σύντομα, ενώ η υγεία μου έχει κάνει άλματα.
Εντάξει, άλματα έχει κάνει και ο λογαριασμός του ηλεκτρικού (το ξύλινο σπιτάκι στη μέση του δάσους δεν έχει κεντρική θέρμανση), αλλά ας μην ξεφεύγουμε. Η ζωή στην πόλη, παρά τα πρακτικά οφέλη, όπως τα μέσα μαζικής μεταφοράς ή οι άπειρες επιλογές φαγητού και ψυχαγωγίας, δημιουργεί περισσότερα προβλήματα απ’ όσα λύνει. Ειδικά για όσους από εμάς παλεύουμε με θέματα υγείας, ψυχικής και σωματικής.
Και όσο ο υπερπληθυσμός, η ατμοσφαιρική ρύπανση, οι επιδημίες και τα ποσοστά εγκληματικότητας ολοένα καλπάζουν προς τα πάνω στις μεγαλουπόλεις του κόσμου, τόσο η πυξίδα για καλύτερη ζωή δείχνει την επαρχία.
Η στροφή προς ένα πιο βουκολικό τρόπο ζωής δεν είναι δυνατή για όλους. Θα πρέπει να έχετε τη δυνατότητα τηλε-εργασίας, καθώς στην εξοχή η αγορά εργασίας είναι περιορισμένη ή ανύπαρκτη. Αν όμως σας ιντριγκάρει η ιδέα, ακολουθεί τροφή για σκέψη. Τώρα με συγχωρείτε, πρέπει να ανάψω την ξυλόσομπα, παγώσαμε εδώ στο δάσος.
1. Πιο καθαρή ατμόσφαιρα
Οι πόλεις βλάπτουν σοβαρά τους πνεύμονες και το αναπνευστικό μας. Σύμφωνα με τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Περιβάλλοντος, ο αέρας της Αθήνας είναι «μέτριας ποιότητας» με ετήσιο μέσο όρο 13,6 μg/m3 το 2022, ενώ η ατμοσφαιρική ρύπανση έχει οδηγήσει σε πάνω από 11.000 πρώιμους θανάτους στην Ελλάδα.
Αυτά το 2020. Στην μετά COVID εποχή, παθήσεις όπως το άσθμα και η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια (επηρεάζονται από τη ρύπανση) έχουν γίνει συχνότερες. Οσοι από εμάς έχουμε μεγαλώσει σε πόλεις έχουμε συνηθίσει τόσο στη διαρκή εσάνς καυσαερίου που δεν καταλαβαίνουμε τι αναπνέουμε – μέχρι να περάσουμε ένα χρονικό διάστημα στην εξοχή και να επιστρέψουμε μετά, διερωτώμενοι γιατί ο αέρας γύρω μας μυρίζει σαν ξεχασμένο τασάκι.
Για μένα το μεγαλύτερο σοκ δεν ήταν τόσο η ποιότητα του αέρα, όσο ο καθαρός ορίζοντας. Την πρώτη φορά που βγήκα έξω από το σπίτι το βράδυ και κοίταξα πάνω ζαλίστηκα: ποτέ μου δεν είχα δει τόσα αστέρια μαζεμένα.
2. Πιο υγιεινό φαγητό
Μπορεί στην πόλη να έχουμε δέκα επιλογές delivery για κάθε γράμμα της αλφαβήτου, αλλά στην εξοχή βρισκόμαστε κοντά στις πρώτες ύλες. Το περίφημο farm-to-table δεν είναι μόνο δικαιολογία για τα εστιατόρια να υπερχρεώνουν το κουλί αγκινάρας, υπάρχει πραγματική διαφορά στην ποιότητα των πρώτων υλών. Οσο πιο κοντά βρισκόμαστε σε χωράφια και μικρές φάρμες, τόσο μεγαλύτερη η πιθανότητα τα τρόφιμα στο πιάτο μας να έχουν μηδέν συντηρητικά και να είναι ολόφρεσκα.
Επειτα, έχουμε τη δυνατότητα να καλλιεργήσουμε το φαγητό μας. Αναλόγως την περιοχή, η συγκομιδή μπορεί να καλύψει από λίγες πιπεριές μέχρι ολόκληρη τη λίστα για το μανάβικο. Δείτε τι «σηκώνει» το έδαφος και αν χρειάζεστε κάποια λύση σαν μίνι θερμοκήπιο (εδώ που ζω πιάνουν μόνο βατόμουρα και πατάτες, όλα τα άλλα μόνο σε εσωτερικό χώρο με ειδικό φωτισμό και προσευχές). Αν έχετε χώρο για αχυρώνα, μερικές αγελάδες ή κατσίκες λύνουν το πρόβλημα του φρέσκου γάλακτος – θέλουν όμως δουλειά και φροντίδα. Οι κότες είναι πιο εύκολη πίστα: δεν πιάνουν πολύ χώρο και τρώνε σχεδόν τα πάντα. Ακόμα κι αν είστε vegetarian σαν εμένα, τα φρέσκα αυγά ημέρας είναι τόσο διαφορετική γεύση και χρώμα!
3. Πιο εύκολος ύπνος
Ερευνες σε πανεπιστήμια της Κίνας βρήκαν πως ο πληθυσμός που ζει έξω από τις μεγαλουπόλεις κοιμάται καλύτερα – όσο περισσότερο πράσινο τριγύρω, τόσο καλύτερη η ποιότητα του ύπνου. Αλλη μελέτη που διεξήχθη από κοινού στα Πανεπιστήμια του Surrey και του Sao Paulo έδειξε πως ένας από τους λόγους που οι άνθρωποι κοιμούνται καλύτερα στην εξοχή είναι ότι τείνουν να ακολουθούν τους φυσικούς ρυθμούς της μέρας και της νύχτα. Ο ύπνος στην εξοχή είναι πολύ πιο βαθύς. Ιδίως αν μάθετε να αγνοείτε τον κόκορα.
4. Λιγότερο στρες
Αγχος να προλάβουμε το μετρό, το λεωφορείο, να «νικήσουμε την κίνηση» αν είμαστε με αμάξι. Αλλά και κοινωνικό άγχος: να κάνουμε πράγματα, να πάμε στο νέο κοκτέιλ μπαρ, να τσεκάρουμε το εστιατόριο που είδαμε στο Instagram.
Και μπορεί αυτή η ζωή να είναι συναρπαστική, αλλά εκπαιδεύει το νευρικό μας σύστημα να είναι στην τσίτα, να αναζητά πάντα την επόμενη δόση ντοπαμίνης.
Ενα από τα πιο δύσκολα πράγματα της ζωής στην εξοχή, αν είστε παιδί της πόλης είναι η συμφιλίωση με μια πιο αργή καθημερινότητα. Οχι, δεν υπάρχουν επιλογές για ψώνια, διασκέδαση και φαγητό. Ναι, θα περνάτε τον περισσότερο χρόνο σας στο σπίτι ή στο δάσος/χωράφι/βουνό. Ναι, σταθερή σύνδεση Ιντερνετ, συνδρομές σε streaming services και μεγάλη βιβλιοθήκη είναι απαραίτητα.
Η έλλειψη εξωτερικών ερεθισμάτων σιγά-σιγά θα γίνει ευλογία – ιδίως αν είστε στο φάσμα του αυτισμού, έχετε ΔΕΠΥ ή πάσχετε από κάποια ψυχοσωματική διαταραχή (μετατραυματικό στρες, χρόνιο άγχος, κατάθλιψη). Θα διαπιστώσετε ότι πολλά από τα συμπτώματα που σας ταλαιπωρούσαν οφείλονταν στο εξωτερικό σας περιβάλλον.
5. Μικρότερο κόστος διαβίωσης
Τα ενοίκια είναι πολύ φθηνότερα, το ίδιο και η αγορά γης/κατοικίας. Τα ψώνια στο σούπερ μάρκετ χρειάζονται καλύτερο προγραμματισμό και πιθανότατα χρειάζεστε έναν μεγάλο καταψύκτη, αλλά σε βάθος χρόνου θα μάθετε να ψωνίζετε στρατηγικά, πράγμα μόνο καλό για το πορτοφόλι σας. Κι αν τα ταξίδια σας είναι πιο σπάνια (γιατί δεν θα χρειάζεστε τόσο συχνά απόδραση), θα έχετε όμως μαζέψει περισσότερα χρήματα για να τα κάνετε αξέχαστα.
6. Μια κάποια αίσθηση νοήματος
Ακόμα και οι πιο κυνικοί ανάμεσά μας παραδέχονται πως η ζωή κοντά στη φύση μάς βοηθά να αλλάξουμε οπτική γωνία. Είτε πιστεύουμε σε κάτι μεγαλύτερο από εμάς είτε όχι, μερικές ώρες κοιτώντας τα κύματα, τα αστέρια, ή τα φύλλα των δέντρων να τινάζουν το χιόνι από τα κλαδιά τους, το δίποδο ή τετράποδο σπλάχνο μας να τρέχει και να παίζει στην ύπαιθρο είναι αρκετές για να θυμηθούμε πως τα πράγματα που έχουν ουσιαστική σημασία βρίσκονται ήδη μέσα μας – και γύρω μας.