Μια ηλεκτρισμένη σχέση ανάμεσα σε μια μοναχική γυναίκα και εκείνη που αναλαμβάνει να τη φροντίσει θα φέρει αποκαλύψεις και ανατροπές στις ζωές και των δύο στο έργο «Δυο γυναίκες χορεύουν» του σημαντικού Καταλανού συγγραφέα Ζουζέπ Μαρία Μπενέτ Ζουρνέτ, σε σκηνοθεσία Πυγμαλίωνα Δαδακαρίδη στο Θέατρο Διάνα.
Το «χορευτικό ντουέτο» των πρωταγωνιστριών απαρτίζουν οι Κατιάνα Μπαλανίκα και Ιωάννα Ασημακοπούλου. Μιλήσαμε με τη δεύτερη, για αυτό το κείμενο-ύμνο στη ζωή και την αγάπη, με διεθνείς διθυραμβικές κριτικές και διακρίσεις, και για τα θέματα που πραγματεύεται, όπως ο ανεκτίμητος ρόλος που μπορεί να παίξει ένας φροντιστής στη ζωή του καθενός μας.
Ποια διαδρομή σάς οδήγησε στην παράσταση «Οι Δύο Γυναίκες Χορεύουν»; Ήταν μια πρόταση από τον μακροχρόνιο συνεργάτη σας, Πυγμαλίωνα Δαδακαρίδη; Τι σας γοήτευσε στο κείμενο τόσο ώστε να πείτε το «ναι»;
«Το συγκεκριμένο έργο μού το πρότεινε ο Πυγμαλίωνας πριν από σχεδόν τρία χρόνια. Η ανταπόκρισή μου ήταν θετική διότι θέλαμε από καιρό να συνεργαστούμε, πόσω δε μάλλον όταν διάβασα κι αυτό το υπέροχο κείμενο.
»Είναι ένα έργο που μιλάει για τον κοινωνικό αποκλεισμό, την απώλεια, τη μοναξιά, την ανάγκη για ένωση και για επαφή. Μια θεματολογία που με αφορά και ως άνθρωπο και ως καλλιτέχνη».
Η επαφή σας με το κείμενο του «Οι Δύο Γυναίκες Χορεύουν» άλλαξε, κατά κάποιον τρόπο, την εικόνα σας και ενδεχομένως κάποιες προκαταλήψεις που είχατε για τους φροντιστές, ειδικά για τις γυναίκες που αναλαμβάνουν αυτόν τον ρόλο;
«Δεν είχα ποτέ τέτοιες προκαταλήψεις, τουναντίον μάλιστα. Εκτιμώ και σέβομαι απόλυτα όλους τους ανθρώπους που κάνουν αυτό το σπουδαίο έργο.
»Όμως ο χαρακτήρας που ερμηνεύω στο έργο στην ουσία αναγκάζεται να δουλέψει στο σπίτι αυτής της ηλικιωμένης γυναίκας. Στην πραγματικότητα είναι δασκάλα, διδάσκει γλώσσα και λογοτεχνία. Αλλά εξαιτίας ενός τραγικού γεγονότος που της συνέβη στο παρελθόν, δεν μπορεί πλέον να κάνει πολλές ώρες μαθήματα στο σχολείο όπου εργάζεται. Έτσι, για να μπορέσει να επιβιώσει, αλλάζει δουλειά. Πηγαίνει να δουλέψει στο συγκεκριμένο σπίτι γιατί δεν μπορεί να έρχεται σε επαφή με παιδιά, θέλει να ξεχνιέται, να μη σκέφτεται το παρελθόν, να μη θυμάται.
»Προτιμά να βλέπει μια ηλικιωμένη γυναίκα παρά ένα παιδί. Μέσα από την επαφή αυτή συνειδητοποιεί την αξία της αγάπης, της φιλίας και του μοιράσματος. Αυτές οι δύο γυναίκες ενώνουν τις ψυχές τους και χορεύουν έναν δικό τους χορό, διαφορετικό από τους άλλους».
«Θεωρώ στερεοτυπική την αντίληψη ότι το κομμάτι της φροντίδας το αναλαμβάνουν αποκλειστικά και μόνο οι γυναίκες. Έτσι έχει τοποθετηθεί μέσα μας διότι έτσι μας μεγάλωσαν. Η αντίληψη ότι η γυναίκα είναι μάνα, νοικοκυρά, φροντίστρια, νοσοκόμα, αυτή που πάντα πρέπει να θυσιάζεται στον βωμό του χρέους απέναντι στην οικογένεια της, θεωρώ ότι έχει αλλάξει στην εποχή μας».
Γιατί, πιστεύετε, είναι κυρίως γυναίκες που αναλαμβάνουν ρόλο φροντιστή, είτε για λόγους βιοπορισμού είτε απέναντι σε αγαπημένα πρόσωπα;
«Θεωρώ στερεοτυπική την αντίληψη ότι το κομμάτι της φροντίδας το αναλαμβάνουν αποκλειστικά και μόνο οι γυναίκες. Έτσι έχει τοποθετηθεί μέσα μας διότι έτσι μας μεγάλωσαν. Η αντίληψη ότι η γυναίκα είναι μάνα, νοικοκυρά, φροντίστρια, νοσοκόμα, αυτή που πάντα πρέπει να θυσιάζεται στον βωμό του χρέους απέναντι στην οικογένεια της, θεωρώ ότι έχει αλλάξει στην εποχή μας. Ευτυχώς!
»Πλέον και οι άνδρες αναλαμβάνουν, με μεγάλη επιτυχία, ρόλο φροντιστή. Αν και σπανίως το βλέπουμε να συμβαίνει γύρω μας, παρόλα αυτά συμβαίνει.
»Όλοι έχουμε ανάγκη τη φροντίδα και όλοι οφείλουμε να την παρέχουμε εκεί που πρέπει και μπορούμε».
Στη ζωή σας, ή σε εκείνη της οικογένειάς σας, υπήρξε κάποιος αληθινός φροντιστής που σας έδωσε έμπνευση για τον ρόλο στην παράσταση;
«Αν και οι δύο γονείς μου φρόντιζαν πολύ την οικογένειά μας, οφείλω να ομολογήσω ότι το μεγαλύτερο βάρος έπεφτε στη μητέρα μου. Από μικρή τη θυμάμαι να φροντίζει τους γονείς της, εμάς, και όσους την είχαν ανάγκη. Μια γυναίκα που υπηρετούσε τους πολλαπλούς ρόλους της ζωής της ως κόρη, σύζυγος, μητέρα, και όλα αυτά χωρίς εκπτώσεις. Μια σκληρά εργαζόμενη γυναίκα που πάντα έτρεχε για τους άλλους με αυταπάρνηση, χωρίς ποτέ να παραπονεθεί. Πάντα βράχος σε κάθε αρρώστια, στεναχώρια, αλλά και σε όλες τις χαρές μας.
»Η μητέρα μου είναι πηγή έμπνευσης σε πολλούς τομείς της ζωής μου».
«Αν και οι δύο γονείς μου φρόντιζαν πολύ την οικογένειά μας, οφείλω να ομολογήσω ότι το μεγαλύτερο βάρος έπεφτε στη μητέρα μου. Από μικρή τη θυμάμαι να φροντίζει τους γονείς της, εμάς, και όσους την είχαν ανάγκη. Μια γυναίκα που υπηρετούσε τους πολλαπλούς ρόλους της ζωής της ως κόρη, σύζυγος, μητέρα, και όλα αυτά χωρίς εκπτώσεις».
Ποια είναι τα σημαντικότερα μαθήματα που παίρνει η ηρωίδα σας από τη μεγαλύτερης ηλικίας γυναίκα που φροντίζει;
«Εμπιστεύεται έναν άνθρωπο μετά από πολύ καιρό. Ίσως είναι η πρώτη φορά που επιτρέπει σε κάποιον να δει όλα αυτά που έχει μέσα της αλλά κρύβει απ’ τον υπόλοιπο κόσμο. Εκθέτει τον εαυτό της σε μια άλλη γυναίκα μεγαλύτερης ηλικίας. Φροντίζοντας τη, έρχεται πιο κοντά της, της ανοίγεται και ενώνεται μαζί της επί της ουσίας. Δεν φοβάται και δεν ντρέπεται να μιλήσει γι’ αυτά που έγιναν στη ζωή της. Της εμπιστεύεται τα πιο σκοτεινά κομμάτια του εαυτού της.
»Στην ουσία, η μία φροντίζει την άλλη. Δημιουργούν έτσι μια ισότιμη σχέση, μια βαθιά φιλία, μια σχέση ζωής».
Ποια είναι η δική σας σχέση με τον χορό; Έχει αλλάξει μέσα στα χρόνια;
«Η αλήθεια είναι ότι για πολλά χρόνια είχα θαμμένο αυτό το “διονυσιακό” κομμάτι του εαυτού μου. Αισθανόμουν ότι το είχα χάσει. Τελευταία, όμως, το ανακαλύπτω από την αρχή και αρχίζω να χορεύω πάλι».
«Η αλήθεια είναι ότι για πολλά χρόνια είχα θαμμένο αυτό το “διονυσιακό” κομμάτι του εαυτού μου. Αισθανόμουν ότι το είχα χάσει. Τελευταία, όμως, το ανακαλύπτω από την αρχή και αρχίζω να χορεύω πάλι».
Η τηλεοπτική αναγνωρισιμότητα πώς έχει λειτουργήσει για εσάς σε σχέση με το θέατρο; Για παράδειγμα, έχει φέρει σε παραστάσεις σας θεατές που διαφορετικά μπορεί να μην έρχονταν σε επαφή με το θέατρο ή έχει προκαλέσει, σε κάποιους, την έκπληξη που διαπιστώνουν ότι στο σανίδι ερμηνεύετε ρόλους διαφορετικούς από τους τηλεοπτικούς σας;
«Είναι λογικό να σε συνδέουν με ρόλους που έχεις ερμηνεύσει στην τηλεόραση. Από την άλλη όμως είναι τόσο όμορφο να βλέπεις την έκπληξη στα μάτια του κόσμου όταν τους δείχνεις μία άλλη πλευρά σου, την οποία δεν φαντάζονταν. Η μεταμόρφωση είναι η μαγεία του θεάτρου. Κάθε μέρα ανακαλύπτεις και κάτι ακόμα, κάθε παράσταση είναι μια ξεχωριστή εμπειρία και για τους ηθοποιούς αλλά και για το κοινό.
»Εξάλλου όλοι οι ρόλοι είναι διαφορετικοί μεταξύ τους. Ο σκοπός όμως είναι ένας για κάθε ηθοποιό: η ειλικρίνεια».
Δείτε το τρέιλερ της παράστασης:
Info
«Δύο γυναίκες χορεύουν», κάθε Δευτέρα και Τρίτη στο Θέατρο Διάνα, Ιπποκράτους 7, Αθήνα, τηλ.: 210 3626596. Προπώληση: www.more.com
Συντελεστές
Μετάφραση: Els de Paros. Σκηνοθεσία: Πυγμαλίωνας Δαδακαρίδης. Σκηνικά: Νατάσσα Παπαστεργίου. Βοηθός σκηνογράφου: Μαριάνθη Ράδου. Κοστούμια: Χρύσα Βαρβαγιάννη. Φωτισμοί: Χριστίνα Θανάσουλα. Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή. Βοηθός Σκηνοθέτη: Παναγιώτα Παπαδημητρίου. Video Art: Πάτροκλος Σκαφίδας. Ευχαριστούμε θερμά τον Φωκά Ευαγγελινό για τη χορογραφία των γυναικών. Παίζουν: Κατιάνα Μπαλανίκα, Ιωάννα Ασημακοπούλου.
