«Ο σύζυγός μου ήταν ένας πολύ μορφωμένος άνθρωπος, με μεταπτυχιακά και υποτροφίες. Ήταν ένας “επιτυχημένος επιστήμονας και επιχειρηματίας” που θαύμαζαν οι πάντες. Η σχέση μας άρχισε να παίρνει άλλη τροπή όταν γέννησα το δεύτερο παιδί μου. Μια μέρα πήγε στον μπουφέ του σπιτιού, έβγαλε από μέσα όλα τα πιάτα και άρχισε να τα σπάει μπροστά μου, στη μέση του σαλονιού. Άρχισαν να εκτοξεύονται κομμάτια. Ένα με βρήκε στο πόδι, ένα άλλο έκοψε το πόδι του μωρού, που ήταν στο ριλάξ του, πάνω στο τραπέζι, με αποτέλεσμα να αρχίσει να αιμορραγεί. Εγώ δεν ήξερα πώς να αντιδράσω, φοβόμουν μη με σκοτώσει κιόλας. Εκείνος είπε, “δεν μπορώ να βάλω τα πράγματά μου σε μια θέση εδώ μέσα, θα τα σπάσω όλα”. Έκανε αυτή τη ζημιά κι έφυγε, αφήνοντάς με άναυδη.
»Αυτό ήταν το πρώτο σοβαρό περιστατικό. Συνέβαιναν βέβαια και πολλά ακόμα καθημερινά, αλλά θα σας πω τα πιο έντονα, αυτά που έχουν μείνει ανεξίτηλα στη μνήμη μου. Άρχισα να ανησυχώ, αλλά δεν αντιλήφθηκα ότι υπήρχε ψυχιατρικό πρόβλημα. Απέδωσα τη συμπεριφορά του στην ανατροφή που είχε από τον πατέρα του, ο οποίος, όπως έμαθα αργότερα, έπασχε από σοβαρή διπολική διαταραχή. Η μητέρα του συζύγου μου ήταν ένα άβουλο ον. Ο πατέρας του ήταν ένας δυνάστης, ο οποίος έβλεπε τους δυο γιους του σαν αντικείμενα που έπρεπε να ικανοποιούν τις προσδοκίες του. Όποιος τις ικανοποιούσε, επιβραβευόταν. Όποιος δεν τις ικανοποιούσε, κατέληγε στον Καιάδα: ο πατέρας του τον κακοποιούσε συναισθηματικά, ψυχολογικά. Έτσι, ο αδερφός του συζύγου μου έφτασε σε σημείο να αυτοκτονήσει όταν σπούδαζε στην Αγγλία».
Το παραπάνω απόσπασμα προέρχεται από εμπειρία που έχει μοιραστεί επιζήσασα ενδοοικογενειακής βίας ανώνυμα με το Marie Claire, θέλοντας να παρακινήσει άλλες γυναίκες που βιώνουν παρόμοιες καταστάσεις να μιλήσουν ή όσες έχουν παρατηρήσει προειδοποιητικά σημάδια στη συμπεριφορά του συντρόφου τους να απομακρυνθούν προτού η κατάσταση κλιμακωθεί. Ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά της ιστορίας της, που αποτέλεσε μέρος ενός μεγάλου αφιερώματος με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών (25/11), είναι ότι η περιγραφή του δράστη δεν ταιριάζει με τη στερεοτυπική εικόνα που ενδεχομένως να έχουμε στο μυαλό μας για τον άντρα κακοποιητή. Ότι μέχρι εκείνη να βρει τη δύναμη να τον καταγγείλει, ήταν ένας άνθρωπος υπεράνω υποψίας όπως και όλοι όσοι απολαμβάνουν την προστασία της εξουσίας, του χρήματος και του κοινωνικού κύρους.
Τελικά όμως ίσως αυτοί να είναι οι πιο επικίνδυνοι κακοποιητές. Ας σκεφτούμε αρχικά πόσο πιθανό είναι μια γυναίκα να θαμπωθεί τόσο, όχι μόνο από την εξωτερική εμφάνιση και το status αλλά και τη χειριστική ευφυΐα ενός άντρα κομψού, φαινομενικά ευγενικού, με πολλά πτυχία και υψηλή επαγγελματική και κοινωνική θέση, ώστε να μην παρατηρήσει ή να εθελοτυφλήσει απέναντι στα καμπανάκια, μέχρι να βρεθεί παγιδευμένη σε μια σχέση από όπου, εξαιτίας και της συναισθηματικής ή και οικονομικής εξάρτησης, θα είναι πολλαπλάσια δύσκολο να δραπετεύσει.
Ας σκεφτούμε αρχικά πόσο πιθανό είναι μια γυναίκα να θαμπωθεί τόσο, όχι μόνο από την εξωτερική εμφάνιση και το status αλλά και τη χειριστική ευφυΐα ενός άντρα κομψού, φαινομενικά ευγενικού, με πολλά πτυχία και υψηλή επαγγελματική και κοινωνική θέση.
Ένα από τα χαρακτηριστικά του κακοποιητή είναι ότι κάνει το θύμα του να αμφιβάλλει πως όλα όσα βιώνει είναι κακοποιητικά, παρά τον φόβο και τον πόνο, σωματικό και ψυχολογικό, που μπορεί να του προκαλούν. «Πολλές από τις γυναίκες που επικοινωνούν δεν είναι σίγουρες ότι υφίστανται βία» επιβεβαιώνει στο Marie Claire η Δέσποινα Καβύρη, διευθύντρια της νέας πλατφόρμας Olga κατά της έμφυλης βίας (που πήρε το όνομά της από τη 41χρονη Όλγα Δημητρακοπούλου, η οποία μετά από μήνες υπέκυψε στα σοβαρά τραύματα από τον άγριο ξυλοδαρμό από τον πρώην σύντροφό της).
Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να φανταστούμε πώς είναι να κακοποιείσαι, σωματικά, συναισθηματικά ή με οποιονδήποτε άλλον τρόπο, από έναν άντρα που απολαμβάνει απεριόριστη εκτίμηση, εμπιστοσύνη και τον θαυμασμό από τον περίγυρό του. Σκέφτεσαι ότι δεν μπορεί όλοι αυτοί που τον στολίζουν καθημερινά με κομπλιμέντα, που κάνουν μαζί του τις πιο θερμές χειραψίες και κλείνουν φιλόδοξες συμφωνίες να έχουν κάνει τόσο λάθος για τον άνθρωπο που έχουν απέναντί τους. Ότι δεν μπορεί να έχουν κάνει λάθος οι φίλοι και οι συγγενείς σου που εκφράζουν, άμεσα ή έμμεσα, τη ζήλια τους που βρίσκεσαι σε μια τόσο «ονειρεμένη» σχέση. Ότι στην πραγματικότητα κάτι δεν πάει καλά με το δικό σου μυαλό. Ότι έχει δίκιο εκείνος, που σε αποκαλεί «τρελή» και «χαζή».
Ας προσπαθήσουμε λοιπόν να φανταστούμε πώς είναι να κακοποιείσαι, σωματικά, συναισθηματικά ή με οποιονδήποτε άλλον τρόπο, από έναν άντρα που απολαμβάνει απεριόριστη εκτίμηση, εμπιστοσύνη και τον θαυμασμό από τον περίγυρό του.
Αλλά ακόμα και αν καταφέρεις να δεις την πραγματικότητα καθαρά, πού μπορείς να απευθυνθείς για να το καταγγείλεις και να ξέρεις ότι θα δικαιωθείς, ηθικά και νομικά; Παρά τον θυμό που σε κυριεύει για όλα όσα προκάλεσε αυτός ο άνθρωπος σε εσένα και ενδεχομένως στα παιδιά σου, αναρωτιέσαι μέχρι πού θα φτάσει η εξουσία του. Γιατί μπορεί η νομοθεσία να κάνει ένα βήμα μπροστά, όπως με το ακαταδίωκτο των επαγγελματιών που διαπιστώνουν πράξεις ενδοοικογενειακής βίας, που επέτρεψε στον γιατρό, ο οποίος εντόπισε τα σημάδια στο σώμα της συζύγου του γνωστού ποινικολόγου, να κάνει ό,τι υπαγόρευε η συνείδησή του, αλλά οι κακοποιητές με εξουσία φαίνεται να κάνουν δυο βήματα και να ξεγλιστρούν διαρκώς από τα χέρια της δικαιοσύνης. Αρκεί να θυμηθούμε την υπόθεση του «γνωστού σκηνοθέτη» που σήμερα κυκλοφορεί ελεύθερος.
