Το αγγλόφωνο έργο «Women of Passion, Women of Greece» σε κείμενο της Ευγενίας Αρσένη και σκηνοθεσία της Τατιάνας Λύγαρη δεν είναι μία ακόμα θεατρική παράσταση, αλλά μια ολόκληρη, συναρπαστική ιστορία. Ξεκίνησε τη διαδρομή του το 2016 για να περιοδεύσει, μέσα στα έξι χρόνια που ακολούθησαν, σε Σύδνεϋ, Αδελαΐδα, Ντάργουιν, Βρυξέλλες, Νέο Δελχί, Μπανγκαλόρ, (επανα)συστήνοντας τρεις μυθικές γυναικείες μορφές, τη Μήδεια, τη Μαρία Κάλλας και τη Μελίνα Μερκούρη, σε Έλληνες ομογενείς και σε λάτρεις του ελληνικού πολιτισμού ανά τον πλανήτη.
Φέτος επιστρέφει στο σταθμό της αφετηρίας του, Το Τρένο στο Ρουφ, για δέκα μόνο παραστάσεις, κάθε Σάββατο βράδυ, από τις 27 Μαΐου. Λίγο πριν από την πρεμιέρα, η Εβελίνα Αραπίδη, που ερμηνεύει τον απαιτητικό μονόλογο από την πρώτη σεζόν του, μοιράστηκε με το Marie Claire τις πιο δυνατές στιγμές από το θεατρικό ταξίδι της.
Τι θυμάστε πιο έντονα από την περιοδεία της παράστασης ανά τον κόσμο;
«Στην Αυστραλία, όπου είχαμε κατά κύριο λόγο ομογενείς θεατές, ήταν πολύ συγκινητικό το ταξίδι, γιατί οι ομογενείς εκεί έχουν μείνει σε μια Ελλάδα που άφησαν πριν από 20, 30, 40, 50 χρόνια, οπότε συντονίστηκαν αμέσως με το κείμενο.
»Στην Ινδία, όπου πήγαμε απεσταλμένοι από τον Θεόδωρο Τερζόπουλο στο πλαίσιο της Θεατρικής Ολυμπιάδας, από το μικρό βαγόνι του Θεάτρου στο Ρουφ βρεθήκαμε να παίζουμε ξαφνικά σε θέατρα χιλίων ατόμων, με Ινδούς στο κοινό, όπου οι άνθρωποι κρέμονταν από τις τράσες των φώτων. Και τώρα που το λέω, ανατριχιάζω: Στην Ινδία δεν είχαν ξαναδεί κάτι τέτοιο, είναι συνηθισμένοι σε πιο φολκλόρ θεάματα, που πηγάζουν από τη δική τους ιστορία και μυθολογία, ενώ κάποιοι δεν ξέρουν καν την ύπαρξη της όπερας, πόσο μάλλον της Μαρίας Κάλλας. Ήξεραν, ωστόσο, τη Μήδεια και μπόρεσαν να συντονιστούν πολύ εύκολα με το πρόσωπό της, καθώς και με τη δύναμη των γυναικείων χαρακτηριστικών της Μαρίας Κάλλας και της Μελίνας Μερκούρη, με το αγωνιστικό και συναισθηματικό προφίλ τους, γιατί η θέση της γυναίκας στην Ινδία είναι μεγάλο ζήτημα.
»Άλλωστε η δική μας Μήδεια είναι διαμορφωμένη έτσι ώστε να παραπέμπει στην Ελλάδα της Επιδαύρου, κι αυτό άγγιξε πάρα πολύ τους Ινδούς, γιατί ήρθαν σε επαφή με κάτι που θαυμάζουν και αγαπούν – οι θεατές μας ήταν αυτοί που έχουν τη δυνατότητα να ταξιδέψουν και που διασχίζουν όλο τον κόσμο για να δουν από κοντά τα μάρμαρα του Παρθενώνα».
«Η δική μας Μήδεια είναι διαμορφωμένη έτσι ώστε να παραπέμπει στην Ελλάδα της Επιδαύρου, κι αυτό άγγιξε πάρα πολύ τους Ινδούς, γιατί ήρθαν σε επαφή με κάτι που θαυμάζουν και αγαπούν – οι θεατές μας ήταν αυτοί που έχουν τη δυνατότητα να ταξιδέψουν και που διασχίζουν όλο τον κόσμο για να δουν από κοντά τα μάρμαρα του Παρθενώνα»
Ποια είναι για εσάς η μεγαλύτερη πρόκληση της ερμηνείας του μονολόγου;
«Το να παίζω τρεις μορφές μέσα σε μία ώρα. Αυτό μπορεί πολύ εύκολα να βγει ποτ πουρί, επιθεωρησιακό, που δεν είναι καθόλου το ύφος μου. Οπότε προσπαθώ να κάνω τη διαδρομή από τη μια γυναίκα στην άλλη χωρίς να σπάσω αυγά για να γίνει η ομελέτα, δηλαδή πολύ μαλακά και ήσυχα, δίχως μεγάλες κορυφές και μύτες.
»Η δεύτερη πρόκληση είναι ότι έρχομαι αντιμέτωπη με τη Μελίνα Μερκούρη και τη Μαρία Κάλλας, για τις οποίες έχουμε πολύ συγκεκριμένες αναφορές – όλες ξέρουμε ποιες ήταν, σαν να κατοικούμε μαζί τους με έναν τρόπο. Και επειδή και οι δύο είχαν πολύ συγκεκριμένη κινησιολογία, μοντέλο και χροιά φωνής, είναι πολύ εύκολο να γίνω καρικατούρα τους. Πρέπει λοιπόν να τις ανακαλέσω και να τις ανακαλύψω μέσα από το δικό μου υλικό, για να είναι αυτή η διαδρομή ειλικρινής, να μην είναι περιγραφή ούτε μίμηση.
«Έρχομαι αντιμέτωπη με τη Μελίνα Μερκούρη και τη Μαρία Κάλλας, για τις οποίες έχουμε πολύ συγκεκριμένες αναφορές – όλες ξέρουμε ποιες ήταν, σαν να κατοικούμε μαζί τους με έναν τρόπο. Και επειδή και οι δύο είχαν πολύ συγκεκριμένη κινησιολογία, μοντέλο και χροιά φωνής, είναι πολύ εύκολο να γίνω καρικατούρα τους».
»Η Μήδεια είναι μια άλλη τεράστια πρόκληση, παίζω δύο μονολόγους της, από τους πιο δύσκολους, αυτόν όπου μιλάει στις γυναίκες του Χορού για την προδοσία και μια που απευθύνεται στα παιδιά της την ώρα που παίρνει την απόφαση να τα σκοτώσει. Εκεί είχα την τραγωδία, όπου διασχίζεις ολόκληρο το νήμα ενός ήρωα-συμβόλου, αλλά και τη Μήδεια του Παζολίνι, πάνω στην οποία χτίστηκε το κοστούμι και ολόκληρη η παράσταση. Οπότε και πάλι η διαδρομή μου στη σκηνή πρέπει να είναι πολύ προσεκτική, σαν να ακροβατώ συνέχεια σε ένα σχοινί».
Το πάθος είναι κινητήριος δύναμη, μπορεί όμως να γίνει και δύναμη καταστροφής.
«H ρίζα της λέξης είναι το ρήμα “πάσχω”, που σημαίνει ότι μπαίνω σε μια διαδικασία που έχει και πόνο και οδύνη. Το πάθος έχει το κόκκινο χρώμα του αίματος και μπορεί πολύ εύκολα να σε παρασύρει σε υπερβολές και ακρότητες. Οι γυναίκες του έργου ποτίστηκαν μες στο πάθος τους, ανθήσανε μες στο πάθος τους, καταναλώθηκαν από εμάς μες στο πάθος τους – ειδικά η Μαρία Κάλλας, που είχε ερωτική σχέση με το κοινό της -, καταστράφηκαν μες στο πάθος τους».
Από την πρεμιέρα της παράστασης το 2016 μέχρι σήμερα, το κίνημα του #metoo, που μεσολάβησε, άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζετε τις ηρωίδες σας;
«Η τελευταία φορά που παίχτηκε η παράσταση ήταν πριν από τον COVID, οπότε τώρα επιστρέφουμε με το #metoo στη φαρέτρα μας. Η Μελίνα έπαιξε μπάλα σε μια πολύ πατριαρχική αρένα, από την οποία μπόρεσε και βγήκε και έλαμψε, αλλά ειδικά η Μαρία Κάλλας, το είχε πει και η ίδια, ήταν από τα πολύ κακοποιημένα πλάσματα στην τέχνη. Με έναν τρόπο θα προσπαθήσω να τις δικαιώσω, γιατί τώρα πια οι άνθρωποι ακούν διαφορετικά τις ηρωίδες που μιλούν για κακοποίηση. Η Κάλλας μιλάει πολύ και στην παράσταση μάς γι’ αυτό, για τον τρόπο που κατασπαράχθηκε και από το κοινό και από τον εραστή της».
«Ειδικά η Μαρία Κάλλας, το είχε πει και η ίδια, ήταν από τα πολύ κακοποιημένα πλάσματα στην τέχνη. Κατασπαράχθηκε και από το κοινό και από τον εραστή της. Με έναν τρόπο θα προσπαθήσω να τις δικαιώσω, γιατί τώρα πια οι άνθρωποι ακούν διαφορετικά τις ηρωίδες που μιλούν για κακοποίηση».
Στην προσωπική έρευνά σας για τον χαρακτήρα της Μήδειας, βρήκατε κάποια ελαφρυντικά για τις πράξεις της;
«Δεν νομίζω ότι μπορείς να προσεγγίσεις συναισθηματικά αυτή την ακραία έκρηξη θυμού και εκδικητικότητας πάνω στην οποία έχει χτιστεί ο χαρακτήρας της, γιατί θα εξαντληθεί και θα γίνει ένα δάκρυ, αλλά δεν είναι ένα δάκρυ, είναι ένας ωκεανός πάνω στη σκηνή. Αυτά τα πρόσωπα της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας είναι σκεπτομορφές που μιλούν για αξίες και σύμβολα, οπότε δεν μιλάμε για φόνο, μιλάμε για κάτι μεγαλύτερο, για ατιμωρησία, δικαιοσύνη, για τον τρόπο που αντιμετωπίζουμε το θείο και το άγνωστο. Η Μήδεια είναι ένα τέρας, μετά το τέλος του έργου εξαϋλώνεται, ανεβαίνει στα άρματα και γίνεται θεότητα, δεν τιμωρείται καν μέσα στην ανθρώπινη διάσταση. Ο Οιδίποδας έβγαλε τα μάτια του. Μιλάμε για άλλα μεγέθη πράξεων. Θα μου πεις, πώς παίζονται αυτά στη σκηνή. Με πολλή εμπιστοσύνη στο λόγο κι στο κείμενο. Τουλάχιστον εγώ αυτό προσπαθώ να κάνω, μέσα από μια πολύ σωματική, αθλητική διαδικασία και με παρακαταθήκη το θέατρο του Τερζόπουλου, που ανέκαθεν αναμετριέται με τέτοια μεγέθη.
«Κι εγώ είμαι μάνα και έχω παιδί και βλέπουμε να συμβαίνουν αυτά τα πράγματα δίπλα μας, μάνες έχουν φτάσει σε σημείο να σκοτώσουν τα παιδιά τους για να εκδικηθούν. Δεν μπορώ να φανταστώ πώς μια γυναίκα μπορεί να φτάσει μέχρι εκεί, μόνο αν το μεταφέρω σε ένα άλλο, συμβολικό πεδίο. Μόνο έτσι».
»Κι εγώ είμαι μάνα και έχω παιδί και βλέπουμε να συμβαίνουν αυτά τα πράγματα δίπλα μας, μάνες έχουν φτάσει σε σημείο να σκοτώσουν τα παιδιά τους για να εκδικηθούν. Δεν μπορώ να φανταστώ πώς μια γυναίκα μπορεί να φτάσει μέχρι εκεί, μόνο αν το μεταφέρω σε ένα άλλο, συμβολικό πεδίο. Μόνο έτσι».
Φέτος λάβατε μέρος και σε ένα έργο για τον καρκίνο του μαστού, το «Πάσπορτ. Μια αληθινή περιπέτεια» από τη θεατρική ομάδα Μικρός Νότος, στο Άσυλο Ανιάτων. Ποιος ήταν ο ρόλος σας;
«Το Άσυλο Ανιάτων είναι από μόνο του ένας πολύ ιδιαίτερος χώρος, ένα άσυλο στην Κυψέλη με πενήντα τρόφιμους με ανίατες ασθένειες, που παραχωρεί μία από τις πτέρυγές του σε καλλιτέχνες που έχουν κάποιο λόγο να φιλοξενηθούν εκεί. Η περφόρμανς του “Πάσπορτ” είχε ως αφετηρία το ομώνυμο βιβλίο της Ελεονώρας Σουρλάγκα, όπου έγραψε την ιστορία της για τον καρκίνο του μαστού, και έγινε σε εννέα δωμάτια, που διαμορφώθηκαν από τον εικαστικό Βασίλη Καβουρίδη. Η Χρύσα Διαμαντοπούλου, η δημιουργός της περφόρμανς, εκθέτει και τη δική της περιπέτεια, με πολύ ειλικρινή και γενναιόδωρο τρόπο, και το στήθος της μετά την ολική μαστεκτομή.
»Εκεί δεν μπαίνεις να ερμηνεύσεις, μπαίνεις να περιηγηθείς μέσα στην ασθένεια. Εγώ ήμουν θεματοφύλακας, με μια βοηθό ξεναγούσαμε τους θεατές στα δωμάτια και στη διαδρομή από την υγεία στην ασθένεια και πίσω, κι αυτό ήθελε ιδιαίτερη προσοχή και σεβασμό στο υλικό και στους ανθρώπους, που έμπαιναν με φόβο και ανασφάλεια. Αλλά παρόλο που η διαδρομή περνούσε μέσα από το σκοτάδι, τούς έβλεπες να βγαίνουν με ευγνωμοσύνη στο φως.
«Μετά από όλα αυτά που έχουν γίνει, με τον κορονοϊό και το #metoo και τα Τέμπη και την κρίση στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο, όλα αυτά που ξεβράζονται και αποκαλύπτονται, η τέχνη είναι ένας χώρος ιερός όπου, παρόλο που αφηγούμαστε παραμύθια, δεν μας παίρνει να λέμε ψέματα, πρέπει να είμαστε πολύ απλοί, ανεπιτήδευτοι και ειλικρινείς».
»Μετά από όλα αυτά που έχουν γίνει, με τον κορονοϊό και το #metoo και τα Τέμπη και την κρίση στην Ελλάδα και σε όλο τον κόσμο, όλα αυτά που ξεβράζονται και αποκαλύπτονται, η τέχνη είναι ένας χώρος ιερός όπου, παρόλο που αφηγούμαστε παραμύθια, δεν μας παίρνει να λέμε ψέματα, πρέπει να είμαστε πολύ απλοί, ανεπιτήδευτοι και ειλικρινείς, διαφορετικά δεν μπορούμε να σταθούμε. Είτε κάνεις μια περφόρμανς για τον καρκίνο του μαστού είτε αναμετριέσαι με τη Μαρία Κάλλας είτε διαβάζεις αγγελίες σε μια εφημερίδα και τις μετατρέπεις σε παράσταση, δεν σου μένει τίποτα πέρα από το να μιλάς με ειλικρίνεια για ό,τι έχεις έρθει να μοιραστείς σε αυτό το ταξίδι».
Φέτος το καλοκαίρι η Εβελίνα Αραπίδη περιοδεύει επίσης με «Το ηλεκτρισµένο σύµπαν του Σαίξπηρ» από την Οµάδα ΕΥΤΟΠΙΑ, μια μουσική παράσταση που βασίζεται στα σονέτα του Γουίλλιαμ Σαίξπηρ σε μελοποίηση Γιώργου Στεφανακίδη. Ακόμα ερμηνεύει τον «Χρησμό», ένα ποιητικό κείμενο όπου η Πυθία ξυπνάει στο σήμερα για να δώσει έναν τελευταίο χρησμό, σε κείµενο, σκηνοθεσία, πρωτότυπη σύνθεση του Γιώργου Στεφανακίδη, ο οποίος επιπλέον τη συνοδεύει με τη μουσική του επί σκηνής.
Info
«Women of Passion, Women of Greece». Θεατρικό Βαγόνι, Αμαξοστοιχία – Θέατρο το Τρένο στο Ρουφ, Σιδηροδρομικός & Προαστιακός Σταθμός Ρουφ, επί της Λεωφ. Κωνσταντινουπόλεως, 10’ με τα πόδια από το Μετρό Κεραμεικός, 210 5298922, 6937 604988, www.totrenostorouf.gr. Κάθε Σάββατο στις 19:15 (από 27 Μαΐου 2023) και για 10 μόνο παραστάσεις (μέχρι τις 29/7). Είσοδος 15,00€ (προαγορά εισιτηρίων απαραίτητη: www.viva.gr). Προαιρετικό δείπνο μετά την παράσταση στο Wagon-Restaurant ή την Αποβάθρα της Αμαξοστοιχίας (φαγητό από 6€ / κρασί 5€ / ποτό 7,5€ ). Για ομάδες (κατόπιν συνεννόησης) πληροφορίες – κρατήσεις: 210 9237076, theater@totrenostorouf.gr
Συντελεστές
Συγγραφή/Δραματουργία: Ευγενία (Τζένη) Αρσένη. Σκηνοθεσία/Σκηνικά: Τατιάνα Λύγαρη. Κοστούμια: Ντόρα Λελούδα. Μουσική σύνθεση: Φώτης Μυλωνάς. Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης. Video design: Σπύρος Ρασιδάκης. Ειδικές κατασκευές: Δανάη Κουρέτα. Ερμηνεύει η Εβελίνα Αραπίδη. Συμμετέχει ο μουσικός Φώτης Μυλωνάς (φωνή, κιθάρα, μαντολίνο, μπανσούρι, κρουστά). Φωνή off: Πάνος Παπαγεωργόπουλος. Διάρκεια 60΄
Την παράσταση μπορούν να παρακολουθήσουν επίσης έφηβοι και παιδιά ηλικίας 10 ετών και άνω που επιθυμούν να εξασκηθούν στην κατανόηση της αγγλικής γλώσσας μέσω της Τέχνης.
Η παράσταση τελεί υπό την αιγίδα του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού.
Δείτε το τρέιλερ της παράστασης «Women of Passion, Women of Greece»:
