Είναι αυτή η μέρα του χρόνου. Η μέρα που οι μισοί από εμάς γιορτάζουν κραδαίνοντας ένα Pumpkin Spice Latte, ξαναβλέποντας το Nightmare Before Christmas και φορώντας ό,τι πιο witch gothic διαθέτουν στη γκαρνταρόμπα τους… και οι άλλοι μισοί γκρινιάζουν.
“Είχατε Halloween και στο χωριό σας;”
“Στην Ελλάδα μας, οι Απόκριες είναι το Φλεβάρη”
“Δεν είναι Χριστιανικά πράγματα αυτά.”
“Δηλαδή σου αρέσει να τρομάζεις; Μπου!”
“Καλά, δεν ξέρεις πως όλα αυτά είναι ένα τρικ του καπιταλισμού για να αρχίσεις την υπερκατανάλωση μια ώρα αρχύτερα;” (οκ, αυτή μπορεί να είναι και η εσωτερική μου φωνή).
Οκ, ας ξεκινήσουμε από το μοναδικό statement που έχει κάποια ουσία: “Δεν είναι Χριστιανικά πράγματα αυτά.” Όχι, δεν είναι.
Το Halloween, αλλιώς All Hallows Eve ή η παραμονή των All Saints Day, είναι ένα χριστιανικό rebranding της πιο σημαντικής Κέλτικης παγανιστικής παράδοσης: του Samhain, της μέρας που τα πνεύματα των νεκρών κυκλοφορούν ελεύθερα στη γη. Από την εποχή που ο χριστιανισμός πρωτοέγινε κυρίαρχη θρησκεία της Ρωμαϊκής αυτοκρατορίας (γύρω στον 4ο αιώνα μ.Χ.) και άρχισε σιγά σιγά να προσηλυτίζει όλη την παγανιστική/ειδωλολατρική Ευρώπη, ένα από τα καλύτερα μάρκετινγκ τρικ που σκέφτηκαν οι τότε ιθύνοντες ήταν να πάρουν τις παγανιστικές γιορτές, που είχε συνηθίσει να γιορτάζει ο κόσμος, και να τις μετατρέψουν σε χριστιανικές. Δε θέλω να σε σοκάρω, αλλά για τον ίδιο ακριβώς λόγο γιορτάζουμε Χριστούγεννα στα μέσα Δεκέμβρη, πάνω στο παγανιστικό Χειμερινό Ηλιοστάσιο, κι όχι την Άνοιξη (που οι περισσότεροι ιστορικοί πιστεύουν πως γεννήθηκε ο Ιησούς).
Το Halloween, όσες πορτοκαλί κορδελίτσες κι αν του δέσεις φιόγκο, είναι αρχέγονη παγανιστική γιορτή. Το τι θα κάνεις με αυτή την πληροφορία είναι δικό σου θέμα. Μπορεί να επιλέξεις να την αγνοήσεις και να συνεχίσεις να ντύνεσαι σέξι νοσοκόμα. Μπορείς να γράψεις ένα παραλήρημα στο Ίνσταγκραμ όπως η Hailey Bieber για το δικαίωμα της ως Χριστιανή να κάνει take over στις γιορτές όλου του κόσμου. Μπορείς να επιλέξεις να απέχεις από όλο το σούσουρο γιατί δεν εκφράζει την πίστη σου. Αν είσαι πάλι κανένας weirdo παγανιστής σαν εμένα (λέγε με και vegan μπαχαλοσατανίστρια μάγισσα, σήμερα σου επιτρέπω), μπορεί να επιλέξεις να συμμετέχεις σε όλο αυτό το σούσουρο ακριβώς επειδή εκφράζει την πίστη σου. Ό,τι κι αν επιλέξεις, το να γκρινιάζεις στον κόσμο επειδή θέλει να γιορτάσει κάτι που ενδεχομένως να μην περιέχεται στην εθνική του παράδοση, είναι μάλλον γελοίο.
Η ανάγκη του χιούμορ και της φάρσας να ξορκίζει το θάνατο (ή τελοσπάντων τα σκοτεινά βράδια του χειμώνα) είναι ανάγκη πανανθρώπινη. Αυτό ακριβώς άλλωστε είναι και οι ελληνικές Απόκριες, που στην ουσία τους είναι πολύ πιο gothic από τα υπόλοιπα carnivals που γίνονται την ίδια εποχή του χρόνου στον υπόλοιπο κόσμο. Οι Απόκριες, απομεινάρι από τα Σατουρνάλια που ο κόσμος ντυνόταν μασκαράς για να γιορτάσει τα γενέθλια του μπαμπά Κρόνου, έπινε το σωματικό του βάρος σε κρασί και κράδαινε φαλλικά σύμβολα προς τιμήν του Διονύσου (μια βόλτα στον Τύρναβο θα σε πείσει) ουσιαστικά είναι μια απόπειρα να “ζωντανέψουν τα αίματα” μέσα στο χειμώνα. Παρόμοια λογική βρίσκεται στην καρδιά του Halloween. Μόνο που στο Halloween τα πράγματα είναι πιο αμφίδρομα: θέλουμε να “ξορκίσουμε” τα φαντάσματα με τις φωνές και τα γέλια μας, αλλά παραδεχόμαστε και το δικαίωμα τους να υπάρχουν απόψε εκεί έξω και να μας τρομάζουν που και που. Μπορείς να πάρεις αυτή την πρόταση όσο κυριολεκτικά ή μεταφορικά θέλεις. (Όλοι έχουμε κάποιο πρώην που εμπίπτει στην παραπάνω περιγραφή.)
Και τώρα, my dear witches, ας μιλήσουμε για τον καπιταλισμό. Ο καπιταλισμός, εξ ορισμού, παίρνει οτιδήποτε καλό ή κακό υπάρχει στον κόσμο και το μετατρέπει σε κάτι από το οποίο κάποιος μπορεί να βγάλει λεφτά. Ακριβώς όμως όπως μπορείς να γιορτάσεις τα Χριστούγεννα εστιάζοντας στο πνεύμα της αγάπης κι όχι στο πνεύμα του μαξαρίσματος της πιστωτικής, έτσι μπορείς να γιορτάσεις και το Halloween με αυτοσχέδια κοστούμια και DIY στολίδια. Κανείς δε σου έβαλε το πιστόλι στον κρόταφο να αγοράσεις τα άπαντα της σκαλιστής κολοκύθας (κι αν σου έβαλε, μάλλον ήταν νεροπίστολο). Και σε μια εποχή που οι γυναίκες νιώθουν την ανάγκη να ανακτήσουν τη δύναμη τους, σύμβολα όπως η “μάγισσα” (μετάφραση: κάποια γυναίκα που ενόχλησε αρκετά κάποιον άντρα στο παρελθόν για να την κάψει ζωντανή) αποκτούν νέα δυναμική και αξίζουν τη δική τους γιορτή. Η αγάπη μας για το μυστικισμό και τη μαγεία φαίνεται να φουντώνει όσο περνάει ο καιρός — και σίγουρα ο καπιταλισμός θα βρει τρόπο να βγάλει λεφτά απ’ όλο αυτό. Αυτό δεν κάνει τις μάγισσες λιγότερο κουλ.
Και μια που φτάσαμε στο κουλνες: για μας που μεγαλώσαμε στα 90s, η αγάπη μας για το Halloween είναι επίσης και αγάπη για όλες τις σειρές/ταινίες με μάγισσες και βρυκόλακες, την αισθητική του Tim Burton και το Τζόνι Ντεπ ως Ψαλιδοχέρη. Απ’ αυτή την άποψη, αν σκεφτείς πως όλος ο κόσμος είναι πια ένα μικρό χωριό και οι συγχωριανοί μας είναι αυτοί με τους οποίους έχουμε τις ίδιες πολιτισμικές αναφορές (σε όποια γωνιά της γης κι αν βρίσκονται), τότε συγνώμη αλλά ναι, είχαμε και στο χωριό μας Halloween.
