Στον Νορβηγό συγγραφέα και δραματουργό Γιον Φόσε απονεμήθηκε το φετινό βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Σύμφωνα με την ανακοίνωση της Ακαδημίας, το βραβείο του δοθηκε για τα «καινοτόμα θεατρικά έργα και την πεζογραφία του, που δίνουν φωνή στο ανείπωτο».
Ο Γιον Φόσε, με το μινιμαλιστικό και υπερ-νατουραλιστικό του ύφος, ανανέωσε ριζοσπαστικά το τοπίο της νορβηγικής δραματουργίας. Έχει γράψει πλήθος μυθιστορημάτων, θεατρικών έργων, ποιητικών συλλογών, δοκιμίων και παιδικών βιβλίων, μεταξύ των οποίων «Το άλλο όνομα» κ.ά.
Γεννημένος στο Χάουγκεζουντ το 1959, θεωρείται ως ο πιο σημαντικός Νορβηγός συγγραφέας μετά τον Ίψεν.
Τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε σαράντα γλώσσες και τα θεατρικά του ανεβαίνουν από σπουδαίους σκηνοθέτες, όπως οι Τ. Οστερμάγερ, Κλοντ Ρεζί και Πατρίς Σερό. Έχει τιμηθεί με σημαντικά βραβεία και με το βραβείο Ίψεν.
Τα έργα του έχουν μεταφραστεί σε σαράντα γλώσσες και τα θεατρικά του ανεβαίνουν από σπουδαίους σκηνοθέτες, όπως οι Τ. Οστερμάγερ, Κλοντ Ρεζί και Πατρίς Σερό. Έχει τιμηθεί με σημαντικά βραβεία και με το βραβείο Ίψεν.
Σπούδασε συγκριτική λογοτεχνία και δίδαξε στην Ακαδημία Δημιουργικής Γραφής στο Hordaland. Το 1983 εξέδωσε το πρώτο του μυθιστόρημα με τίτλο «Κόκκινο, μαύρο», το οποίο ακολούθησαν πληθώρα άλλων μυθιστορημάτων, ποιητικών συλλογών, δοκιμίων και παιδικών βιβλίων. Το 1994 έγραψε το πρώτο του θεατρικό έργο με τίτλο «Και δε θα χωρίσουμε ποτέ», που ανέβηκε στην Εθνική Σκηνή του Bergen. Ακολούθησαν τα: «Κάποιος θα έρθει», «Το παιδί», «Το όνομα», για το οποίο τιμήθηκε με το Βραβείο ‘Ιψεν, “Η νύχτα τραγουδά τα τραγούδια της”, «Όνειρο φθινοπώρου», «Μια μέρα καλοκαιριού», «Παραλλαγές θανάτου», «Χειμώνας», «Τόσο όμορφα», «Κορίτσι στον καναπέ» και πολλά άλλα.
Τον Αύγουστο του 2000 του απονεμήθηκε το Θεατρικό Βραβείο του Βορρά και τον Δεκέμβριο του 2003 χρίστηκε Ιππότης της Γαλλικής Λεγεώνας της Τιμής.
«Είμαι συγκλονισμένος κι ευγνώμων»
«Συγκλονισμένος και ευγνώμων» δήλωσε ο συγγραφέας μετά την ανακοίνωση του βραβείου. «Θεωρώ πως είναι μια ανταμοιβή για τη λογοτεχνία που στοχεύει πάνω από όλα να είναι λογοτεχνία, χωρίς άλλη σκέψη», ανέφερε.
Το βραβείο, που συνοδεύεται από χρηματικό έπαθλο 11 εκατομμυρίων σουηδικών κορωνών, απονέμεται από τη Σουηδική Ακαδημία.
Μαζί με το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης, το Νόμπελ Λογοτεχνίας συγκεντρώνει συχνά τη μεγαλύτερη προσοχή και αντιπαράθεση, φέρνοντας λιγότερο γνωστούς συγγραφείς κάτω από το φως των προβολέων σε όλο τον κόσμο και αυξάνοντας τις πωλήσεις των βιβλίων καθιερωμένων λογοτεχνικών αστέρων.
Στη διάρκεια των χρόνων το βραβείο λογοτεχνίας έλαβαν επίσης συγγραφείς πέρα από την πεζογραφική παράδοση, περιλαμβανομένων θεατρικών συγγραφέων, ιστορικών, φιλοσόφων και ποιητών, ανοίγοντας ακόμη και νέα πεδία, όπως με την απονομή του βραβείου στον τραγουδιστή και στιχουργό Μπομπ Ντίλαν το 2016.
Πέρυσι το Νόμπελ δόθηκε σε ένα από τα μεγαλύτερα φαβορί, στη συγγραφέα Ανί Ερνό για τα κατά κύριο λόγο αυτοβιογραφικά βιβλία της που πραγματεύονται τη μνήμη και την κοινωνική ανισότητα. ‘Ηταν η πρώτη Γαλλίδα που κέρδισε το πιο περίβλεπτο λογοτεχνικό βραβείο στον κόσμο, ενώ η επιλογή της προκάλεσε έντονο διχασμό στο κοινό.
Τα βραβεία Νόμπελ
Τα βραβεία Νόμπελ ιδρύθηκαν με τη διαθήκη του Σουηδού εφευρέτη της δυναμίτιδας και επιχειρηματία Άλφρεντ Νόμπελ και απονέμονται από το 1901 για επιτεύγματα στα πεδία της λογοτεχνίας, των θετικών επιστημών και της ειρήνης.
Το βραβείο για την οικονομία προστέθηκε αργότερα στα Νόμπελ από την Κεντρική Τράπεζα της Σουηδίας.
Πηγή: protothema.gr
