Απέναντι από το γραφείο του ψυχιάτρου κάθεται ένα παντρεμένο ζευγάρι, ας τους πούμε Τζένη και Γιάννη. Είναι μαζί εδώ και 15 χρόνια, έχουν δύο ανήλικα παιδιά και κάνουν σεξ μία φορά το μήνα. Βρίσκονται εδώ γιατί ο ένας από τους δύο θα ήθελε να το κάνουν συχνότερα: εκείνος. Δεν είναι ότι εκείνη δεν θέλει να κάνει περισσότερο σεξ, απλά δεν θέλει να το κάνει πια με το σύζυγό της (κάτι που είναι μάλλον απίθανο να μοιραστεί στην εν λόγω συνεδρία). Αυτό που θέλει η Τζένη είναι να επιθυμεί κάποιον με ορμή, με κέφι, με ενθουσιασμό, όπως τότε που όλα ήταν καινούρια. Η Τζένη δεν είναι εξαίρεση, αλλά ο κανόνας. Αντίθετα με ό,τι πιστεύαμε, εκείνες που βαριούνται πρώτες το σεξ σε μια μακροχρόνια σχέση είναι οι γυναίκες.
Έρευνα που δημοσιεύτηκε στην British Medical Journal Open έδειξε ότι μετά από ένα χρόνο συμβίωσης εκείνες έχουν διπλάσιες πιθανότητες από τους άνδρες να χάσουν το ενδιαφέρον τους για τον έρωτα. Μάλιστα, όσο περισσότερο διαρκεί ο δεσμός τόσο πιο πολύ επηρεάζεται αρνητικά η όρεξή τους για σεξ, όπως βρήκε μια άλλη έρευνα που δημοσιεύτηκε στην Journal of Sex & Marital Therapy. «Επιβεβαιώνονται αυτά που βλέπω στις ασθενείς μου εδώ και χρόνια», λέει ο Φρανσουά Ρενό, σεξολόγος-ψυχοθεραπευτής στο Μόντρεαλ σχολιάζοντας επιστημονικά τις μελέτες. «Συχνά οι γυναίκες χάνουν το ενδιαφέρον τους γρηγορότερα από τους άνδρες, πολλές φορές μάλιστα μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα. Το λάθος που κάνουν τα ζευγάρια είναι να θεωρούν ότι οι τακτικές επαφές είναι ένδειξη ικανοποίησης, λες και η ποσότητα εγγυάται την ποιότητα. Πολλές φορές όταν μου διηγούνται τις συνευρέσεις τους, τους λέω: “Έχω την εντύπωση ότι κάνετε αμοιβαίο αυνανισμό”. Και εκείνες μου απαντούν: “Ακριβώς. Φτάνουμε σε οργασμό, αλλά δεν υπάρχει σεξουαλική επικοινωνία”».
«Πολλές φορές όταν μου διηγούνται τις συνευρέσεις τους, τους λέω: “Έχω την εντύπωση ότι κάνετε αμοιβαίο αυνανισμό”. Και εκείνες μου απαντούν: “Ακριβώς. Φτάνουμε σε οργασμό, αλλά δεν υπάρχει σεξουαλική επικοινωνία”»
Τα ψέματα που μας είπαν
Έχουμε μάθει, εδώ και αιώνες, ότι οι γυναίκες είναι λιγότερο σεξουαλικές από τους άνδρες, ότι δεν ενδιαφέρονται για τον έρωτα, ότι υποφέρουν πολύ συχνά από ψυχρότητα. Τώρα, λοιπόν, η ιστορία πρέπει να ξαναγραφτεί. Οι γυναίκες δεν είναι αδιάφορες για το σεξ γενικώς και εκ φύσεως. Μπορεί όμως να είναι αδιάφορες για το συγκεκριμένο σεξ μιας πολυετούς συμβίωσης. Η δρ Ανθρωπολογίας Γουένσντεϊ Μάρτιν διαρρηγνύει τα ιμάτιά της πάνω σε αυτό γιατί «στις μέρες μας έχουμε επιστημονικές μεθόδους να μετρήσουμε τη σεξουαλικότητα και να αποδείξουμε πως ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα είναι λάθος», όπως γράφει στο βιβλίο της «Untrue». «Ας αρχίσουμε με δύο μεγάλα ψέματα. Πρώτον, ότι οι άνδρες έχουν πιο δυνατή λίμπιντο από τις γυναίκες και είναι πιο ερωτικοί. Λάθος! Σήμερα υπάρχουν βουνά από δεδομένα που δείχνουν ότι όταν μετράμε σωστά και τα δύο φύλα έχουν την ίδια σεξουαλικότητα. Δεύτερον, ότι η μονογαμία είναι πιο εύκολη για εμάς γιατί έχουμε από τα γονίδιά μας την τάση για αφοσίωση. Όταν έγραφα τη διατριβή μου, μελέτησα γυναίκες από όλες τις κοινωνικές ομάδες και όλες τις κουλτούρες και ανακάλυψα ότι στο σύνολό τους τα στοιχεία δείχνουν πως η μονογαμία είναι πιο σκληρή για το γυναικείο φύλο και ότι βαριέται το σεξ νωρίτερα από τους συντρόφους του».
«Όταν έγραφα τη διατριβή μου, μελέτησα γυναίκες από όλες τις κοινωνικές ομάδες και όλες τις κουλτούρες και ανακάλυψα ότι στο σύνολό τους τα στοιχεία δείχνουν πως η μονογαμία είναι πιο σκληρή για το γυναικείο φύλο και ότι βαριέται το σεξ νωρίτερα από τους συντρόφους του»
Ο γάμος ρίχνει μετρήσιμα τη λίμπιντο των γυναικών. Αυτό σημαίνει ότι έχουν ανάγκη την καινοτομία και την περιπέτεια όσο και οι άνδρες, ίσως και περισσότερο. Ξέρουμε πολλά ζευγάρια που παντρεύονται, περνούν τα χρόνια, εκείνη αρχίζει να πλήττει και τελικά καταλήγει στο συμπέρασμα ότι δεν έχει ερωτική επιθυμία, είναι αδιάφορη, ψυχρή, ότι τέλος πάντων έχει πρόβλημα. «Παρόλο που η κοινωνία έχει εκπαιδεύσει τις μαμάδες μας, τις γιαγιάδες μας κι εμάς τις ίδιες να πιστεύουμε ότι το γυναικείο φύλο φταίει για τον πάγο στην ερωτική επιθυμία, το σώμα μας είναι σχεδιασμένο αλλιώς, μ’ ένα κλειδί για μια συναρπαστική σεξουαλικότητα. Διαθέτουμε το μοναδικό όργανο της ανθρώπινης ανατομίας που είναι αποκλειστικά αφιερωμένο στην ηδονή: την κλειτορίδα. Το φύλο μας έχει τις βιολογικές προδιαγραφές να αναζητά την ευχαρίστηση, να έχει πολλαπλούς οργασμούς, να απολαμβάνει χωρίς σταματημό. Είναι η μόνη αποστολή της κλειτορίδας αφού δεν εξυπηρετεί άλλη λειτουργία, ούτε καν αναπαραγωγική όπως το ανδρικό μόριο».
Τι σημαίνουν όλα αυτά για τη σεξουαλική μας ζωή στην πράξη; «Τα δεδομένα των κοινωνικών επιστημών έρχονται στο φως για να αλλάξουν τη ζωή των ανθρώπων και να τους απελευθερώσουν. Να τους ενθαρρύνουν να κοιτάξουν με ειλικρίνεια μέσα τους. Οι γυναίκες που πιστεύουν ότι είναι φτιαγμένες για τη μονογαμία πρέπει να συνειδητοποιήσουν ότι μάλλον αυτοκαταστρέφονται. Θα καταλήξουν στην ψυχοθεραπεία ή με ψυχοφάρμακα. Γνωρίζουμε ότι σε μια αποκλειστική σχέση η επιθυμία της γυναίκας μειώνεται μετά από ένα έως τέσσερα χρόνια. Του άνδρα μετά από εννιά. Για εκείνες είναι πιο δύσκολο να κάνουν έρωτα με τον ίδιο άνθρωπο ξανά και ξανά, αλλά δεν το ομολογούν. Αρχίζουν να φοβούνται ότι έχουν κάποιο πρόβλημα ψυχολογικό που τις εμποδίζει να θέλουν τον άνδρα τους. Σε αυτή τη φίλη θέλω να δείξω τους αριθμούς και να της πω ότι δεν της συμβαίνει τίποτα ιδιαίτερο, ότι είναι απολύτως φυσιολογικό και ότι δεν χρειάζεται να αμφιβάλλει για τον εαυτό της. Αν ζητήσει το ζευγάρι βοήθεια από ειδικό, θέλω να υπάρχουν γιατροί που θα τους πουν: “Είστε εντελώς νορμάλ, η επιθυμία μειώνεται, οι κυρίες βαριούνται γρηγορότερα, δεν σημαίνει ότι εσύ δεν είσαι φανταστικός σύζυγος, ότι δεν έχετε καλό γάμο ή καλή σχέση, το μόνο που συμβαίνει είναι πως έτσι είναι οι γυναίκες. Χρειάζονται καινοτομία, ποικιλία, περιπέτεια”. Και στη συνέχεια να τους εξηγήσουν τι μπορούν να κάνουν».
«Αν ζητήσει το ζευγάρι βοήθεια από ειδικό, θέλω να υπάρχουν γιατροί που θα τους πουν: “Είστε εντελώς νορμάλ, η επιθυμία μειώνεται, οι κυρίες βαριούνται γρηγορότερα, δεν σημαίνει ότι εσύ δεν είσαι φανταστικός σύζυγος, ότι δεν έχετε καλό γάμο ή καλή σχέση»
Μετά τη μονογαμία, τι;
Αν λοιπόν η γυναίκα είναι το ζητούμενο, η ερωμένη που θέλουμε να αναθερμάνει το ενδιαφέρον της για το κρεβάτι του ζευγαριού, τότε πρέπει να κινητοποιηθεί και ο σύντροφός της. Η δρ Μάρτιν πιστεύει ότι ο εραστής της μακροχρόνιας συμβίωσης μπορεί, αντί να προσβληθεί από τον προβληματισμό της συντρόφου του, να τη διεκδικήσει. «Οι άνδρες που ενδιαφέρονται πραγματικά για το τι θέλουν οι γυναίκες μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Πρέπει να τις ρωτήσουν για να μάθουν. Ακόμα κι αν χρειαστεί να το συζητήσουν ξανά και ξανά κι εκείνες να απαντούν διαρκώς “Όχι, όχι, δεν θέλω τίποτα, μια χαρά είμαι”, μετά από πολλές ερωτήσεις θα ανοιχτούν και θα μιλήσουν για τις φαντασιώσεις τους. Γνωρίζουμε επιστημονικά ότι το ρεπερτόριό τους είναι πιο πλούσιο από των ανδρών. Εκείνοι μπορεί να σοκαριστούν, θα νιώσουν όμως ικανοποιημένοι και ενθουσιασμένοι όταν καταλάβουν πόσο συναρπαστικές ερωτικά μπορεί να είναι οι ερωμένες που ξεπερνούν τις αναστολές και αποδέχονται τον εαυτό τους».
Η αναζήτηση για καινοτομία και συγκίνηση, ωστόσο, μπορεί να τις βγάλει από την comfort zone του σπιτιού τους και να τις οπλίσει με το θάρρος που χρειάζεται κάθε περιπέτεια για να τη ζήσεις. Ένα φλερτ από τη δουλειά, ένας παλιός φίλος στα social media, ο διπλανός επιβάτης στο αεροπλάνο μπορεί να γίνουν η αφορμή για το ξεκίνημα μιας ιστορίας. Έτσι θα ξυπνήσει και πάλι μέσα τους η ερωτική επιθυμία, συγχρόνως όμως θα βρεθούν απέναντι σ’ ένα κοινωνικό σύστημα το οποίο δεν συγχωρεί τις δεσμευμένες όταν ξεπορτίζουν. Ένας παντρεμένος μπορεί να έχει «γκόμενες» και να περηφανεύεται γι’ αυτό, η σύζυγός του όμως δεν μπορεί να το εμπιστευτεί ούτε στην καλύτερή της φίλη. «Ο τρόπος που αντιμετωπίζουμε τις γυναίκες οι οποίες αρνούνται τη μονογαμία καθρεφτίζει το πόση ισότητα επικρατεί στην κοινωνία μας. Γιατί να επιτρέπουμε αποκλειστικά στους άνδρες να είναι άπιστοι και να τους δίνουμε ελαφρυντικά μόνο και μόνο επειδή είναι γένους αρσενικού; Για τις συζύγους που κάνουν το ίδιο ο περίγυρος έχει έτοιμη την καταγγελία. Ίσως επειδή με τη στάση τους αυτή αμφισβητούν τον πυρήνα του σεξιστικού συστήματος που θέτει συγκεκριμένους ρόλους σε κάθε φύλο».
«Γιατί να επιτρέπουμε αποκλειστικά στους άνδρες να είναι άπιστοι και να τους δίνουμε ελαφρυντικά μόνο και μόνο επειδή είναι γένους αρσενικού; Για τις συζύγους που κάνουν το ίδιο ο περίγυρος έχει έτοιμη την καταγγελία».
Οι γυναίκες, παραδοσιακά, κάνουν τα στραβά μάτια και αφήνουν τους συντρόφους τους να κινούνται σε μια γκρίζα ζώνη μονογαμίας έτσι ώστε να τους δώσουν την ψευδαίσθηση της ελευθερίας, την αυταπάτη ότι είναι άπιστοι χωρίς όμως σοβαρές επιπτώσεις. Μασάζ με happy end, ατασθαλίες σε bachelor party, weekend στο βουνό μόνο για αγόρια, μία ολόκληρη κουλτούρα διασκέδασης έχει στηθεί για να δίνει ευκαιρίες αποσυμπίεσης και ανανέωσης στο ταλαιπωρημένο από τη συζυγική πίστη ανδρικό φύλο. Διότι «έτσι είναι οι άνδρες», θα έλεγαν οι μαμάδες μας. Μήπως «έτσι είναι και οι γυναίκες;» ρωτάει σήμερα η επιστήμη. Η σεξουαλικότητα είναι πηγή ζωής και για τα δύο φύλα. Γιατί να βάζουμε το ένα στο κουτάκι της μονογαμίας;
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στο Marie Claire Μαρτίου 2022.
