Δύο δημοσιογράφοι που ήταν υπεύθυνες για τη δημοσιοποίηση της ιστορίας της Mahsa Amini, της Κούρδο-Ιρανής που σκοτώθηκε μετά την κράτησή της από την αστυνομία ηθικής τάξης του Ιράν πέρυσι, δικάστηκαν σε ιρανικό δικαστήριο αυτή την εβδομάδα.
Οι Niloufar Hamedi και Elaheh Mohammadi είναι φυλακισμένες στο Ιράν τους τελευταίους οκτώ μήνες και αντιμετωπίζουν κατηγορίες για «συνωμοσία και εξέγερση κατά της εθνικής ασφάλειας» και «αντικρατική προπαγάνδα» – κατηγορίες που επισύρουν πιθανή θανατική ποινή, σύμφωνα με τους Δημοσιογράφους Χωρίς Σύνορα (RSF).
Οι δύο γυναίκες δικάστηκαν ξεχωριστά τη Δευτέρα, 29-05, και την Τρίτη 30-05, σε δικαστήριο υπό την προεδρία του διαβόητου δικαστή Abolghasem Salavati, σύμφωνα με το ιρανικό φιλομεταρρυθμιστικό πρακτορείο SharghDaily.
Η δίκη διεξήχθη μετά τις πανεθνικές διαδηλώσεις που συγκλόνισαν το Ιράν το περασμένο φθινόπωρο, καθώς η οργή για τη μεταχείριση των γυναικών από το καθεστώς και για άλλα ζητήματα αναζωπυρώθηκε μετά το θάνατο της 22χρονης Amini.
Οι αρχές κατέστειλαν βίαια το πολύμηνο κίνημα, το οποίο αποτελούσε μια από τις μεγαλύτερες εσωτερικές απειλές για το κυβερνών καθεστώς του Ιράν εδώ και περισσότερο από μια δεκαετία.
H Niloufar Hamedi συνελήφθη αφού επισκέφθηκε την Masha Amini στο νοσοκομείο και αναφέρθηκε στη σοβαρή ιατρική της κατάσταση και στο κώμα που βρισκόταν, σύμφωνα με την RSF.
🇮🇷 Further proof of the judicial farce against the two journalists who covered the death of #MahsaAmini in #Iran: the lawyers for Niloofar Hamedi and Elahe Mohammadi were banned from speaking at the 1st hearings.
RSF calls for their immediate release. 👇 https://t.co/CxvH8tKcAw— RSF (@RSF_inter) May 30, 2023
Η SharghDaily σημείωσε στο δημοσίευμα ότι η Niloufar Hamedi δεν είχε πρόσβαση σε δικηγόρους κατά το μεγαλύτερο μέρος της κράτησής της, ενώ ο ΟΗΕ δήλωσε ότι η δημοσιογράφος κρατείται σε απομόνωση στη διαβόητη φυλακή Evin από τον Σεπτέμβριο.
Οι δύο δημοσιογράφοι κατηγορήθηκαν στις 8 Νοεμβρίου για «προπαγάνδα» εναντίον της Ισλαμικής Δημοκρατίας και για συνωμοσία κατά της εθνικής ασφαλείας, αδικήματα που τιμωρούνται με την ποινή του θανάτου.
Στη δίκη της την Τρίτη, η Niloufar Hamedi αρνήθηκε όλες τις κατηγορίες και τόνισε τα δημοσιογραφικά της καθήκοντα στο πλαίσιο του νόμου, έγραψε στο Twitter ο σύζυγός της, Mohammad Hossein Ajorloo.
Η Elaheh Mohammadi, η οποία επίσης δικάστηκε σε ξεχωριστή ακροαματική διαδικασία, συνελήφθη έπειτα από ρεπορτάζ για την κηδεία Masha Amini τον Σεπτέμβριο, σύμφωνα με την RSF και τον ΟΗΕ.
Οι οικογένειες των δημοσιογράφων ενημερώθηκαν για τις κατηγορίες επτά μήνες μετά τις συλλήψεις, ανέφερε η RSF.
Ο Niloufar Hamedi, η Elaheh Mohammadi και μία ακόμη συλληφθείσα δημοσιογράφος, η Narges Mohammadi, τιμήθηκαν με το υψηλού κύρους Παγκόσμιο Βραβείο Ελευθερίας του Τύπου 2023 της UNESCO/Guillermo Cano για την εξαιρετική συμβολή τους στον αγώνα για την ελευθερία του Τύπου.
«Δεσμευόμαστε να τιμήσουμε το γενναίο έργο των Ιρανών δημοσιογράφων γυναικών», δήλωσε η Zainab Salbi, πρόεδρος της κριτικής επιτροπής, σύμφωνα με ανακοίνωση του ΟΗΕ, προσθέτοντας: «Πλήρωσαν βαρύ τίμημα για τη δέσμευσή τους να αναφέρουν και να μεταφέρουν την αλήθεια».
Η ιρανική κυβέρνηση συνέχισε να καταπνίγει τη διαφωνία με αρκετές πρόσφατες θανατικές καταδίκες διαδηλωτών. Εκατοντάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν και χιλιάδες συνελήφθησαν στη διάρκεια διαδηλώσεων που πραγματοποιήθηκαν τον Οκτώβριο και το Νοέμβριο. Επτά άνδρες έχουν εκτελεσθεί για ανάμιξη στο κίνημα αυτό. Οι επικριτές λένε ότι το καθεστώς έχει οδηγήσει τη θανατική ποινή σε νέο επίπεδο.
🇮🇷 The journalists, Niloufar Hamedi, 30, and Elaheh Mohammadi, 36, could face the death penalty after they were detained for covering #MahsaAmini‘s death and its aftermath.
Our correspondent @SayahTweets tells us more about the charges 👇 pic.twitter.com/NhMscQVQr7
— FRANCE 24 English (@France24_en) May 30, 2023
Οι απειλές για τη ζωή των δημοσιογράφων και τους αγαπημένους τους
Οι απειλές στις δύο δημοσιογράφους στην Τεχεράνη ήταν άμεσες και εφιαλτικές. Μεταξύ των μηνυμάτων που λάμβανε η μία ήταν και το: «Θα βρούμε και θα βιάσουμε την αδερφή σου». Οι αποστολείς των απειλητικών μηνυμάτων ήταν ακριβώς οι ίδιοι, (το Σώμα Φρουράς της Ισλαμικής Επανάστασης IRGC), που είχαν συλλάβει τη δημοσιογράφο μετά τη συμμετοχή και τα ρεπορτάζ της σε μια από τις μαζικές διαδηλώσεις εναντίον του καθεστώτος.
Μιλώντας ανώνυμα, μία άλλη δημοσιογράφος αποκάλυψε στον Guardian πως φοβάται για τη ζωή της, έχοντας τεθεί πρώτα υπό κράτηση για τρεις ημέρες από το Σώμα Φρουράς. «Με έχουν απειλήσει πολλές φορές με μηνύματα ότι θα με σκοτώσουν, όπως έκαναν με τους διαδηλωτές». Σε μία άλλη δημοσιογράφο είχαν πει ότι «δεν είχε κανένα δικαίωμα να καλύψει τις πορείες» και ότι δεν της επιτρεπόταν να πάρει συνέντευξη από οικογένειες θυμάτων.
Οι δημοσιογράφοι στο Ιράν λένε ότι μεγάλο μέρος της βιαιότητας έχει επικεντρωθεί σε πολίτες-δημοσιογράφους, άνδρες και γυναίκες, των οποίων τα ρεπορτάζ και οι φωτογραφίες είδαν το φως της δημοσιότητας σε όλο το Ιράν και στο εξωτερικό.
Συχνά λιγότερο γνωστοί, αυτοί οι πολίτες δημοσιογράφοι είχαν «καλύψει το κενό των επίσημων δημοσιογράφων που είναι παγιδευμένοι από τη λογοκρισία», δήλωσε μια γυναίκα δημοσιογράφος. «Από το φόβο της διεθνούς αντίδρασης, η ιρανική κυβέρνηση παρενοχλεί λιγότερο τους γνωστούς δημοσιογράφους, αλλά τιμωρεί τους ανώνυμους δημοσιογράφους-πολίτες».
«Γνωρίζω πολλούς από αυτούς [τους πολίτες δημοσιογράφους] που ξυλοκοπήθηκαν υπό κράτηση. Τους έσπασαν τα πόδια. Όλα τα βίντεο και οι φωτογραφίες που δημοσιεύτηκαν κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων ήταν από αυτούς τους δημοσιογράφους-πολίτες, όχι από τα επίσημα μέσα ενημέρωσης», δήλωσε.
Ο μειούμενος αριθμός θέσεων εργασίας για τους ανεξάρτητους δημοσιογράφους – καθώς και οι απειλές κατά της ζωής και της ελευθερίας τους στο Ιράν – ανάγκασε ορισμένους που μίλησαν στον Guardian να ενταχθούν σε κρατικά μέσα ενημέρωσης για να μπορέσουν να βγάλουν τα προς το ζην. Εξακολουθούν να ελπίζουν στην ευκαιρία να κάνουν ξανά ελεύθερα ρεπορτάζ, σημειώνεται στο αντίστοιχο ρεπορτάζ.
«Ο λαός του Ιράν είναι πιο συνειδητοποιημένος και σοφότερος από ποτέ, αλλά, με όλο τον πλούτο και τα όπλα στα χέρια του δικτάτορα, πώς θα πολεμήσουν οι Ιρανοί εναντίον αυτού του αυταρχικού καθεστώτος;», συμπλήρωσε η δημοσιογραφος. «Μερικές φορές σκέφτομαι να φύγω από το Ιράν, αλλά ποιος θα βοηθήσει τότε τις φωνές να ακουστούν;».
