Με αφορμή την είδηση που μας έρχεται από τις ΗΠΑ, η οποία γυρίζει τα γυναικεία δικαιώματα πολλές δεκαετίες πίσω, την άρση παλαιότερης απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου η οποία επέτρεπε τις αμβλώσεις, το γυναικολογικό Ιατρείο Ελένης Τζαχρήστα έκανε μια ανάρτηση στο Facebook όπου ανατρέχει στις παλαιότερες σκοτεινές εποχές της Ελλάδας, όπου οι εκτρώσεις ήταν παράνομες στη χώρα μας, και συγκεκριμένα στην εμπειρία της ιατρού από το γυναικολογικό ιατρείο του πατέρα της, το οποίο στη δεκαετία του ‘60, όπως σχολιάζει η ίδια, ήταν «χρυσωρυχείο».
Όπως γράφει:
«Ένα διαμέρισμα του τρίτου ορόφου στη Σολωμού στα Εξάρχεια ήταν το ιατρείο του πατέρα μου τη δεκαετία του ’60. Χρυσωρυχείο.
»Η μητέρα μου τον θυμόταν να γυρνάει σπίτι με τις τσέπες ξεχειλισμένες λεφτά.
»Οι εκτρώσεις παράνομες ώς το ’86 και παρόλα αυτά αποτελούσαν το κυρίαρχο μέσο αντισύλληψης μετά το… “τράβηγμα” και το “μέτρημα”.
»Εφτά εκτρώσεις σε ένα απόγευμα ήταν ένα σύνηθες νούμερο και δεν έκανε εντύπωση σε κανένα τότε. Ήταν οι χρυσές εποχές των γυναικολόγων αλλά όχι των γυναικών.
«Εφτά εκτρώσεις σε ένα απόγευμα ήταν ένα σύνηθες νούμερο και δεν έκανε εντύπωση σε κανένα τότε. Ήταν οι χρυσές εποχές των γυναικολόγων αλλά όχι των γυναικών».
»Η κουζίνα/αναρρωτήριο/ανάνηψη/αποστείρωση ήταν ένα μακρόστενο δωμάτιο στο φωταγωγό με νεροχύτη και δύο μάτια με γκάζι όπου είχαν τοποθετηθεί δύο μεταλλικά νοσοκομειακά κρεβάτια (υπάρχουν ακόμα σε μια αποθήκη μαζί με το μπουμ καθώς και κάποια άλλα κειμήλια από εκείνο το ιατρείο). Εκεί κουβαλούσαν (πραγματικά δεν ξέρω πώς, γιατί δεν υπήρχε φορείο) τις γυναίκες από το δωμάτιο όπου γίνονταν οι επεμβάσεις στην… κουζίνα και τις άφηναν μέχρι να ξυπνήσουν εντελώς από τη νάρκωση.
»Η αποστείρωση: πλύσιμο των εργαλείων και οινόπνευμα και φωτιά σε ειδικά μεταλλικά σκεύη αρχικά, ξηρός κλίβανος μετά.
»Η νάρκωση: ενδοφλέβια προποφόλη με μεταλλική σύριγγα καρφωμένη στη φλέβα καθόλη τη διάρκεια της επέμβασης (δεν υπήρχαν τα πλαστικά καθετηράκια μιας χρήσης που έχουμε τώρα).
«Η νάρκωση: ενδοφλέβια προποφόλη με μεταλλική σύριγγα καρφωμένη στη φλέβα καθόλη τη διάρκεια της επέμβασης (δεν υπήρχαν τα πλαστικά καθετηράκια μιας χρήσης που έχουμε τώρα)».
»Αναισθησιολόγος: η κυρία Σοφία, καθαρίστρια, πρακτική νοσοκόμα, γραμματεύς και βοηθός του μαιευτήρα/αναισθησιολόγου. Και πάροχος ψυχολογικής υποστήριξης σε απελπισμένες και καραβοτσακισμένες ασθενείς – μια πραγματική παρηγοριά. Καλός άνθρωπος. Ποιος ξέρει πώς την έφερε η τύχη από ένα χωριό της Πρέβεζας στην Αθήνα μονάχη, χωρίς άντρα, χωρίς παιδιά μια ζωή, ιδανική για βοηθός ιατρείου και πάντα πρόθυμη να μου κάνει baby-sitting όταν ήμουνα μικρή. Τις ελεύθερες ώρες της έκανε και χαλάουα σε γυναίκες για να συμπληρώσει μεροκάματα. Ισχυρίζονταν πως μπορούσε να καταλάβει το φύλο του παιδιού από τα υπολείμματα της κύησης στο σουρωτήρι (το υλικό της αναρρόφησης της μήτρας που έμενε στο δοχείο της αναρρόφησης το σουρώνουνε ακόμα και σήμερα- μια παλαιά μέθοδος για να διαπιστώσει κανείς αν πράγματι υπάρχουν μέσα προϊόντα κύησης και εμβρυικά στοιχεία). Δεν ξέρω σε ποια εβδομάδα κύησης μπορούσε να το δει και δεν είμαι σίγουρη ότι θέλω να μάθω. Γιατί τότε δεν υπήρχε ο υπέρηχος και συχνά γίνονταν διακοπές κύησης σε προχωρημένη εβδομάδα.
»Θυμάμαι μία ιστορία που μου έλεγε η μητέρα μου. Εκείνη νοικοκυρά, έγκυος σε μένα στο πρώτο τρίμηνο με ναυτίες και η κυρία Σοφία να λείπει σε άδεια. Οπότε ο πατέρας μου πήρε τη μητέρα μου στο ιατρείο για να τον βοηθήσει με τη νάρκωση. Η φλέβα έσπασε κάποια στιγμή και το φάρμακο χύνονταν έξω. Να φωνάζει ο πατέρας μου στη μάνα μου “μέσα είναι;”, “ναι, μέσα!” να λέει αυτή (μέσα στο χέρι εννοούσε, έλα όμως που ο πατέρας μου εννοούσε μέσα στη φλέβα) και η γυναίκα να ξυπνάει! Μισολυπόθυμη η μάνα μου και ο μπαμπάς με δύο γυναίκες σχεδόν τέζα στο ιατρείο (και άλλη μια τρίτη στην κοιλιά) και μόνος του ο αθεόφοβος!
»Επίσης θυμόταν ο ίδιος πως οι γυναίκες έρχονταν συχνά φαγωμένες -φυσικά δεν γίνονταν ούτε υποτυπώδης προεγχειρητικός έλεγχος- και έκαναν εμετό στην ανάνηψη με κίνδυνο να πνιγούν, ή ότι κάποιες φορές έβγαζε με τα χέρια του ψεύτικα δόντια από το στόμα και το φάρυγγα της κοιμισμένης γυναίκας.
»Όταν ήταν στη σύνταξη ο πατέρας μου θυμόταν αυτές τις στιγμές και αναρωτιόταν πώς τα έκανε όλα αυτά. Μεγάλη ανακούφιση ήταν όταν έγιναν νόμιμες οι εκτρώσεις και πήγαιναν στην Κλινική άνετα, καθαρά, με ασφάλεια και με αναισθησιολόγο.
»Ευτυχώς δεν υπήρξε ποτέ κάποιο δυσάρεστο συμβάν – ευτυχώς για τις γυναίκες κυρίως αλλά και για εμάς.
»Όταν τώρα παίρνω ιστορικό από ασθενείς 75 ετών και άνω από πολλές ακούω ότι έχουν κάνει στη ζωή τους 8-9 εκτρώσεις, ούτε κι αυτές θυμούνται πόσες ακριβώς. Ούτε λόγος για προφυλακτικό οι σύζυγοι, ευτυχώς που υπήρχε και το σπιράλ.
«Όταν τώρα παίρνω ιστορικό από ασθενείς 75 ετών και άνω από πολλές ακούω ότι έχουν κάνει στη ζωή τους 8-9 εκτρώσεις, ούτε κι αυτές θυμούνται πόσες ακριβώς. Ούτε λόγος για προφυλακτικό οι σύζυγοι, ευτυχώς που υπήρχε και το σπιράλ».
»Δεν ξέρω ποιος θέλει να επιστρέψουν αυτές οι εποχές ξανά και ποιος εύχεται για την αδερφή του, τη μητέρα του, την κόρη του, την σύντροφό του τέτοιες εμπειρίες, αν κάποτε φτάσουμε κι εδώ να γίνουν πάλι παράνομες οι εκτρώσεις.
»Για τις γυναίκες της Αμερικής, του Ιράν, του Αφγανιστάν, του Ιράκ, της Συρίας, της Σαουδικής Αραβίας, της Αιγύπτου και του μεγαλύτερου μέρους της Αφρικής, των Φιλιππίνων, της Ινδονησίας, του Μπαγκλαντές, της Ινδίας, της Βραζιλίας, της Χιλής, της Βολιβίας, της Βενεζουέλας, του Περού, της Παραγουάης, του Εκουαδόρ, της Νικαράγουας, της Ονδούρας, του Μεξικό, νοιώθω μια άπειρη λύπηση και θέλω να τις αγκαλιάσω όλες και να κλάψω μαζί τους».
