Τον Μάρτιο του 2025, δόθηκαν από τις αρχές στον κοινοβουλευτικό έλεγχο ,τα τελευταία στοιχεία που αποτυπώνουν τις κρίσιμες ανεπάρκειες του συστήματος υποδοχής των ανθρώπων που ζητούν προστασία στην Ελλάδα στα νησιά και στην ενδοχώρα. Τα στοιχεία, που αναφέρονται στην 31η Δεκεμβρίου 2024, επιβεβαιώνουν τις παρατηρήσεις σχετικά με την κατάσταση που επικρατεί στα προσφυγικά καμπς τόσο των νησιών όσο και της ενδοχώρας.
Σύμφωνα με τα στοιχεία αυτά, στα τέλη του 2024 διέμεναν 27.100 άνθρωποι σε προσφυγικά καμπς τόσο στα νησιά όσο και στην ενδοχώρα. Στους ανθρώπους αυτούς συμπεριλαμβάνονται πάνω από 8000 παιδιά, εκ των οποίων άνω του 55% διέμεναν στα καμπς των νησιών, εντός «ασφαλών περιοχών» υπό εξαιρετικά ακατάλληλες συνθήκες διαβίωσης. Επικρατέστερη χώρα καταγωγής των διαμενουσών/όντων σε καμπς στα τέλη του περασμένου έτους ήταν η Συρία, ενώ ακολουθεί το Αφγανιστάν. Η συντριπτική πλειοψηφία των συνολικών διαμενόντων, συγκεκριμένα το 89%, βρίσκονταν εντός διαδικασίας ασύλου και επομένως δικαιούνταν συνθήκες υποδοχής, όπως στέγαση, σίτιση, ρουχισμό και μηνιαίο οικονομικό βοήθημα.
Ωστόσο, καταγράφονται χρόνιες και συστηματικές ελλείψεις στις συνθήκες υποδοχής. Καταρχάς, οι αιτούσες/ούντες άσυλο δεν έλαβαν το οικονομικό βοήθημα που προβλέπει η ελληνική νομοθεσία σε όλες και όλους όσους διαμένουν στο σύστημα υποδοχής της χώρας, για τους 7 από τους 12 μήνες του έτους, λόγω των χρονίων αδυναμιών του κράτους να διαχειριστεί το χρηματοδοτούμενο από ενωσιακούς πόρους πρόγραμμα και να ανταποκριθεί στις νομικές υποχρεώσεις του. Ως αποτέλεσμα, οι περισσότερες/οι αιτούσες/ντες άσυλο στα καμπς αδυνατούν να καλύψουν ακόμη και απολύτως απαραίτητες βιοτικές ανάγκες τους, όπως τα φάρμακα ή η μετακίνηση. Είναι επίσης ενδεικτικό ότι και για τους πρώτους μήνες που δόθηκε το βοήθημα, μόλις 8.527 άτομα το έλαβαν, δηλαδή μόλις 35% των ανθρώπων που το δικαιούνταν, ενώ το σύνολο των 24.000 διαμενουσών/όντων το είχαν αιτηθεί.
Κατά δεύτερον, τα στοιχεία αυτά επιβεβαιώνουν τις συνεχείς ελλείψεις στη στελέχωση των ιατρικών και ψυχοκοινωνικών υπηρεσιών στα καμπς. Στο σύνολο των καμπς της ΥπΥΤ, λειτουργούσαν συνολικά 54 γιατροί, δηλαδή ένας γιατρός για πάνω από 500 άτομα με βάση τον συνολικό πληθυσμό. Δομές όπως η Κως, η Φιλιππιάδα και ο Πύργος δεν είχαν καθόλου γιατρό.
Ο αριθμός των διερμηνέων που δραστηριοποιούνταν στο σύνολο των καμπς της ΥπΥΤ και για όλες τις γλώσσες ήταν 100 στα τέλη του 2024. Κρίσιμες ελλείψεις παραμένουν σε καμπς όπως η Λέρος, με έναν μόνο διερμηνέα για συνολικό πληθυσμό 1.691 ατόμων, ή η Σάμος, με δύο διερμηνείς για συνολικά 4.126 άτομα.
Τέλος, σε ότι αφορά τα ευάλωτα άτομα που ζητούν προστασία στην Ελλάδα, η μόνη μορφή στέγασης που εξακολουθεί να παρέχεται σε αυτά είναι τα καμπς, παρόλο που ο νόμος απαιτεί την παροχή ειδικών συνθηκών υποδοχής. Στην πράξη λοιπόν, οι συνθήκες υποδοχής των ατόμων αυτών δεν διαφέρει καθόλου από αυτές που παρέχονται στον υπόλοιπο πληθυσμό των αιτούντων άσυλο. Η ΥπΥΤ εντόπισε 13.797 ευάλωτα άτομα το 2024 στο πλαίσιο των διαδικασιών υποδοχής και ταυτοποίησης που διεξάγονται στις ΚΕΔ και στα ΚΥΤ. Τα επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Μετανάστευσης και Ασύλου κάνουν λόγο για 4.215 άτομα με ευαλωτότητες τα οποία διέμεναν σε καμπς της ΥπΥΤ. Η πλειοψηφία των ευάλωτων αιτουσών/ούντων βρισκόταν στη Σάμο και τη Λέσβο από τα νησιά και στη Μαλακάσα και το Κουτσόχερο στην ενδοχώρα.
