Η έφηβη Nika Shakarami εξαφανίστηκε ενώ βρισκόταν σε μία αντικυβερνητική διαδήλωση το φθινόπωρο του 2022. Μήνες μετά, ένα μυστικό έγγραφο των ιρανικών υπηρεσιών ασφαλείας ήρθε στο φως της δημοσιότητας και αποκαλύπτει τι συνέβη στην πραγματικότητα, ενώ το επίσημο κράτος του Ιράν ισχυρίζεται ότι το νεαρό κορίτσι αυτοκτόνησε.
Η Nika Shakarami βρέθηκε στους δρόμους της Τεχεράνης λίγο μετά τη δολοφονία της Mahsa Amini από την αστυνομία ηθών, ένα γεγονός που προκάλεσε παγκόσμια κατακραυγή και δεκάδες διαδηλώσεις στις μεγάλες πόλεις του Ιράν, που έμειναν στην ιστορία ως «η επανάσταση των γυναικών». Η κοπέλα συνελήφθη κατά τη διάρκεια πορείας που γινόταν στις 20 Σεπτεμβρίου 2022 και η τύχη της αγνοούνταν για εννέα ημέρες.
Η σορός της βρέθηκε σε ένα νεκροτομείο και η επίσημη έρευνα των αρχών κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Shakarami αυτοκτόνησε. Η οικογένειά της δεν το πίστεψε και μάλιστα κατήγγειλε τις αρχές ότι τους εμπόδισαν να τη θάψουν στην πόλη καταγωγής της, ώστε να μη γίνει γνωστή η τοποθεσία και η ταφή προκαλέσει κι άλλες διαδηλώσεις, όπως είχαμε αναφέρει σε σχετικό άρθρο τον Οκτώβριο του 2022.
Μετά από μήνες έρευνας, δημοσιογράφοι του BBC εντόπισαν γνήσιο έγγραφο των υπηρεσιών ασφαλείας του Ιράν, σύμφωνα με το οποίο τρεις άνδρες είναι υπαίτιοι για τον θάνατο και, πριν από αυτόν, τον βασανισμό και τον βιασμό της έφηβης, που έγιναν μέσα σε ένα μικρό φορτηγό χωρίς διακριτικά της αστυνομίας.
Η Shakarami λέγεται ότι συνελήφθη επειδή προκάλεσε τους φρουρούς της Επανάστασης να τη δείρουν με τα γκλομπ τους. Η ίδια δεν γνώριζε ότι πράγματι την παρακολουθούσαν, ωστόσο αυτό προκύπτει από μαγνητοσκοπημένο υλικό με τις κινήσεις της, που βρίσκεται στα χέρια των αρχών.
Το μυστικό έγγραφο αποκαλύπτει ότι ανάμεσα στους διαδηλωτές βρισκόντουσαν αστυνομικοί με πολιτικά ρούχα. Μία από αυτές τις ομάδες ασφαλείας θεώρησε ότι η έφηβη ήταν «ύποπτη ηγεσίας» [σημ.: διαδηλώσεων] λόγω της «αντισυμβατικής συμπεριφοράς της και των επαναλαμβανόμενων κλήσεων που έκανε απόκ το κινητό της τηλέφωνο», κι έτσι τέθηκε υπό τη στενή παρακολούθηση της αστυομίας. Η ταυτοποίησή της έγινε από μυστικό αστυνομικό, στο μεταξύ όμως η Shakarami ξέφυγε για περίπου μία ώρα, μέχρι να συλληφθεί και να οδηγηθεί στο βανάκι.
Εκεί βρέθηκε μαζί με τους Arash Kalhor, Sadegh Monjazy και Behrooz Sadeghy, μέλη των δυνάμεων ασφαλείας, των οποίων ο αρχηγός ήταν στο μπροστά μέρος του φορτηγού, μαζί με τον οδηγό. Σύμφωνα με το έγγραφο, προσπάθησαν να βρουν ένα αστυνομικό τμήμα για να την παραδώσουν, αλλά «όλα ήταν γεμάτα». Στο μεταξύ η Shakarami κατηγορούσε και έβριζε τους αστυνομικούς, κάτι που θεωρήθηκε ότι θα ξεσηκώσει άλλες γυναίκες κρατούμενες, κι έτσι ο διευθυντής ενός τμήματος όπου υπήρχε χώρος για να κρατηθεί θεώρησε ότι δεν πρέπει να την δεχτεί.
Έτσι αποφασίστηκε η νεαρή κοπέλα να πάρει το δρόμο για μία από τις πιο σκληρές φυλακές της Τεχεράνης. Στο μεταξύ ο αρχηγός της ομάδας άρχισε να ακούει φασαρία από το πίσω μέρος του βαν. Ένας από τους φρουρούς έβγαλε τις κάλτσες του και τις έβαλε στο στόμα της κοπέλας, η οποία συνέχισε να διαμαρτύρεται προσπαθώντας να τους χτυπήσει. Ένας άλλος την έβαλε να ξαπλώσει πάνω στον καταψύκτη του βαν και ένας άλλος έβαλε το χέρι του μέσα στο παντελόνι της. Ο Kalhor κατέθεσε ότι μετά από αυτό «η κατάσταση ξέφυγε εντελώς».
Οι αστυνομικοί ισχυρίστηκαν ότι η – δεμένη πισθάγκωνα – Shakarami προσπαθούσε να τους χτυπήσει και κάποια στιγμή κατάφερε ένα χτύπημα στο πρόσωπο του ενός, ο οποίος θεώρησε ότι βρισκόταν σε νόμιμη άμυνα.
Η Shakarami ξεψύχησε λίγη ώρα μετά, έχοντας δεχτεί πολλαπλά χτυπήματα, πιθανότατα από τα γκλομπ που έφεραν πάνω τους οι αστυνομικοί. Όλη αυτή την ώρα ο αρχηγός της ομάδας συνέχιζε να ακούει τη φασαρία και να μην παρεμβαίνει. Κάποια στιγμή έδωσε εντολή στον οδηγό να σταματήσει το όχημα, και τότε διαπίστωσε το θάνατό της. Ο ίδιος κατέθεσε ότι «το κεφάλι και το πρόσωπό της δεν ήταν σε καλή κατάσταση», κάτι που επιβεβαιώνεται τόσο από το πιστοποιητικό θανάτου, όσο και από τη μαρτυρία της μητέρας του θύματος.
Η ομάδα ασφαλείας προσπάθησε να συγκαλύψει το θάνατο της Shakarami: Ο αρχηγός μίλησε με μία άλλη ομάδα των αστυνομικών δυνάμεων, που συνέστησε να εγκαταλείψουν το σώμα της στο δρόμο, πράγμα που έγινε. Το μυστικό έγγραφο επιβεβαιώνει ότι όλα ξεκίνησαν από τη σεξουαλική επίθεση και πως η δολοφονία είναι αποτέλεσμα των χτυπημάτων που κατάφεραν στην Shakarami οι τρεις αστυνομικοί, χωρίς μάλιστα να μπορεί να επιβεβαιωθεί ποιος ήταν αυτός που έδωσε το τελειωτικό χτύπημα.
Όλα αυτά έρχονται σε αντίθεση με την επίσημη θέση του ιρανικού κράτους, όπως επισημαίνει και η μητέρα της Nika, Nasrin Shakarami, που μίλησε σε ντοκιμαντέρ του BBC πριν από μήνες, καταγγέλοντας τα ψέματα του ιρανικού κράτους και κάθε επίσημης αρχής που εμπλέκεται στην ιστορία.
Η ευθύνη για τον τραγικό θάνατο της κοπέλας δεν βαρύνει μόνο τους άμεσους αυτουργούς, αλλά και τον αρχηγό της ομάδας, που έκλεισε τα μάτια την ώρα που συνέβαινε το περιστατικό, ενώ μπορούσε και είχε ευθύνη να το αποτρέψει.
Για την ώρα δεν έχουν αποδοθεί ποινικές ευθύνες σε κανένα από τα παραπάνω πρόσωπα και κάτι τέτοιο είναι μάλλον απίθανο να συμβεί.
Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΟΗΕ, στη διάρκεια των διαδηλώσεων με αφορμή τη δολοφονία της Amani σκοτώθηκαν συνολικά 551 διαδηλωτές από τις δυνάμεις ασφαλείας του Ιράν. Πριν από λίγο καιρό συνελήφθη σε μία ακόμα διαδήλωση ενάντια στο καθεστώς η μεγαλύτερη αδελφή της Nika, Aida.
