Η εξαφάνιση της Rita Roberts τη δεκαετία του 1990 παρέμεινε ένα μυστήριο μέχρι που η πρωτοβουλία «Identify Me» της Ιντερπόλ βοήθησε στην ταυτοποίηση του σώματός της μέσω ενός τατουάζ. Τώρα, η υπηρεσία ζητά τη βοήθεια του κοινού για δεκάδες ακόμη υποθέσεις.
Η εξαφάνιση της Rita και η λύση μέσω Identify me
Λίγο αφότου η Rita Roberts μετακόμισε στην Ολλανδία από τη γενέτειρά της το Κάρντιφ της Σκωτίας, η οικογένειά της σταμάτησε να λαμβάνει τα γράμματα και τις κάρτες της. Στην αρχή, δεν υποψιάστηκαν κάτι – ήταν άλλωστε οι αρχές της δεκαετίας του 1990 και δεν μπορούσες εύκολα να σηκώσεις το τηλέφωνο ή να ρωτήσεις πώς ήταν κάποιος μέσω μιας εφαρμογής ανταλλαγής μηνυμάτων. Όμως πέρασαν εβδομάδες και μήνες που η Rita δεν είχε δώσει σημεία ζωής.
Η γυναίκα ήταν γύρω στα 30. Γνώριζε καλά τις Κάτω Χώρες, αφού τις είχε επισκεφτεί πολλές φορές πριν από τη μόνιμη μετακόμισή της, και δεν αποκλείεται να ήθελε να χτίσει μια ζωή εκεί ή να απολάμβανε το γεγονός ότι άλλαζε παραστάσεις.
Και όμως, το αίσθημα φόβου των δικών της ανθρώπων ήταν έντονο. Τον Οκτώβριο του 1992, ένα αεροπλάνο της El-Al συνετρίβη σε ένα κτίριο κατοικιών στο Άμστερνταμ, και η οικογένεια της Rita άρχισε να πιστεύει ότι μπορεί να ήταν ανάμεσα στα πολλά θύματα που δεν είχαν ακόμη ταυτοποιηθεί.
Η αδελφή της, Dona, δεν είχε πειστεί. Ένα ένστικτο της έλεγε ότι δεν ήταν αυτή η απάντηση για την εξαφάνιση της αδερφή της.
«Ήταν πιο εύκολο να σκεφτείς ότι πέθανε σε εκείνο το αεροπορικό δυστύχημα από το να αφήσεις το μυαλό σου να πάει σε πιο σκοτεινές σκέψεις», δήλωσε η αδερφή της στο Euronews. «Ίσως είχε βαρεθεί αυτή την οικογένεια, έφυγε, παντρεύτηκε, έκανε παιδιά και συνέχισε τη ζωή της».
Η Dona ξεκίνησε μια δική της αναζήτηση, ρωτώντας τους πάντες, από το Crimewatch του BBC και τον Στρατό Σωτηρίας μέχρι δικηγόρους στο Ρότερνταμ – ένα άλλο μέρος στο οποίο μπορεί να είχε μετακομίσει η αδερφή της- με την ελπίδα να την εντοπίσει.
Δεν βρήκε τίποτα.
Η επίπονη αναζήτηση συνεχίστηκε μέχρι και το 2023, όταν η πρωτοβουλία της Ιντερπόλ με την ονομασία «Identify Me» δημοσιοποίησε 22 υποθέσεις αγνώστων νεκρών γυναικών.
Μέσα σε δύο ημέρες, η οικογένεια της Rita εντόπισε την εικόνα ενός γνωστού τατουάζ με τριαντάφυλλο στις ειδήσεις. Επικοινώνησαν με την Ιντερπόλ και το πτώμα της Rita ταυτοποιήθηκε. Είχε βρεθεί στην Αμβέρσα το 1992, έχοντας δολοφονηθεί βίαια, αλλά οι αρχές δεν είχαν ποτέ διαπιστώσει ποια ήταν.
Τώρα, η Ιντερπόλ ξεκινάει μια ευρύτερη έρευνα, ζητώντας από τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο να βοηθήσουν στην αναγνώριση 46 γυναικών – πολλές από τις οποίες πιστεύεται ότι έχουν δολοφονηθεί – σε έξι ευρωπαϊκές χώρες, με την ελπίδα να δωθούν απαντήσεις και να λυθούν υποθέσεις που έχουν μείνει ανεξιχνίαστες για χρόνια.
Μια ανάμνηση, ένα στοιχείο, μια κοινή ιστορία
H πρωτοβουλία ξεκίνησε από το Βέλγιο, την Ολλανδία και τη Γερμανία και επεκτάθηκε στη Γαλλία, την Ιταλία και την Ισπανία, όπου οι αρχές πιστεύουν ότι οι απαντήσεις στις υποθέσεις μπορεί να βρίσκονται και έξω από τα σύνορα των χωρών τους.
Η Ιντερπόλ έχει επιστρατεύσει όλα τα μέσα, από αναλύσεις DNA και βιομετρικά δεδομένα μέχρι μαγνητικές τομογραφίες και τεχνητή νοημοσύνη, για να καταφέρει να λύσει τις υποθέσεις. Τώρα, είναι η σειρά του κοινού.
«Ο στόχος μας στην εκστρατεία Identify Me είναι απλός. Θέλουμε να ταυτοποιήσουμε τις νεκρές γυναίκες, να δώσουμε απαντήσεις στις οικογένειες και να αποδώσουμε δικαιοσύνη στα θύματα. Αλλά δεν μπορούμε να το κάνουμε μόνοι μας», δήλωσε στο Euronews ο γενικός γραμματέας της Ιντερπόλ, Jürgen Stock.
«Γι’ αυτό απευθύνουμε έκκληση στο κοινό να συμμετάσχει στην προσπάθειά μας αυτή. Η βοήθειά τους μπορεί να κάνει τη διαφορά. Ακόμη και η παραμικρή πληροφορία μπορεί να είναι ζωτικής σημασίας για την εξιχνίαση αυτών των ανεξιχνίαστων υποθέσεων. Είτε πρόκειται για μια ανάμνηση, μια πληροφορία ή μια κοινή ιστορία, η παραμικρή λεπτομέρεια θα μπορούσε να βοηθήσει στην αποκάλυψη της αλήθειας. Το κοινό θα μπορούσε να είναι το κλειδί για την αποκάλυψη ενός ονόματος, ενός παρελθόντος και για την απονομή δικαιοσύνης που έχει καθυστερήσει εδώ και καιρό».
Help us solve these 46 cold cases🔍
INTERPOL’s #IdentifyMe initiative includes female murder victims in Belgium🇧🇪, France🇫🇷, Germany🇩🇪, Italy🇮🇹, the Netherlands🇳🇱 & Spain🇪🇸.
Watch the international appeal below with @AxelleRed @MarijoPerec @msKostner @S10sdonnie @LozanoMabel pic.twitter.com/OKyrzgU4kd
— INTERPOL 🚨 #ForASaferWorld (@INTERPOL_HQ) October 8, 2024
Πώς λειτουργεί η εκστρατεία
Η ταυτοποίηση των πτωμάτων δεν είναι καθόλου εύκολη, καθώς το υλικό που παρέχει η Ιντερπόλ είναι επεξεργασμένο και αποτρόπαιο. Το κοινό ξεφυλλίζει τις κάρτες και τις φωτογραφίες και κάθε μία αφήνει βαθιά ερωτήματα, όπως: Πώς πέθανε αυτή η γυναίκα; Ποιος τη σκότωσε και γιατί;
Τα ανακατασκευασμένα πρόσωπα των θυμάτων μοιάζει να κοιτούν μέσα στα μάτια τον θεατή και έρχονται σε αντίθεση με το πώς τα εντόπισαν οι αρχές. Γι’ αυτό, οι υπεύθυνοι επέλεξαν να χρησιμοποιήσουν φωτογραφίες αντικειμένων που βρέθηκαν δίπλα ή πάνω στα πτώματα, για παράδειγμα, ένα δαχτυλίδι με επιγραφή, ένα πολύχρωμο ρούχο, μια μαύρη ταξιδιωτική τσάντα στην οποία μέσα βρέθηκε ένα από τα πτώματα των θυμάτων.
Σε ορισμένες περιπτώσεις, υπάρχει μόνο ένα τατουάζ – όπως αυτό που χρησιμοποιήθηκε για την ταυτοποίηση της Rita Roberts.
Παρόλο που οι πληροφορίες που διαθέτουν είναι μερικές φορές απειροελάχιστες, οι εμπειρογνώμονες της Ιντερπόλ πιστεύουν ότι θα μπορούσαν να είναι αρκετές για να ξυπνήσουν τη μνήμη κάποιου ή να ωθήσουν τους αγαπημένους του να επικοινωνήσουν.
Κάθε στοιχείο είναι χρήσιμο
Πέρυσι, οι ερευνητές έλαβαν σχεδόν 2.000 στοιχεία και συνολικά 3 εκατομμύρια επισκέψεις στον ιστότοπο. Αυτή τη φορά, ελπίζουν να προσελκύσουν πολύ ευρύτερο ενδιαφέρον και καλωσορίζουν όλες τις υποδείξεις από το κοινό, όσο ασήμαντες κι αν φαίνονται.
«Έχουμε τρεις ή τέσσερις τύπους στοιχειών που λαμβάνουμε», δήλωσε στο Euronews, ο Δρ. François-Xavier Laurent από τη μονάδα DNA της Ιντερπόλ. «Η πρώτη είναι από ανθρώπους που βρίσκονται κοντά σε κάποιον που εξαφανίστηκε. Βλέπουν μια φωτογραφία ενός αντικειμένου ή το πρόσωπο κάποιου και στη συνέχεια γράφουν (σε εμάς) λέγοντας, νομίζω ότι θα μπορούσε να είναι η μητέρα μου, νομίζω ότι θα μπορούσε να είναι η αδελφή μου, θα μπορούσε να είναι το παιδί μου.
Ο δεύτερος τύπος μηνύματος που λαμβάνουμε είναι από το ευρύ κοινό – δεν γνωρίζουν άμεσα το άτομο, αλλά έχουν ακούσει και διαβάσει για την υπόθεση ή έχουν ψάξει στο Google, προσπαθώντας να βοηθήσουν την αστυνομία και στη συνέχεια έχουν βρει ένα στοιχείο. Τα υπόλοιπα μηνύματα, μπορεί να είναι πληροφορίες σχετικά με κάτι που είδαν σε μια από τις φωτογραφίες, όπως ένα κόσμημα που έχουν ίδιο και μας δίνουν πληροφορίες για τον τόπο αγοράς του ή την ημερομηνία. Ίσως αυτό θα μπορούσε να βοηθήσει και, ξέρετε, μερικές φορές όντως βοηθάει».
IDENTIFIED: ‘The woman with the flower tattoo’ has been named as Rita Roberts after 31 years.
Find out how Operation #IdentifyMe gave a victim her name back, bringing closure to her family.https://t.co/3t5dCi6iyO pic.twitter.com/f2hakGfk1v
— INTERPOL 🚨 #ForASaferWorld (@INTERPOL_HQ) November 14, 2023
Η Ιντερπόλ θέλει να ακούσει τους πάντες
«Μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας για οποιαδήποτε πληροφορία, διότι εξετάζουμε κάθε μήνυμα και πιστεύουμε πραγματικά ότι το κοινό μπορεί να μας βοηθήσει να κλείσουμε κάποιες από αυτές τις υποθέσεις», δήλωσε ο Δρ Laurent. «Ορισμένες γυναίκες δολοφονήθηκαν σε πολύ απομακρυσμένο μέρος και δεν είχαν σχεδόν τίποτα πάνω τους. Δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που θα μπορούσε να βοηθήσει στην ταυτοποίηση. Έτσι πιστεύουμε πραγματικά ότι κάπου, κάποιος στον πλανήτη ίσως γνωρίζει κάτι».
Στο οικογενειακό βίντεο VHS που παρείχε η Donna, μπορείτε να εντοπίσετε τη Rita, μια νεαρή, χαμογελαστή γυναίκα, καθώς μπαίνει στο δωμάτιο και κάθεται στον καναπέ. Σύντομα, ένας σκύλος έρχεται κοντά της και σκαρφαλώνει στην αγκαλιά της. Όλοι στο δωμάτιο ξεσπούν σε γέλια.
«Η Rita ήταν μια ανεξάρτητη γυναίκα και δεν ανεχόταν ανοησίες. Υπερασπιζόταν την οικογένεια και τους φίλους της», δήλωσε η αδερφή της. «Ήταν μια χαρούμενη προσωπικότητα, η ζωή της ήταν γεμάτη χρώμα και έφερε χαρά στους άλλους. Θα είναι πάντα μέρος του ανθρώπου που είμαι σήμερα».
