Η επέλαση της ρωσικής δύναμης μοιάζει να μην έχει τέλος στην Ουκρανία με τις δυνάμεις του Πούτιν να φτάνουν μέχρι και στην πρωτεύουσα της χώρας (παρά τις προ ολίγου καιρού δηλώσεις του Ρώσου προέδρου για ανάπτυξη δυνάμεων μόνο στις περιοχές που ήθελαν να αυτονομηθούν). Και ενώ η κατάσταση που εξελίσσεται εκεί μοιάζει πολύ μακρινή για εμάς, μας αφορά σε μεγάλο βαθμό, όπως αφορά και όλον τον κόσμο.
Αν θέλετε να κατανοήσετε το κίνητρο πίσω από αυτή την επίθεση μια αναδρομή στις σχέσεις Ρωσίας – Ουκρανίας ίσως βοηθήσει. Αν θέλετε με κάποιον τρόπο να συνεισφέρετε στον ουκρανικό λαό, υπάρχουν οργανισμοί στους οποίους μπορείτε να απευθυνθείτε. Κι αν θέλετε να καταλάβετε το γιατί μια πολεμική σύρραξη στην καρδιά της Ευρώπης εν έτει 2022 αποτελεί ζήτημα παγκόσμιας ανησυχίας, μπορείτε παρακάτω να διαβάσετε πέντε πολύ σοβαρούς λόγους.
Οικονομική κρίση – Κρίση στην αγορά τροφίμων
Ρωσία και Ουκρανία συγκαταλέγονται ανάμεσα στους κορυφαίους προμηθευτές τροφίμων. Η ρίξη μεταξύ τους όχι μόνο θα οδηγήσει σε οικονομική κρίση και κάθετη άνοδο στις τιμές των καυσίμων, αλλά και σε αυτές των τροφίμων. Οι δύο χώρες αντιπροσωπεύουν περίπου το 29% των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού, το 19% των παγκόσμιων προμηθευτών καλαμποκιού και το 80% των παγκόσμιων εξαγωγών ηλιελαίου. Ο μεταξύ τους πόλεμος δεν μπορεί παρά να σημαίνει ελλείψεις σε βασικά αγαθά και κατακόρυφη άνοδο στις τιμές των τροφίμων, οι οποίες ήδη βρίσκονται σε πολύ υψηλά επίπεδα.
Πολιτική αστάθεια και τρομοκρατία
Η κρίση στην αγορά των τροφίμων οδηγεί, σύμφωνα με έρευνες, σε πολιτική αστάθεια και τρομοκρατία. Πέρα από τα εθνικά συμφέροντα κάθε χώρας και το «πάτημα» που, ίσως, δίνει η εισβολή Πούτιν σε άλλους αρχηγούς κρατών με επεκτακτικές βλέψεις, ένας πόλεμος προκαλεί πάντα αβεβαιότητα, άγχος και φόβο. Τα συναισθήματα ανασφάλειας, μαζί με την έλλειψη βασικών αγαθών, μπορεί να οδηγήσουν μεγάλες μερίδες ανθρώπων σε επιθετικότητα και πράξεις βίας.
Επιπρόσθετα, πολιτικοί αναλυτές και ειδικοί πάνω στα θέμα διεθνών σχέσεων τονίζουν πως η εισβολή στην Ουκρανία σηματοδοτεί ένα σημείο καμπής στην παγκόσμια πολιτική. Μάλιστα, ο Jeremy Cliffe συντάκτης διεθνών σχέσεων στο New Statesman, γράφει: «Οι σχέσεις μεταξύ της Ρωσίας και της Δύσης θα μετασχηματιστούν και μαζί τους ενδεχομένως ολόκληρο το τοπίο του παγκόσμιου χάρτη» και δεν αποκλείει το ενδεχόμενο οι επιπτώσεις της σύγκρουσης να περάσουν τα σύνορα της Ουκρανίας.
Ανθρωπιστική κρίση
Αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που η Ρωσία προσπαθεί να εισβάλλει στην Ουκρανία, τα τελευταία χρόνια. Το 2014 δυνάμεις του Ρωσικού Στρατού εισέβαλλαν και προσάρτησαν την Κριμαία στα ρωσικά εδάφη. Εξαιτίας της παράνομης κατοχής της Κριμαίας και τον πόλεμο στις ανατολικές περιοχές της Ουκρανίας έχουν χαθεί 14 χιλιάδες ζωές, ενώ σχεδόν ενάμιση εκατομμύριο πολίτες έχουν αναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους. Αναλυτές εκτιμούν πως μετά την εισβολή της 24 Φεβρουαρίου 2022, 50 χιλιάδες άμαχοι πολίτες θα χάσουν τη ζωή τους και 5 εκατομμύρια πρόσφυγες θα αναζητήσουν καταφύγιο στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Καταπάτηση ανθρωπίνων δικαιωμάτων
Ήδη οι πολιτικές διώξεις του Κρεμλίνου στην Κριμαία καταγράφονται. Ακτιβιστές φυλακίζονται και καταδικάζονται, ενώ όσοι εκφράζουν την αντίθεσή τους στο καθεστώς Πούτιν ζουν υπό τον φόβο σύλληψης και διώξεων.
Επιπλέον, καταπατάται και η θρησκευτική ελευθερία. Μουσουλμάνοι, προτεστάντες, καθολικοί, ακόμα και Ουκρανοί ορθόδοξοι δεν μπορούν να ασκήσουν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα. Μάλιστα, η Ρωσία συνεχίζει να διώκει τους ιθαγενείς μουσουλμανικούς λαούς της Ουκρανίας, τους Τατάρ, ενώ κατέστησε παράνομους τους Mejli, το εκλεγμένο σώμα που τους εκπροσωπεί.
Πλουραλισμός στην πολιτική
Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης το 1991, η Ουκρανία έχει κάνει μεγάλα βήματα προς τη δημοκρατία. Υπάρχει ελευθερία Τύπου και λόγου, ανταγωνισμός στην πολιτική (μάλιστα, ο νυν πρόεδρος της χώρας δεν είχε μεγάλη πείρα στην πολιτική πριν την εκλογή του) και ενεργή συμμετοχή πολιτών, οι οποίοι καταδικάζουν την απολυταρχία.
Στην Ουκρανία δεν προβλεπόταν η ανάπτυξη καθεστώτος όπως στο Ιράν ή το Αφγανιστάν, καθώς η δημοκρατία είχε ήδη βαθιά στήριξη. «Η Ουκρανία είναι μια δημοκρατική χώρα που δεν επιδίωξε αυτή τη σύγκρουση. Παρόλες τις ατέλειές της και τις δυσκολίες της από τότε που η Ρωσία ξεκίνησε την επιθετική εκστρατεία της το 2014, είχε κάνει σημαντικά βήματα προς ένα φιλελεύθερο και δημοκρατικό μέλλον για τον λαό της», σημειώνει στο άρθρο του ο Jeremy Cliffe, επιβεβαιώνοντας εκείνους που υποστηρίζουν πως η πολυφωνία στην πολιτική και τον ελεύθερο λόγο βιώνει ένα μεγάλο πλήγμα.
