Της Σίσσυς Γκουρνέλου, υπεύθυνης Τύπου και Επικοινωνίας Τοπικών Προγραμμάτων της ActionAid*
Tις πρώτες 24 ώρες μετά τη ρωσική εισβολή, περισσότεροι από 28.000 πρόσφυγες έψαξαν καταφύγιο στη Μολδαβία. Παρά το γεγονός ότι η χώρα είναι μία από τις φτωχότερες της Ευρώπης, οι Μολδαβοί έχουν ανοίξει τα σπίτια τους και υποδέχονται ανθρώπους που έφυγαν από τον πόλεμο. Η απάντηση στο κάλεσμα της πρωτοβουλίας «Moldova for Peace» υπήρξε εντυπωσιακή, με περίπου 4.000 κατοίκους να γράφονται στην πλατφόρμα για να βοηθήσουν όπως μπορούν.
Μία από αυτούς, η Natasha Kirillova, η οποία εργάζεται ως δασκάλα φωνητικής και φιλοξενεί εδώ και έναν μήνα την Korina**, τη μικρότερή της αδερφή και τη μαμά τους. Τις νιώθει ήδη οικογένεια. Με καταγωγή από την Ουκρανία και τη Μολδαβία, ζει στη Γκαγκαούζια, μια αυτόνομη ρωσόφιλη περιοχή νότια της Μολδαβίας. Εκεί, κάτοικοι μεγαλύτερης ηλικίας δεν μπορούν να πιστέψουν ότι η Ρωσία έχει ξεκινήσει αυτόν τον πόλεμο. «Δεν αποφάσισα να κάνω κάτι επειδή κατάγομαι από την Ουκρανία αλλά γιατί αυτή τη στιγμή πεθαίνει κόσμος και αυτό δεν είναι σωστό. Δεν βλέπω καμία διαφορά μεταξύ των ανθρώπων. Τα παιδιά σου είναι και παιδιά μου».
Οι οικογένειες που φιλοξενούν αυτή τη στιγμή πρόσφυγες στα σπίτια τους εκτός από το καταφύγιο που προσφέρουν, επωμίζονται και τα έξοδά τους. Και ακόμα και πριν από τον πόλεμο κατάφερναν με δυσκολία να τα βγάζουν πέρα. Το κατά κεφαλήν εισόδημα των Μολδαβών είναι στα 4.500 δολάρια το χρόνο. Όπως αναφέρει η Constanza Dohotaru, η οποία εδώ και ενάμιση μήνα δουλεύει εθελοντικά για την πρωτοβουλία «Moldova for peace», με σκοπό τη στήριξη των προσφύγων που καταφτάνουν, μετά από έναν μήνα φιλοξενίας πρέπει να βρουν στους ανθρώπους άλλα σπίτια γιατί οι οικογένειες που τους φιλοξενούν δεν αντέχουν οικονομικά να συνεχίσουν να το κάνουν. «Είμαστε η πιο φτωχή χώρα της Ευρώπης. Το λένε όλα τα μέσα ενημέρωσης και είναι αλήθεια. Οι άνθρωποι έχουν ξεμείνει από πόρους. Εδώ, ένας στους τρεις ζει κάτω από το όριο της φτώχειας. Σε αυτή τη συνθήκη όμως προσέφεραν ό,τι είχαν. Τα σπίτια τους, τα αυτοκίνητά τους, συνόδευαν τον κόσμο σε γιατρό αν χρειαζόταν», λέει η Constanza, η οποία επίσης φιλοξενεί αυτή τη στιγμή ένα ηλικιωμένο ζευγάρι από την Ουκρανία στο σπίτι της και δεν είναι η πρώτη φορά. Το έκανε ξανά τον Φεβρουάριο, μόλις ξεκίνησε ο πόλεμος φιλοξενώντας έξι πρόσφυγες.
Έναν διαφορετικό τρόπο υποστήριξης των Ουκρανών που βρίσκονται στη Μολδαβία έχει επιλέξει η Νatalia Aga. Τραπεζική υπάλληλος στο επάγγελμα, αφιερώνει τον λιγοστό ελεύθερο χρόνο για να προμηθεύει με τα αναγκαία τους Ουκρανούς Ρομά, οι οποίοι εκτός από τον πόλεμο είναι αντιμέτωποι με διακρίσεις και ρατσισμό. Λίγες είναι οι οικογένειες που δέχτηκαν να τους φιλοξενήσουν και καθώς οι περισσότεροι δεν είναι σε θέση να κάνουν αίτηση για το επίδομα που δίνεται σε όσους φτάνουν στη χώρα, η κατάσταση στην οποία βρίσκονται είναι πολύ δύσκολη. Η Νatalia μέσω μιας οργάνωσης για τα δικαιώματα των Ρομά, πηγαίνει στην αγορά να ψωνίσει φρούτα για τα παιδιά και κάλτσες και εσώρουχα για τους ενήλικες και μετά επισκέπτεται το χώρο που τους φιλοξενεί για να τα μοιράσει. Επέλεξε να βοηθήσει το συγκεκριμένο πληθυσμό γιατί ξέρει πώς είναι να υφίστασαι ρατσισμό. «Είμαι άτομο με κινητική αναπηρία και έχω νιώσει πολλές φορές πώς είναι να σε κοιτούν στον δρόμο, να σε υποβαθμίζουν, να θεωρούν ότι είσαι άνθρωπος κατώτερος. Αν δεν θέλει κανείς να τους βοηθήσει θα το κάνω εγώ», λέει.
Η Νatasha, η Constanza και η Νatalia είναι τρία μόνο φωτεινά παραδείγματα από μια χώρα που εδώ και ενάμιση μήνα προσπαθεί με λιγοστές δυνάμεις να ανταποκριθεί σε αυτή τη νέα ανθρωπιστική κρίση. Το κύμα αλληλεγγύης στη Μολδαβία είναι εντυπωσιακό και παράλληλα παρήγορο για τις σκοτεινές μέρες που βρισκόμαστε. Κι αν υπάρχει κάτι που μπορούμε να κρατήσουμε από τον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία, είναι αυτή η άμεση ανταπόκριση στην ανάγκη των άλλων και η ελπίδα ότι θα υπάρχουν πάντα άνθρωποι που θα σηκώνονται από τον καναπέ τους για να προσφέρουν βοήθεια σε όσους και όσες το χρειάζονται.
*H Σίσσυ Γκουρνέλου βρέθηκε με την αποστολή της ActionAid στη Μολδαβία. Ομάδες της ΑctionAid βρίσκονται στην Πολωνία, τη Ρουμανία και τη Μολδαβία για να υποστηρίξουν μέσω τοπικών συνεργατών τους πρόσφυγες που φεύγουν από την Ουκρανία αναζητώντας καταφύγιο. Μπορείτε να στηρίξετε την έκτακτη έκκληση της ActionAid εδώ.
**Το όνομα έχει αλλαχθεί για λόγους προστασίας.
