«Ευαισθητοποιημένη και έτοιμη να θέσει όρια: η ποικιλόμορφη γενιά Z». Αυτό ήταν το θέμα που συζήτησαν εκτενώς η εκπαιδευτικός Μαρία Πατεράκη με τις Άρτεμι Τσίτσικα, αναπληρώτρια καθηγήτρια της Παιδιατρικής-Εφηβικής Ιατρικής ΕΚΠΑ, πρόεδρο της Ελληνικής Εταιρείας Εφηβικής Ιατρικής (Ε.Ε.Ε.Ι.), και τη Στέλλα Κάσδαγλη, συγγραφέα, δημοσιογράφο, συνιδρύτρια Women on Top, στο πλαίσιο του 5ου Marie Claire Power Trip, το οποίο έλαβε χώρα στις 30 Μαΐου, στο Cape Sounio. Στην πολύ ενδιαφέρουσα συζήτηση τη γνώμη τους κατέθεσαν και εκπρόσωποι της Γενιάς Z, από το Youth Council.
«Οι νέοι άνθρωποι έχουν αναπτυξιακά χαρακτηριστικά δικά τους σε όλες τις εποχές. Στη δική μας εποχή υπάρχουν ιδιαιτερότητες και προκλήσεις – ιδίως αν σκεφτούμε τη ζωή από το 2008 και μετά. Η γενιά Ζ, τα παιδιά που γεννήθηκαν μετά το 2000, είχε μία καθημερινότητα που δεν ήταν τόσο δεδομένη και χτίστηκε η προσωπικότητά της μέσα σε αυτό. Με δεδομένη και τη διαφορετικότητα που επέβαλε η πανδημία, ο πόλεμος, η ενεργειακή κρίση, υπάρχουν ερευνητικά δεδομένα που μιλούν για την ποιότητα της ζωής των νέων ανθρώπων, αλλά και για τις δεξιότητές τους, την ανθεκτικότητά που μπορούν να αναπτύξουν, το πόσο πολύ μπορούν να προοδεύσουν σε ένα περιβάλλον με προκλήσεις. Τα δεδομένα αυτά αφορούν και στη σωματική τους υγεία (την παχυσαρκία, τη μειωμένη σωματική δραστηριότητα ή τις διαταραχές πρόσληψης τροφής), αλλά και την ψυχοκοινωνική τους υγεία.
Υπάρχουν, δηλαδή, ποσοστά που προβληματίζουν και για την ενασχόλησή τους με τις οθόνες ή το influencing και πώς επιδρά στον τρόπο σκέψης τους, στην πρόοδό τους και στη μαθησιακή τους πραγματικότητα», τόνισε στην πρωτολογία της η κα. Τσίτσικα, αναφορικά με τις αναπτυξιακές πτυχές της σημερινής νέας γενιάς στο παρόν κοινωνικό και περιβαλλοντικό πλαίσιο και συνέχισε ενθαρρύνοντας μας, αφού «υπάρχουν πολλά που μπορούν να γίνουν και να σκεφτούμε εμείς οι σημαντικοί ενήλικες στη ζωή τους. Υπάρχει τρόπος να αναστραφεί αυτή η επίπτωση, δεδομένων και των δεξιοτήτων που έχει αυτή η γενιά – η οποία καλείται να λύσει και σημαντικά προβλήματα που της κληρονομούμε. Χρειάζεται να την ενδυναμώσουμε και να την ενθαρρύνουμε, πάντα με τη δική της συμμετοχή. Για να γίνει αυτό πρέπει να δώσουμε τον καλύτερο μας εαυτό σε όλες τις πτυχές της ζωής. Να δώσουμε αυτό που θέλουμε τα παιδιά μας να αντιγράψουν».
Οι ποιότητες της νέας γενιάς και η ανάγκη για ορθή επικοινωνία
Την ίδια στιγμή τόνισε το ότι οι ενήλικες δεν πρέπει να υιοθετούν τον «ρόλο της αυθεντίας».
«Πρέπει να καταλάβουμε ότι πρέπει να γίνουμε καλοί ακροατές. Να έχουμε ενσυναίσθηση. Να θυμόμαστε πώς ήμασταν εμείς στην ηλικία τους, όταν βιώναμε όλες αυτές τις πρωτόγνωρες εμπειρίες. Να αφιερώνουμε χρόνο στο να ακούμε πραγματικά τι μας λέει ένας νέος άνθρωπος. Να αντιλαμβανόμαστε αυτό που μας λένε. Μπορεί να έχουμε πολύ καλές προθέσεις, αλλά μπορεί να μην έχουμε τη συγκέντρωση και να μην υιοθετούμε τη σωστή γλώσσα του σώματος, ώστε να δείξουμε ότι ακούμε, ότι είμαστε εκεί. Ευκαιρίες στην καθημερινότητα μάς δίνουν και οι ρουτίνες. Τα νέα παιδιά τις αγαπούν. Η Βρετανίδα Martha Harris, κορυφαία ψυχαναλύτρια, έλεγε ότι δεν μπορούμε να εκπαιδεύσουμε κάποιον, αν δεν επανεκπαιδευτούμε εμείς οι ίδιοι. Αν εμείς οι ίδιοι δεν επαναξιολογήσουμε τη ζωή και τις επιλογές μας. Τότε θα μπορέσουμε πραγματικά να βοηθήσουμε και κάποιον άλλο».
Διαβάστε εδώ αναλυτικά τα θέματα συζήτησης, τις ομιλήτριες και το πρόγραμμα.
Η κα. Τσίτσικα συνέχισε προβάλλοντας τις ποιότητες της γενιάς Ζ και σημειώνοντας ότι αν τις ενθαρρύνουμε μπορεί αυτή η γενιά να προχωρήσει μπροστά. «Τα παιδιά της γενιάς Ζ είναι υπέροχα πλάσματα. Μέσα από όλες αυτές τις κρίσεις που έχουμε βιώσει, είναι μια γενιά που εκτιμά το παρόν και αντιλαμβάνεται ότι τα πράγματα δεν είναι δεδομένα. Έχουν στόχους και ξέρουν πως πρέπει να προσπαθήσουν για αυτούς και είναι αυτές οι ποιότητες που μπορούν να τα οδηγήσουν σε έναν φωτεινό δρόμο. Με τη δική μας ενδυνάμωση, μπορεί να έχουν μεγάλη ενίσχυση των θετικών τους ποιοτήτων και να βρει τον δρόμο τους».
Η σημασία της δημιουργικότητας και η εικόνα που δείχνουμε στα παιδιά μας
Με αναφορά στη σειρά βιβλίων «Η πριγκίπισσα Αθηνά», που έχει γράψει η ίδια, αλλά και την αφορμή πίσω από αυτή που ήταν μία συζήτηση που είχε με τη μεγάλη της κόρη, ξεκίνησε την ομιλία της η κα. Κάσδαγλη. Όπως είπε στην κουβέντα που είχαν οι δυο τους για την πριγκίπισσα Ραπουνζέλ τής γεννήθηκε μία απορία: «Πώς γίνεται να έχουμε αναγάγει σε ιδανικό το να μην κάνουμε τίποτα;».
«Η πριγκίπισσα Αθηνά είναι μία πριγκίπισσα που θέλει να δουλέψει και να μην κάθεται απλώς χωρίς να κάνει τίποτα. Οι γονείς της είναι αρνητικοί, μέχρι που αρχίζουν να θυμούνται τι ήθελαν και εκείνοι να κάνουν στην ηλικία της κόρης τους. Νομίζω, λοιπόν, ότι είναι πολύ σημαντικό να τιμήσουμε τη δημιουργικότητα και των γυναικών, η οποία πολλές φορές δεν τιμάται. Νομίζω αυτή είναι η πρόθεσή μου. Να τιμήσουμε τη δημιουργικότητα».
Αναφορικά με την εικόνα που παρουσιάζουμε στα παιδιά για τη δική μας πραγματικότητα, μίλησε για την ανάγκη της να προβάλλει μια διαφορετική προσέγγιση προς την περίοδο της εγκυμοσύνης.
«Ένα από τα ζητήματα για το πώς μεγαλώνουμε νέους ανθρώπους είναι ότι διστάζουμε να δείξουμε και να θίξουμε τη δική μας αβεβαιότητα. Νομίζω ότι οι περισσότεροι και οι περισσότερες από εμάς μεγαλώνοντας έχουμε στο μυαλό μας τους γονείς μας ως ανθρώπους που μπορούν να τα κάνουν όλα. Θεωρώ ότι αυτό συμβάλλει πάρα πολύ στο Σύνδρομο του Απατεώνα. Η επίφαση είναι ότι όταν ενηλικιωνόμαστε ξέρουμε τι μας γίνεται. Και όταν μένεις έγκυος ή γίνεσαι γονιός ξέρεις τι σου γίνεται; Κι αν δεν ξέρεις; Αυτό ήθελα περισσότερο να επικοινωνήσω. Στην αρχή νόμιζα ότι θα αφορούσε μόνο εμένα ή τους δικούς μου. Ήταν έκπληξη για εμένα όταν άρχισαν να το διαβάζουν κι άλλοι άνθρωποι.
Η αρχική μου πρόθεση, ωστόσο, δεν ήταν να πω ότι η μητρότητα δεν είναι κάτι ευχάριστο. Μπορεί να είναι χιλιάδες πράγματα μαζί. Εκείνο που ήθελα να τονίσω είναι ότι χρειάζεται να μοιραζόμαστε τα ψήγματα της δικής μας αβεβαιότητας. Όσο μεγαλώνουν τα παιδιά μας μπορούμε να τα μοιραζόμαστε».
Δείτε ολόκληρη τη συζήτηση παρακάτω:
Η Ευμορφία Πεχλιβανίδου και η Αλεξία Παπαγεωργίου, μέλη του Youth Council, συμμετείχαν στο πάνελ με την Ευμορφία να τονίζει ότι η νέα γενιά δεν επαναπαύεται και είναι πολιτικοποιημένη. «Αυτή η γενιά αλληλεπιδρά διαφορετικά, γι’ αυτό και αντιδρά διαφορετικά», είπε.
«Ίσως έχουμε συνηθίσει μια πιο παραδοσιακή πολιτικοποίηση και πρέπει να αλλάξουμε “συχνότητα” για να καταλάβουμε τι μας λέει η νεολαία. Είναι πολύ σημαντικό να ανοίξουμε το μυαλό μας και να προσπαθήσουμε να καταλάβουμε, γιατί φαντάζομαι αυτό όσο περνούν οι γενιές θα γίνεται ακόμη δυσκολότερο», συμπλήρωσε η Αλεξία.
Τα έμφυλα στερότυπα στην εκπαίδευση και η σεξουαλικοποίηση στη ζωή των νέων
Η συζήτηση στη συνέχεια κινήθηκε γύρω από τα έμφυλα στερεότυπα στην εκπαίδευση και τη σεξουαλικοποίηση των σωμάτων μέσα από την pop κουλτούρα.
«Ο όρος σεξουαλικοποίηση αναφέρεται ουσιαστικά στο ότι το “σέξι” τοποθετείται στο κέντρο της προσωπικότητας και μέσω αυτού θεωρείται ότι μπορούν να έχουν επιτυχία. Το βλέπουμε από πολύ μικρές ηλικίες, κυρίως στα κορίτσια, τα οποία υιοθετούν συμπεριφορές που βλέπουν στο διαδίκτυο. Αυτό όταν συμβαίνει στα παιδιά που ακόμα βρίσκονται στην ανάπτυξη, μπορεί να έχει μία επίπτωση στην αυτοπεποίθησή τους και σε μεγαλύτερες ηλικίες να έχουν αναπτύξει διάφορα ψυχοσωματικά ζητήματα. Το ίδιο και η βία. Βλέπουμε έξαρση της βίας, έξαρση του θυμού, αλλά και απενοχοποίηση της βίας.
Χρειάζεται να υπάρχει ισχυρή υποστήριξη από τους ενήλικες ως απάντηση. Χρειάζεται ένα αντίβαρο, που να μπορεί να εξομαλύνει αυτή την αντίδραση. Είναι, λοιπόν, πολύ σημαντικό να στηριχθείς στη σχέση που θα δημιουργήσεις με τον νέο άνθρωπο. Να του δώσεις να καταλάβει πως είσαι εκεί για να βοηθήσεις πραγματικά. Είναι καίριας σημασίας να υπάρχει εμπιστοσύνη. Οπότε εγώ εστιάζω στο πώς θα “κερδίσεις” τον νέο άνθρωπο που έχεις μπροστά σου», τόνισε η κα. Τσιτσικά, με την κα. Κάσδαγλη να σημειώνει για τα έμφυλα ζητήματα στον κόσμο της εκπαίδευσης:
«Για μένα ένα συνεχές ερώτημα είναι το πώς “ακουμπάμε” τους ανθρώπους που είναι ήδη ευαισθητοποιημένοι στα έμφυλα ζητήματα, αλλά δεν κάνουν κάτι γι’ αυτό, ίσως επειδή φοβούνται. Οι εκπαιδευτικοί παραμένουν, όμως, μία πρόκληση για εμένα. Αρκετές φορές στα σχολεία καθηγητές και δάσκαλοι επεμβαίνουν με καλοπροαίρετα σχόλια, χωρίς τα επιθυμητά αποτελέσματα. Πρέπει, θεωρώ, να εκπαιδεύσουμε και τους ενήλικες».
«Το να μπορούμε να δούμε τον φεμινισμό μέσα από πολλά πρίσματα είναι η δική μας πρόκληση. Νομίζω αυτό θα γίνει πιο εύκολα πραγματικότητα από τη νέα γενιά. Μιλάμε συχνά για εφήβους και έφηβες και έχουμε στο μυαλό μας παιδιά από τα αστικά κέντρα. Δεν είναι έτσι. Τα βιώματα των εφήβων από τα αστικά κέντρα είναι πολύ διαφορετικά από αυτών από μικρότερες περιοχές. Όταν μιλάμε για τον φεμινισμό πρέπει να βλέπουμε όλη την εικόνα», τόνισε η κα. Κάσδαγλη πριν πάρει τον λόγο ο Γιάννης Πιτσάκης από το Youth Council, ο οποίος εξέφρασε ένα παράπονό του και τόνισε πως δεν υπάρχουν στα σχολεία όλα όσα χρειάζονται οι νέοι για να μπορέσουν να εκφραστούν.
«Το ίδιο το εκπαιδευτικό σύστημα δεν στηρίζει τους νέους. Δεν υπάρχουν δράσεις στις οποίες να μπορεί ο νέος να αναδείξει ή να εκφράσει το πρόβλημά του. Δεν πιστεύω ότι “δυσκολεύεται” το εκπαιδευτικό σύστημα, αφού δεν το έχει “σκεφτεί” καν. Θεωρώ ότι όσο περνούν τα χρόνια οι νέοι θα έχουν περισσότερα θέματα να τους απασχολούν. Πώς θα συγκεντρωθούν στο μάθημα, όταν έχουν άλλα ψυχολογικά προβλήματα; Για παράδειγμα στο σχολείο μου δεν έχει ψυχολογική υποστήριξη. Δεν είμαστε μηχανές, είμαστε άνθρωποι. Αυτοί που είναι στο εκπαιδευτικό σύστημα θα έπρεπε να το σκεφτούν, να έχουν την ενσυναίσθηση να το καταλάβουν. Αυτό που λέτε για την εκπαίδευση των ενηλίκων είναι πάρα πολύ σημαντικό».
Τέλος, ο Ηλίας Τσίγγανος, επίσης, εκπρόσωπος του Youth Council είπε για τη βία που βλέπουμε στα σχολεία σήμερα: «Αλλιώς έχει βιώσει η δική σας γενιά τη βία, αλλιώς η δική μας. Σε αυτό παίζει πολύ ρόλο και στο πώς προβάλλεται η βία. Πλέον, έχει περάσει και στη μόδα, ίσως και μέσω της μουσικής. Τα ΜΜΕ και τα social media. Δεν πιστεύω ότι η βία είναι απαραίτητα θυμός. Μπορεί απλώς να εκφραστεί έτσι, επειδή αυτό έχει δει – από τις παρέες του, την οικογένειά του, τον τραγουδιστή που θαυμάζει. Θεωρώ ότι περνούν αρκετά λανθασμένα πρότυπα. Δεν ξέρω αν μπορούμε να κάνουμε κάτι για αυτό. Για πολλούς, πλέον, λύση θεωρείται η βία. Κατά τη γνώμη μου οι επόμενες γενιές θα είναι πάρα πολύ διαφορετικές στο θέμα της βίας από τη δική μου – εγώ είμαι μαθητής της Β’ Λυκείου».
Δείτε στο παρακάτω video αναλυτικά τα όσα ειπώθηκαν στο 5ο Marie Claire Power Trip
Διαβάστε εδώ αναλυτικά όσα συνέβησαν στο 5ο Marie Claire Power Trip.
