Διανύοντας το δεύτερο 24ωρο της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, με τις μάχες μεταξύ του ρωσικού στρατού που έχει εισβάλει και των Ουκρανών στρατιωτών που αμύνονται προκειμένου να αναχαιτίσουν τις εχθρικές δυνάμεις, να μεταφέρονται μέσα στην πόλη του Κίεβου, ελπίζουμε όλοι στη λήξη του πολέμου που ζει η Ευρώπη. Από το πρωί ο ρωσικός στρατός έχει καταλάβει τα προάστια της ουκρανικής πρωτεύουσας και προωθείται προς το κέντρο της πόλης, με στόχο να καταλάβουν τα κυβερνητικά κτίρια και να ρίξουν την κυβέρνηση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι.
Τρεις γυναίκες από την Ουκρανία που ζουν πια στην Ελλάδα και που δεν είχαν φανταστεί ποτέ ότι θα έβλεπαν την χώρα τους υπό καθεστώς πολέμου, μοιράζονται τις σκέψεις τους με το marieclaire.gr. Η Μαρία, η Μαρίνα και η Άλα καρδιοχτυπούν για τις οικογένειες και τους φίλους που βρίσκονται στην πατρίδα τους κι εύχονται αυτός ο εφιάλτης να τελειώσει σύντομα, αν και η ζημιά πια -όπως τονίζουν- είναι ανεπανόρθωτη.
Μαρία Κουτσιγιόβσκα, 28 ετών – ιδιωτική υπάλληλος
Ζει στην Ελλάδα τα τελευταία 7 χρόνια κι εργάζεται ως ιδιωτική υπάλληλος. Μεγάλωσε κι έζησε στην Ουκρανία ως τα 22 της και συγκεκριμένα στην πόλη Τέρνοπιλ. Συγγενείς και φίλοι εξακολουθούν να ζουν στην Ουκρανία και η αγωνία της είναι μεγάλη.
«Αυτό που ακούγεται στις ειδήσεις ότι ο πόλεμος γίνεται μόνο στις μεγάλες πόλεις όπως στη Λουχάνσκ, δεν ισχύει. Βομβαρδίζουν παντού. Ακόμα και στην πόλη μου, που είναι κοντά στα σύνορα με την Πολωνία. Μιλάμε για μάχες που γίνονται σε όλη την χώρα.
Όταν το πρωτοάκουσα, επικοινώνησα με τους συγγενείς μου για να μάθω αν είναι καλά και για να μιλήσω για την κατάσταση που επικρατεί. Δεν πίστευα αυτά που έβλεπα. Δεν φανταζόμουν ότι θα είχαμε πόλεμο τον 21ο αιώνα σε μια ειρηνική χώρα, που δεν έχει κάνει κάτι για να το προκαλέσει. Είναι τρομακτικό.
Το βράδυ της Πέμπτης ανακοίνωσαν γενική επιστράτευση. Όλοι οι άντρες όμως πάνε εθελοντικά για να πολεμήσουν. Ακούω να λένε στις ειδήσεις πως ο κόσμος τρέχει για να φύγει, να σωθεί. Δεν ισχύει. Οι εικόνες που είδαμε, με τους ανθρώπους στα αυτοκίνητα και τα λεωφορεία, είναι εκείνοι που πάνε στα χωριά τους να κρυφτούν.
Υπάρχουν κι εκείνοι που έφυγαν, αλλά όχι οι άντρες. Στην Πολωνία, για παράδειγμα, πήγαν αρκετές γυναίκες και παιδιά. Άνοιξαν τα σύνορα για να μας βοηθήσουν. Κανένας άντρας δεν έχει φύγει. Σήμερα, μάλιστα, είδα με τα μάτια μου ένα λεωφορείο γεμάτο άνδρες Ουκρανούς που φεύγουν από την Ελλάδα και πηγαίνουν πίσω στην πατρίδα τους, για να πολεμήσουν.
Κανένας δεν περίμενε πόλεμο και αυτή δεν είναι η πρώτη χώρα που γίνεται κάτι τέτοιο. Ήταν πριν η Γεωργία, παλαιότερα η Μολδαβία. Όπου πατάει ο Ρώσος, μετά γίνεται πανικός. Αυτό που λένε ότι πάει (σ.σ επιτίθεται) για να σώσει δικούς του ανθρώπους δεν ισχύει. Οι άνθρωποι είναι μια χαρά. Κανένας δεν περίμενε τον πόλεμο. Εγώ μεγάλωσα στην περιοχή της πόλης που όλοι ήταν ουκρανόφωνοι, μαζί με τα παιδιά της άλλης πλευράς που ήταν ρωσόφωνοι. Κανείς μας δεν είχε πρόβλημα. Όλοι ήμασταν αγαπημένοι. Όπως ήμασταν πάντα. Έχω φίλους Ρώσους και κανένας δεν θέλει τον πόλεμο. Ούτε ο ρωσικός λαός θέλει πόλεμο.
Η Ουκρανία κινήθηκε προς το ΝΑΤΟ και την Ευρώπη και ο Ρώσος δεν τους θέλει στα σύνορά του, γι’ αυτό και αντιδρά. Ωστόσο, το ένα πράγμα που δεν καταλαβαίνουν ή δεν θέλουν να πιστέψουν όλες οι χώρες είναι ότι αν παραδοθεί η Ουκρανία, ο Ρώσος θα φτάσει πιο κοντά στα σύνορα με την Ευρώπη και το ΝΑΤΟ. Πιστεύω πως αυτό που γίνεται μας αφορά όλους.
Εμείς στο σχολείο, δεν κάναμε ακριβώς προετοιμασία πολέμου. Ήταν ένα μάθημα που είχαμε στα τελευταία χρόνια του Λυκείου με τα κορίτσια να μαθαίνουν πρώτες βοήθειες και τα αγόρια να κρατούν όπλο. Δεν ήταν όμως κάτι το τόσο σοβαρό, περισσότερο ήταν μια γνώση που πρέπει (κατά τη γνώμη της πολιτείας) να έχει κάθε παιδί.
Μόνο ειρήνη εύχομαι. Εμείς υποστηρίζουμε ότι δεν μπορεί στο σήμερα να υπάρχει πόλεμος. Εγώ έχω εικόνες από προγιαγιάδες και προπαππούδες που πήγαν στον πόλεμο. Έχουμε χάσει συγγενείς στον πόλεμο. Δεν θέλουμε τον Γ’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Δεν θέλω να το ξαναζήσει η οικογένειά μου ή οποιαδήποτε οικογένεια στον κόσμο.
Αυτό που χρειάζεται η Ουκρανία τώρα από την Ευρώπη, από τις κυβερνήσεις, είναι να πάρουν αυστηρά μέτρα εναντίον της Ρωσίας. Κατά τα άλλα εμείς βοηθάμε όσο μπορούμε. Προς το παρόν, ο κόσμος έχει τα πάντα εκεί, αλλά δεν ξέρω για πόσο θα κρατήσει αυτό.
Θέλω να πιστεύω ότι θα τελειώσει αύριο. Κανείς δεν κοιμάται. Κοιτούν ειδήσεις, μιλάνε με τους δικούς τους. Θέλω να πιστεύω ότι θα τελειώσει πολύ σύντομα. Ήδη υπάρχουν θύματα. Τα παιδιά, τα οποία κοιμούνταν στα σπίτια τους, στα κρεβάτια τους και ξύπνησαν σε άλλη πραγματικότητα. Ξύπνησαν με σειρήνες και έχασαν τη ζωή τους.
Εμείς έχουμε μεγαλώσει ειρηνικά. Δεν έχουν γίνει επεισόδια, δεν έχουμε προκαλέσει ποτέ και πουθενά. Κανείς δεν θέλει τον πόλεμο, αλλά αν εισβάλει κάποιος στα σύνορά μας θα τα υπερασπιστούμε. Είναι λογικό που αντιδρούν οι Ουκρανοί.
Αυτή τη στιγμή όλοι προσπαθούν να κρατήσουν την ψυχραιμία τους. Ο κόσμος οργανώνεται, μαζεύουν πράγματα και τρόφιμα, δίνουν αίμα. Έχουν ενωθεί πολύ και υπάρχουν άνθρωποι που δέχονται κόσμο από βομβαρδισμένες περιοχές να μείνει στα σπίτια τους. Βοηθά ο ένας τον άλλο. Υπάρχουν πολλές τέτοιες εικόνες που με συγκλονίζουν και βοηθάω κι εγώ όπως μπορώ, ακόμα και με μια κουβέντα.
Όλοι είναι οι αισιόδοξοι και πιστεύουν στις δυνάμεις μας. Ενώθηκαν όλοι από όλον τον πλανήτη. Τώρα είναι ο ένας για άλλον».
Maryna Shkurova, 39 ετών – διεθνολόγος κι εκδότρια
«Είμαι Ουκρανή και γεννήθηκα στο Κίεβο, που σήμερα βομβαρδίζεται. Ήρθα στην Ελλάδα στα 16 μου χρόνια, εξαιτίας της εργασίας του πατέρα μου, ο οποίος είναι Πρέσβης κι έμεινα για τις σπουδές στο Πάντειο Πανεπιστήμιο. Είμαι απόφοιτος του τμήματος Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών. Έπειτα συνέχισα τις μεταπτυχιακές μου σπουδές στο Πανεπιστήμιο της Μαριούπολης, στη διερμηνεία και στην πολιτική ανάλυση. Ο σύζυγός μου είναι Έλληνας και είμαστε μαζί 18 χρόνια. Είμαι μητέρα 2 παιδιών. Η οικογένειά μου, συγγενείς και φίλοι βρίσκονται σε διάφορες περιοχές της Ουκρανίας.
Τριάντα χρόνια πριν η χώρα μου -όπως και άλλα 15 κράτη- υπήρξαν μέλη της Σοβιετικής Ένωσης. Στις 24 Αυγούστου 2021 η Ουκρανία γιόρτασε τα 30 χρόνια της Ανεξαρτησίας της. Έγινε 30 ετών – όπως ένας ώριμος πλέον άνθρωπος, όπως μια γυναίκα η οποία αισθάνεται πολίτης, όπως μια Ελληνίδα η οποία συνειδητοποιεί τη δική της ταυτότητα, καθώς είναι πολίτης της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Σήμερα η Ρωσία, μας αφαιρεί το δικαίωμα να είμαστε Ουκρανοί στη δική μας ανεξάρτητη χώρα. Σήμερα κάνουμε έκκληση προς όλη την Παγκόσμια Κοινότητα να ακούσει τις φωνές μας, τις φωνές μιας χώρας υπό στρατιωτική επίθεση από πλευράς της άλλοτε φιλικής Ρωσίας. Αυτή τη στιγμή που μιλάω στην Ουκρανία εξελίσσεται ένας πόλεμος! Πάνω από τα κεφάλια του άμαχου πληθυσμού, εκτοξεύονται οι πύραυλοι επειδή η Ουκρανία επέλεξε μια δημοκρατική, ευρωπαϊκή πορεία, πορεία ένταξης στο ΝΑΤΟ και συνεπώς, την εθνική της κουλτούρα, γλώσσα, λογοτεχνία, μόδα…
Αυτό είναι κατανοητό για όλους εκτός από τον Ρώσο γείτονα, ο οποίος αποφασίζει ότι οι Πρόεδροί μας είναι ακατάλληλοι, αν και κανένας στον κόσμο δεν αμφισβητεί τη δημοκρατικότητα της εκλογής τους, ή ότι έχουμε λάθος πολιτική κλπ. Το συμπέρασμα είναι απλό, σύμφωνα με τη γνώμη του: Θα σώσω τους Ουκρανούς από τα λάθη τους.
Έχοντας χάσει τελείως την κοινή λογική, “έριξε πάνω” στους Ουκρανούς τις πιο ισχυρές ένοπλες δυνάμεις στον κόσμο, σκοτώνοντας ανθρώπους. Καταστρέφει τη χώρα μου. Λέμε μια παροιμία: Δεν χρειάζεσαι μυαλό αν έχεις εξουσία. Ακριβώς αυτή χρησιμοποίησε ο Πούτιν, σκορπίζοντας το θάνατο στον λαό της Ουκρανίας, σε όλη την επικράτεια. Η επίθεση είναι σε εξέλιξη σε όλη την περίμετρο της χώρας. Εδώ και δύο εικοσιτετράωρα τα παιδιά μας κρύβονται στα υπόγεια. Σήμερα το πρωί μετρούσαμε ήδη 150 θανάτους – και αυτός δυστυχώς δεν θα είναι ο τελικός αριθμός των θυμάτων.
Όπως καταλαβαίνετε πλέον είναι αδύνατο να κάνουμε παρέα, να αγαπάμε και να ονειρευόμαστε μαζί στο μέλλον. Η χώρα μου αποφάσισε να αμυνθεί. Η Ρωσία απειλούσε να αποτελειώσει την Ουκρανία σε δύο ώρες. Οι άνθρωποί μας μάχονται μέχρι θανάτου. Όλο αυτό είναι κάτι που δεν μπορούμε να πιστέψουμε ότι έγινε και δεν θα μπορούμε ακόμη και μετά από τη λήξη του. Ο λαός ενώθηκε σε μια γροθιά και θα μάχεται μέχρι τέλους. Λάβαμε το τελεσίγραφο: Ή ζείτε σύμφωνα με τους δικούς μας κανόνες, ή πεθαίνετε.
Άλα Λόμπατζ, 50 ετών – Πρόεδρος Συλλόγου Ενίσχυσης και Προβολής Πολιτιστικής Κληρονομιάς «ΤΡΕΜΠΙΤΑ», καθηγήτρια Ιστορίας, δασκάλα δημοτικού, επιμελήτρια καλών τεχνών ουκρανινού δημοτικού σχολείου.
«Ζω 25 χρόνια στην Ελλάδα. Είναι η δεύτερη πατρίδα μου. 26 ετών ήρθα στην Αθήνα. Είμαι από την κεντρική Ουκρανία, από το νομό Χμελνίτσκι και την πόλη Πολόν. Η μητέρα μου και ο αδερφός μου με την οικογένειά του, ζουν στην Ουκρανία. Μιλάω συχνά έτσι κι αλλιώς με τους συγγενείς μου, αλλά τώρα μιλάμε και δύο φορές την ημέρα. Παρακολουθώ συνέχεια ειδήσεις και social media. Τώρα είναι συνέχεια εκεί το ενδιαφέρον. Είμαστε τρομοκρατημένοι, φοβόμαστε.
Η πόλη μας είναι μικρή (30,000 κάτοικοι) και δεν έχει κάτι σημαντικό όπως εργοστάσια ή στρατιωτικές βάσεις, αλλά εχθές το πρωί βομβάρδισαν ένα μικρό αεροδρόμιο που είναι κοντά. Αυτό γίνεται από την αρχή του πολέμου, σε ολόκληρη την Ουκρανία. Δε γίνεται μόνο στις μεγάλεις πόλεις, όπως μεταδίδουν στις ειδήσεις. Θα περίμενε κανείς, τέτοιοι βομβαρδισμοί να γίνονται σε πόλεις που είχαν στρατιωτικές βάσεις ή αποθήκες, αλλά από σήμερα δεν βομβαρδίζουν μόνο αυτές. Βομβαρδίζουν γέφυρες, εργοστάσια, μέρη που δεν έχουν στρατιωτική σημασία. Έχω συγγενείς στην Οδησσό και στο Λβιβ. Αυτοί πέρασαν τη νύχτα στα υπόγεια. Στο Κίεβο έμειναν στο μετρό.
Το πρώτο συναίσθημα που ένιωσαν οι δικοί μου άνθρωποι είναι οργή. Η μητέρα που είναι μεγαλύτερη, έχει φόβο για τα παιδιά και τα εγγόνια της. Φοβάται μήπως επιστρατευτούν κιόλας. Σήμερα ακούω τους ανθρώπους να έχουν περισσότερο κουράγιο και πιστεύουν πως θα περάσει όλο αυτό. Δεν θα υποκύψουν.
Δεν είμαι πολιτικός, αλλά γενικά όλο αυτό που συμβαίνει, δεν έχει νόημα ούτε για τη Ρωσία. Δεν τη συμφέρει. Δεν μπορώ να καταλάβω γιατί γίνεται. Αλλά ποιος ξέρει τι υπάρχει “πίσω από τις κουρτίνες”. Δεν ξέρουμε τι γίνεται. Είναι ανεξήγητο. Ο ουκρανικός λαός δεν θα το ξεχάσει ποτέ, έτσι κι αλλιώς. Δεν μπορεί να πάρει την Ουκρανία και να τελειώσει όλο αυτό έτσι απλά. Δεν θα γίνει ποτέ. Μπορεί να λένε ότι υπάρχουν φιλορώσοι στη χώρα μου, όπως υπάρχουν παντού, αλλά πλέον πρόκειται για μία μεγάλη χώρα, ανεξάρτητη εδώ και 30 χρόνια.
Η εθνικότητα δεν έχει τόση σημασία. Ο μπαμπάς μου ήταν Ρώσος. Η μαμά μου είναι Πολωνή. Εγώ γεννήθηκα στην Ουκρανία και αυτή είναι η πατρίδα μου. Έχω φίλους Ρώσους, που υποστηρίζουν την αλήθεια, όχι τον πόλεμο. Και υπάρχει και η άλλη γραμμή από το 2014, που πια δεν μπορείς να είσαι φίλος με όσους την υποστηρίζουν. Οι πραγματικοί φίλοι, είναι κατά του πολέμου. Εκείνοι με τους οποίους είχαμε άλλες σχέσεις, υποστηρίζουν πως η Ουκρανία τους ανήκει και δεν είναι φίλοι μας εδώ και 8 χρόνια.
Επί Σοβιετικής Ένωσης υπήρχε μάθημα στα σχολεία, προετοιμασίας για την επιστράτευση. Το κάναμε στις τελευταίες τάξεις του σχολείου, κορίτσια και αγόρια. Μια φίλη μου, ας πούμε, μπορούσε να λύσει και να συναρμολογήσει το καλάσνικοφ σε δευτερόλεπτα. Είχε διακριθεί γι’ αυτό. Και σκοποβολή κάναμε, ακόμα και με αληθινές βολές. Αλλά μόνο επί Σοβιετικής Ένωσης. Σήμερα υπάρχουν ανάλογα μαθήματα σε συγκεκριμένα πανεπιστήμια, που έχουν σχέση με τον στρατό και είναι εθελοντικά. Το μάθημα που υπάρχει πια στις δύο τελευταίες τάξεις του Λυκείου είναι γενικής ετοιμότητας, που περιλαμβάνει ιατρικές γνώσεις, γνώσεις περίθαλψης κλπ.
Κανείς δεν περίμενε να ξεσπάσει τελικά ο πόλεμος. Και δεν αφορά μόνο την Ουκρανία όλο αυτό. Πρέπει όλη η Ευρώπη να αναρωτιέται τι θα συμβεί σε αυτόν τον καινούριο κόσμο.
Τους συγγενείς μου, τους βοηθάω όπως μπορώ. Τώρα με χρήματα και φάρμακα (ήδη τα πιο βασικά εξαφανίζονται). Την Ουκρανία τη βοηθούσαμε ήδη από το 2014 και σαν οργάνωση. Συγκεντρώναμε ρούχα, παιχνίδια, τρόφιμα για ορφανοτροφεία. Θα δούμε πού θα υπάρχει ανάγκη και θα δράσουμε. Αυτές τις ημέρες με έχουν πάρει τηλέφωνο Έλληνες, που νόμιζα πως έχουν ξεχάσει ότι υπήρξα ποτέ στη Γη. Με κάλεσαν για να μου συμπαρασταθούν και να ρωτήσουν πώς είναι οι δικοί μου και πώς εγώ. Είμαι πολύ ευγνώμων για τη στάση τους. Όλοι ανησυχούν».
