Η Τζένη Συκιώτη κατάγεται από τη Θεσσαλονίκη, είναι σύμβουλος επιχειρήσεων και τα τελευταία χρόνια έχει δώσει έμφαση στη διοίκηση μονάδων υπηρεσιών υγείας. Αν και αρχικά σπούδασε στο τμήμα Πολιτικών, Οικονομικών και Νομικών σπουδών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, έχοντας στο μυαλό της πολλά χρόνια πως ήθελε ν’ ασχοληθεί με τα κοινά, κατάλαβε πολύ νωρίς πως δεν ήθελε να βιοπορίζεται από αυτή την ιδιότητα. Έτσι μετά από το μεταπτυχιακό της, βρέθηκαν στο δρόμο της τυχαία οι σωστοί άνθρωποι και ξεκίνησε την επαγγελματική της πορεία στον συγκεκριμένο χώρο. Συγκεκριμένα ασχολείται στην Ελλάδα και στο εξωτερικό με εργαστήρια βιοτεχνολογίας και τα βλαστικά κύτταρα, ένα από τα μεγαλύτερα πεδία έρευνας στην ιατρική. Ειδικεύεται στη διασφάλιση ποιότητας, ελέγχοντας την πραγματική μακροπρόθεσμη χρησιμότητα προϊόντων που αγοράζουν οι καταναλωτές. Τη συναντήσαμε στο όμορφο Βουκουρέστι όπου συνηθίζει να ταξιδεύει για επαγγελματικούς λόγους και μας μίλησε για τις έρευνες γύρω από τα βλαστοκύτταρα που έχουν ήδη αρχίσει να αποδίδουν καρπούς, δημιουργώντας πρωτόκολλα θεραπειών για περισσότερες από 80 παθήσεις, ακόμη και στον τομέα της αισθητικής ιατρικής.
Τα βλαστικά κύτταρα και τα οφέλη της δωρεάς ή της φύλαξης
«Tα βλαστικά κύτταρα, είναι ένα μόσχευμα το οποίο λαμβάνουμε στη γέννηση ενός παιδιού κι εμείς πρέπει να διασφαλίσουμε ότι ο πελάτης που θα τα φυλάξει ιδιωτικά – αν χρειαστεί και έρθει η ώρα να τα χρησιμοποιήσει – εκείνα θα είναι καλά, ζωντανά. Για να γίνει όλο αυτό, πρέπει να διασφαλιστεί η διαδικασία επεξεργασίας και αποθήκευσης. Μέχρι και πριν από δέκα χρόνια δεν ενδιέφερε τους Έλληνες αυτή η υπηρεσία, καθώς αν ήθελε κάτι ο πελάτης ήταν αυτονόητο ότι αυτό θα γινόταν. Ζώντας στη Γερμανία και τη Ρουμανία, κατάλαβα ότι πολύ γρήγορα θα ερχόταν και αυτή η υπηρεσία στη χώρα μας.
Μιλώντας εμπειρικά, τα βλαστικά κύτταρα χωρίζονται σε δύο κατηγορίες με πολλές ιδιότητες: τα βλαστικά αιμοποιητικά κύτταρα και τα μεσεγχυματικά βλαστοκύτταρα. Μετά τη γέννηση ενός παιδιού, ο πλακούντας, ο ομφάλιος λώρος και το αίμα που περιέχουν απορρίπτονται. Όμως, το αίμα που περιέχεται τόσο στον ομφάλιο λώρο όσο και στον πλακούντα αποτελεί πλούσια πηγή βλαστικών κυττάρων. Εμείς προσπαθούμε να τα παίρνουμε από τον ομφάλιο λώρο ώστε να έχουμε τη δυναμική της μεταβλητότητας. Η λήψη γίνεται από τους γιατρούς, το βιολογικό υλικό πηγαίνει στα εργαστήρια, επεξεργάζεται και αποθηκεύεται σε υγρό άζωτο με συγκεκριμένα πρωτόκολλα για είκοσι χρόνια (μιλώντας για την Ελλάδα). Τα βλαστικά κύτταρα ενός ενήλικα μπορούν να χρησιμοποιηθούν, αλλά δεν έχουν την ίδια δυναμική με αυτά των βρεφών. Μάλιστα συνηθίζεται να γίνεται πολύ, για αισθητικές επεμβάσεις. Υπάρχουν και μη επεμβατικές μέθοδοι στις οποίες οι γιατροί χρησιμοποιούν βλαστοκύτταρα παίρνοντάς τα από το αίμα ή το λίπος.
Μεταξύ Ελλάδας, Ρουμανίας και Γερμανίας που έχω ζήσει, πιο εξεικοιωμένοι με τα βλαστικά κύτταρα είναι οι Ρουμάνοι. Ο κόσμος είναι πιο απλός, ανοιχτός και συμβουλεύεται τους γιατρούς, οι οποίοι πιστεύουν πολύ στα βλαστικά κύτταρα. Στην Ελλάδα η νομοθεσία έχει πλαισιωθεί τα τελευταία χρόνια κι έχουμε κάνει αξιόλογα βήματα. Παρ’ όλα αυτά, μέρα με τη μέρα βελτιώνεται κι άλλο και προσπαθούν να την προσαρμόσουν στα δικά μας πρότυπα.
Το φάσμα των ασθενειών που μπορούν να χρησιμοποιηθούν τα βλαστοκύτταρα είναι τεράστιο. Έχει αποδειχθεί ότι βοηθούν σε καρκίνους, λευχαιμίες, αυτοάνοσα νοσήματα, σε αθροίτιδες, διαβήτη, σε εγκαύματα. Ακόμη και θεραπείες για τα μάτια, βρίσκονται σε πειραματικό στάδιο. Υπάρχουν πολλές ιστορίες με περιπτώσεις λευχαιμίας που γνωρίζω και που είχαν αίσιο τέλος. Οικογένειες που πήραν τα βλαστικά κύτταρα του δεύτερου παιδιού τους και τα χρησιμοποίησαν στο πρώτο που έπασχε από λευχαιμία. Κάποιες περιπτώσεις δεν πέτυχαν. Σημασία έχει πως οι γιατροί έχουν ένα εργαλείο στα χέρια τους που τους δίνει τη δυνατότητα να αντιμετωπίσουν την ασθένεια. Ο οργανισμός κάποιων ανθρώπων για παράδειγμα δεν αντέχει τις χημειοθεραπείες που χρειάζονται, αλλά μπορεί να γίνει ενίσχυση με τα βλαστοκύτταρα και τελικά να προχωρήσει στις θεραπείες του.
Η επιστημονική κοινότητα διχάζεται για κάποιες περιπτώσεις. Αυτό που λέω εγώ και ως σύμβουλος, είναι ότι καλό είναι να υπάρχει η δυνατότητα να χρησιμοποιήσει κάποιος τα βλαστοκύτταρά του, αν χρειαστεί. Δεν έχει να χάσει τίποτα. Η βιωσιμότητα των βλαστοκυττάρων από άτομο σε άτομο διαφέρει. Σε κάποιον μπορεί να είναι στο 80% και σε κάποιον στο 20%, αναλόγως το μόσχευμα. Σε κάθε περίπτωση έρχεται το κράτος και σου λέει πως για να διασφαλίσεις την ποιότητα του μοσχεύματος, υπάρχουν κάποια δεδομένα. Αν δεν τα πληροί, δεν θα το κρατήσεις, γιατί θα είναι μια σχεδόν άχρηστη διαδικασία. Αυτά τα βήματα ακολουθεί το δικό μας κράτος.
Στις ιδιωτικές τράπεζες τα βλαστικά κύτταρα ανήκουν αποκλειστικά στην οικογένεια που αποφάσισε να τα φυλάξει με τον ερχομό του παιδιού της και μπορούν να δοθούν σε συγγενικά πρόσωπα, μόνο κατόπιν δικής της δωρεάς και με δική της απόφαση. Οι δημόσιες τράπεζες παίρνουν τα δείγματα δωρεάν, τα επεξεργάζονται και τα χρησιμοποιούν ανάλογα με τις ανάγκες, όπως όταν έχουμε ένα μόσχευμα καρδιάς για παράδειγμα. Κι εγώ παροτρύνω τους γονείς να φυλάσσουν τα βλαστοκύτταρα των παιδιών τους. Αυτό που λέω και στους δικούς μας ανθρώπους, είναι πως αν δεν μπορούν να τα κρατήσουν ιδιωτικά -γιατί έχει ένα κόστος – καλό είναι να τα δωρίσουν. Μπορεί να μη βοηθηθούν άμεσα, αλλά να βοηθήσουν κάποιον άνθρωπο στον κόσμο. Ακόμη και να μην είναι κανείς άνθρωπος συμβατός με το δικό τους μόσχευμα, θα βοηθηθεί η επιστήμη σε μια έρευνα ή στο να γίνει καλύτερο το δημόσιο εργαστήριο.
Τα τελευταία χρόνια γίνονται σημαντικές πρωτοβουλίες για την ενημέρωση του κόσμου ως προς τη δωρεά βλαστοκυττάρων και τολμώ να πω πως στην Ελλάδα εξοικειωνόμαστε όλο και περισσότερο με την ιδέα.»
Επιχειρίν και γυναίκες: «Ναι στην τόλμη αλλά με προγραμματισμό»
«Η επιμονή είναι αυτή που κάνει τις γυναίκες να ξεχωρίζουν στο επιχειρίν. Αν σκεφτούν ότι υπάρχει κάτι που πρέπει να γίνει, θα γίνει. Υπάρχουν φορές που ίσως έπρεπε να κάνουμε και πίσω, γιατί είναι σημαντικό να ξέρεις πότε να σταματάς, αλλά συνήθως δεν τα παρατάμε ποτέ. Σε όσες έχουν δίλημμα για ένα επιχειρηματικό βήμα, θα έλεγα να τολμούν αλλά πάντα με πρόγραμμα. Να γράψουν τα δεδομένα τους, τι θέλουν να κάνουν και γιατί. Χρειάζεται ομαδικότητα και τεχνογνωσία. Είναι λάθος να νομίζουμε ότι μπορούμε να τα κάνουμε όλα μόνες και μόνοι. »
H Τζένη αυτή την περίοδο, μεταξύ πολλών άλλων, βοηθά να δοθούν νέες βάσεις στο ελαιοτριβείο του παππού της και να ανακινιστεί πατώντας σε ευρωπαϊκά πρότυπα. «Πρόκειται για ένα εργοστάσιο 30 χρόνων στην Ορμύλια Χαλκιδικής που του έχουμε οικογενειακώς μεγάλη αγάπη.» Παράλληλα ασχολείται με μια ιδέα που ξεκίνησε με μια φίλη της στη Γερμανία την περίοδο της πανδημίας και της καραντίνας. Με το κομμάτι της στον τομέα της υγείας να κινείται ηλεκτρονικά και θέλοντας να νιώσει παραγωγική ξανά δημιούργησαν ένα θεματικό ηλεκτρονικό κατάστημα (speira.de): «Θέλαμε όλο αυτό να έχει ένα στόχο, ένα σκοπό. Αποφασίσαμε λοιπόν να βρούμε γυναίκες από τον χώρο των επιχειρήσεων και της μόδας. Έτσι προσεγγίσαμε και συγκεντρώσαμε ρούχα μόνο Ελληνίδων σχεδιαστριών. Αν και είναι διαφορετικός μου αρέσει πολύ και αυτός ο χώρος, αλλά δεν είμαι σίγουρη ότι μπορώ να ανήκω εκεί. Έτσι όπως εξελύσσεται το εμπόριο νομίζω πρέπει να φαίνεσαι κι εσύ η ίδια, να σχολείσαι πολύ με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Δεν ξέρω αν μου αρέσει όλο αυτό. Το κομμάτι της προώθησης που δεν χρειάζεται να φαίνομαι, με ευχαριστεί σίγουρα, νιώθω παραγωγική.»
Μπορεί να αγαπά πολύ το Βουκουρέστι, γιατί όπως λέει αγαπούν και οι Ρουμάνοι πολύ τους Έλληνες, αλλά η καρδιά της ανήκει στη Θεσσαλονίκη και τους ανθρώπους της, γι’ αυτό και φέτος αποφάσισε να ασχοληθεί με την πολιτική και ειδικότερα με την τοπική αυτοδιοίκηση. Στις επερχόμενες εκλογές θα είναι υποψήφια δημοτική σύμβουλος με τον νυν δήμαρχο Παύλου Μελά, Δημήτρη Δεμουρτζίδη και την παράταξη Ευ Πόλις. «Ονειρεύομαι ο δήμος μας να γίνει η προέκταση της πόλης μας. Ήδη έχουν γίνει πολλές προσπάθειες για αναπτυξιακά προγράμματα και υπάρχει πρόσφορο έδαφος γι’ ακόμη περισσότερα. Η πορεία μου ως τώρα περιλαμβάνει πολλά project. Έχω μάθει να εργάζομαι με αρχή, μέση και τέλος και γνωρίζω καλά πως όλα χρειάζονται έναν καλό προγραμματισμό. Αυτό είναι και το κομμάτι στο οποίο θέλω και μπορώ να βοηθήσω, αν μου δοθεί η ευκαιρία.»
Φωτογραφίες: Ξένια Τσιλοχρήστου
