«Ο όρκος», είναι ένα σύγχρονο υπαρξιακό δράμα με αστυνομική πλοκή, το οποίο έχει αποκτήσει φανατικό κοινό από την πρώτη στιγμή που ξεκίνησε να προβάλλεται στην δημόσια τηλεόραση. Σε σενάριο Τίνας Καμπίτση, με πρωταγωνιστές τον Γιάννη Στάνκογλου, την Άννα-Μαρία Παπαχαραλάμπους και μια πλειάδα εξαιρετικών ηθοποιών, πρόκειται για μια αξιόλογη παραγωγή που πραγματεύεται πέρα από τις ανθρώπινες σχέσεις, πολλά κοινωνικά ζητήματα.
Ο πολυπράγμων σκηνοθέτης της σειράς, Σπύρος Μιχαλόπουλος, ο οποίος μαθήτευσε δίπλα στον Πολωνό σκηνοθέτη Krzysztof Kieślowski, έχει συνεργαστεί με τους μεγαλύτερους Έλληνες δημιουργούς και συνεχίζει τις σπουδές του στο Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήμιο, μιλά στο Marie Claire για την επιτυχία της σειράς, τη σημερινή πραγματικότητα και την ανισότητα μεταξύ ανδρών και γυναικών που επικρατεί στην κοινωνία μας.
Τι σας κέρδισε στο σενάριο της Τίνας Καμπίτση και αποφασίσατε να σκηνοθετήσετε τον Όρκο;
Η κυρία Καμπίτση έγραψε ένα σενάριο που έδινε την δυνατότητα σε έναν σκηνοθέτη να δημιουργήσει έναν δικό του κόσμο βασισμένο στους ανθρώπους -φαντάσματα, που ζουν δίπλα μας και τους προσπερνάμε. Με κέρδισε η ατμόσφαιρα και οι ψυχολογικές καταστάσεις των ηρώων της σειράς. Νομίζω ότι αυτό το καταφέραμε.
Η σειρά έχει πολλά εξωτερικά γυρίσματα. Με ποια εμπόδια ήρθατε αντιμέτωπος και πώς τα διαχειριστήκατε τελικά;
Κάθε σειρά έχει τις δυσκολίες της, ο «Όρκος» όμως είχε κάποιες παραπάνω. Πολλά εξωτερικά νύχτα με κρύα και βροχές. Μέσα στη καρδιά της πόλης, με πολύ κόσμο, αυτοκίνητα, κίνηση. Τα διαχειριστήκαμε με υπομονή και πολλή δουλειά. Η σωστή οργάνωση στο γύρισμα, η επιλογή των συνεργατών μου και κυρίως η όρεξη και το πείσμα του συνεργείου μου, έφεραν αυτό το αποτέλεσμα.
Τα περισσότερα γυρίσματα γίνονται στο κέντρο της Αθήνας. Είδατε την πόλη με νέα ματιά έπειτα από αυτή τη διαδικασία;
Μέσα από τον φακό μου είδα μια άλλη πόλη. Αφιλόξενη, σκληρή, χωρίς ανοχές και κυρίως βρώμικη. Μια πόλη που δεν αγαπά τους ανθρώπους της και τους οδηγεί στην εξαθλίωση. Η πόλη είναι ο καθρέφτης της κοινωνίας μας. Μιας κοινωνίας που στο όνομα του κέρδους ή των συμφερόντων, εξωθεί τους πολίτες στην φτώχεια και στην αστεγία.
Ο «Όρκος» έχει αστυνομική πλοκή αλλά και έντονο κοινωνικό χαρακτήρα. Σε ποιο βαθμό καθρεφτίζει τη σημερινή πραγματικότητα;
Η Πραγματικότητα είναι πιο σκληρή από την μυθοπλασία. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχουν σεναριακές λύσεις. Τις λύσεις τις δίνει η ίδια η Ζωή. Σε έναν κόσμο μυθοπλασίας θα φτάσεις στο πρόβλημα, αλλά τη λύση θα τη δώσει ο μύθος. Ενώ στο δρόμο τη λύση θα την δώσει η κοινωνία. Ο «Όρκος» με όχημα την αστυνομική πλοκή, κατάφερε να μιλήσει και για τους «καταραμένους» αυτού του κόσμου.
Ένα μεγάλο μέρος του σεναρίου αφορά στους γιατρούς του δρόμου, οι οποίοι επιχειρούν εθελοντικά στο κέντρο της πόλης συνδράμοντας τους πιο ευάλωτους πολίτες. Είμαστε μια κοινωνία αλληλέγγυα;
Σαν κοινωνία όχι δεν είμαστε, σαν μονάδες ίσως ναι. Σαν κοινωνία και κράτος θα έπρεπε να είναι στόχος ζωής η αλληλεγγύη, η δημιουργία δομών φιλοξενίας, η ιατρική περίθαλψη, η σίτιση. Θα πρέπει να πάρουμε πολύ σοβαρά έναν πληθυσμό που ζει στο δρόμο, στο κρύο, στη ζέστη, στη βροχή, στο χιόνι. Κάποιες οργανώσεις κάνουν προσπάθειες σοβαρές, αλλά αν το κράτος δεν μπει μπροστά δεν θα γίνει ουσιαστική δουλειά.
Ποια ήταν για εσάς η πιο καθοριστική στιγμή στην έως τώρα επαγγελματική σας πορεία;
Σε μια σχεδόν 40χρονη καριέρα, οι καθοριστικές στιγμές είναι πολλές. Θεωρώ όμως ότι οι πιο σημαντικές είναι όταν ξεκινάς ένα νέο project. Συνήθως διαλέγω προκλητικά, για μένα , projects. Που να υπάρχει ένας σοβαρός λόγος να ασχοληθείς με αυτά. Είμαι συνέχεια σε αναζήτηση διαφορετικών θεμάτων και διαφορετικών μορφών. Το θέατρο όμως έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην ζωή μου, γιατί μέσα από αυτό ανακάλυψα τη μαγεία της σκηνοθεσίας.
Τι θυμάστε πιο έντονα από τα χρόνια των σπουδών σας και τη μαθητεία σας δίπλα στον Κισλόφσκι;
Από τον Κρίστοφ Κισλόφσκι θυμάμαι την γαλήνη, τη σοφία και την αγάπη του στον άνθρωπο. Ένας βαθύς καλλιτέχνης που δίδαξε με απλότητα και γνώση.
«Διδάχτηκα από τις γυναίκες τον σεβασμό, την αγάπη και την πραγματική ισότητα» δηλώσατε σε πρόσφατη ομιλία σας. Σ’ έναν ανδροκρατούμενο κόσμο, πόσο εφικτή είναι η πραγματική ισότητα και ποιος είναι ο ρόλος των ανδρών αλλά και των γυναικών ως προς την επίτευξή της;
Είχα την τύχη, γιατί αυτό είναι τύχη τελικά, να μεγαλώσω σε ένα επαρχιακό περιβάλλον την δεκαετία του 60, με γονείς που αγαπούσαν τους ανθρώπους. Σε ένα σπίτι που η έννοια της ισότητας είχε κατακτηθεί από μόνη της. Η μητέρα μου, ένας νέος άνθρωπος, μας μεγάλωσε με σεβασμό στους γύρω μας και κυρίως στις γυναίκες. Στην μέχρι τώρα ζωή μου αυτό έγινε δεύτερη φύση και διαμόρφωσε την προσωπικότητα μου.
Στον κόσμο που ζούμε, έννοιες σαν την ισότητα, πρέπει να είναι αυτονόητες. Αντιθέτως, όμως, βλέπουμε καθημερινά εγκληματικά φαινόμενα με στόχο τις γυναίκες. Παντός είδους εγκλήματα. Γυναικοκτονίες, βιασμούς, μείωση προσωπικότητας. Είναι παράλογο, λυπηρό και μη αποδεκτό. Οι άνδρες μαθαίνουν, συνήθως, από μικροί να εκφράζουν την «υπεροχή» τους. Είναι ένα σοβαρό κοινωνικό φαινόμενο, που θα έλειπε αν υπήρχε πραγματική παιδεία, τόσο στα σχολεία όσο και στην κοινωνία.