Mε αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ατόμων με Αναπηρία, θυμόμαστε τη συνέντευξη που έδωσαν οι δημιουργοί της σελίδας “Η αναπηρία είναι κουλ” στο Marie Claire, τον περασμένο Μάρτιο.
Περίπου δύο μήνες πριν, κοντά στην περίοδο των Χριστουγέννων για την ακρίβεια, δημιουργήθηκε μια σελίδα στο Facebook που μας τράβηξε την προσοχή, πρώτον για την ονομασία της και δεύτερον, για τα γεμάτα καυστικού χιούμορ post της. Ο λόγος για τη σελίδα “Η αναπηρία είναι κουλ”, που δημιουργήθηκε από δύο νέους με αναπηρία, που όπως εξηγούν στο Marie Claire, η απόφαση ήρθε απότομα και αυθόρμητα.
Έχοντας βρει την ισορροπία μεταξύ χιούμορ και πραγματικότητας, η σελίδα περιγράφει την κατάσταση που βιώνουν οι άνθρωποι με αναπηρία, χρησιμοποιώντας ο,τιδήποτε βρίσκεται στο επίκεντρο της επικαιρότητας. Μιλήσαμε λοιπόν, μαζί τους για να μάθουμε λεπτομέρειες για τη σελίδα, πώς ο αυτοσαρκασμός μπορεί να βοηθήσει στην ευαισθητοποίηση περισσότερου κόσμου κι αν μέχρι τώρα, υπάρχει έμπρακτη αλλαγή.
Πώς πήρατε την απόφαση να δημιουργήσετε τη σελίδα ‘Η αναπηρία είναι κουλ’ στο Facebook και ποιος ο στόχος;
Αυτό που θέλαμε από την αρχή είναι η έννοια αναπηρία να γίνει πιο οικεία στο ευρύ κοινό. Έτσι, δημιουργήσαμε την σελίδα για να σχολιάζουμε με καυστικότητα και χιούμορ την πραγματικότητα του χώρου της αναπηρίας. Για να σπάσουμε λίγο τον πάγο. Παράλληλα, στοχεύοντας και στα ανάπηρα άτομα (κι εμείς ανάπηροι είμαστε εντωμεταξύ) προσπαθούμε να αναγνωρίσουμε τα εμπόδια που βιώνουμε όλοι/ες/α και να τα διασκεδάσουμε λίγο χωρίς όμως να τα υποτιμούμε. Σχετικά με το πώς πήραμε την απόφαση, θα σας λέγαμε πως την πήραμε απότομα και αυθόρμητα. Χωρίς να υπολογίσουμε τις συνέπειες.
Με τον (αυτο)σαρκασμό τελικά θεωρείτε πως ένα ζήτημα όπως η αναπηρία μπορεί να ευαισθητοποιήσει περισσότερο κόσμο;
Το χιούμορ ήταν ανέκαθεν ένα πολύ χρηστικό εργαλείο, που βοηθά να προσεγγίσεις οποιοδήποτε ζήτημα όσο δυσπρόσιτο ή αμφιλεγόμενο κι αν είναι. Και η αναπηρία συγκεκριμένα είναι ένα ζήτημα που δεν έχει προσεγγιστεί αρκετά. Το χιούμορ καταφέρνει πολύ συχνά να ρίξει τις άμυνες του αποδέκτη τού μηνύματος και να καταφέρει να τον/την κάνει να δει πως ίσως έχει λάθος γνώμη για κάποιο ζήτημα ή πως έχει μέχρι και πλήρη άγνοια. Αυτή η άγνοια είναι ένα από τα προβλήματα που υπάρχουν, γι’ αυτό χρειαζόμαστε ενημερωμένους κι όχι ευαισθητοποιημένους πολίτες.
Γιατί πιστεύετε υπάρχει αυτή η αδιαφορία στις ανάγκες των ατόμων με αναπηρία; Φταίει ότι πολύς κόσμος “μαγκώνεται” και δεν ξέρει πώς να συμπεριφερθεί; Είναι κουραστικό αυτό για εσάς;
Συχνά η πολιτεία αποφασίζει να κρύβει ζητήματα και ολόκληρες κοινότητες (δηλαδή πάρα πολλούς ανθρώπους που δεν ταιριάζουν με κάποιο πρότυπο) κάτω από το χαλί και να τους εμφανίζει μονάχα στις παγκόσμιες ημέρες τους. Αυτή η συνήθεια φέρνει και τους ανθρώπους της ευρύτερης κοινωνίας στην ίδια θέση κι έτσι καταλήγουν να αδιαφορούν ή καλύτερα να μην γνωρίζουν πως να ενδιαφερθούν.
Το παραπάνω φαινόμενο μας κάνει να βλέπουμε οποιοδήποτε άτομο είναι διαφορετικό από μας και από το πρότυπο σαν κάτι ξένο, νιώθοντας πως η μαύρη κοπέλα, το τρανσέξουαλ άτομο και ο τυφλός άνδρας είναι κάτι που δεν ταιριάζει με μας. Έτσι φτάνουμε στο σημείο, ακόμα κι αν «νοιαζόμαστε», να αποκλείουμε όλους αυτούς τους ανθρώπους. Αυτός ο αποκλεισμός είναι ένας απλουστευμένος ορισμός της λέξης αναπηρία. Η αναπηρία δεν είναι η βλάβη (κουσούρι, λειψό πόδι χέρι, στραβομάρα, κλπ) στα σώματα μας αλλά η πολιτική του αποκλεισμού και των εμποδίων που βιώνουμε. Γι αυτό και λέμε πως είμαστε ανάπηρα άτομα, αφού ζούμε μια κατάσταση, και πως δεν έχουμε αναπηρία. Γιατί η αναπηρία δεν είναι κάποιο χαρακτηριστικό που το φοράς και το έχεις αλλά κάτι που το ζεις. Με άλλα λόγια, η λέξη ανάπηρος είναι πολύ πιο κοντά στην λέξη αποκλεισμένος παρα στην λέξη σακάτης, καθυστερημένος κλπ.
Πώς είναι να ζει κανείς στην Ελλάδα με αναπηρία; Από την καθημερινότητα μέχρι τις επαγγελματικές ευκαιρίες.
Ο παραπάνω αποκλεισμός λοιπόν, για τον οποίο όπως είπαμε δεν φταίει κανενός το σώμα, επεκτείνεται σε κάθε τομέα.
Όντας ανάπηρος δεν θα καταφέρεις να βρεις καθόλου εύκολα δουλειά. Ούτε καν μέρος για να κατουρήσεις μακριά από το σπίτι σου.
Και για αυτό δεν φταίνε μόνο τα σκαλοπάτια αλλά κα η κοινωνική συμπεριφορά, δηλαδή ο τρόπος που βλέπουμε τον ανάπηρο ως κάτι ξένο.
Η αφετηρία των αναπήρων λοιπόν βρίσκεται πάντα χιλιόμετρα πίσω από την αφετηρία των μη αναπήρων, κι έτσι όταν βλέπουμε εξαιρέσεις τυχερών ανθρώπων τους βαφτίζουμε ήρωες της ζωής και υπεράνθρωπους με ειδικές ικανότητες και ανάγκες (τέρμα φάουλ). Κανένας άνθρωπος δεν θα πρέπει να υποχρεώνεται να μπει στην διαδικασία να αντιμετωπίσει όλα αυτά τα εμπόδια.
Σύμφωνα με μια ανάρτηση σας, η λέξη “καροτσάκι” είναι από εκείνες που σας προκαλούν εκνευρισμό. Υπάρχουν κι άλλες λέξεις ή φράσεις;
Δεν έχουμε κάποιο κόμπλεξ με τις λέξεις (αν και είναι αγαπημένο θέμα αυτό για κράξιμο). Οι λέξεις όμως είναι φορείς μηνυμάτων και νοοτροπιών. Αυτό που υποστηρίζουμε λοιπόν είναι πως όταν μιλάει κάποιος για ειδικές ανάγκες, εμμέσως διαιωνίζει μια αντίληψη διαχωρισμού των αναγκών του ανθρώπου σε κανονικές και ειδικές. Όταν δηλαδή ένας «κανονικός» άνθρωπος που περπατάει και βλέπει και όλα, θέλει να οδηγάει Tesla είναι κανονική ανάγκη αλλά όταν ένας ανάπηρος θέλει να πάει στην εφορία χωρίς να τον κουβαλάνε είναι ειδική ανάγκη; Makes Sense…
Επίσης ΑΝ ΞΑΝΑΚΟΥΣΟΥΜΕ ΚΑΘΗΛΩΜΕΝΟΣ ΣΤΟ ΚΑΡΟΤΣΙ ΘΑ ΣΗΚΩΘΟΥΜΕ ΝΑ ΤΟΥΣ ΠΛΑΚΩΣΟΥΜΕ (κανένα κόμπλεξ)
Θεωρείτε ότι από τη στιγμή που δημιουργήσατε τη σελίδα έχετε δει έμπρακτη αλλαγή από τον κόσμο; Έχετε παρατηρήσει κάποια διαφορά όσον αφορά την ευαισθητοποίηση;
Ανάπηροι είμαστε, όχι αφελείς (χιχιχι). Η σελίδα μας, ενώ είναι τόσο κουλ, δεν αρκεί. Μια πραγματική διαφορά θα πάρει καιρό και χρειάζονται αλλαγές σε κάθε επίπεδο, μαζί με ανάπηρα άτομα τα οποία θα είναι ενεργά και κινητοποιημένα.
