Όλα δείχνουν πως η Αρετή Γρηγοράτου γεννήθηκε για να ταξιδεύει, να γνωρίζει νέους τόπους και ανθρώπους που θα τους προσφέρει απλόχερα τη βοήθειά της. Βρέθηκε να κάνει το επάγγελμα των ονείρων της κάπως τυχαία κι αισθάνεται πραγματικά τυχερή. Έχει ζήσει πολλές δυνατές εμπειρίες, αντιμετωπίζοντας μοναδικές προκλήσεις κι έχει σκοπό να συνεχίσει με αυτούς τους ρυθμούς. Μετά από 9 χρόνια στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα και 16 αποστολές, μοιράζεται με το marieclaire.gr όλα όσα νιώθει αλλά και κάποιες από τις πιο έντονες στιγμές. Κάνοντας τον απολογισμό της, η σημαντικότερη διδαχή για εκείνη είναι πως όλοι οι άνθρωποι είμαστε ίδιοι, στις χαρές και στις λύπες. Και πόσο δυνατοί μπορούμε να γίνουμε σε μια δύσκολη κατάσταση, όσο υπάρχει ελπίδα.
Πώς βρέθηκες στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα;
Θα έλεγα τυχαία. Σε μία καλή συγκυρία, επισκεπτόμενη την επίσημη ιστοσελίδα της οργάνωσης (msf.gr) για να κάνω μία δωρεά στους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα είδα ότι αναζητούσαν και διοικητικό προσωπικό. Αμέσως κατάλαβα ότι θα ήθελα να το δοκιμάσω και έστειλα το βιογραφικό μου.
Από τη στιγμή που ξεκίνησες να εργάζεσαι, ποιο ήταν το σημείο που σκέφτηκες πως βρίσκεσαι στο σωστό μέρος;
Αρχικά, παραβρέθηκα σε μία ενημερωτική συνάντηση στα γραφεία των Γιατρών Χωρίς Σύνορα στην Αθήνα και μετά το τέλος της ήμουν σίγουρη ότι αυτό ήθελα να ακολουθήσω. Στην πρώτη μου αποστολή, το 2010 στην Αϊτή, έχοντας καταλάβει τι σημαίνει να εργάζεσαι στο πεδίο δράσης, πώς είναι οι συνθήκες, η ζωή και κυρίως τι προσφέρουν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα στους πληθυσμούς που υποστηρίζουν, ένιωσα πως είναι αυτό που θέλω να κάνω και πως θα επιθυμούσα να συνεχίσω και σε άλλες αποστολές με την οργάνωση.
Γνώριζες ότι θα πήγαινες σε αποστολές παρόλο που δεν ήσουν γιατρός ή προέκυψαν;
Πριν επισκεφθώ την ιστοσελίδα των Γιατρών Χωρίς Σύνορα και μη γνωρίζοντας πολλά για τις αποστολές, θεωρούσα πως η οργάνωση ψάχνει κυρίως ιατρικό προσωπικό για τα προγράμματά της. Όταν κατάλαβα ότι είναι αναγκαίες και άλλες ειδικότητες (τεχνικό και διοικητικό προσωπικό) για να λειτουργήσει μία αποστολή, και έστειλα το βιογραφικό μου, ήταν ξεκάθαρο ότι αν επιλεχθώ θα ήταν για να συμμετάσχω σε αποστολές στον κόσμο και όχι για εργασία στην Ελλάδα.
Τι ακριβώς κάνεις στα ταξίδια;
Εργάζομαι σε θέσεις σχετικές με το ανθρώπινο δυναμικό. Στις περισσότερες αποστολές που έχω συμμετάσχει ήμουν Συντονίστρια Ανθρώπινου Δυναμικού, υπεύθυνη δηλαδή για οτιδήποτε έχει σχέση με το προσωπικό της αποστολής, ντόπιο και διεθνές, από τον σχεδιασμό των θέσεων και την πρόσληψη, το πρόγραμμα εργασίας και την μισθοδοσία, μέχρι και τη λήξη της εργασιακής σχέσης, σύμφωνα πάντα με την ισχύουσα νομοθεσία της εκάστοτε χώρας.
Σε πόσες αποστολές και σε ποιες χώρες έχεις βρεθεί;
Μέχρι σήμερα έχω βρεθεί σε 16 αποστολές σε Αϊτή, Ζάμπια, Κεντροαφρικανική Δημοκρατία, Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, Μάλι, Συρία, Νότιο Σουδάν, Φιλιππίνες, Νεπάλ, Ανγκόλα και στην Ελλάδα, όπου βρίσκομαι και σήμερα.
Ποιο είναι το κοινό τους σημείο αναφοράς;
Κάθε αποστολή είναι διαφορετική αλλά σε όλες το κοινό σημείο αναφοράς είναι η ανάγκη του πληθυσμού για ιατροφαρμακευτική περίθαλψη. Στις περισσότερες παρεμβάσεις των Γιατρών Χωρίς Σύνορα, η παροχή βοήθειας είναι κυριολεκτικά ζήτημα ζωής και θανάτου.
Ποια είναι η μεγαλύτερη πρόκληση που έχεις αντιμετωπίσει;
Κατά τη διάρκεια των 10 χρόνων σε αποστολές με τους Γιατρούς Χωρίς Σύνορα έχω αντιμετωπίσει πολλές προκλήσεις και αισθάνομαι τυχερή που μέσα από αυτές τις δύσκολες στιγμές έμαθα πολλά. Μία από αυτές ήταν στην αποστολή στη Συρία που λόγω αυξημένης επικινδυνότητας για το διεθνές προσωπικό της οργάνωσης, αναγκαστήκαμε να τους μεταφέρουμε σε ασφαλή περιοχή στην Τουρκία. Ο συντονισμός του ντόπιου προσωπικού, που παρέμενε και λειτουργούσε το υποστηριζόμενο νοσοκομείο σε πολύ δύσκολες συνθήκες, γινόταν από απόσταση. Αυτή ήταν μία δύσκολη στιγμή για την ομάδα στην Τουρκία, που αναγκαστικά από ασφαλή τοποθεσία στήριζε την υπόλοιπη ομάδα στο εμπόλεμο Χαλέπι, ενώ έπεφταν βόμβες.
Κάτι που δεν θα ξεχάσεις ποτέ…
Νομίζω ότι μία από τις στιγμές που δε θα ξεχάσω ποτέ είναι από τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό το 2012, σε παρέμβαση για επιδημία Έμπολα, συνοδεύοντας την ιατρική και τεχνική ομάδα για να μεταφέρουν ένα πιθανό περιστατικό από ένα χωριό στη δομή μας. Όταν η ομάδα μας κατέβηκε από τα αυτοκίνητα, η εικόνα ήταν συγκλονιστική: η πλειοψηφία του προσωπικού έπρεπε να φοράει τις ειδικές στολές προστασίας ώστε αφενός να μεταφέρει τον ασθενή και αφετέρου να απολυμάνει το σπίτι. Το βλέμμα όλων των κατοίκων του χωριού που είχαν μαζευτεί ενώ εξελίσσονταν αυτή η σκηνή με τους «διαστημάνθρωπους» να μεταφέρουν τον ασθενή στο όχημα και να ψεκάζουν ή να καίνε πράγματα ήταν κάτι που δεν θα ξεχάσω ποτέ. Μία μίξη απόγνωσης και φόβου, αλλά και ελπίδας που οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα ήρθαν να βοηθήσουν. Ο συγκεκριμένος ασθενής ήταν τελικά θετικός στον ιό και δυστυχώς δεν τα κατάφερε. Δεν επέστρεψε ποτέ ξανά στο σπίτι του.
Πόσο εύκολο είναι να κάνεις τέτοιου είδους ταξίδια;
Για εμένα, που μου ταίριαξε και με γεμίζει, νομίζω είναι αρκετά φυσικό το να πάω για κάποιους μήνες σε αποστολή σε μια άγνωστη χώρα όπου εξελίσσεται μια κρίση. Είναι εύκολο και συνάμα δύσκολο. Για κάποιον, όμως, που ίσως να μην του αρέσει ή να μην του ταιριάζει αυτός ο τρόπος ζωής, πιστεύω ότι θα ήταν πολύ δύσκολο.
Θα ήθελες να μπορείς να το κάνεις για πάντα;
Φυσικά. Νομίζω ότι είναι κάτι που δεν «χορταίνεται».
Τι σου δίδαξαν αυτές οι αποστολές;
Έμαθα και μαθαίνω πολλά πράγματα στις αποστολές. Αλλά νομίζω η σημαντικότερη διδαχή είναι πως όλοι οι άνθρωποι είμαστε ίδιοι, στις χαρές και στις λύπες. Και πόσο δυνατοί μπορούμε να γίνουμε σε μια δύσκολη κατάσταση, όσο υπάρχει ελπίδα.
Έχεις έρθει κοντά και εξακολουθείς να έχεις επαφές με κάποιον/α που γνώρισες σε κάποια αποστολή;
Πηγαίνοντας σε μία αποστολή συχνά δεν γνωρίζω κανέναν, φεύγοντας όμως αφήνω πίσω φίλους που μοιραστήκαμε την καθημερινότητά μας για μήνες. Στις αποστολές μου έχω πάει καλεσμένη σε σπίτια και γιορτές του ντόπιου προσωπικού, σε γάμους και -δυστυχώς- κηδείες, έχω γνωρίσει τις οικογένειες των εκεί συναδέλφων, τις τοπικές παραδόσεις, το φαγητό, το χορό, τη γλώσσα ή τη διάλεκτο. Μέσα σε αυτά τα 10 χρόνια σε αποστολές έχω γνωρίσει υπέροχους ανθρώπους, με αρκετούς από τους οποίους συνεχίζουμε να έχουμε επικοινωνία, και με λίγη τύχη να βρισκόμαστε κάπου κάπου, αφού ζούμε σε διαφορετικές χώρες και ταξιδεύουμε αρκετά.
Έχεις βρεθεί στη Μόρια; Γενικότερα ποια είναι η άποψή σου για την στάση της χώρας μας στο προσφυγικό;
Η κατάσταση στη Μόρια είναι πολύ μακριά από αυτό που θα περίμενε κανείς να δει σε έναν προσφυγικό καταυλισμό στην Ευρώπη. Εικόνες ντροπής και λύπης, με ανθρώπους που ζουν συνωστισμένοι σε απάνθρωπες συνθήκες, που περιμένουν ώρες στην ουρά για φαγητό και που πολλοί από αυτούς δεν έχουν πρόσβαση σε νερό και τουαλέτες. Οικογένειες των πέντε ή έξι ατόμων είναι αναγκασμένες να κοιμούνται σε μία σκηνή τριών τετραγωνικών μέτρων. Σκεφτείτε πόσο δύσκολο, ή σχεδόν αδύνατον, είναι να εφαρμοστούν εκεί τα προληπτικά μέτρα για τον περιορισμό της εξάπλωσης του κορωνοϊού. Χωρίς νερό, σαπούνι, επαρκή χώρο τίποτα από όλα αυτά που όλοι μας κληθήκαμε να εφαρμόσουμε την περίοδο της καραντίνας δεν είναι εφικτό. Όπως καταλαβαίνετε είναι εύλογο το σταθερό μας αίτημα, ως Γιατροί Χωρίς Σύνορα, να μεταφερθούν σε κατάλληλες δομές όσοι ζουν σε καταυλισμούς στα νησιά με προτεραιότητα στις ευάλωτες ομάδες και παράλληλα να βελτιωθούν οι συνθήκες διαβίωσης στους καταυλισμούς. Από την πλευρά μας οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα προσπαθούμε εδώ και καιρό να σταθούμε στο πλευρό αυτών των ανθρώπων παρέχοντας ιατρικές υπηρεσίες σε κλινικές που λειτουργούμε έξω από τη Μόρια-παιδιατρική κλινική- καθώς και στη Μυτιλήνη.
Παίρνουν οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα, τη βοήθεια που χρειάζονται από τον κόσμο;
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα είναι μια ιατρική ανθρωπιστική οργάνωση που στηρίζεται σε ιδιωτικούς πόρους. Περισσότεροι από 6,3 εκατομμύρια υποστηρικτές σε όλο τον κόσμο βοηθούν στο έργο μας εξασφαλίζοντας την ανεξαρτησία και την ευελιξία μας. Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό, αν σκεφτούμε ότι σε μια επιδημιολογική κρίση ή σε μια φυσική καταστροφή, μπορούμε να ανταποκριθούμε μέσα στα πρώτα 24ωρα παρέχοντας επείγουσα βοήθεια σε ανθρώπους που τη χρειάζονται περισσότερο, σώζοντας ζωές. Την περασμένη χρονιά το 95% των εσόδων μας σε παγκόσμιο επίπεδο προήλθε από ιδιωτικούς πόρους. Στην Ελλάδα το 100% των πόρων του Ελληνικού Τμήματος των Γιατρών Χωρίς Σύνορα προέρχεται από περισσότερους από 27.000 υποστηρικτές από την Ελλάδα και το εξωτερικό και είμαστε πραγματικά κάτι παραπάνω από ευγνώμονες για αυτό.
Νιώθεις τυχερή;
Νιώθω απίστευτα τυχερή που βρήκα αυτό που μου αρέσει και με γεμίζει και μπορώ να το ακολουθώ επαγγελματικά, προσφέροντας όσο μπορώ από τη θέση μου.
Μάθετε περισσότερα και υποστηρίξτε τη δράση των Γιατρών Χωρίς Σύνορα κατά της επιδημίας COVID -19 εδώ.
