Το αρχιτεκτονικό γραφείο που δημιούργησαν η interior designer Κάτια Μαργαρίτογλου και ο αρχιτέκτονας μηχανικός Σωτήρης Τσέργας βάζει στο επίκεντρο την ανθρώπινη ευτυχία.
«Καθώς ξεκινήσαμε να δουλεύουμε μαζί, ο Σωτήρης κι εγώ, έπρεπε να βρούμε όνομα για το στούντιό μας. Το βρήκαμε αρκετά γρήγορα, όπως κάνουμε συχνά, ενστικτωδώς. Ο πρώτος μας χώρος ήταν σε μια περιοχή στο κέντρο της Αθήνας όπου το τετράγωνο είχε τον αριθμό 722.
Επίσης, ένα μπλοκ γενικά είναι η θεμελιώδης έννοια, ένα αρχικό σχήμα, κάτι που πρόκειται να αναπτυχθεί. Ξεκινά πάντα από ένα τετράγωνο (block), αναπτύσσεται και μετά γίνεται κάτι άλλο», λέει η creative director του γραφείου Κάτια Μαργαρίτογλου.
Ο Σωτήρης Τσέργας συνέχισε την πρακτική του ως αρχιτέκτονας και επικεφαλής του σχεδιασμού των αρχιτεκτονικών έργων με πρόσθετη ευθύνη τη διεύθυνση του γραφείου ως CEO.
Οι δυο τους είναι η ψυχή των Block722, ενός αρχιτεκτονικού γραφείου που συνδυάζει με απόλυτη επιτυχία ελληνικές και σκανδιναβικές επιρροές, εκπονώντας αρχιτεκτονικά έργα κατοικιών, ξενοδοχειακών και εμπορικών συγκροτημάτων με γνώμονα τον λειτουργικό διαχρονικό σχεδιασμό.
Τι σημαίνει για εσάς αρχιτεκτονική;
Κάτια: Oταν ένα σπίτι είναι σπίτι και ένα ξενοδοχείο γίνεται καταφύγιο. Πρόκειται για διαχρονικές σχέσεις μεταξύ ανθρώπου, φύσης και δομημένου περιβάλλοντος. Για εμάς αυτό είναι κάτι περισσότερο από τον απλό σχεδιασμό. Είναι ένα ταξίδι της καρδιάς και θέλουμε όλοι όσοι βιώνουν τους χώρους μας να νιώθουν την ίδια ζεστασιά και σύνδεση που βάζουμε εμείς στη δημιουργία τους.
Το πάντρεμα της ελληνικής και σκανδιναβικής κληρονομιάς υπήρξε εποικοδομητική για την εξέλιξη του Block722; Πώς εντάχθηκαν αυτές οι δύο κουλτούρες στο σκεπτικό σας;
Kάτια: Γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Σουηδία από Φινλανδή μητέρα και Ελληνα πατέρα. Είναι ένα συναρπαστικό μείγμα νοοτροπιών: η μητέρα ενσαρκώνει μια διακριτική παρουσία με ισχυρή αίσθηση ακεραιότητας και ο πατέρας είναι η προσωποποίηση της καλής ζωής.
Θυμάμαι με νοσταλγία τα παιδικά μου χρόνια στη Σουηδία. Ήμασταν σε απόλυτο σκοτάδι τον κρύο Δεκέμβριο. Οι μέρες μας στο δημοτικό σχολείο άρχιζαν με μια συγκινητική παράδοση. Κάθε πρωί ανάβαμε τα τα κεριά μας μετρώντας αντίστροφα τις μέρες μέχρι τα Χριστούγεννα.
Όλη η τάξη καθόταν και απολάμβανε ήσυχα τη γαλήνια λάμψη του φωτός των κεριών, νιώθαμε ζεστασιά και παρηγοριά. Αυτού του είδους οι εμπειρίες δίνουν υπόσταση στην ουσία του hygge. Πρόκειται για έναν τρόπο ζωής που επικεντρώνεται στη δημιουργία ευχάριστης ατμόσφαιρας μέσα από μικρές ενέργειες, όπως το άναμμα ενός κεριού ή η χαλάρωση στον καναπέ με μια αγαπημένη κουβέρτα και ένα καλό βιβλίο.
Το hygge έχει να κάνει με το να νιώθει κανείς ευγνωμοσύνη και να είναι ευχαριστημένος για ό,τι έχει καταφέρει.
Μετά έρχεται η ελληνική, μεσογειακή πλευρά. Τα καλοκαίρια ταξιδεύαμε στη βόρεια Ελλάδα και μέναμε στο πατρικό του πατέρα μου. Το σπίτι έσφυζε από ζωή με γείτονες να μπαινοβγαίνουν. Με εντυπωσίαζε ο υπαίθριος τρόπος ζωής. Σχεδόν τα πάντα εκτυλίσσονταν στον κήπο.
Πρωινό κάτω από ένα δέντρο, μεσημεριανό που ετοιμαζόταν σε εξωτερικό χώρο, σιέστα σε αιώρα κάτω από μια πέργκολα με αμπέλια, ακόμη και τα ντους γίνονταν συχνά έξω. Οι μεσογειακές και σκανδιναβικές επιρροές αποτελούν ουσιαστικό μέρος του εαυτού μας.
Η αποκωδικοποίηση του πώς αυτές οι δύο διαφορετικές νοοτροπίες και τρόποι ζωής συνυπάρχουν στη δουλειά μας είναι μια συνεχής πρόκληση.
Νομίζω ότι για τους Block722 η σκανδιναβική πλευρά χαρακτηρίζεται από διακριτικό και εκλεπτυσμένο σχεδιασμό με έμφαση στην ισορροπία. Ενώ η ελληνομεσογειακή προσέγγιση ενσωματώνει την αντίθεση και τον αυθορμητισμό, τονίζοντας έναν εξωστρεφή σχεδιασμό – μεγαλύτερο, φωτεινότερο και λίγο πιο τολμηρό, με στόχο την κοινωνικοποίηση.
Σωτήρης: Μεγάλωσα στην Ελλάδα, στο εντυπωσιακό της τοπίο, στο άπλετο ελληνικό φως και το γαλάζιο του Αιγαίου. Ολα αυτά ενέπνευσαν το αρχιτεκτονικό μου έργο. Ζώντας σε μια μεσογειακή χώρα έμαθα πόσο σημαντικό είναι να απολαμβάνουμε κάθε στιγμή της καθημερινότητας. Αυτό συμβαίνει όταν οι άνθρωοι αισθάνονται οικεία και άνετα.
Ένας εντυπωσιακός χώρος με ωραίο σχεδιασμό και ποιότητα δεν είναι πάντα αρκετός για να κάνει τους ανθρώπους ευτυχισμένους. Ακριβώς το αντίθετο συμβαίνει με τους ταπεινότερους χώρους.
Με αυτή την προοπτική προσεγγίζω την αρχιτεκτονική: θέλω να δημιουργώ κτίρια που επιτρέπουν στους ανθρώπους να εκφράζονται ελεύθερα και να διασκεδάζουν. Η δημιουργικότητά μου προέρχεται από το συνδυασμό του μαγευτικού ελληνικού τοπίου και της ζωντανής μεσογειακής ατμόσφαιρας.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά των έργων σας, αυτά που τους δίνουν μια μοναδική αναγνωρίσιμη ταυτότητα;
Σωτήρης: Για το στούντιό μας, η υλικότητα, η τέχνη και η χειροτεχνία δεν είναι απλώς στοιχεία σχεδιασμού, αλλά ένας τρόπος να εκδηλώνουμε και να γιορτάζουμε τη μοναδική πολιτιστική ταυτότητα κάθε τόπου στον οποίο υλοποιούμε έργα.
Κάτια: Μας αρέσει να δουλεύουμε με φυσικά υλικά που μιλούν στην ψυχή. Το ξύλο είναι ένα παράδειγμα υλικού που μας οδηγεί πίσω στις ρίζες μας, όπου είχαμε μια συμβιωτική σχέση με τη φύση. Νιώθουμε καλά όταν μας περιβάλλει το ξύλο.
Μας αρέσει να το κοιτάμε, να το αγγίζουμε και να το μυρίζουμε, έχει μια καταπραϋντική επίδραση επάνω μας. Η χρήση φυσικών υλικών που σχετίζονται με τον τόπο όπου χτίζουμε μας κάνει να αισθανόμαστε συνδεδεμένοι με αυτόν.
Αισθανόμαστε ότι το σπίτι ανήκει στο περιβάλλον και ότι ο χρήστης ανήκει σε αυτό το σπίτι. Σε έργα όπως το Lofos και το Viglostasi ενσωματώσαμε φυσικά υλικά που χρησιμοποιούνται συχνά στην τοπική λαϊκή παράδοση, όπως το ξύλο, η πέτρα και το ασβεστοκονίαμα.
Μας αρέσει να ερευνούμε το πώς χρησιμοποιούνταν υλικά και τεχνικές σε διαφορετικές εποχές και να τους δίνουμε τη δική μας ερμηνεία. Ο συνδυασμός παραδοσιακών και σύγχρονων χειρονομιών καθιστά τα έργα μοναδικά.
Ο σχεδιασμός ενός έργου και ο σεβασμός στο περιβάλλον με γνώμονα την αρχή της βιωσιμότητας. Πώς αλληλεπιδρούν;
Σωτήρης: Η βιωσιμότητα είναι σημαντική για εμάς. Δεν είναι απλώς ένας στόχος, είναι περισσότερο φιλοσοφία: να έχουμε διαχρονικό σχεδιασμό και να δημιουργούμε χώρους τους οποίους οι άνθρωποι θα αγαπήσουν, θα θελήσουν να κρατήσουν για πάντα.
Όπως είπε και ο Lance Hosey: «Δεν αγαπάμε κάτι επειδή δεν είναι τοξικό και βιοδιασπώμενο, το αγαπάμε επειδή αγγίζει την καρδιά μας».
Και αυτό ακριβώς κάνουμε στους Βlock722 χρησιμοποιώντας βιοφιλικό σχεδιασμό, με φυσικά στοιχεία όπως το νερό, το πράσινο, το φυσικό φως και βιώσιμα υλικά, όπως ξύλο, πέτρα, φυσικά υφάσματα. Σε αυτούς τους χώρους μπορείτε να βιώσετε τα ίδια συναισθήματα όπως όταν βρίσκεστε στη φύση.
Με αυτό τον τρόπο αναπτύσσεται ένας υγιεινός, βιώσιμος τρόπος ζωής, και ταυτόχρονα ένα περιβάλλον υψηλής αισθητικής ποιότητας. Και αυτό είναι που κάνει τα έργα μας απτά και γήινα.
Προκειμένου να υποστηρίξουμε τον διαχρονικό σχεδιασμό χρειαζόμαστε ανθεκτικότητα στα κτίρια και το πετυχαίνουμε αυτό με τη χρήση φυσικών υλικών κορυφαίας ποιότητας και δίνοντας μεγάλη προσοχή στις κατασκευαστικές λεπτομέρειες. Και με αυτά τα δύο πράγματα μαζί, κάνουμε τα κτίριά μας να παραμένουν κομψά και χρήσιμα για πολλά, πολλά χρόνια. Κάνοντάς τα ταυτόχρονα πολυτελή και βιώσιμα.
Ποια είναι η θέση του interior design στην Ελλάδα; Είναι σημαντική η σύμπραξη αρχιτεκτονικής-interior design στα έργα σας;
Κάτια: Ο σχεδιασμός εσωτερικών χώρων αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της ιδέας ενός αρχιτεκτονικού έργου για εμάς. Ο εσωτερικός σχεδιασμός δεν καθορίζεται μόνο από αισθητικά κριτήρια, αλλά συμβαδίζει με την κεντρική ιδέα ενός έργου.
Είναι πολύ σημαντικό να λαμβάνουμε υπόψη την πολυαισθητηριακή εμπειρία του χρήστη. Τα υλικά, οι γραμμές, οι κλίμακες, οι αναλογίες, οι μυρωδιές, οι θερμοκρασίες, η κίνηση αποτελούν κομμάτια μελέτης για τη σύνθεση μιας ατμόσφαιρας που προκαλεί συναισθήματα και επιθυμίες.
Ποια είναι η τυπική διαδικασία προσέγγισης ενός project;
Σωτήρης: Όλα ξεκινούν από τη γη και τον τόπο. Πριν καν αρχίσουμε να σκεφτόμαστε την κεντρική ιδέα ή την αισθητική, κάνουμε μια πολύ καλή ανάλυση του οικοπέδου και της γύρω περιοχής.
Στην πραγματικότητα, ακολουθούμε τις ίδιες μεθόδους που χρησιμοποιούσαν οι άνθρωποι για να χτίσουν πριν από πολλές δεκαετίες. Μελετούσαν την τοπογραφία, αλλά και τον ήλιο, τον άνεμο, το κρύο, την υγρασία, όλους τους παράγοντες που δημιουργούν το μικροκλίμα μιας περιοχής.
Είναι πολύ σημαντικό να χτίζουμε αποτελεσματικά και να προστατεύουμε το περιβάλλον. Μιλώντας για το παρελθόν, οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν μόνο τοπικά και φυσικά υλικά και συνεργάζονταν με ντόπιους τεχνίτες αναπτύσσοντας τη δική τους τεχνική, το δικό τους στυλ. Ετσι, κάθε τόπος είχε τη δική του ταυτότητα. Δυστυχώς, αυτό έχει χαθεί στις μέρες μας.
Είναι εύκολο να έχουμε θέρμανση και ψύξη στα κτίριά μας εισάγοντας υλικά από όλο τον κόσμο και να δουλεύουμε με εξειδικευμένο προσωπικό που χρησιμοποιεί διεθνείς μεθόδους κατασκευής. Πιστεύω ότι είναι πολύ σημαντικό να επικεντρωθούμε στην έννοια του τόπου και στο άτομο που θα κατοικήσει σε αυτόν τον τόπο.
Πρέπει να ξαναβρούμε τον πυρήνα της ταυτότητάς μας! Και αυτό ακριβώς κάνουμε στους Block722. Αγαπάμε την αυθεντικότητα και θέλουμε να επανασυνδέσουμε ανθρώπους και φύση.
Στο ξενοδοχειακό έργο που βρίσκεται σε εξέλιξη στη Μήλο, τι καινούριο θέλετε να προσφέρετε στο αιγαιοπελαγίτικο τοπίο;
Σωτήρης: Το τοπίο για εμάς λειτουργεί ως γενεσιουργός αιτία του κτιρίου. Ετσι, η ανάγκη μας επικεντρώνεται στην ανάλυση του χώρου και στη σχέση που μπορεί να αναπτύξει η αρχιτεκτονική μας με το περιβάλλον της Μήλου. Η σχέση μεταξύ φυσικών και ανθρωπογενών στοιχείων θέτει μια κρίσιμη αρχιτεκτονική θέση σε όλα τα έργα των Block722.
Ποιο είναι το αγαπημένο σας project μέχρι σήμερα;
Κάτια: Πολλά αγαπημένα, αλλά το πρώτο μας έργο στη Σύρο, η κατοικία Syros I, και το πρώτο μας μεγάλο ξενοδοχείο στη Ζάκυνθο, το «Olea All Suite Hotel», ήταν αυτά που μας έβαλαν στον παγκόσμιο χάρτη μέσω της ευρείας κάλυψης από τα μέσα ενημέρωσης και των σημαντικών βραβείων (που τους απονεμήθηκαν).
