Από το 2004, όταν ανέλαβε τη θέση της περιφερειακής εισαγγελέως στο Σαν Φρανσίσκο, μέχρι το 2011, που έγινε η γενική εισαγγελέας στην Καλιφόρνια, η Κάμαλα Χάρις μοιάζει να βαδίζει χορεύοντας προς τη Ουάσινγκτον. Θυμάμαι σαν να ήταν χτες ένα βίντεο με την Κάμαλα να χορεύει στο συνέδριο των Δημοκρατικών το καλοκαίρι του 2019: η υποψήφια για την προεδρία της Αμερικής, ντυμένη με κοστούμι αλλά και Converse -το σήμα κατατεθέν του αντικομφορμιστικού της χαρακτήρα-, χόρευε στο ρυθμό των τυμπάνων που έπαιζαν νεαροί μαύροι μουσικοί. Ο ήχος από τα ταμπούρλα, τόσο γήινος και αφρικάνικος, τόσο σέξι, απελευθερωτικός και δυναμικός, ταίριαζε γάντι σε αυτή τη γυναίκα που στο αίμα της τραγουδάει ο ρυθμός της τζαμαϊκανής κουλτούρας. Όπως θυμάμαι κι ένα tweet με αφορμή τις αμβλώσεις το φθινόπωρο του 2018, ουσιαστικά μια ερώτηση που κολλούσε στον τοίχο τον Μπρετ Κάβανο, μέλος του Ανώτατου Δικαστηρίου των Ηνωμένων Πολιτειών και υπέρμαχο της απαγόρευσης των αμβλώσεων. «Μπορείτε να σκεφτείτε ένα νόμο που δίνει στην κυβέρνηση το δικαίωμα να πάρει αποφάσεις σε σχέση με το ανδρικό σώμα;».
Κόρη μεταναστών
Στη Γη της Επαγγελίας δεν φτάνουν μόνο εκπρόσωποι της εργατικής τάξης. Η Σιάμαλα Γκοπαλάν ήταν γόνος διπλωματικής οικογένειας της Ινδίας που πήγε στο Πανεπιστήμιο του Μπέρκλεϊ για να συνεχίσει τις σπουδές της στη Βιολογία και την Ενδοκρινολογία. Η γιαγιά της Κάμαλα ήταν ακτιβίστρια που πάλευε για τα δικαιώματα των γυναικών στη χώρα της, οπότε δεν ήταν καθόλου περίεργο που η κόρη της βρέθηκε να διαδηλώνει για τα ανθρώπινα δικαιώματα στο πανεπιστημιακό προαύλιο. Εκεί ήταν που συνάντησε τον γεννημένο στην Τζαμάικα Αφροαμερικανό Ντόναλντ Χάρις, που μετά τις σπουδές του στο Λονδίνο έφτασε στο ίδιο πανεπιστήμιο για να σπουδάσει Οικονομικά. Το ζευγάρι, λαμπερό δείγμα της γενιάς της αμφισβήτησης που άλλαξε τον κόσμο, θα παντρευτεί στα φοιτητικά του χρόνια και το 1964, τη χρονιά αποφοίτησης της Σιάμαλα από το Μπέρκλεϊ, θα γεννηθεί στο Οκλαντ της Καλιφόρνια η πρώτη τους κόρη, η Κάμαλα. Τρία χρόνια μετά θα ακολουθήσει η αδερφή της, η Μάγια. Παρά τις κοινές ιδέες και την επαναστατική διάθεση που ένωσαν αρχικά το ζευγάρι (συμμετείχαν αδιάλειπτα σε διαμαρτυρίες έχοντας μαζί τους τη μικρή Κάμαλα σε καρότσι), θα χωρίσουν μετά από εφτά χρόνια γάμου και τα δύο κορίτσια θα μεγαλώσουν με τη μητέρα τους. Για ένα διάστημα μάλιστα θα μείνουν στον Καναδά, όταν η δουλειά της Σιάμαλα τους οδηγήσει εκεί. Η Χάρις είναι ιδιαίτερα υπερήφανη για τη συνεισφορά της μητέρας της στο κίνημα για τα πολιτικά δικαιώματα. «Οι γονείς μου έκαναν πορείες και διαμαρτυρήθηκαν με κινητοποιήσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα στα 60s. Χάρη σε αυτούς και χάρη σε όλους τους ανθρώπους που βγήκαν τότε στους δρόμους και πάλεψαν για τη δικαιοσύνη μπορώ και βρίσκομαι σήμερα εδώ που βρίσκομαι», δήλωσε χαρακτηριστικά το καλοκαίρι του 2020, όταν το κίνημα του Black Lives Matter έμοιαζε με καζάνι έτοιμο να ξεχειλίσει. «Η μητέρα μας ήξερε πολύ καλά τι σημαίνει να μεγαλώνεις μαύρα κορίτσια. Καταλάβαινε πως η χώρα που είχε κάνει δεύτερη πατρίδα της θα αντιμετώπιζε τη Μάγια κι εμένα σαν μαύρες και έκανε ό,τι περνούσε από το χέρι της για να μεγαλώσουμε και να γίνουμε μαύρες γυναίκες γεμάτες αυτοπεποίθηση».
Ίσως γι’ αυτό στη συνέχεια η Κάμαλα διάλεξε να φοιτήσει στο Πανεπιστήμιο Χάουαρντ, το επονομαζόμενο «Μαύρο Χάρβαρντ», ένα ανώτατο εκπαιδευτικό ίδρυμα με υψηλά ποσοστά μαύρων φοιτητών όπου η μαύρη κουλτούρα θριαμβεύει και ανθεί. Σε ένα τέτοιο περιβάλλον η Χάρις μπορούσε να συνεχίσει να εξελίσσεται περιστοιχισμένη από ανθρώπους που της έμοιαζαν περισσότερο στην εμφάνιση αλλά και στο μυαλό. «Εκεί ενηλικιώθηκα», θα πει σε συνέντευξή της μερικές δεκαετίες μετά. Η μητέρα της δεν θα προλάβει ωστόσο να δει το θρίαμβο της κόρης της στην πολιτική. Θα φύγει από τη ζωή το 2009 σε ηλικία 70 ετών.
Ο δρόμος της Χάρις προς την αντιπροεδρία των Ηνωμένων Πολιτειών ξεκίνησε 17 χρόνια πριν, όταν αυτή η ατρόμητη, αλλά σχεδόν άγνωστη 48χρονη δικηγορίνα από το Όκλαντ αποφασίζει, κόντρα σε όλα τα προγνωστικά, να αναμετρηθεί για τη θέση του περιφερειακού εισαγγελέα στο Σαν Φρανσίσκο με αντίπαλο το πρώην αφεντικό της, έναν εξαιρετικής φήμης καλά δικτυωμένο δικηγόρο, τον Τέρενς Χάλιναν. Από τη μια ο γόνος μιας οικογένειας του πολιτικού στίβου, από την άλλη η κόρη ενός ζευγαριού μεταναστών. Το όραμά της ήταν ένας προοδευτικός δημόσιος κατήγορος που θα χρησιμοποιούσε την έδρα του «με αίσθημα δικαίου, προοπτική και πείρα, κάποιος που αντιλαμβανόταν πλήρως την αναγκαιότητα οι εγκληματίες να έρθουν μπροστά στη Δικαιοσύνη, να απολογηθούν και να πληρώσουν για όσα είχαν διαπράξει και που κατανοούσε το γεγονός ότι ο καλύτερος τρόπος να χτίσεις ασφαλείς κοινωνίες είναι όχι τόσο η τιμωρία όσο η παρεμπόδιση του εγκλήματος». Και αυτό έκανε, ίσως λίγο περισσότερο αυστηρά από όσο θα περίμενε κανείς. Κράτησε τη θέση για μία επταετία, όχι χωρίς κριτική από τους προοδευτικούς για τις υπερβολικά σκληρές αποφάσεις της και στη συνέχεια διεκδίκησε τη θέση της γενικής εισαγγελέως της Πολιτείας της Καλιφόρνια με αντίπαλο τον Στιβ Κούλεϊ. Αφού τον ισοπέδωσε, κράτησε την έδρα για μία πενταετία. Ο δρόμος για τη Γερουσία είχε ανοίξει. Με την υποψηφιότητά της το 2016 ξεχωρίζει σαν μαύρο πρόβατο στο ολόλευκο, γερασμένο και στη συντριπτική του πλειοψηφία γένους αρσενικού δημοκρατικό κοπάδι. Οι παρομοιώσεις με τον αγαπημένο όλων Μπαράκ Ομπάμα έχουν ήδη αρχίσει να πέφτουν βροχή στα αμερικανικά media. Μοναδικό αγκάθι στην εκλογή της το 2016; Η Χάρις γίνεται για πρώτη φορά γερουσιαστής σε μια Αμερική που έχει για πρόεδρο τον Ντόναλντ Τραμπ.
Προστάτιδα μειονοτήτων, προσφύγων και γυναικείων δικαιωμάτων. Έχοντας γεννηθεί σε πολυφυλετική οικογένεια, η Χάρις το όφειλε με έναν τρόπο στην ίδια και στον εαυτό της να φροντίσει όλους όσοι φτάνουν στη χώρα της σε αναζήτηση μιας νέας πατρίδας. Από τη θέση της στη Γερουσία, υπερασπίστηκε με ζέση κάθε επιτροπή πρόνοιας για τους πρόσφυγες στις ΗΠΑ. Πρωτοστάτησε στην αντίδραση για το διάγγελμα Τραμπ ενάντια στους μουσουλμάνους, το διαβόητο Muslim Ban, με το οποίο θέλησε να απαγορεύσει την είσοδο στη χώρα σε ανθρώπους προερχόμενους από μουσουλμανικές χώρες. Στη διάρκεια της θητείας της αγωνίστηκε για την προστασία των δικαιωμάτων των γυναικών στο εθνικό σύστημα υγείας και ειδικότερα για το δικαίωμά τους στην άμβλωση. «Δεν μπορούμε να ανεχθούμε πισωγυρίσματα, δεν μπορούμε να ξεχάσουμε ότι οι γυναίκες έχουν λόγο, έχουν αξία, έχουν την εξουσία να πάρουν αποφάσεις για τις ζωές και τα σώματά τους».
Ένα από τα καλά πράγματα που μπορεί να πει κανείς για την Κάμαλα, είναι, παραδόξως, ότι δεν είναι άγγελος. Κι αυτό την κάνει όχι μόνο πιο ανθρώπινη, αλλά και πιο πιστευτή. Στο παρελθόν της ως εισαγγελέας δεν δίστασε να δείξει το σκληρό της πρόσωπο σοκάροντας τους προοδευτικούς που έβλεπαν μια μαύρη γυναίκα να είναι πιο συντηρητική από ό,τι θα περίμεναν, αρνούμενη να βάλει νερό στο κρασί της όταν στην καρέκλα των ενόχων κάθονταν άτομα από μειονότητες, εμποδίζοντας την πρόωρη αποφυλάκιση μη βίαιων κρατουμένων λόγω καλής διαγωγής και, πιο χαρακτηριστικά, όταν το 2014, μετά τη δολοφονία του μαύρου Μάικλ Μπράουν από λευκό αστυνομικό στο Φέργκιουσον, απέρριψε τα αιτήματα που υπέβαλαν οργανώσεις για τα πολιτικά δικαιώματα για την επανεξέταση περιστατικών με θανάσιμους πυροβολισμούς, για τους οποίους την ευθύνη είχε η Αστυνομία στο Σαν Φρανσίσκο. Μελανό σημείο στην καριέρα της και η στάση της για τη θανατική ποινή: ενώ δημόσια τάσσεται υπέρ της κατάργησής της, την ίδια χρονιά, το 2014, άσκησε έφεση σε απόφαση ομοσπονδιακού δικαστή που έκρινε την επιβολή θανατικής ποινής στην Καλιφόρνια ως αντισυνταγματική.
Ένας ιδανικός σύζυγος
Ο δεύτερος κύριος της Αμερικής είναι λευκός και Εβραίος, δικηγόρος που ειδικευόταν στη σόουμπιζ, με δύο παιδιά από τον πρώτο του γάμο και υπέροχο γούστο στη μουσική (τα ονόματα των παιδιών του είναι Κολ και Ελα και τα ονόμασε έτσι τιμώντας τον Τζον Κολτρέιν και την Ελα Φιτζέραλντ, ενώ δεν λέει «όχι» και στους Depeche Mode). Ο Νταγκ Έμχοφ δεν σκοτίζεται για τον τίτλο του, όπως δήλωσε μερικούς μήνες πριν στο αμερικανικό Marie Claire. «Δεν με ενδιαφέρουν οι τίτλοι. Με ενδιαφέρει η δράση. Είμαι απλώς ένας τύπος. Δεν είμαι πολιτικός. Είμαι δικηγόρος, είμαι μπαμπάς». Ωστόσο, τον περασμένο Αύγουστο πήρε άδεια από την εταιρεία του για να συνεισφέρει στην καμπάνια της γυναίκας του, ενώ μετά την εκλογή της παραιτήθηκε έτσι ώστε να μην μπορεί κανείς να φέρει εναντίον του όσα η οικογένεια Τραμπ έφερε στον εαυτό της συνεχίζοντας τις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες, ενώ ο αρχηγός της οικογένειας βρισκόταν στο πηδάλιο του κράτους.
Α new hope
Η Κάμαλα Χάρις, πρώτη μαύρη, για την ακρίβεια Ινδο-Τζαμαϊκανο-Αμερικανίδα, γενική εισαγγελέας της Καλιφόρνια, γερουσιαστής και υποψήφια μεγάλου κόμματος για την αντιπροεδρία, είναι σήμερα η πρώτη γυναίκα αντιπρόεδρος. Δεδομένης της ηλικίας και της κατάστασης της υγείας του προέδρου Τζο Μπάιντεν, δεν μπορούμε παρά να σκεφτόμαστε ότι η περίπτωση να χρειαστεί να τον αντικαταστήσει στη διάρκεια της θητείας τους δεν φαντάζει και τόσο απίθανη. «Οταν η μητέρα μου ήρθε εδώ στα 19 της, δεν μπορούσε να φανταστεί καν αυτή τη στιγμή. Πίστευε όμως σε μια Αμερική όπου στιγμές σαν κι αυτή μπορούν να συμβούν», είπε φανερά συγκινημένη στο λόγο μετά την εκλογή της, ντυμένη με λευκό κοστούμι για να τιμήσει τις σουφραζέτες που έδωσαν μάχη για το δικαίωμα ψήφου των γυναικών. Και συνέχισε θυμίζοντας τη συνεισφορά «των γενεών των γυναικών -μαύρων, Ασιατισσών, Λατίνων και Ινδιάνων- σε όλη τη διάρκεια της Ιστορίας αυτού του έθνους, που άνοιξαν το δρόμο για την αποψινή στιγμή. Γυναίκες που πολέμησαν και θυσίασαν τόσα πολλά για την ισότητα, την ελευθερία και τη δικαιοσύνη για όλους, συμπεριλαμβανομένων των μαύρων γυναικών που ενώ παραβλέπονται υπερβολικά συχνά, άλλο τόσο συχνά αποδεικνύουν πως είναι η ραχοκοκαλιά της δημοκρατίας μας. Μπορεί να είμαι η πρώτη γυναίκα σε αυτό το αξίωμα, αλλά δεν θα είμαι η τελευταία», είπε η Κάμαλα. Και κάπως έτσι, τα κορίτσια που γεννήθηκαν την τελευταία δεκαετία θα μεγαλώσουν σε έναν κόσμο που σύντομα θα έχει γυναίκα «πλανητάρχη».
